Τα σχολεία στα μικρά νησιά της Ελλάδας, αποτελούν ελπίδα τους δύσκολους μήνες του χειμώνα, όταν οι τουρίστες αποχωρούν, οι δρόμοι ερημώνουν και η θάλασσα «ανταμώνει» με την σιωπή. Στην άκρη του Αιγαίου, στην Ψέριμο με τους 30 μόνιμους κατοίκους, ένα μικρό θαύμα γεννιέται, αφού το δημοτικό σχολείο ανοίγει και πάλι την πόρτα του, έπειτα από 16 ολόκληρα χρόνια, για να υποδεχθεί δύο μικρούς μαθητές, κι ένα νησί χαμογελά ξανά. Όμως, πίσω από τα γέλια των παιδιών, οι γονείς τους, ζουν καθημερνά με τον φόβο ενός επείγοντος -ή μη- περιστατικού, αφού δεν υπάρχει γιατρός, και ορισμένοι σκέφτονται ακόμη και να εγκαταλείψουν τον τόπο που μεγάλωσαν, όσο κι αν δεν το επιθυμούν.
Ρεπορτάζ: Κωνσταντίνα Χαϊνά
Τι θα συμβεί εάν κάτι πάει στραβά; Πόσο ασφαλές είναι να μεγαλώνεις ένα παιδί, όταν η υγεία του, εξαρτάται από τον καιρό ή από ένα σκάφος; Αυτές είναι οι μερικές σκέψεις που κατακλύζουν τους γονείς των μικρών μαθητών, αφού για οποιοδήποτε περιστατικό, είτε πρέπει να μεταφερθούν στην Κάλυμνο, ή να περιμένουν να έρθει ένας γιατρός από το γειτονικό νησί για να αντιμετωπίσει την κατάσταση. «Έμοιαζε σαν όνειρο να ανοίξει το δημοτικό σχολείο» αναφέρει στο enikos.gr ο κ. Σακελλάρης Μαύρος, ο οποίος γεννήθηκε, μεγάλωσε και ζει στην Ψέριμο, και, όπως λέει, δεν θέλει να την αποχωριστεί. «Κάπως πρέπει όμως να μας βοηθήσει το κράτος και οι τοπικές Αρχές σχετικά με το ζήτημα του γιατρού, γιατί είναι ένα σημαντικό πρόβλημα που μας αναγκάζει να έχουμε δεύτερες σκέψεις».
«Ένα σχολείο δεν φέρνει την άνοιξη»
Ο γιος του κ. Μαύρου, είναι 6 ετών και ονομάζεται Πανορμίτης. Προς το παρόν, φοιτά στο νηπιαγωγείο του νησιού, το οποίο άνοιξε ξανά το 2023, και του χρόνου, εάν η οικογένεια παραμείνει στην Ψέριμο, θα φοιτήσει στο δημοτικό σχολείο. «Κατάφεραν να το ανοίξουν μετά από τόσα χρόνια. Από φέτος ξεκινάνε 2 παιδάκια, και 2, ενδεχομένως 3, στο νηπιαγωγείο. Προφανώς πρόκειται για ένα γεγονός το οποίο βοηθάει πάρα πολύ, αλλά δεν παύουμε να σκεφτόμαστε ότι δεν υπάρχει ιατρική κάλυψη. Ένα σχολείο δυστυχώς δεν φέρνει την άνοιξη».
