Πάνω από το τραπέζι συσκέψεων δεσπόζει η «Λαϊκή Αγορά» του Παναγιώτη Τέτση, δάνειο από την Εθνική Πινακοθήκη, στην ίδια θέση εδώ και χρόνια. Ο πίνακας υπενθυμίζει ότι υπάρχει ένας κόσμος λαϊκών αγορών που σιγοβράζει κάθε μέρα σε όλη τη χώρα. Πρόκειται για έναν από τους 13 πίνακες της ομότιτλης μνημειακής σειράς έργων που ζωγράφισε ο Τέτσης το 1982, ένα χρόνο πριν γεννηθεί ο Κυριάκος Πιερρακάκης.
Είναι φανερά αδυνατισμένος και ευτυχής, παρά τα έξι ολόκληρα χρόνια στην κυβέρνηση. Eξι χρόνια εξουσίας επιδρούν στον οργανισμό σαν έξι χρόνια αϋπνίας. Κάποιοι υπουργοί κυκλοφορούν με πρησμένα μάτια και ρουφηγμένα μάγουλα. Εξαίρεση αποτελεί ο υπουργός Οικονομικών, ο οποίος δείχνει σαν να μηδένισε το κοντέρ, γεμάτος από την ενέργεια της αναβάθμισης στον τελευταίο ανασχηματισμό.
Λιβανίσματα και προσκυνήματα
Εχουν δίκιο όσοι ερμηνεύουν την προαγωγή του ως ένταξη στη χορεία των δελφίνων, όταν και όποτε έλθει αυτή η μεγάλη ώρα; Μήπως γι’ αυτό έσπευσε το περασμένο Σαββατοκύριακο να επισκεφθεί το Αγιον Ορος, εκείνος, ένας μεταρρυθμιστής, που όλοι υποθέταμε ότι θέλει μόνο να συζητάει για τον παγκόσμιο νου της τεχνητής νοημοσύνης και όχι για τον τριαδικό Θεό ως απέραντο νου; Οσοι κεντρώοι ανησυχούν για τις όψιμες ροπές του, ρωτούν μήπως δίπλα στην ευμένεια των «δυναμικών κοινών» μπήκε στον πειρασμό να αναζητήσει και την ευλογία της Δεξιάς του Κυρίου.
Ο υπουργός προτάσσει ως ασπίδα την κοσμιωτάτη διαγωγή του με την οποία αποφεύγει να παρασυρθεί στην αδιακρισία της «δελφινολογίας». Δίνει απαντήσεις (που θα δούμε παρακάτω), αλλά πρώτα απ’ όλα αποσαφηνίζει ότι δεν ενσωμάτωσε την Αθωνική Πολιτεία σε κάποια «στρατηγική επικοινωνίας». «Ηταν ένα ταξίδι που είχε προγραμματιστεί από καιρό και είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τους μοναχούς θέματα για την ενίσχυση του Αγίου Ορους».
Ο Πιερρακάκης δεν οφείλει τη δημοφιλία του στα εικονίσματα της Θεοτόκου. Το μοναδικό «εικόνισμα» που έχει στο γραφείο του είναι εκείνο του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο κόσμος τού πιστώνει το gov.gr και το πρόγραμμα εμβολιασμού κατά της COVID-19, που προκάλεσε το ενδιαφέρον ακόμη και του Λευκού Οίκου. Ο επικεφαλής του Γραφείου Επιστημών και Τεχνολογικής Πολιτικής του Λευκού Οίκου είναι ο ελληνικής καταγωγής Μάικλ Κράτσιος.
Γνωρίστηκαν κατά την πρώτη τετραετία Τραμπ, διατηρούν επαφή και συναντήθηκαν ξανά πρόσφατα στην Ουάσιγκτον. «Παραλίγο να σε κρατήσουν εκεί», του λένε οι φίλοι του για να τον τρολάρουν. Γελάει ακομπλεξάριστα. Τρελαίνεται για αστεία και πειράγματα. Ανάμεσα στα άλλα ετοιμάζει ένα βιβλίο στα αγγλικά για το πώς το ελληνικό κράτος πέρασε από την τελευταία στην πρώτη θέση στην Ευρώπη στην ψηφιακή μετάβαση.
