Η συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι πιο κρίσιμη για τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών αυτής της Κυριακής στην Πολωνία: μια αναδυόμενη στρατιωτική και οικονομική υπερδύναμη στην ΕΕ και στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Με φόντο τον πόλεμο στην όμορη Ουκρανία και μια διχασμένη Δύση σε κρίσιμο σταυροδρόμι, οι σχεδόν 29 εκατομμύρια ψηφοφόροι της πηγαίνουν στην κάλπη βαθιά διαιρεμένοι.
Με την πορεία της Πολωνίας να κρίνεται σε αυτές τις κάλπες, η χώρα ταλαντεύεται μεταξύ φιλοευρωπαϊσμού και εθνικολαϊκισμού.
«Σειρήνα» για όσους υποστηρίζουν το δεύτερο ρεύμα είναι ο 42χρονος Κάρολ Ναβρότσκι.
Υποστηριζόμενος από το πρώην κυβερνών υπερεθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) -και τώρα, στον δεύτερο γύρο, και από την πολωνική ακροδεξιά- διεκδικεί με αξιώσεις τη διαδοχή του ομοϊδεάτη του απερχόμενου προέδρου Αντρέι Ντούντα, έναντι του κεντρώου φιλοευρωπαίου δημάρχου της Βαρσοβίας, Ράφαλ Τρασκόφσκι.
Η μάχη θεωρείται αμφίρροπη, καθιστώντας τον Κάρολ Ναβρότσκι, έναν ιστορικό με πολλά πρόσωπα, αντικείμενο… περιπτωσιολογικής μελέτης.
Ερασιτέχνης μποξέρ στα νιάτα του, που… εξασκούσε το άθλημα και σε συμπλοκές χούλιγκαν, «έχτισε» καριέρα κινούμενος μεταξύ του ακαδημαϊκού χώρου και του πολιτικού παρασκηνίου την εποχή της πολιτικής παντοκρατορίας του PiS.
Μεταξύ 2017 και 2021 ήταν διευθυντής του Μουσείου Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο Γκντανσκ -τη γενέτειρά του- και έπειτα διορίστηκε πρόεδρος του Ινστιτούτου Εθνικής Μνήμης.
Θέση από την οποία πρωτοστάτησε, μεσούντος του πολέμου στην Ουκρανία, στην απομάκρυνση μνημείων του κομμουνιστικού παρελθόντος της Πολωνίας, μπαίνοντας γι’ αυτό το λόγο από πέρυσι στη «μαύρη λίστα» της Ρωσίας.
Όμως στην προεκλογική περίοδο έγινε ντόρος γύρω από το όνομά του για άλλο λόγο.
Πέρα από τον δημόσιο θαυμασμό του για τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, υπήρξε σωρεία αποκαλύψεων σοβαρών σκανδάλων γύρω από το παρελθόν και το παρόν του, εγείροντας ερωτήματα καταλληλότητας για την προεδρία.
Φαίνεται ωστόσο ότι λίγο μετρούν μπροστά στο υψηλό πολιτικό διακύβευμα της κάλπης, σε μια κοινωνία τόσο πολωμένη, όσο σήμερα η πολωνική.
Υποστηρικτές του Κάρολ Ναβρότσκι σε προεκλογική συγκέντρωση στη Βαρσοβία (REUTERS/Lukasz Glowala)
Βίος και πολιτεία
Καταγγελίες για σχέσεις με χούλιγκαν, μαφιόζους, νεοναζί και δίκτυα πορνείας, έως σκάνδαλα διαφθοράς συνθέτουν ένα σουρεαλιστικό προφίλ για τον δεξιό προεδρικό υποψήφιο της Πολωνίας.
Σε τηλεοπτικό ντιμπέιτ του πρώτου γύρου, ο ίδιος παραδέχθηκε ότι συμμετείχε ως νέος σε συμπλοκές χούλιγκαν στο Γκντανσκ. Μετέπειτα προέκυψε ότι συμμετείχε σε επεισόδια με μια ομάδα χούλιγκαν συνδεδεμένη με τον υπόκοσμο το 2009, ενώ ο ίδιος εργαζόταν ως ιστορικός στο Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης (IPN).
Το περιστατικό αναζωπύρωσε τον προβληματισμό για τις πρώιμες σχέσεις του Κάρολ Ναβρότσκι με βίαιους εξτρεμιστικούς κύκλους και έπληξε τις προσπάθειες του προεκλογικού επιτελείου του να τον παρουσιάσει ως νομοταγή συντηρητικό.