Ο ίδιος ασχολείται με την κτηνοτροφία, και μαζί με την σύζυγό του, σκέφτονται πολύ σοβαρά να εγκαταλείψουν το ακριτικό νησί, αν και ο κ. Μαύρος τονίζει πως για αυτόν θα ήταν «αυτοκτονία». «Τις προηγούμενες ημέρες χτύπησε ο γιος μου γιατί έπεσε από τις σκάλες. Αναγκαστήκαμε και τον πήγαμε στην Κάλυμνο». Μέσα σε λίγα λεπτά, η γυναίκα του, κα Κυραψηλή ετοίμασε τις βαλίτσες και έφυγαν. «Κάθε φορά γίνεται το ίδιο πράγμα. Πρέπει να μεταφερθούμε απέναντι για 1-2 μέρες, το οποίο για εμάς είναι θάνατος. Αν είχαμε γιατρό, δεν θα χρειαζόταν να γίνει όλο αυτό. Όσο και να μην θέλω να φύγω, γιατί εδώ μεγάλωσα και γεννήθηκα, εάν δεν βρεθεί κάποια λύση, θα ακολουθήσω την οικογένειά μου, γιατί δεν μπορούμε να ζούμε με την αγωνία. Ζητάμε στήριξη από το κράτος και τις τοπικές Αρχές. Σχεδόν 1 μήνα είμαστε χωρίς γιατρό και δεν ξέρουμε εάν τελικά θα έρθει. Πλέον έχουμε παιδάκια και βρέφη, οπότε είναι ακόμη μεγαλύτερη η ανάγκη».
Σχετικά με την ζωή στην Ψέριμο, ο κ. Μαύρος εξηγεί πως τίποτα δεν είναι εύκολο. Δεν υπάρχουν καταστήματα για να κάνουν τα ψώνια τους οι κάτοικοι, πέρα από ένα μίνι μάρκετ, και για οτιδήποτε χρειάζονται, πρέπει να επισκεφθούν την Κάλυμνο. «Συνέχεια πέρα δώθε. Παίζεις με την θάλασσα. Τα σπίτια μας έχουν γίνει φαρμακεία, γιατί “εξοπλιζόμαστε” με τα πάντα, αφού ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να συμβεί. Πρέπει να προβλέψεις καταστάσεις εφόσον δεν έχεις γιατρό. Πρέπει να τρέξεις να προλάβεις το κακό. Όλα αυτά σε βάζουν σε έναν περίεργο κύκλο. Εγώ κάνω δύο δουλειές για να ανταπεξέλθω στην καθημερινότητα. Όλες οι οικογένειες δυσκολεύονται στο νησί αλλά το παλεύουμε».
«Μόνιμη “πληγή” η έλλειψη γιατρού»
Η πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτών Ψερίμου, κα Ειρήνη Καμπούρη, από την πλευρά της επισημαίνει στο enikos.gr πως η συγκίνηση ήταν τεράστια όταν άνοιξε το νηπιαγωγείο στο νησί, το οποίο είχε κλείσει το 2010, όταν αποφοίτησε και το τελευταίο παιδί της οικογένειας που ζούσε στην περιοχή. «Οπότε, έπειτα από 13 χρόνια, ήταν ένα πολύ σημαντικό βήμα, και δεδομένου ότι κάποτε το σχολείο είχε 40 παιδιά, τα οποία δυστυχώς σταδιακά μειώθηκαν».
Η Ψέριμος όμως, πλέον έχει παιδικές φωνούλες, που είναι κρίμα να σωπάσουν λόγω της μόνιμης «πληγής», όπως χαρακτηρίζει η κα Καμπούρη, την έλλειψη γιατρού. «Αυτή την στιγμή είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Μέχρι πριν από 2 εβδομάδες, ερχόταν ο στρατιωτικός γιατρός και κάλυπτε όλες τις ανάγκες, αλλά έληξε η θητεία του. Ο δήμαρχος είναι σε επικοινωνία και με τον στρατό και με το υπουργείο Υγείας για να βρεθεί κάποια λύση». Σύμφωνα με την ίδια, προς το παρόν το νοσοκομείο Καλύμνου παραχωρεί αγροτικούς γιατρούς, οι οποίοι, τρεις φορές την εβδομάδα, ίσως και παραπάνω, «ανεβαίνουν το πρωί στο νησί και επιστρέφουν το απόγευμα».
