Φόρτωση Text-to-Speech…
Ο αγώνας για την προώθηση των ελληνικών θέσεων στην Ουάσιγκτον είναι μαραθώνιος και κρίνεται με βάση τα αποτελέσματα και όχι τις πρόσκαιρες εντυπώσεις. Αυτό επισημαίνουν όλοι όσοι γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη δαιδαλώδη πολιτική πραγματικότητα στην αμερικανική πρωτεύουσα, λίγες ημέρες μετά την ακρόαση της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας. Η διορισμένη από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ως πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Αθήνα φάνηκε ενημερωμένη για το σύνολο των ζητημάτων που αφορούν τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, το ευρύτερο γεωπολιτικό παιχνίδι που αφορά άμεσα την Ουάσιγκτον, αλλά και τις ευαίσθητες πτυχές των ελληνοτουρκικών σχέσεων, μέρος των οποίων είναι, βεβαίως, και η προσπάθεια της Αγκυρας να επιστρέψει στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς τύπου F-35.
Η ακρόαση της κ. Γκίλφοϊλ ανέδειξε ότι οι απόψεις που έχουν εκφραστεί σε κάποιους κύκλους περί «επιδείνωσης κλίματος» για τις ελληνικές υποθέσεις στην Ουάσιγκτον λόγω –για παράδειγμα– της καλής προσωπικής σχέσης ανάμεσα στον κ. Τραμπ και τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οδηγούν μάλλον σε υπεραπλουστευτικά συμπεράσματα, καθώς αγνοούν τον πολύ περίπλοκο οργανισμό που συνδέεται με τη νομοθέτηση αλλά και την άσκηση της πολιτικής εξουσίας στις ΗΠΑ.
Καίριες παρεμβάσεις
Εξαιρετικά σημαντικές για τον τρόπο που αντιλαμβάνονται οι ΗΠΑ την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν οι παρεμβάσεις και ερωτήσεις μιας σειράς γερουσιαστών και από τα δύο κόμματα και συγκεκριμένα των Ρεπουμπλικανών Τζιμ Ρις και Τζον Μπαράσο και των Δημοκρατικών Κρις Βαν Χόλεν, Κόρι Μπούκερ και Κρις Κουνς. Και οι πέντε αναφέρθηκαν σε ειδικά θέματα που αφορούν την ελληνοαμερικανική σχέση, ιδιαίτερα στον τομέα της άμυνας και των βάσεων των ΗΠΑ στη Σούδα και αλλού στη χώρα, ενώ δεν παρέλειψαν να θίξουν και τις εντάσεις των προηγούμενων ετών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία και, βεβαίως, την προσπάθεια της Αγκυρας να επιστρέψει στο πρόγραμμα των μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35.
Αυτή η διακομματική αντίληψη και κατανόηση των γερουσιαστών για θέματα που αφορούν μια χώρα που είναι μεν σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, αλλά βρίσκεται στην άλλη άκρη του κόσμου, μάλιστα δίπλα σε μια χώρα όπως η Τουρκία, που αυτοπροβάλλεται ως μια περιφερειακή δύναμη ικανή να δώσει λύσεις σε εταίρους όπως οι ΗΠΑ, δεν προέκυψε εν μια νυκτί. Επί σειράν ετών Ελληνες διπλωμάτες, μέλη της διασποράς και ουκ ολίγοι Αμερικανοί πιστεύουν αυθεντικά στην ανάγκη οι σχέσεις της Ουάσιγκτον με μια σύμμαχο όπως η Ελλάδα, η οποία πάντοτε, ακόμη και σε δύσκολες στιγμές, βρέθηκε στην ίδια πλευρά με τις ΗΠΑ, πρέπει να παραμείνουν στενές και ειλικρινείς.
Διακομματική αντίληψη – Ενδεικτικές του τρόπου που αντιλαμβάνονται οι ΗΠΑ την κατάσταση στην Αν. Μεσόγειο ήταν οι παρεμβάσεις των Ρεπουμπλικανών Τζιμ Ρις και Τζον Μπαράσο και των Δημοκρατικών Κρις Βαν Χόλεν, Κόρι Μπούκερ και Κρις Κουνς.
Η Γερουσία και η Βουλή των Αντιπροσώπων, τα δύο νομοθετικά σώματα του Κογκρέσου, δεν αποτελούν απλά σώματα κύρωσης των κυβερνητικών αποφάσεων από την ίδρυση των ΗΠΑ, αλλά συνδιαμορφωτές πολιτικής και ως εκ τούτου η πρόσβαση σε αυτά είναι κρίσιμης σημασίας. Τα τελευταία δέκα χρόνια και ειδικά επί των ημερών των τριών τελευταίων πρεσβευτών της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον, συγκεκριμένα του Χάρη Λαλάκου (2016-2020), της σημερινής υφυπουργού Εξωτερικών Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου (2020-2023) και της Κατερίνας Νασίκα, η οποία ανέλαβε το 2023 και θα αφυπηρετήσει στο τέλος του τρέχοντος έτους, έγινε πολλή και αθόρυβη δουλειά, με αποτέλεσμα οι ελληνικές θέσεις να γίνουν ευρύτερα γνωστές.
