Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.
Ο κ. Μητσοτάκης, μεταξύ άλλων, σε ερώτηση για το μεταναστευτικό και τη στάση της Λιβύης, ανέφερε τα εξής:
«Είχαμε την ευκαιρία μαζί με την Ιταλίδα ομόλογό μου να ενημερώσουμε τους συναδέλφους μας για τη σημαντική αύξηση των ροών και για αυτή την καινούργια οδό, η οποία φαίνεται να ανοίγει μεταξύ Ανατολικής Λιβύης και Κρήτης. Και βέβαια είναι επίσης θετικό το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε τον κίνδυνο από την παγίωση αυτής της κατάστασης και φαίνεται να είναι διατεθειμένη να πάρει μέτρα. Θα επισκεφθεί τη Λιβύη στις αρχές Ιουλίου, νομίζω λίγο μετά από την επίσκεψη του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, ο αρμόδιος επίτροπος Μετανάστευσης, μαζί με τους ομολόγους του από την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Μάλτα.
Θα πάει και στην Ανατολική και στη Δυτική Λιβύη, προκειμένου να μεταφέρει το μήνυμα ότι αυτή η πρακτική δεν μπορεί να συνεχίζεται και να φροντίσει να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να εξασφαλίσει, θα έλεγα, τη συνεννόηση των λιβυκών αρχών, ώστε να υπάρχει μια πολύ καλύτερη επιτήρηση των θαλασσίων συνόρων της Λιβύης.
Ταυτόχρονα, όπως ξέρετε, η Ελλάδα έχει κινηθεί αυτοτελώς, έχοντας στείλει κάποια πλοία έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης με σκοπό να μπορούμε να έχουμε μια καλύτερη εικόνα του τι γίνεται στο πεδίο, και όποτε εντοπίζονται πλοιάρια ή βάρκες, να επιχειρούμε τουλάχιστον να ερχόμαστε σε μια επικοινωνία με τις λιβυκές αρχές, έτσι ώστε αυτές να αναχαιτίζονται, εντός εισαγωγικών, από τις ίδιες τις λιβυκές αρχές εντός των χωρικών υδάτων της Λιβύης και να επιστρέφουν πίσω στη Λιβύη.
Θα χρησιμοποιήσουμε λοιπόν όλα τα μέτρα τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας, θα έλεγα ως Ελλάδα αλλά και ως Ευρώπη. Και καρότο και μαστίγιο, για να το πω έτσι λίγο πιο λαϊκά, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι αυτή η καινούργια οδός δεν θα παγιωθεί.
Και, βέβαια, να πω και κάτι τελευταίο. Ενα σημαντικό κομμάτι αυτών οι οποίοι χρησιμοποιούν αυτή την οδό είναι Αιγύπτιοι πολίτες. Αυτοί θα έπρεπε να επιστρέφονται αμέσως στην Αίγυπτο, και αυτό πρέπει να είναι μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική και νομίζω ότι θα μεταφερθεί το μήνυμα και προς την Αίγυπτο να δέχεται επιστροφές πολιτών της, οι οποίοι καταλήγουν τελικά στην Ευρώπη χωρίς να δικαιούνται άσυλο, καθώς η Αίγυπτος θεωρείται ασφαλής χώρα».
Σχετικά με την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, τις αμυντικές δαπάνες και το ενδεχόμενο δημιουργίας ευρωπαϊκού εργαλείου χρηματοδότησης ο πρωθυπουργός σημείωσε: «Ελπίζω πως ναι, είναι η απάντηση στο ερώτημά σας. Είναι θετικό το γεγονός ότι και χώρες οι οποίες στο παρελθόν εντάσσονταν στην κατηγορία των φειδωλών, όπως η Δανία και η Φινλανδία, αναγνωρίζουν την ανάγκη να υπάρξουν περισσότερες δαπάνες στην άμυνα και συμφωνούν με την άποψη ότι αυτές οι δαπάνες ενδεχομένως να πρέπει να χρηματοδοτηθούν και από κάποιο ευρωπαϊκό εργαλείο.
Από εκεί και πέρα, για να γυρίσω τον χρόνο λίγο πίσω, η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που επέμεναν στη σχετική χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων, έτσι ώστε να μπορούν πρόσθετες δαπάνες για την άμυνα να μην συνυπολογίζονται στους κανόνες του υπερβολικού ελλείμματος. Είναι κάτι το οποίο το πετύχαμε. Εξ ου και η χώρα μας έχει ήδη ενεργοποιήσει την εθνική ρήτρα διαφυγής. Το SAFE είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο.
Εξετάζουμε κατά το πόσο μπορεί να είναι χρήσιμο στη χώρα μας. Θυμίζω ότι το SAFE είναι ένα εργαλείο το οποίο ενθαρρύνει κοινές προμήθειες μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών, και νομίζω ότι είναι κάτι το οποίο ενδεχομένως να μπορέσουμε να το αξιοποιήσουμε. Αναμένουμε τις τελικές προτάσεις του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Και να πω και κάτι τελευταίο για τα χρηματοδοτικά εργαλεία, επειδή είδα να γίνεται πολλή συζήτηση στην Ελλάδα για το ποιες τρίτες χώρες ενδεχομένως να μπορούν ή να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά τα εργαλεία.