Όμως, τι θα γίνει εάν προκύψει ένα περιστατικό το απόγευμα; Η κα Καμπούρη εξηγεί πως ως Σύλλογος κατάφεραν να φτιάξουν τα δρομολόγια των πλοίων, «οπότε υπάρχει ανταπόκριση για να φύγει κάποιος πολίτης και να επιστρέψει αυθημερόν από την Κάλυμνο. Όμως, αν είναι κάτι επείγον, ειδοποιείται το ΕΚΑΒ, και στέλνεται είτε σκάφος του Λιμενικού, είτε κάποιο ιδιωτικό που έχει σύμβαση με το ΕΚΑΒ. Αυτό όμως, δεν αποτελεί μόνιμη λύση, και δεν βοηθά να μην νιώθουν ανασφάλεια οι γονείς, ακόμη και αν δεν γίνει τίποτα. Δεν γίνεται, εν έτει 2025, σε ένα νησί, έστω με 30 κατοίκους, να μην υπάρχει γιατρός».
Παράλληλα, η κα Καμπούρη αναφέρει πως ένα ακόμη σημαντικό πρόβλημα είναι η συγκοινωνία του νησιού, αν και όπως λέει, ο περσινός χειμώνας ήταν καλύτερος σε σχέση με τους προηγούμενους. «Αυτό συνέβη γιατί υπήρχε κάθε μέρα πλοίο, που εξυπηρετούσε τους κατοίκους να πάνε στην Κάλυμνο για να ψωνίσουν και να επιστρέψουν. Εάν αυτό σταθεροποιηθεί, θα υπάρχει ζωή και τον χειμώνα και το νησί θα αναπτυχθεί σταδιακά».
«Κανείς δεν ξεχνάει τα παιδιά»
Σχετικά με τις δουλειές που υπάρχουν στο νησί, αφορούν κυρίως αγροτικές, ενώ καταστηματάρχες δουλεύουν τα καλοκαίρια και ξεκουράζονται τους χειμώνες. «Κλείνουν τον Οκτώβριο και επιστρέφουν τον Απρίλιο. Έχει και κάποια τουριστικά μαγαζιά με σουβενίρ, υπάρχουν 2 εστιατόρια-καφενεία που είναι ανοιχτά όλο τον χρόνο, ένα μίνι μάρκετ και τα ξενοδοχεία. Δεν μπορείς να κάνεις και πολλά στο νησί μας, αλλά η ηρεμία που προσφέρει, είναι ανεκτίμητη. Η Ψέριμος είναι ένας μικρός παράδεισος».
Η πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτών Ψερίμου, πιστεύει πως όσο υπάρχει το δημοτικό σχολείο, δεν θα φύγει κανένας από το νησί. «Η ζωή όμως είναι διαφορετική και απρόσμενη, δεν ξέρεις τι μπορεί να αλλάξει. Θέλω όμως να πιστεύω ότι θα μείνουν. Για τα παιδάκια υπάρχουν δύο παιδικές χαρές. Τόσο οι κάτοικοι του μικρού νησιού, όσο και της Καλύμνου, δεν ξεχνάμε τα παιδιά. Κανένας δεν τα ξεχνάει. Κάνουμε δράσεις, κάνουν μαζί παρέλαση, κάνουμε οτιδήποτε μπορούμε για να ζωντανέψει πάλι το νησί, γιατί δεν παύει να βρίσκεται και στα σύνορά μας».
«Θα κάνουμε τα πάντα για να βρεθεί γιατρός»
Το enikos.gr επικοινώνησε με τον κ. Γιώργο Χούλλη, αντιδήμαρχο Υγείας και Πρόνοιας του δήμου Καλυμνίων, στον οποίο ανήκει η Ψέριμος, με τον ίδιο να δηλώνει πως είναι σύμμαχος των κατοίκων και τονίζει πως «θα κάνω τα αδύνατα δυνατά ώστε να βρεθεί μία μόνιμη λύση».
Ο κ. Χούλλης, που είναι και ο ίδιος γιατρός, επισημαίνει πως σε ένα νησί χωρίς περίθαλψη, δεν υπάρχει ποιότητα ζωής. «Εάν δεν αλλάξει κάτι, δυστυχώς θα είναι απλά ένα τουριστικό νησί. Γίνονται προσπάθειες πάντα για να βρεθούν λύσεις, και προσπαθούμε με τον δήμαρχο, μέσω του στρατού, να καλύπτουμε καταστάσεις».