Οι πολύμηνες συζητήσεις στην Αθήνα για τον αντικαταστάτη της κ. Νασίκα στην Ουάσιγκτον περιελάμβαναν, μεταξύ άλλων, και την ανάγκη να βρεθεί κάποιος που θα μπορεί να συνεχίσει αυτήν την πολύ σκληρή δουλειά που απαιτείται, άρα πρόσωπο με δυνατότητα δημιουργίας και διατήρησης δικτύων και λόμπινγκ, μάλιστα με περιορισμένους πόρους.
Η δουλειά αυτή δεν είναι απλή, ούτε και εύκολη, ειδικά όταν η αντίπαλη ομάδα, δηλαδή η Τουρκία, σπαταλά πόρους για λόμπινγκ τους οποίους η Ελλάδα απλά δεν μπορεί να διαθέσει. Είναι, βέβαια, εξαιρετικά θετική η πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης να προσλάβει μια νέα εταιρεία λόμπινγκ (BGR), αλλά τα μεγέθη είναι πολύ συγκεκριμένα.
Πάντως, κρίσιμος στην παρασκηνιακή προετοιμασία της κ. Γκίλφοϊλ για την Επιτροπή της Γερουσίας ήταν ο ρόλος του Εντι Ζεμενίδη, επικεφαλής της ομογενειακής οργάνωσης HAIC.
Η ισχύς εν τη ενώσει – Ως αποτέλεσμα της συνδυασμένης δράσης ελληνικού και εβραϊκού λόμπι, Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρος χαίρουν εκτίμησης στο Κογκρέσο ως κράτη τα οποία συνεισφέρουν στη σταθερότητα της Αν. Μεσογείου και συμφωνούν σε πολλά.
Η αντίληψη των ελληνικών πραγμάτων στο Κογκρέσο έχει πρακτική σημασία. Οπως θυμούνται οι παλαιότεροι, όταν πριν από 20 χρόνια οι τότε γερουσιαστές Μπομπ Μενέντεζ και Ολύμπια Σνόου παρακώλυσαν τον διορισμό του πρέσβη που είχε προτείνει για τα Σκόπια, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους, άρχισε να καταγράφεται μια μετατόπιση στις απόψεις της Ουάσιγκτον για τη διμερή διαφορά της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας (τότε ΠΓΔΜ). Ομως και στην ακρόαση της περασμένης Τετάρτης, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων Τζιμ Ρις ξεκαθάρισε ενώπιον της κ. Γκίλφοϊλ ότι η πιθανή πώληση F-35 προς την Τουρκία δεν θα αποτελέσει απόφαση που ο Λευκός Οίκος θα λάβει «μόνος του» και υπογράμμισε, ακόμη, ότι «οι Ελληνες ζητούν δικαιολογημένα βοήθεια εδώ και πολύ καιρό».
Ενώ και οι τοποθετήσεις του Κρις Βαν Χόλεν ή του Κόρι Μπούκερ ανέδειξαν ενώπιον της κ. Γκίλφοϊλ και τις πιο «σκληρές» διμερείς πτυχές των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αυτές που σχετίζονται με το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Μάλιστα ο κ. Βαν Χόλεν υπογράμμισε ότι δεν θα πρέπει να λησμονείται η συμβολή της Ελλάδας στην υποστήριξη της Ουκρανίας, ένα επιχείρημα που συχνά έχει υποβαθμιστεί.
«Μαραθωνίου» συνέχεια
Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, εφόσον εγκριθεί και τυπικά ο διορισμός της κ. Γκίλφοϊλ, η ελληνική πλευρά θα πρέπει –κατ’ αρχάς– να συνεχίσει τον μαραθώνιο που ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια και έχει οδηγήσει σε αυτά τα θετικά αποτελέσματα. Η περίοδος δεν είναι καθόλου εύκολη, ακόμη και για χώρες με εδραιωμένη και πολυεπίπεδη επιρροή στο Κογκρέσο, όπως είναι το Ισραήλ. Είναι γνωστό στους διπλωματικούς κύκλους ότι στην παρούσα φάση το εβραϊκό λόμπι στην Ουάσιγκτον, παρά την αδιαμφισβήτητη ισχύ του, αντιμετωπίζει εμπόδια, τα οποία, ωστόσο, προσπαθεί να υπερκεράσει.
Ενα τελευταίο στοιχείο που σημειώνεται από την ακρόαση της Τετάρτης, έχει, βεβαίως, να κάνει και με τη συνδυασμένη δράση του ελληνικού και του εβραϊκού λόμπι: Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρος, γίνονται αντιληπτά στο Κογκρέσο ως κράτη τα οποία συνεισφέρουν στη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου και συμφωνούν σε πολλά.
