Όταν το ραδιόφωνο μιλά ελληνικά
Στη μεγαλούπολη της Νέας Υόρκης, μια ελληνική «πλατεία» στήνεται στον ραδιοφωνικό αέρα κάθε εβδομάδα.
Το Cosmos FM, το μοναδικό καθημερινό, δίγλωσσο, μη εμπορικό ελληνικό ραδιόφωνο της πόλης, εκπέμπει εδώ και σχεδόν τέσσερις δεκαετίες όχι μόνο φωνές, αλλά μνήμες και παραδόσεις στους Έλληνες της ομογένειας.
«Το όραμά μας ήταν να υπάρξει ένα κοινωφελές ραδιόφωνο, στελεχωμένο κυρίως από εθελοντές, με κύριο στόχο να καλύπτει τις πολιτιστικές ανάγκες της ομογένειας», αναφέρει ο πρόεδρος του ραδιοφωνικού σταθμού, Στέλιος Τακετζής.
Ο πρόεδρος του Cosmos fm, Στέλιος Τακετζής με το συγγραφέα Χρήστο Χωμενίδη
Cosmos Fm/Στέλιος Τακετζής
Ο σταθμός λειτουργεί υπό την αιγίδα του GAEPIS (Greek American Educational Public Information System), ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού, με περίπου το 80% των εκπομπών να μεταδίδεται στα ελληνικά και το 20% στα αγγλικά.
«Η αποστολή του σταθμού είναι η διατήρηση και η διάδοση της ελληνικής πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Τα προγράμματα περιλαμβάνουν ενημερωτικές εκπομπές, πολιτιστικές, χρηστικές ειδήσεις, καθώς και εκπομπές αφιερωμένες στην ελληνική μουσική και τέχνη.
«Επιλέγουμε επίκαιρα θέματα που ενδιαφέρουν την ομογένεια, πάντοτε με γνώμονα τη διατήρηση και προβολή της ελληνικής πολιτιστικής μας κληρονομιάς».
Η πρόκληση της «απαιτητικής» νεολαίας
Σε μια εποχή που οι νέοι σπανίως συντονίζονται σε ραδιοφωνικούς σταθμούς, το Cosmos FM στρέφεται δυναμικά στα social media και το ψηφιακό περιεχόμενο για την προσέλκυση της νέας γενιάς:
«Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι το ίδιο το μέσο, καθώς οι νέοι σπάνια ακούν παραδοσιακό ραδιόφωνο. Γι’ αυτό και προσανατολιζόμαστε σε νέες μορφές ηχητικής επικοινωνίας, όπως podcasts, YouTube και μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Ο πρόεδρος του Cosmos Fm με τους Άλκηστις Πρωτοψάλτη και Δημήτρη Μπάση
Cosmos Fm/Στέλιος Τακετζής
Η αίσθηση της συλλογικότητας ενισχύεται και από το γεγονός πως ο σταθμός λειτουργεί κυρίως από εθελοντές με ελληνικές ρίζες και φιλελληνικές ανησυχίες — εκπαιδευτικούς, επιστήμονες, δημοσιογράφους και καλλιτέχνες.
«Το COSMOS FM είναι η “πλατεία” όπου οι Έλληνες συγκεντρώνονται νοερά για να ενημερωθούν για τα νέα της παροικίας, τις δράσεις και τις εκδηλώσεις της ομογένειας, αλλά και για ζητήματα που αφορούν γενικότερα τη διασπορά».
Στο Φεστιβάλ ελληνικού φαγητού του Ντάλας: Η Ελλάδα σε κάθε μπουκιά
Στο Ντάλας του Τέξας, κάθε φθινόπωρο, η Ορθόδοξη εκκλησία της Αγίας Τριάδας μεταμορφώνεται σε σημείο πολιτιστικής συνάντησης. Το «Greek Food Festival of Dallas», το οποίο μετρά σχεδόν 70 χρόνια ιστορίας, διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 1956 από γυναίκες της ελληνικής τοπικής κοινότητας ως ένα μικρό παζάρι με χειροποίητα κεντήματα και εδέσματα, ενώ σήμερα προσελκύει πάνω από 22.000 επισκέπτες ετησίως.