Είναι ένας πληροφορικός που δεν σκέφτεται ως «πληροφορικάριος». Εχει θεωρητική συγκρότηση και πάθος για την Ιστορία. Αντιλαμβάνεται την Ορθοδοξία ως κεντρικό στοιχείο του ελληνισμού. Οι παρατηρητικοί θυμίζουν ότι ως υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων μερίμνησε για μητροπόλεις και πατριαρχεία τόσο καλά, ώστε το ιερατείο τον έχει έκτοτε στα όπα όπα. Κέρδισε έτσι ένα συγχωροχάρτι διαρκείας για την παράλληλη αδυναμία του στον δυτικισμό και στον κοσμοπολιτισμό, που αντιπροσώπευε τόσο η περυσινή επίσκεψή του στον Πάπα Φραγκίσκο στο Βατικανό, όσο και η υποστήριξή του στην πρωτοβουλία του πρωθυπουργού για την ισότητα στον γάμο.
«Ολα για όλους»
Είναι ένας από τους πολιτικούς που μπορούν να συνδυάζουν τα αντίθετα χωρίς να την πληρώνουν. Οι σκεπτικιστές τού καταλογίζουν ότι δεν θέλει να δυσαρεστεί κανέναν, ότι θέλει να είναι «όλα για όλους». Απαντάει ότι η πολιτική τεχνοτροπία του, που περιλαμβάνει «ισχυρές δόσεις συζήτησης και χαμόγελου», είναι εκείνο που του επιτρέπει να πραγματοποιεί δύσκολες μεταρρυθμίσεις και όχι να τις αποφεύγει και απλώς να μονομαχεί στα κανάλια. Είναι καλός με όλους, για να υλοποιεί ευκολότερα τα δύσκολα. «Θεσμοθετήσαμε τα μη κρατικά πανεπιστήμια χωρίς να αλλάξουμε το Σύνταγμα και χωρίς να κατέβουμε στην πλατεία Συντάγματος», λέει με νόημα.
Οι άπιστοι Θωμάδες αντιτείνουν ότι πρόκειται απλώς για μια «ανωτατοποίηση των κολεγίων». Διαφωνεί κατηγορηματικά. «Πάνω από δέκα παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων έχουν καταθέσει προτάσεις και αξιολογούνται, αλλά το σημαντικό είναι οι νέες αυστηρές προδιαγραφές που θεσμοθετήσαμε για όλους. Αρκετά είχαν προηγουμένως παρουσία μέσω κολεγίων, ωστόσο σε ένα αρρύθμιστο περιβάλλον χωρίς ποιοτικές δικλίδες. Μετά τον νέο νόμο τα κολέγια όπως τα γνωρίσαμε θα είναι παρελθόν». Προσθέτει ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν αποδίδουν «εδώ και τώρα», αλλά σταδιακά, υπό την προϋπόθεση ότι γίνονται και δεν χρονίζουν.
«Δεν κουνάμε το δάχτυλο, δίνουμε το χέρι», επαναλαμβάνει συχνά. Οι συνεργάτες του στο υπουργείο υπενθυμίζουν ότι δίνει το χέρι του με τέτοια πειθώ που το νομοσχέδιο για τα Ωνάσεια Πειραματικά Σχολεία ψηφίστηκε (και) από το ΠΑΣΟΚ και την Πλεύση Ελευθερίας.
Θα μπορούσε κάποιος να τον κατατάξει στην παράδοση κεντρώων και φιλελεύθερων πολιτικών που άνθησαν στην Κεντροδεξιά (Αβέρωφ, Μητσοτάκης, Κανελλόπουλος κ.ά.). Αρτι αφιχθείς από μεταπτυχιακές σπουδές στο Χάρβαρντ και στο MIT, ξεκίνησε το 2009 ως πρόεδρος του Ινστιτούτου Νεολαίας του υπουργείου Παιδείας υπό την Αννα Διαμαντοπούλου και συνέχισε στην κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου. Συνεργάτης του Βενιζέλου από το 2012 έως το 2015, συμμετείχε στη διαπραγμάτευση με την τρόικα, ως ντουέτο τότε με τον Χρήστο Πρωτόπαπα, προτού πολιτευθεί για πρώτη φορά ως υποψήφιος ευρωβουλευτής το 2014 με την «Ελιά».
Το «Κανάβεραλ» του Μαξίμου
Το 2014 γνώρισε τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Από τότε έχουν έναν διαρκή διάλογο, ο οποίος στηρίζεται στην ανταλλαγή βιβλίων. Κατά καιρούς, φήμες για παλινδρόμηση της σχέσης τους ανάμεσα στην ηλιοφάνεια και στις σποραδικές νεφώσεις διαψεύδονται από τον υπουργό ως αποκύημα φαντασίας των φθονερών. Στο Μαξίμου έχει συζητηθεί για πολλά αξιώματα. Εκπρόσωπος Τύπου πριν από τις εκλογές του 2023, υπουργός Υγείας, Εσωτερικών, Υποδομών.
