Φόρτωση Text-to-Speech…
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Την έντονη αντίδραση της Αγκυρας προκάλεσε η έκθεση προόδου που δημοσίευσε χθες η Κομισιόν στο πλαίσιο του ετήσιου «πακέτου» διεύρυνσης και ιδιαίτερα στους τομείς που αφορούν τη δικαστική εξουσία, τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις.
Συγκεκριμένα, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας στη σχετική του ανακοίνωση μάλιστα αναφέρει ότι το κείμενο της έκθεσης όχι μόνο δεν συνάδει «με τις προσπάθειες για τη δημιουργία θετικής ατζέντας μεταξύ Τουρκίας και Ε.Ε.», αλλά «επίσης είναι γραμμένο σε γλώσσα που αντιβαίνει στα μακροπρόθεσμα συμφέροντα και των δύο πλευρών». Θεωρεί δε ότι η έκθεση και φέτος «περιλαμβάνει μη ρεαλιστικές, παράνομες και μαξιμαλιστικές απόψεις για την Ελλάδα και την ελληνοκυπριακή πλευρά», ενώ αποδεικνύεται ότι «η Ε.Ε. παίρνει θέση στο Κυπριακό και ότι είναι αδύνατο να συμβάλει στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού».
Η φετινή έκθεση προόδου για την Τουρκία, πράγματι, δίνει έμφαση στην «περαιτέρω οπισθοδρόμηση σε τομείς των θεμελιωδών δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου και της δικαιοσύνης» ιδιαίτερα φέτος λόγω και της σύλληψης στελεχών της αντιπολίτευσης και καλείται να αντιστρέψει αυτή την οπισθοδρόμηση.
Παράλληλα, η Τουρκία, αν και χαρακτηρίζεται εκ νέου «στρατηγικός εταίρος» της Ε.Ε., ωστόσο ουσιαστικά αναγνωρίζεται ως εταίρος με αστερίσκο, με την επίτροπο Διεύρυνσης Μάρτα Κος να υπογραμμίζει χθες την «παγωμένη» από το 2018 διαδικασία ένταξης καθώς και την έλλειψη προόδου σχετικά με την ευθυγράμμισή της με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας του «μπλοκ».
Στη σχετική έκθεση επισημαίνονται τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Απριλίου και Δεκεμβρίου 2024) όπου υπογραμμίζεται «μια σταδιακή, αναλογική και αναστρέψιμη προσέγγιση» σε βασικούς τομείς συνεργασίας.
Σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, επισημαίνεται –ανάμεσα σε άλλα– ότι ο διάλογος μεταξύ των δύο χωρών συνεχίστηκε το 2025 και ότι η Τουρκία δεν ενεπλάκη «σε καμία μη εξουσιοδοτημένη δραστηριότητα γεώτρησης στην Ανατολική Μεσόγειο ή σε υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά», σημειώθηκαν όμως «παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου» και των ελληνικών χωρικών υδάτων «με αξιοσημείωτη αύξηση των περιστατικών» σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ έμφαση δίνεται στη συνεργασία στο μεταναστευτικό.
Η λεκτική διατύπωση του κειμένου ικανοποιεί, εξάλλου, την Αθήνα, καθώς γίνεται ευθεία αναφορά εκ νέου στο casus belli της Αγκυρας αλλά και στην έντονη αντίδραση της Τουρκίας φέτος έναντι τόσο του εθνικού χωροταξικού σχεδίου, που κατέθεσε η Ελλάδα τον Απρίλιο –αν και ήταν ευρωπαϊκή της υποχρέωση–, όσο και στην επιμονή της να απορρίπτει τη δημιουργία τριών θαλάσσιων πάρκων εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Επαναλαμβάνεται εξάλλου αναφορά στο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019, «που παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν συμμορφώνεται με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, ενώ δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες για τρίτα κράτη».
Και στη φετινή έκθεση προόδου σημειώνεται η μη εποικοδομητική στάση της Αγκυρας σε σχέση με το Κυπριακό, με την Κομισιόν να επαναλαμβάνει ως «ύψιστης σημασίας» τη δέσμευση της Τουρκίας σε μια δίκαιη, ολοκληρωμένη, βιώσιμη λύση στη βάση των αντίστοιχων αποφάσεων του ΟΗΕ.
Αλβανία και Μαυροβούνιο
Στο πλαίσιο των φετινών εκθέσεων προόδου, πάντως, η Κομισιόν χαρακτηρίζει «ρεαλιστική δυνατότητα» τη διεύρυνση στη «σκιά» των τρεχουσών «προκλήσεων» σε γεωπολιτικό επίπεδο, χωρίς όμως να δεσμεύεται για το πότε ακριβώς θα μπορούσαν να ενταχθούν ακόμα και προπορευόμενα υποψήφια κράτη-μέλη, όπως το Μαυροβούνιο και η Αλβανία. Αν και τα Τίρανα επαινέθηκαν για την πρόοδο που σημείωσαν ανοίγοντας τέσσερα από τα πέντε συνολικά κεφάλαια στις διαπραγματεύσεις, φέτος καλούνται να επισπεύσουν μεταρρυθμίσεις σχετικά με το κράτος δικαίου, την αντιμετώπιση της διαφθοράς καθώς και των δικαιωμάτων σχετικά με το «περιουσιακό», ζήτημα που αφορά την ελληνική μειονότητα.