Φωτογραφία του φεστιβαλ με drone
Μπίλι Καράντ
«Δεν είναι απλά μια γιορτή – είναι μια ζωντανή έκφραση της ταυτότητάς μας, της ανθεκτικότητας μας και της ελληνικής φιλοξενίας. Όλα τα φαγητά ετοιμάζονται από την κοινότητά μας, με παραδοσιακές ελληνικές συνταγές που έχουν περάσει από γενιά σε γενιά», αναφέρει ο πρόεδρος του φεστιβάλ, Μπίλι Καράντ.
Το μενού είναι πλούσιο και περιλαμβάνει πιάτα όπως παϊδάκια αρνίσια, σουβλάκια και γύρο χοιρινό, ενώ για τους λάτρεις των παραδοσιακών φαγητών, σερβίρονται επίσης ντολμαδάκια, παστίτσιο, σπανακόπιτα, τυρόπιτα και χωριάτικη σαλάτα, συνοδευόμενα από πατάτες τηγανητές αρωματισμένες με ελληνικά μπαχαρικά.
«Η προετοιμασία κρατά μήνες. Από το τύλιγμα των ντολμάδων μέχρι το πλάσιμο των κουλουριών, συμμετέχουν όλοι – από παιδιά μέχρι και ηλικιωμένοι. Τα φτιάχνουμε όλοι μαζί», εξηγεί ο Μπίλι Καράντ.
«Το φαγητό είναι αποτέλεσμα συνεργασίας, γνώσης της παράδοσης και μοίρασμα αγάπης».
Η ελληνική κουζίνα ως φορέας πολιτισμού
«Το φαγητό είναι η πύλη για την κατανόηση της ελληνικής ταυτότητας. Αντικατοπτρίζει τη φιλοξενία, τη μνήμη, και την κοινότητα. Είναι βαθιά δεμένο με τον τρόπο που ζούμε και κοινωνούμε», προσθέτει ο πρόεδρος της διοργάνωσης.
Οι επισκέπτες του φεστιβάλ, πολλοί εκ των οποίων δεν έχουν ελληνική καταγωγή, ανταποκρίνονται με ενθουσιασμό στη μεγάλη αυτή γιορτή. Η άμεση επαφή με τις γεύσεις και την ιστορία πίσω από αυτές, λειτουργεί ως έναυσμα για ουσιαστικότερη γνωριμία με τον ελληνικό πολιτισμό.
Ο πρόεδρος του φετιβάλ, Μπίλι Καράντ
Μπίλι Καράντ
«Το φεστιβάλ δεν προσφέρει απλώς φαγητό. Προσφέρει αρώματα Ελλάδας, στο κέντρο του Τέξας».
Αλλά πέρα από την γαστρονομική απόλαυση, υπάρχει και ένα βαθύτερο μήνυμα:
«Η ελληνική φιλοξενία, το φιλόξενο ελληνικό τραπέζι, η κοινότητα είναι αξίες που προσφέρουμε σε όλους. Το φεστιβάλ είναι η γέφυρα», αναφέρει ο Μπίλι Καράντ.
Νέοι με ελληνικές παραδοσιακές στολές
Μπίλι Καράντ
Ο χορός της ταυτότητας: Όταν το σώμα μιλάει ελληνικά
Στη Φιλαδέλφεια, ο ελληνικός πολιτισμός και η παράδοση εκφράζονται μέσα από την κίνηση και το χορό. Ο Σύλλογος Μακεδονικών χορών της Φιλαδέλφειας φέρνει στο προσκήνιο τη ζωντανή παράδοση της Μακεδονίας, της Θράκης, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας.