Μόνο για αστροναύτης δεν έχει συζητηθεί. Ανάμεσα στα άλλα υπάρχει ένα βαθύτερο ερώτημα: Μήπως η αντοχή της Ν.Δ. οφείλεται στο μοντέλο ενός «μεγάλου συνασπισμού» που θυμίζει το σκαρί της κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου; «Κάθε κυβέρνηση επιδιώκει να εκφράζει μια πλατιά συμμαχία, αλλά εκείνο που διαφοροποιεί την κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι ότι υπάρχει ένα ισχυρό κέντρο αποφάσεων».
Θείον βρέφος – Ως υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, μερίμνησε για μητροπόλεις και πατριαρχεία τόσο καλά, ώστε το ιερατείο τον έχει έκτοτε στα όπα όπα. Κέρδισε έτσι ένα συγχωροχάρτι διαρκείας για την αδυναμία του στον κοσμοπολιτισμό.
Ο Πιερρακάκης είναι παιδί της Μεταπολίτευσης. Δεν πρέπει επιτέλους να την αποδοκιμάσει, αν θέλει να την υπερβεί; «Υπάρχει ένα ρητό του Ζαν Ζορές που λέει ότι: “Από το φως του παρελθόντος πετάξαμε τη στάχτη και κρατήσαμε τη φλόγα”. Ολες οι κυβερνήσεις ιστορικά έχουν παραγάγει και φλόγα και στάχτη. Η δική μου γενιά πρέπει να επιλέξει να κληρονομήσει τη φλόγα και όχι τη στάχτη».
Πού τοποθετεί τον εαυτό του στον άξονα «Δεξιά – Αριστερά»; «Δεν πιστεύω στην παλιά πολιτική γεωγραφία, στην οποία δεν πίστευε άλλωστε ούτε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής». Μήπως μας δουλεύετε, κύριε υπουργέ; «Και όμως, στην ιδρυτική διακήρυξη του 1974 υπάρχει η φράση ότι: “Η Ν.Δ. υπόσχεται ότι θα υπηρετεί πάντα και μόνο τα αληθινά συμφέροντα του έθνους, που βρίσκονται πέρα και πάνω από τις παραπλανητικές ετικέτες της Δεξιάς, του Κέντρου και της Αριστεράς”».
«Ποτέ ξανά μνημόνια»
Στο υπουργείο Οικονομικών μοιάζουν όλα λυμένα. Είναι σαν να έχουν περάσει αιώνες από τότε που ο Πόουλ Τόμσεν και ο Μπομπ Τράα συμπεριφέρονταν σαν ύπατοι αρμοστές. Τις προάλλες, η διευθύντρια του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα μόλις συνάντησε τον Πιερρακάκη στην Ουάσιγκτον δήλωσε: «Ολες οι χώρες πρέπει να γίνουν σαν την Ελλάδα». Πράγματι, τα πρωτογενή πλεονάσματα ξεχειλίζουν στην πλατεία Συντάγματος ενώ χορεύουν γύρω μας οι αναβαθμίσεις της οικονομίας. Τι άλλο μένει να γίνει;
«Πρώτον, πρέπει να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα. Δεν είναι εύκολος στόχος. Απαιτεί καθημερινή προσπάθεια και επαγρύπνηση. Το σύνθημα της δικής μας γενιάς πρέπει να είναι “ποτέ ξανά μνημόνια”. Δεύτερον, αφαιρούμε εμπόδια και απελευθερώνουμε την ανάπτυξη». Αναφέρει ως υπόδειγμα άμεσης επέμβασης την απόφασή του για την παραίτηση του Δημοσίου από τα ένδικα μέσα για τις αποζημιώσεις των συγγενών των θυμάτων στο Μάτι και στη Μάνδρα.
Προσθέτει τη βελτίωση του εξωδικαστικού συμβιβασμού και τον τερματισμό των διώξεων του Δημοσίου σε όσους πολίτες βρίσκονται σε ρύθμιση των χρεών τους. Υπενθυμίζει ακόμη την απόφαση να αποπληρώσει η Ελλάδα τα δάνεια του πρώτου μνημονίου δέκα χρόνια νωρίτερα. «Το 2029 δεν θα έχουμε το μεγαλύτερο χρέος στην Ευρωπαϊκή Ενωση».