Αν δείτε τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπως είχαν δημοσιευθεί το πρωί, όπως τα παραλάβαμε και όπως είναι τώρα, θα διαπιστώσετε ότι έγινε μία αλλαγή στα συμπεράσματα. Μία και μόνη. Και αυτή η αλλαγή είναι πολύ σημαντική για την Ελλάδα, διότι λέει ξεκάθαρα, αν δεν κάνω λάθος, στην παράγραφο 21, ότι η συνεργασία με τρίτες χώρες νοείται υπό την προϋπόθεση ότι είναι ομονοούσες, αλλά και μια πολύ σημαντική παράμετρο, την οποία προσθέσαμε, ότι συμμερίζονται αυτές οι χώρες τους στόχους της κοινής εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Είναι μία ακόμα κατοχύρωση, θα έλεγα, στο θεσμικό μας οπλοστάσιο πια σε επίπεδο αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ότι χώρες οι οποίες θέλουν να συμμετέχουν σε αυτά τα χρηματοδοτικά εργαλεία δεν μπορούν να έχουν, παραδείγματος χάριν, μια πολύ χαμηλή συμμόρφωση με την κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Σε ερώτηση για την αναφορά που η Ελλάδα ήθελε στα συμπεράσματα σχετικά με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, τι αποτέλεσμα μπορεί να έχει, δεδομένου ότι Λιβύη και Τουρκία θέλουν να κάνουν έρευνες στην περιοχή και ενόψει και της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών στη Λιβύη και τι μπορούμε να περιμένουμε την επόμενη μέρα στις ελληνολιβυκές σχέσεις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε:
«Κατ’ αρχάς, είναι θετικό ότι επαναλήφθηκε, κατόπιν αιτήματος της Ελλάδος, το παλαιό λεκτικό, το οποίο χαρακτηρίζει ανυπόστατο και παράνομο το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Σημαντικό ότι αυτό γίνεται σε αυτήν τη συγκυρία, για να στείλουμε ξεκάθαρα ένα μήνυμα προς τη Λιβύη, ότι δεν αποδεχόμαστε, όχι ως Ελλάδα, ως Ευρώπη, κανένα τέτοιο τετελεσμένο. Αλλά πρέπει να σας πω, γιατί ακούω και πάλι στην Ελλάδα μια κριτική, θα έλεγα αρκετά επιδερμική και ανυπόστατη, ότι όταν μια χώρα ασκεί τα κυριολεκτικά της δικαιώματα στο πεδίο, όπως έκανε η Ελλάδα, όχι στη θεωρία, στο πεδίο, ουσιαστικά προκηρύσσοντας οικόπεδα και δίνοντας άδειες εξόρυξης νοτίως της Κρήτης, είναι λογικό ενδεχομένως να υπάρχουν και κάποιες αντιδράσεις.
Ομως, χωρίς να έχω ακόμα δει σε μεγάλη λεπτομέρεια αυτό το οποίο ανακοινώθηκε, εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι τα οικόπεδα τα οποία προκηρύχθηκαν σέβονται τη μέση γραμμή. Και αυτό νομίζω ότι είναι μια θετική εξέλιξη. Και σε κάθε περίπτωση, η πρόσκληση προς τη Λιβύη –προς όποια αρχή της Λιβύης, εν πάση περιπτώσει, είναι σε θέση να διεξαγάγει μια τέτοια διαπραγμάτευση, αμφιβάλλω αν αυτό μπορεί να γίνει ωσότου η Λιβύη αποκτήσει μια ενιαία κυβέρνηση– να οριοθετήσουμε θαλάσσιες ζώνες με τη Λιβύη εξακολουθεί να ισχύει στο ακέραιο.
Και κάτι τελευταίο. Είχε στο παρελθόν η χώρα μας ευκαιρία να κάνει μια τέτοια οριοθέτηση. Δεν την έκανε. Ας το θυμούνται αυτό κάποιοι οι οποίοι άσκησαν καθήκοντα, είχαν αυτές τις αρμοδιότητες στο παρελθόν. Αντίθετα, εμείς είμαστε αυτοί που οριοθετήσαμε αποκλειστική οικονομική ζώνη και υφαλοκρηπίδα με την Αίγυπτο και με την Ιταλία και που ασκούμε στο πεδίο τα κυριαρχικά μας δικαιώματα».
Για τη Μέση Ανατολή ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε τα εξής: «Κατ’ αρχάς πιστεύουμε στη διπλωματία και καλούμε και τώρα όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να διαπραγματευτούν το μέλλον του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, σε μια λογική η οποία θα εξασφαλίσει ότι το Ιράν δεν θα αποκτήσει ποτέ πυρηνικό όπλο. Αυτό νομίζω ότι είναι κάτι το οποίο ενώνει όλους τους συναδέλφους μου και όχι μόνο. Αλλά η λύση πάλι, το τονίζουμε, πρέπει να είναι διπλωματική και όχι στρατιωτική. Η Ελλάδα επανέφερε ακόμα μία φορά το ζήτημα της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα. Συμπεριλαμβάνεται στα συμπεράσματα, ένα, θα έλεγα, επιτακτικό αίτημα να τελειώσει επιτέλους αυτή η επιχείρηση του Ισραήλ στη Γάζα για να μην την πληρώνουν άμαχοι Παλαιστίνιοι, σε συνδυασμό βέβαια πάντα, να το τονίσω αυτό, με την απελευθέρωση των ομήρων, οι οποίοι είναι ακόμα ζωντανοί.
Και νομίζω ότι τώρα είναι η ώρα να ασκήσουμε τη μέγιστη πίεση στο Ισραήλ, να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση».
Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε και για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ και απάντησε ως εξής: «Δεν σχολιάζω συχνά ζητήματα εσωτερικής επικαιρότητας ευρισκόμενος στο εξωτερικό. Ημουν όλη μέρα χωρίς τηλέφωνα στη Σύνοδο Κορυφής. Δεν έχω ενημερωθεί πλήρως για το περιεχόμενο της δικογραφίας. Θα το κάνω πολύ σύντομα και, όταν πάρω τις αποφάσεις μου, θα τις μάθετε».