Όμως, ο ίδιος συντάσσεται με τους κατοίκους και κατανοεί πως για εκείνους αποτελεί σημαντικό πρόβλημα, που ενδεχομένως τους οδηγεί να εγκαταλείψουν και τον τόπο που μεγάλωσαν. «Είναι πολύ κρίμα να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αυτό το διάστημα μίλησα με την ΔΥΠΕ, να προχωρήσουμε σε πρόσληψη έστω μίας νοσηλεύτριας, για να υπάρχει κάλυψη στις πρώτες βοήθειες μέχρι να δούμε πώς θα ανταπεξέλθουμε. Από την πλευρά μου, θα τρέξω και ο ίδιος αν χρειαστεί, αλλά θα προσπαθήσω να ευαισθητοποιήσω και συναδέλφους από την Κάλυμνο, για να πηγαίνουμε εναλλάξ στην Ψέριμο, να καλύπτουμε οποιαδήποτε ανάγκη υπάρχει, μέχρι να λυθεί το ζήτημα μόνιμα».
Όπως λέει, το συγκεκριμένο ζήτημα αποτελεί βασική προτεραιότητα του δήμου, και επαναλαμβάνει ξανά πως δεν υπάρχει ανάπτυξη, εάν δεν υπάρχει υγεία. «Αν θέλουμε πραγματικά το νησί να κατοικηθεί και να υπάρχει ελληνικό στοιχείο, κι όχι απλά τουριστικό, πρέπει να δράσουμε άμεσα αλλά κυρίως αποτελεσματικά. Όλα αυτά που κάνουμε δυστυχώς αποτελούν μπαλώματα. Πρέπει και εμείς σαν τοπική αυτοδιοίκηση να μεριμνήσουμε, αλλά και να υπάρχει μία σωστή διαβίωση και του γιατρού που θα πάει στην Ψέριμο. Θα κάνουμε τα πάντα για να τους καλύψουμε με γιατρό, με όποιο κόστος, ακόμη και προσωπικό».
Η διαδικασία που ακολουθείται μέχρι να βρεθεί μόνιμος γιατρός για την Ψέριμο, όπως εξηγεί ο κ. Χούλλης, εάν συμβεί ένα περιστατικό είναι: «Ενημερωνόμαστε, και πρέπει να πάρει τηλέφωνο ο γιατρός το υπουργείο Ναυτιλίας, να δοθεί εντολή στο Λιμεναρχείο, να φύγει από την Κάλυμνο σκάφος και να πάει στην Ψέριμο. Μεταφέρονται κάποιοι αγροτικοί γιατροί, αλλά αυτό δεν παύει να είναι κάτι προσωρινό. Το νησί αυτό βρίσκεται στα σύνορά μας, οπότε υπάρχει ένας λόγος παραπάνω για έχει ζωή».
Η Ψέριμος, αν και δεν έχει γιατρό, έχει ένα υπερσύγχρονο ιατρείο με «πάρα πολύ καλά μηχανήματα» όπως επισημαίνει ο κ. Χούλλης. «Θα βρεθεί μόνιμος γιατρός. Πρέπει να βρεθεί» τονίζει και προσθέτει ότι «σε ένα έκτακτο γεγονός, δεν υπάρχει ωράριο. Κατανοώ όλες τις ανασφάλειες των κατοίκων, και θέλω να γνωρίζουν πως δεν υπάρχει περίπτωση να τους αφήσουμε. Είναι ένας στόχος μας να λυθεί αυτό το ζήτημα. Πρέπει όλοι, ως πολίτες και ως γιατροί να ευαισθητοποιοηθούμε. Θεωρώ ότι ακόμα υπάρχει φιλότιμο, και θα έχουμε ένα θετικό αποτέλεσμα».