Ολοι οι υπουργοί είναι πολύ αισιόδοξοι όταν μιλούν για τους στόχους τους και δεν τους αρέσει όταν συναντούν εκδηλώσεις κυνισμού. Για παράδειγμα, αναφέρει τα κληροδοτήματα και τις σχολάζουσες κληρονομιές που θα αξιοποιηθούν. Υπενθυμίζουμε πως ανάλογες ευγενείς προθέσεις είχαν διατυπώσει όλοι οι προκάτοχοί του, αλλά το ζήτημα αυτό είναι ένα απερίγραπτο κουβάρι. Κι όμως δηλώνει βέβαιος ότι θα το λύσει.
Για πολλές αποστολές – Το 2014 γνώρισε τον Κυριάκο Μητσοτάκη και από τότε έχουν έναν διαρκή διάλογο. Στο Μαξίμου έχει συζητηθεί για πολλά αξιώματα. Εκπρόσωπος Τύπου, υπουργός Υγείας, Εσωτερικών, Υποδομών. Μόνο για
αστροναύτης δεν έχει συζητηθεί.
Κάτι άλλο που δεν αρέσει στους υπουργούς είναι οι φήμες για διχογνωμίες. Λέει ότι δεν έχει βάση η φημολογία για μια «συναδελφική διαφωνία» με τον αντιπρόεδρο Κωστή Χατζηδάκη για τα τεκμήρια των ελεύθερων επαγγελματιών. Υποτίθεται ότι ο Πιερρακάκης υποστηρίζει πως η ψηφιοποίηση των ελέγχων καθιστά τα τεκμήρια λιγότερο απαραίτητα, ενώ ο Χατζηδάκης επιμένει στη διατήρησή τους. Διευκρινίζει ότι δεν υπάρχει διαφωνία με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης. Και οι δύο συμφωνούν ότι η υφιστάμενη πολιτική θα διατηρηθεί, αλλά ταυτόχρονα θα ενσωματωθούν νέοι βαθμοί ψηφιακού ελέγχου. Οι έμπειροι αναλυτές εκτιμούν ότι η τύχη των τεκμηρίων θα κριθεί στο Μαξίμου από τις δημοσκοπήσεις που θα πραγματοποιηθούν μετά τον Δεκαπενταύγουστο.
Η τριάδα των πρώτων
Πολλές δημοσκοπήσεις δείχνουν και κάτι άλλο, ότι ο ∆ένδιας, που εξελέγη πρώτος στον Νότιο Τομέα της Αθήνας το 2023, ο Πιερρακάκης, πρώτος στην Α΄ Αθηνών, και ο Χατζηδάκης, πρώτος στον Βόρειο Τομέα, είναι οι τρεις υποψήφιοι διάδοχοι του Μητσοτάκη. Ο Κυριάκος γελάει με την εκλογική τοπογραφία. Αμέσως σοβαρεύει. «Δεν υπάρχει θέμα διαδοχής και ξέρεις γιατί; Γιατί ο Μητσοτάκης θα κερδίσει τρίτη τετραετία και όλοι δουλεύουμε γι’ αυτό».
Η γλώσσα τρέχει ροδάνι για να προλάβει τη σκέψη. Γιατί άραγε δεν έγινε δικηγόρος; Οι γονείς του, ο πατέρας γιατρός και η μητέρα δικηγόρος, τον άφησαν ελεύθερο ως μαθητή να διαβάζει «Pixel» και «Computer για όλους» με τα γνωστά αποτελέσματα. Ο εκδότης των ιστορικών αυτών περιοδικών πληροφορικής τού έστειλε πρόσφατα δώρο κουτάκια με κάρτες που απεικονίζουν συλλεκτικά εξώφυλλα. Τα έχει πάνω στο γραφείο του δίπλα σε ξενόγλωσσα βιβλία για το μέλλον της πολιτικής.
Γνωρίζει, ωστόσο, ότι το μέλλον της κυβέρνησης βρίσκεται κρεμασμένο στον απέναντι τοίχο. Μέχρι τις εκλογές μάλλον θα επιχειρήσει να μπει μέσα στον πίνακα του Τέτση και να γίνει «όλα για όλους» όσοι συνθέτουν αυτή την πολύχρωμη, διαχρονική, εξπρεσιονιστική «Λαϊκή Αγορά» που αντιπροσωπεύει μοναδικά τη χαρά, τις αγωνίες και την οχλοβοή της Εκκλησίας του Δήμου.
