Στην τηλεδιάσκεψη της «συμμαχίας των προθύμων» ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, είπε πως «είναι σαφές ότι η Ρωσία παρατείνει τον πόλεμο» και ότι η προσέγγιση του Βλαντίμιρ Πούτιν «ναι, αλλά…» στην προτεινόμενη εκεχειρία δεν είναι αρκετά καλή. Ισχύει;
Η είδηση μιας κατάπαυσης του πυρός 30 ημερών, με την οποία συμφώνησε η Ουκρανία και προσφέρθηκε στη Ρωσία από τις ΗΠΑ, έκανε έξαλλους πολλούς στη Δύση και ειδικά στην Ευρώπη. Πολλοί υποστήριξαν υποτιμητικά ότι το Κρεμλίνο δεν θα δεχτεί την άνευ όρων ανακωχή δυναμιτίζοντας το κλίμα που επιχειρεί να δημιουργήσει, ορθά, ο Λευκός Οίκος.
Ωστόσο, για τον επίκουρο καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Μέριμαουν στις ΗΠΑ, Μαρκ Επίσκοπο, υπάρχουν καλοί λόγοι για τους οποίους τέτοιες υποθέσεις και σχετικοί χλευασμοί επί των ρωσοαμερικανκών συνομιλιών είναι απίθανο να «πιάσουν».
Υπάρχει μια σαφής διατλαντική ρήξη μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των επίσημων ευρωπαϊκών θέσεων σχετικά με αυτόν τον πόλεμο. Ενώ ο Τραμπ υποστηρίζει τον γρήγορο τερματισμό του πολέμου, οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να απαιτούν τη νίκη της Ουκρανίας με τη Δανή πρωθυπουργό να διατυμπανίζει ότι «η ειρήνη στην Ουκρανία είναι πιο επικίνδυνη από τον πόλεμο!».
Έτσι, αυτή κατηγορηματική απόρριψη της πρότασης εκεχειρίας από τη Ρωσία θα κινδύνευε να επισπεύσει μια σύγκλιση μεταξύ αυτών των δύο αντίθετων θέσεων, ωθώντας τον Τραμπ να στραφεί κατά της Ρωσίας.
Στην ανάλυσή του όμως στο Responsible Statecraft, o Επίσκοπος, σημειώνει ότι δεν υπάρχει ευθυγράμμιση των παραπάνω κινήτρων για να συμβεί κάτι τέτοιο. «Τι νόημα έχει για τη Ρωσία να θέσει σε κίνδυνο την ευκαιρία των γενεών για την εξομάλυνση των σχέσεων με την Ουάσιγκτον και την επανένταξη στους θεσμούς υπό την ηγεσία των ΗΠΑ μόνο και μόνο για να καταλάβει μερικά ακόμη ερειπωμένα χωριά στις στέπες της Ζαπορίζια;» εξηγεί.
Είναι ανόητο να λες άνευ όρων
Επίσης, ο αναλυτής θεωρεί από την άλλη πως είναι επίσης παράδοξο και ανόητο να απαιτεί κανείς από τη Μόσχα να δεχτεί μια άνευ όρων αποδοχή εκεχειρίας.
«Υπάρχει η πραγματικότητα ότι οι εκεχειρίες εξαρτώνται από τη φύση τους από τον τρόπο και τις παραμέτρους που αφορούν την εφαρμογή, την παρακολούθηση, την επιβολή και τη διάρκεια» εξηγεί ο αναλυτής, προσθέτοντας πως «όλες αυτές οι λεπτομέρειες σε επιχειρησιακό επίπεδο θα πρέπει να συζητηθούν, πράγματι, να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ της Ρωσίας, των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, εάν πρόκειται να καθιερωθεί μια ανθεκτική κατάπαυση του πυρός».
Επιπλέον, σημειώνει πως οι εκεχειρίες τείνουν να ωφελούν την πλευρά που χάνει – για την ακρίβεια, την Ουκρανία. Εφόσον πρόκειται για διμερή σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, λέει, η ρωσική πλευρά είναι επομένως σε μεγαλύτερη θέση να διαμορφώσει τους όρους της εκεχειρίας ή να πιέσει για άλλες παραχωρήσεις με αντάλλαγμα την αποδοχή της.
Ο Επίσκοπος εκτιμά ότι ο Πούτιν θα επιδιώξει το πάγωμα των παραδόσεων όπλων των ΗΠΑ στην Ουκρανία όσο ισχύει η κατάπαυση του πυρός, όπως επίσης φέρεται να ενδιαφέρεται να σταματήσει τις προσπάθειες κινητοποίησης της Ουκρανίας. Μπορεί αυτοί οι όροι να μην αρέσουν στον Ζελένσκι, αλλά η Ουάσινγκτον έχει τη δυνατότητα να επιβληθεί στο Κίεβο.
Η Ουκρανία θα ωφεληφθεί περισσότερο
Εξίσου σημαντικό αναφέρει στην ανάλυσή ο ειδικός, είναι ότι ο Ζελένσκι αναμφίβολα συνειδητοποιεί ότι η χώρα θα επωφεληθεί τρομερά – σε κάθε περίπτωση, περισσότερο από τους Ρώσους – από την παύση των εχθροπραξιών ακόμη και υπό δυσάρεστους όρους.
Ωστόσο, το εάν αυτές οι ρωσικές διατάξεις κατάπαυσης του πυρός αποτελούν κόκκινη γραμμή ή απλώς διαπραγματευτική θέση, μένει να δοκιμαστεί από την αμερικανική κυβέρνηση, υποστηρίζει ο Αμερικανός αναλυτής. Για παράδειγμα, ο Λευκός Οίκος μπορεί να υποστηρίξει ότι η πλήρης διακοπή της βοήθειας ασφαλείας προς το Κίεβο θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια της Ουκρανίας με τρόπο που δεν ευνοεί τη μακροπρόθεσμη ειρήνη, αλλά ότι η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη να θέσει περιορισμούς σε ορισμένα είδη βοήθειας ασφαλείας και ανταλλαγής πληροφοριών ως μέτρο καλής πίστης.
Το βασικό μήνυμα στη Μόσχα
Σε κάθε περίπτωση, λέει ο Επίσκοπος, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι θα πρέπει να καταστήσουν σαφές στους Ρώσους ομολόγους τους ότι η κατάπαυση του πυρός, δεν είναι στόχος, αλλά το πρώτο βήμα στην πορεία προς μια βιώσιμη διευθέτηση και ότι είναι έτοιμοι να εργαστούν προς έναν οδικό χάρτη για μια ειρηνευτική συμφωνία τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας.
Έτσι, ο ειδικός θεωρεί πολύ σημαντικό να καταστήσουν σαφές οι Αμερικανοί στου Ευρωπαίους ότι θα συμμετέχουν διαρκώς και οι ίδιοι στην εξασφάλιση διαρκούς ειρήνης όχι μόνο για την Ουκρανία αλλά και για όλη την Ευρώπη.
«Στέλνει επίσης στη Μόσχα το μήνυμα ότι η συνεργασία με τον Τραμπ είναι πιο σοφή από το να προσπαθείς να τον περιμένεις και ότι η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη για σοβαρή μακροπρόθεσμη δέσμευση στα μεγαλύτερα και ακόμη πιο δύσκολα ζητήματα της σχέσης Ρωσίας-ΝΑΤΟ και της θέσης της Μόσχας στην αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής ασφάλειας» καταλήγει ο αναλυτής.