Για τους νέους του συλλόγου ο χορός είναι πολλά περισσότερα από τέχνη. Είναι ταυτότητα, κληρονομιά και ενότητα. Η Κατερίνα Νάνου, μέλος του Μακεδονικού συλλόγου χορού αναφέρει:
«Το να φοράω στολή και να χορεύω ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς με γεμίζει χαρά. Είναι σαν να ταξιδεύω στις ρίζες μου μέσα από την κίνηση».
Η Κατερίνα Νάνου (Δεξιά) με μέλη του Συλλόγου
Κατερίνα Νάνου
Η Ντίνα Πάππα με την ένταξή της στο Σύλλογο βρήκε την ελληνική ομάδα που πάντα αναζητούσε:
«Αν και δεν είμαι Μακεδονίτισσα, με δέχτηκαν με ζεστασιά. Έμαθα τόσα για την παραδοσιακή μας μουσική και τους ελληνικούς χορούς. Είναι πραγματικά συγκινητικό».
Ο Στιβ Πηλίδης, πρόεδρος και δάσκαλος χορού της ομάδας, αλλά και γνώστης της ποντιακής διαλέκτου από τους παππούδες του αναφέρει:
«Μέσα από κάθε βήμα, κάθε ήχο, κρατάμε ζωντανή την ταυτότητά μας».
Ο Στιβ Πηλίδης με χορευτές του Συλλόγου
Στιβ Πηλίδης
Πέρα από τις πρόβες και τις παραστάσεις, η ομάδα διοργανώνει φιλανθρωπικές δράσεις, εργαστήρια χορού για όλες τις ηλικίες, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή και την επαφή με τις ελληνικές ρίζες.
«Τα εργαστήρια χορού δεν είναι απλά ψυχαγωγία. Είναι ένας ζωντανός δεσμός με το παρελθόν μας» αναφέρει η Αναστασία Καραγιώργου.
Ζώντας ανάμεσα σε δύο κόσμους
Αν και όλοι προβάλλουν τον ελληνισμό με υπερηφάνεια, η πολυπολιτισμική ταυτότητα δεν παύει να φέρει και κάποιες προκλήσεις.
Όπως λέει χαρακτηριστικά η Ντίνα Πάππας:
«Πολλές φορές αισθάνομαι πολύ Αμερικανίδα για την ελληνική κοινότητα και πολύ Ελληνίδα για την Αμερικανική. Όμως αυτή η δυαδικότητα είναι που με καθορίζει και είμαι αποτέλεσμα και των δύο κόσμων».
Η Ντίνα Πάππας με ελληνική παραδοσιακή στολή
Ντίνα Πάππας
Η Αναστασία Καραγιώργου ήταν η μόνη Ελληνίδα στο σχολείο της, αλλά όπως αναφέρει δεν ένιωσε ποτέ απόρριψη. Σήμερα αισθάνεται ευγνωμοσύνη για την μοναδικότητά της:
«Έζησα και με τις δύο κουλτούρες. Οι γονείς μου πάντα με ενθάρρυναν να μην εγκαταλείψω την ελληνικότητά μου».
Ο Στιβ Πηλίδης αντίθετα αναφέρει:
«Δεν αισθάνομαι ότι έχω δύο ταυτότητες. Η ταυτότητά μου είναι μία. Φοράω την ελληνική μου κληρονομιά περήφανα και την κάνω μέρος του χαρακτήρα μου. Όσο περισσότερο την προβάλλουμε, τόσο περισσότερο ενδιαφέρον δείχνουν ακόμη και οι Αμερικανοί».
Το μέλλον του ελληνισμού στην ομογένεια
Η ελληνικότητα δεν είναι απλώς καταγωγή – είναι επιλογή. Μια επιλογή που διαφαίνεται καθημερινά με κάθε ελληνική λέξη, με το σπιτικό ελληνικό φαγητό και με κάθε βήμα παραδοσιακού χορού.
Είναι μια διαρκής προσωπική προσπάθεια, όπου μέσα από αυτή ο ελληνισμός μπορεί όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά και να ανθίσει εκτός συνόρων.