Κατά τα λοιπά δεν κρύβει με τις επαφές του ακόμη και με νεοναζί, αποδίδοντάς τες όμως στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής του έρευνας.
«Κανείς δεν με έχει ακούσει ποτέ να λέω μια θετική λέξη για τον ναζισμό», τονίζει.
Σύμφωνα πάντως με την εφημερίδα Gazeta Wyborcza, χρειάστηκε παρέμβαση από το γραφείο του προέδρου Ντούντα προκειμένου ο Ναβρότσκι να περάσει τον έλεγχο ασφαλείας από την υπηρεσία αντικατασκοπείας ABW και να εγκριθεί ο διορισμός του ως επικεφαλής του κρατικού Ινστιτούτου Εθνικής Μνήμης, το οποίο ερευνά εγκλήματα της ναζιστικής και της κομμουνιστικής περιόδου.
Στο προσκήνιο ήρθαν εν τω μεταξύ σκάνδαλα οικονομικής κακοδιαχείρισης του ινστιτούτου επί της διεύθυνσής του και για κατάχρηση χώρων του Μουσείου Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και πάλι ενώ ήταν διευθυντής.
Αποκαλύφθηκε επίσης ότι αγόρασε την ίδια περίοδο μπιρ παρά ένα διαμέρισμα στο Γκντανσκ από έναν 80χρονο, με αντάλλαγμα ισόβια φροντίδα σε κρατικό οίκο ευγηρίας.
Αλλά οι πιο σοβαρές κατηγορίες προέρχονται από πρόσφατες μαρτυρίες στον ιστότοπο Onet ότι ο Ναβρότσκι ήταν αναμεμειγμένος προ 20ετίας σε δίκτυο πορνείας, σε πολυτελές ξενοδοχείο στις πολωνικές ακτές στη Βαλτική, όπου εργαζόταν ως φύλακας.
Ο ίδιος είπε ότι θα μηνύσει τον ιστότοπο.
Δεν προσέφυγε ωστόσο σε ειδικό εκλογικό δικαστήριο, όπου εκδίδονται άμεσα αποφάσεις για ψευδείς ή δυσφημιστικούς ισχυρισμούς κατά υποψηφίων.
Ο Κάρολ Ναβρότσκι στο βήμα του τραμπικού Συνεδρίου Συντηρητικής Πολιτικής Δράσης (CPAC), που διεξήχθη στη Γιασιόνκα της Πολωνίας στις 27 Μαΐου (Alex Brandon/Pool via REUTERS)
Ο κατά Τραμπ «σωστός ηγέτης» της Πολωνίας
«Η συκοφαντία των μέσων ενημέρωσης δεν κατέστρεψε τον πρόεδρο Τραμπ. Δεν θα καταστρέψει ούτε τον Κάρολ Ναβρότσκι», έγραψε για τον εαυτό του στο Χ -σε τρίτο πρόσωπο- ο δεξιός προεδρικός υποψήφιος, που έχει ως βασικό προεκλογικό του σύνθημα το «Πρώτα η Πολωνία».
Γι’ αυτόν πάντως που ο Κάρολ Ναβρότσκι πίνει νερό στο όνομα του είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, τον οποίο μάλιστα συνάντησε στον Λευκό Οίκο στις αρχές Μαΐου.
Κομπάζει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ του ψιθύρισε «θα κερδίσεις», αδιαφορώντας για την ομοβροντία επικρίσεων περί ακόμη μιας ωμής πολιτικής παρέμβασης του τραμπικού κινήματος MAGA (Make America Great Again) στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή.
Στην Πολωνία αυτό συμβαίνει πια φόρα παρτίδα.
Την περασμένη Τρίτη, ο Κάρολ Ναβρότσκι ήταν το κεντρικό πρόσωπο στο πρώτο Συνέδριο Συντηρητικής Πολιτικής Δράσης, γνωστό ως CPAC, που διεξήχθη στην Πολωνία.
Στην πολωνική εκδοχή του, το διάσημο φόρουμ των Αμερικανικών Ρεπουμπλικανών ήταν τίγκα σε υποστηρικτές του Ναβρότσκι, αλλά και στελέχη του κινήματος MAGA, που σφυρηλατεί μεθοδικά συμμαχίες στην Ευρώπη, ενόσω ο πρόεδρος Τραμπ δεν κρύβει την απέχθειά του για την ΕΕ ως μπλοκ.
«Μόλις είχα την ευκαιρία να συναντηθώ με τον Κάρολ. Πρέπει να είναι ο επόμενος πρόεδρος της Πολωνίας», διακήρυξε από το βήμα η κεντρική ομιλήτρια στην εκδήλωση.
