Η γνώση ιστορίας δεν είναι προαπαιτούμενο για να διοριστεί κάποιος επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. Η Κάγια Κάλας, έδειξε με τον επικίνδυνο τρόπο ότι το γνώριζε αυτό, διαπράττοντας ένα ατόπημα που απέφευγαν ακόμα και οι Αμερικανοί στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου: να αμφισβητήσουν τον ρόλο Κίνας και Ρωσίας στον Β’ ΠΠ.
Σε εκδήλωση που παραβρέθηκε η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, είπε μεταξύ άλλων:
«Ήμουν σε μια συνάντηση στην Αζάν και κάτι που είχε ενδιαφέρον ήταν ότι η Ρωσία απευθυνόταν στην Κίνα λέγοντας “εσείς” και, ξέρετε, “ως Ρωσία και Κίνα πολεμήσαμε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κερδίσαμε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, νικήσαμε τον ναζισμό”. Κι εγώ σκέφτηκα: εντάξει, αυτό είναι κάτι καινούργιο. Αλλά, αν ξέρεις ιστορία, σου γεννιούνται πολλά ερωτηματικά. Και μπορώ να σας πω ότι σήμερα ο κόσμος δεν διαβάζει και δεν θυμάται τόσο την ιστορία, γι’ αυτό βλέπετε ότι “αγοράζει” αυτές τις αφηγήσεις».
This person is the EU’s foreign policy chief.
Let that sink in… pic.twitter.com/se1T6AJZx9
— Trita Parsi (@tparsi) September 4, 2025
Ήταν μια δήλωση-αντίδραση στην πρόσφατη σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης και στη στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο αφιερωμένη στη νίκη επί του φασισμού στον Β΄ ΠΠ, στην οποία παρευρέθηκαν δεκάδες ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.
Παρόμοια δήλωση είχε κάνει και ο Ντόναλντ Τραμπ, λέγοντας πριν λίγους μήνες ότι «κερδίσαμε» τον Β’ Παγκοσμίο Πόλεμο και ότι «κανείς δεν μας έφτασε από άποψη δύναμης, γενναιότητας ή στρατιωτικής λαμπρότητας».
Ιστορική αλήθεια
Η ιστορική πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική, προκαλώντας ακόμα και αντιδράσεις δυτικών αναλυτών και πρώην αξιωματούχων της ΕΕ.
Προφανώς, αίμα για τη νίκη επί του ναζισμού έχυσαν Γάλλοι, Έλληνες, Πολωνοί, Βρετανοί και άλλοι, αλλά Σοβιετικοί και Κινέζοι, παρά τη μορφή των καθεστώτων που έζησαν εκείνη την περίοδο, σήκωσαν ένα δυσανάλογα μεγαλύτερο βάρος.
Ο στρατιωτικός ιστορικός και συνταγματάρχης ε.α. Ντέιβιντ Γκλαντζ, έχοντας εντρυφήσει στον Κόκκινο Στρατό, είχε καταγράψει τα αποτελέσματα των μαχών των δυτικών συμμάχων και των σοβιετικών εναντίον των δυνάμεων του άξονα.
Για τον Γκλαντζ, ο άνθρωπος που νίκησε τον Χίτλερ δεν ήταν ο στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ αλλά οι στρατηγοί Ζούκοφ, ο Βασιλέφσκι και πιθανώς ο ίδιος ο Στάλιν!
«Γενικότερα, ο Κόκκινος Στρατός και οι σοβιετικοί πολίτες πολλών εθνικοτήτων έφεραν το μερίδιο του λέοντος στον αγώνα κατά της Γερμανίας από το 1941 έως το 1945».
Τα δεδομένα που παραθέτει ο Αμερικανός ιστορικός καταγράφουν τη συνεχή εμπλοκή των σοβιετικών σε μάχες και το γεγονός ότι μόνοι τους απορροφούσαν περισσότερο από το ήμισυ όλων των γερμανικών δυνάμεων.
Σοκαριστικό έλλειμμα ιστορικής παιδείας
«Αυτό δεν είναι ένα μικρό παραστράτημα της Κάλας», λέει ο αναλυτής στις Βρυξέλλες, Έλνταρ Μάμεντοφ, αλλά «είναι ένα σοκαριστικό έλλειμμα ιστορικής παιδείας».
Η ΕΣΣΔ υπέστη πάνω από 20 εκατομμύρια απώλειες στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο, μια θυσία που, σε συμμαχία με τις ΗΠΑ και Βρετανία, έσπασε θεμελιωδώς τη ραχοκοκαλιά της ναζιστικής πολεμικής μηχανής. Η Κίνα, από την πλευρά της, υπέμεινε ανείπωτα δεινά σε μια σκληρή σύγκρουση με την Ιαπωνία, ένα θέατρο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου συχνά παραγνωρισμένο στη Δύση. Η Κίνα υπολογίζει τους νεκρούς της στα 20 εκατομμύρια.
«Το να αγνοεί κανείς αυτά τα γεγονότα σημαίνει ότι αγνοεί την ίδια τη θεμελιώδη αρχιτεκτονική της μεταπολεμικής τάξης» αναφέρει.
Κοντολογίς, «όταν εξετάζετε μια σειρά από βασικά στοιχεία για τον πόλεμο» είχε σχολιάσει σε εκπομπή ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας, Τζον Μιρσχάιμερ, «δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Κόκκινος Στρατός έπαιξε τον καθοριστικό ρόλο στην ήττα της Βέρμαχτ».
Η χειρότερη δυνατή απάντηση
Ο Μάμεντοφ προσθέτει πως οι δηλώσεις της Κάλας ήταν τόσο εξωφρενικές που προκάλεσαν μια ασυνήθιστα άμεση και σκληρή επίπληξη από το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών, κίνηση που σηματοδοτεί ανησυχητική υποβάθμιση του διπλωματικού κύρους της ΕΕ.
Πράγματι, ο πρώην Ευρωπαίος επίτροπος απασχόλησης και κοινωνικών δικαιωμάτων, Λάσλο Άντορ, με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είπε πως η ΕΕ έδωσε τη χειρότερη δυνατή απάντηση σε αυτές τις εξελίξεις.
«Η ΕΕ έδωσε τη χειρότερη δυνατή απάντηση σε αυτές τις εξελίξεις στην Κίνα. Τα σχόλια της Κάγια Κάλας ήταν οριακά ρατσιστικά απέναντι σε Ρώσους και Κινέζους και διαστρέβλωσαν τους αντίστοιχους ρόλους αυτών των χωρών στον Β΄ ΠΠ. Η επίδειξη τέτοιας άγνοιας τόσο για τα ιστορικά γεγονότα όσο και για τις τρέχουσες υποθέσεις, καθώς και η τόσο αντι-διπλωματική προσέγγιση της ανόδου της Κίνας, μπορεί μόνο να αποβεί αντιπαραγωγική για την ΕΕ».
Ίσως, λοιπόν, το καλύτερο μάθημα στην Κάλας θα το έδινε ο Αμερικανός στρατηγός και πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Άικ Αϊζενχάουερ: «Ας μην εμπλακούμε στις άγονες έριδες για το ποια χώρα κέρδισε τον πόλεμο στην Ευρώπη».
