Με τον Ντόναλντ Τραμπ να έχει προειδοποιήσει ότι «ξέρουμε» πού «κρύβεται ο Χαμενεΐ», αυτό που θα ακολουθήσει την απομάκρυνσή του μετά από πάνω από τρεισήμισι δεκαετίες στην εξουσία μπορεί να είναι τρομακτικό.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως αναφέρει το Al Arabiya δεν μπορούν να ξεχάσουν τις συνέπειες της εισβολής στο Ιράκ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ το 2003 και της επέμβασης του ΝΑΤΟ στη Λιβύη το 2011.
Οδήγησαν στην απομάκρυνση των δικτατόρων Σαντάμ Χουσεΐν και Μουαμάρ Καντάφι, αλλά και σε χρόνια αιματηρού χάους και στις δύο χώρες.
«Το μεγαλύτερο λάθος σήμερα είναι να επιδιώκουμε αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν με στρατιωτικά μέσα, επειδή αυτό θα οδηγούσε σε χάος», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στο τέλος της συνόδου κορυφής της G7 στον Καναδά.
«Πιστεύει κανείς ότι αυτό που έγινε στο Ιράκ το 2003… ή αυτό που έγινε στη Λιβύη την προηγούμενη δεκαετία ήταν καλή ιδέα; Όχι!», είπε ο Μακρόν.
Οι αναλυτές λένε ότι η εκδίωξη του Χαμενεΐ και των άλλων κληρικών ενέχει τον κίνδυνο να δημιουργήσει ένα κενό που θα μπορούσε να καλυφθεί από σκληροπυρηνικά στοιχεία προερχόμενους από τους κόλπους ]των Φρουρών της Επανάστασης (IRGC) ή στον ιρανικό στρατό.
«Οι επιθέσεις του Ισραήλ φαίνεται να επικεντρώνονται περισσότερο στην αλλαγή καθεστώτος παρά στη μη διάδοση των πυρηνικών», υποστηρίζει η Νικόλ Γκραγιέφσκι, συνεργάτης στο Carnegie Endowment.
«Φυσικά, το Ισραήλ στοχεύει βαλλιστικούς πυραύλους και στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αλλά στοχεύει επίσης την ηγεσία και τα σύμβολα του καθεστώτος όπως η ιρανική τηλεόραση», δήλωσε στο AFP.
«Εάν το καθεστώς πέσει, η ελπίδα θα είναι για μια φιλελεύθερη και δημοκρατική κυβέρνηση.Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εμφανιστούν άλλες ισχυρές οντότητες όπως το IRGC ως αντικαταστάτες», πρόσθεσε.
«Δεν υπάρχει οργανωμένη εναλλακτική λύση»
Μεταξύ των πιο γνωστών προσωπικοτήτων της αντιπολίτευσης είναι ο Ρεζά Παχλεβί, γιος του εκδιωχθέντος σάχη Μοχάμεντ Ρεζά Παχλεβί, με έδρα τις ΗΠΑ.
Έχει δηλώσει ότι η Ισλαμική Δημοκρατία βρίσκεται «στα πρόθυρα της κατάρρευσης», κατηγορώντας τον Χαμενεΐ ότι «κρύβεται κάτω από το έδαφος» σαν «φοβισμένος αρουραίος».
Ο Παχλεβί ζητά εδώ και καιρό την αποκατάσταση της θερμής σχέσης που υπήρχε μεταξύ του εκλιπόντος πατέρα του και του Ισραήλ.
Οι μοναρχικοί θα ήθελαν μια τέτοια προσέγγιση να ονομαστεί «Συμφωνίες του Κύρου» από το όνομα του αρχαίου Πέρση βασιλιά που πιστώνεται με την απελευθέρωση των Εβραίων από τη Βαβυλώνα.
Αλλά ο Παχλεβί απέχει πολύ από το να απολαμβάνει καθολικής υποστήριξης εντός του Ιράν ή μεταξύ των εξόριστων.
Ο εθνικισμός των υποστηρικτών και οι δεσμοί του με το Ισραήλ είναι διχαστικοί, ειδικά μετά την άρνησή του να καταδικάσει τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στο Ιράν.
Μια άλλη σημαντική οργανωμένη ομάδα είναι οι Μουτζαχεντίν του Λαού (MEK), των οποίων η επικεφαλής Μαριάμ Ρατζάβι δήλωσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Τετάρτη: «Ο λαός του Ιράν θέλει την ανατροπή αυτού του καθεστώτος».
Αλλά οι MEK αντιμετωπίζονται με περιφρόνηση από άλλες παρατάξεις της αντιπολίτευσης και αντιμετωπίζονται με καχυποψία από ορισμένους Ιρανούς για την υποστήριξή τους στον Σαντάμ Χουσεΐν στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ.
«Μέρος της πρόκλησης στη σκέψη εναλλακτικών λύσεων στην Ισλαμική Δημοκρατία σε περίπτωση κατάρρευσης είναι ότι δεν υπάρχει οργανωμένη, δημοκρατική εναλλακτική λύση», δήλωσε ο Τόμας Ζινό, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οτάβα.
Αν και σημειώνει ότι ο Ρεζά Παχλεβί είναι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης «που έχει μακράν την μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα τόσο εντός όσο και εκτός Ιράν», οι υποστηρικτές του «τείνουν να υπερβάλλουν για την υποστήριξή του στο εσωτερικό της χώρας».
«Η μόνη εναλλακτική λύση – και αυτή είναι ένα από τα ανησυχητικά σενάρια – είναι ένα πραξικόπημα από τους Φρουρούς της Επανάστασης ή η μετάβαση από μια θεοκρατία σε μια στρατιωτική δικτατορία».
«Απρόβλεπτο σενάριο»
Οι αναλυτές προειδοποιούν επίσης ότι ένας πιθανός – και συχνά παραβλεπόμενος – παράγοντας για μελλοντική αστάθεια θα μπορούσε να είναι η σύνθετη εθνοτική σύνθεση του Ιράν.
Μεγάλες κουρδικές, αραβικές και τουρκικές μειονότητες συνυπάρχουν μαζί με τον περσικό πληθυσμό.
«Θα υπάρξει επίσης μια προσπάθεια να κεφαλαιοποιηθούν οι εθνοτικές διαιρέσεις από εχθρικές χώρες», δήλωσε η Γκραγιέφσκι.
Αναλυτές στο αμερικανικό think tank Soufan Center δήλωσαν ότι με την επιβίωση του ιρανικού καθεστώτος να θεωρείται πλέον ως «στρατηγική αποτυχία», διαφαίνεται η προοπτική ενός «Ιράκ 2.0».
«Το σενάριο μετά την αλλαγή καθεστώτος παραμένει απρόβλεπτο και θα μπορούσε να προκαλέσει περιφερειακή αποσταθεροποίηση σε κλίμακα μεγαλύτερη από αυτή του Ιράκ, με παγκόσμιες επιπτώσεις», δήλωσαν.