Δεν ήταν άλλη από την «ορκισμένη» τραμπική υπουργό Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Κρίστι Νόεμ, στην πρώτη επίσκεψη της στην Πολωνία.
Χαρακτήρισε τον προεδρικό υποψήφιο του PiS τον «σωστό ηγέτη», που «θα συνεργαστεί με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ» και θα «γυρίσει την Ευρώπη πίσω στις συντηρητικές αξίες».
«Ο πολωνικός λαός θα έχει έναν ισχυρό σύμμαχο, που θα διασφαλίσει ότι θα είστε σε θέση να πολεμήσετε τους εχθρούς που δεν μοιράζονται τις αξίες σας», είπε η Νόεμ.
«Θα έχετε ισχυρά σύνορα, θα συνεχίσετε να έχετε μια αμερικανική παρουσία εδώ, μια στρατιωτική παρουσία», συμπλήρωσε σιβυλλικά, «και θα έχετε εξοπλισμό αμερικανικής κατασκευής, υψηλής ποιότητας».
Ο Κάρολ Ναβρότσκι σε χειραψία με την υπουργό Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Κρίστι Νόεμ, στο Σέσουφ της Πολωνίας, στις 27 Μαΐου, παραμονές του δεύτερη γύρου των προεδρικών εκλογών (Alex Brandon/Pool via REUTERS)
«Πρώτα η Πολωνία»
Σε περίπτωση εκλογής του Κάρολ Ναβρότσκι στην προεδρία της Πολωνίας, πολλά στη Βαρσοβία και στην ΕΕ θα βρεθούν στον «αέρα».
Εντός της χώρας είναι βέβαιο ότι ο κεντρο-αριστερός κυβερνητικός συνασπισμός υπό τον Ντόναλντ Τουσκ θα περάσει δύσκολες ημέρες.
Μην έχοντας ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία, θα βρεθεί δέσμιος ενός συντηρητικού προέδρου που -όπως και ο απερχόμενος- θα χρησιμοποιεί το βέτο του για να «θάβει» κρίσιμα νομοσχέδια (από τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις, μέχρι την αποποινικοποίηση των αμβλώσεων), βυθίζοντας έτσι ακόμη περισσότερο τη δημοτικότητα των πολιτικών αντιπάλων του υπερεθνικιστικού PiS.
Ορισμένοι αναλυτές δεν αποκλείουν μάλιστα για το μέλλον ακόμη και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.
Για την Ευρώπη, σημαίνει ότι τα σχέδια Γαλλίας και Γερμανίας για αναβίωση του λεγόμενου «Τριγώνου της Βαϊμάρης» ως οιονεί κατευθυντηρίου στην ΕΕ θα αποδυναμωθούν.
Σε προεκλογική συμφωνία για στήριξη στον δεύτερο γύρο των εκλογών από τον προεδρικό υποψήφιο της ακροδεξιάς, Σλάβομιρ Μεντζέν -η οποία μεταδόθηκε μέσω YouTube- o Nαβρότσκι δεσμεύτηκε για πλήρη αντίθεση στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, στην αποστολή Πολωνών στρατιωτών στα ουκρανικά εδάφη στο πλαίσιο μεταπολεμικών εγγυήσεων ασφαλείας (κάτι που έχει αποκλείσει και ο πρωθυπουργός Τουσκ), αλλά και στην ένταξη της Πολωνίας στη ζώνη του ευρώ.
Στην προεκλογική εκστρατεία του, κατέστησε ξεκάθαρο ότι θέλει περιορισμένο ρόλο για την ΕΕ, λιγότερο κράτος δικαίου, πολύ λιγότερους Ουκρανούς πρόσφυγες στη χώρα του, προνοιακά επιδόματα μόνο για όσους έχουν γεννηθεί στην Πολωνία, αυστηρότερους ελέγχους στα γερμανικά σύνορα και πολεμικές επανορθώσεις από το Βερολίνο για τις ναζιστικές θηριωδίες.
Χειριζόμενος την ιστορία σαν πυρσό ή σαν κοκτέιλ μολότοφ, αναλόγως το αφήγημά του, ο Κάρολ Ναβρότσκι κερδίζει σε απήχηση.
Προεκλογικά αποκαλύφθηκε, δε, ακόμη ένα από τα πολλά του πρόσωπα.
Είναι συγγραφέας με ψευδώνυμο, που είχε στο παρελθόν ευχαριστήσει από τηλεοράσεως -μεταμφιεσμένος και με αλλοιωμένη τη φωνή- για τη στήριξη τον Κάρολ Ναβρότσκι. Δηλαδή… τον εαυτό του.
