Πάνω από την Ελλάδα έφτασε ο καπνός από τις εκτεταμένες δασικές πυρκαγιές που μαίνονται στην επαρχία Μανιτόμπα του Καναδά από τις αρχές Μαΐου, επηρεάζοντας την ανώτερη ατμόσφαιρα της Ανατολικής Μεσογείου.
Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, στρώματα καπνού εντοπίστηκαν τις τελευταίες ημέρες σε μεγάλο υψόμετρο πάνω από την Ελλάδα. Στις 19 Μαΐου, στις 02:00 τα ξημερώματα, καταγράφηκαν στρωματώσεις καπνού σε ύψος 10 χιλιομέτρων από το Παρατηρητήριο Γεωεπιστημών και Κλιματικής Αλλαγής (ΠΑΓΓΑΙΑ), το οποίο βρίσκεται στο νησί των Αντικυθήρων.
Λίγες ώρες αργότερα, στις 12:00 το μεσημέρι, το φαινόμενο παρατηρήθηκε εκ νέου σε ύψη 9 και 13 χιλιομέτρων πάνω από τη Θεσσαλονίκη, από το Εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Ο κόμβος πληροφόρησης AtmoHub εξηγεί τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του φαινομένου: «Οι πυρκαγιές στη Μανιτόμπα έχουν καταστρέψει τεράστιες δασικές εκτάσεις, απελευθερώνοντας τεράστιες ποσότητες καπνού. Σε αυτά τα ύψη, ο καπνός μπορεί να ταξιδέψει χιλιάδες χιλιόμετρα μέσα σε λίγες ημέρες! Αν και βρίσκεται πολύ ψηλά για να επηρεάσει άμεσα την υγεία μας, ο καπνός αλληλεπιδρά με την ηλιακή ακτινοβολία, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει το κλίμα του πλανήτη».
Σύμφωνα με εικόνες από τους σταθμούς lidar του ΠΑΓΓΑΙΑ στα Αντικύθηρα και του ΑΠΘ στη Θεσσαλονίκη, αποτυπώνονται οι στρωματώσεις καπνού μέσα σε κόκκινα πλαίσια, επιβεβαιώνοντας την παρουσία του φαινομένου στην ελληνική ατμόσφαιρα.
Παράλληλα, στις εικόνες 2 και 3 παρουσιάζονται οι οπισθοτροχιές μεταφοράς (backtrajectories) του καπνού, καθώς και η πιθανή πηγή προέλευσής του, όπως υπολογίστηκαν μέσω του μοντέλου FLEXPART της επιστημονικής ομάδας NOA – ReACT. Τα συμπεράσματα της μελέτης είναι σαφή:
«Ο καπνός προέρχεται από τη Βόρεια Αμερική, και συγκεκριμένα από την περιοχή των μεγάλων πυρκαγιών στον Καναδά».
Το φαινόμενο καταδεικνύει τον παγκόσμιο χαρακτήρα των περιβαλλοντικών κρίσεων, υπενθυμίζοντας τη συσχέτιση των ακραίων καιρικών φαινομένων με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τη δυναμική μεταφοράς ρύπων σε παγκόσμια κλίμακα.
