Φόρτωση Text-to-Speech…
ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ – ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. «Δεν είναι ανάγκη να ανακαλύψουμε τον τροχό από την αρχή! Η πρόταση του προέδρου Ερντογάν (για διάσκεψη), δίχως να περιλαμβάνεται η ελληνοκυπριακή διοίκηση της Νότιας Κύπρου (σ.σ. Κυπριακή Δημοκρατία), βρίσκεται στο τραπέζι εδώ και χρόνια», ανέφερε ανώτερη διπλωματική πηγή της γειτονικής χώρας, σχετικά με την πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη για τη συνάντηση των παράκτιων κρατών της Ανατολικής Μεσογείου. Στην Τουρκία υποστηρίζουν ότι θέλουν να κατανοήσουν τις προθέσεις της Ελλάδας. Διαβάζουν θετικά την εξαγγελία της Αθήνας, αλλά περιμένουν να δουν τις λεπτομέρειες της πρότασης και να διαπιστώσουν πόσο αποφασιστική είναι η Αθήνα προς αυτή την κατεύθυνση.
«Ο Ερντογάν, για πρώτη φορά πριν από πέντε χρόνια, είχε κάνει αυτή την πρόταση για τη διάσκεψη των χωρών της Αν. Μεσογείου. Τότε υπήρχε κλίμα απόρριψης· χαιρόμαστε που τώρα υπάρχει θετική πρόθεση απέναντι στην πρόταση του προέδρου της Τουρκίας», σχολίασε στη συνομιλία μας έμπειρος πολιτικός αναλυτής της γειτονικής χώρας.
Το 2020 στον ΟΗΕ
Πράγματι, ο κ. Ερντογάν είχε κάνει την πρόταση τον Σεπτέμβριο του 2020 στην ομιλία του στον ΟΗΕ, την οποία είχε πραγματοποιήσει μέσω τηλεδιάσκεψης λόγω της πανδημίας.
«Θα ήθελα να επαναλάβω εδώ την έκκλησή μας για την καθιέρωση διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ των παράκτιων χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο. Για τον σκοπό αυτό προτείνουμε τη διεξαγωγή μιας περιφερειακής διάσκεψης, η οποία θα λάβει υπόψη τα δικαιώματα και τα συμφέροντα όλων των χωρών της περιοχής και θα συμπεριλάβει τους Τουρκοκυπρίους», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας και οι Τούρκοι αξιωματούχοι επαναλαμβάνουν αυτή τη θέση με κάθε ευκαιρία και υποστηρίζουν ότι, μέχρι πρόσφατα, η ελληνική πλευρά δεν ήταν ιδιαίτερα θετική στην αποδοχή της – γι’ αυτό και δεν προχώρησε. Τώρα διαπιστώνουν πως η πρόταση του κ. Μητσοτάκη περιέχει σημεία στα οποία μπορεί να υπάρξει κάποια σύγκλιση απόψεων.
Τουρκικές πηγές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο το σχήμα της διάσκεψης να είναι πιο ευρύ και να περιλαμβάνει, εκτός από τις παράκτιες χώρες, και τις ΗΠΑ, αλλά και τις εταιρείες ή τα κράτη των οποίων οι εταιρείες πραγματοποιούν έρευνες και δραστηριοποιούνται στην Αν. Μεσόγειο.
Στην ελληνική πρόταση περιλαμβάνεται και η Κυπριακή Δημοκρατία – κάτι που η Τουρκία δεν αντιμετωπίζει θετικά.
«Πρόταση Ερντογάν» – «Πριν από πέντε χρόνια ο Ερντογάν είχε κάνει πρόταση για διάσκεψη των χωρών της Αν. Μεσογείου. Τότε υπήρχε κλίμα απόρριψης· χαιρόμαστε που τώρα υπάρχει θετική πρόθεση», λέει στην «Κ» Τούρκος αναλυτής.
Από τις συνομιλίες μας προκύπτει ότι η Αγκυρα είναι πιο κοντά στην αμερικανική πρόταση, η οποία δεν περιλαμβάνει την Κυπριακή Δημοκρατία στο σχήμα αυτό. Πάντως, αν υπάρξουν πιέσεις για την παρουσία της Λευκωσίας, η Aγκυρα δεν θα δεχθεί καμία φόρμουλα που να μην προβλέπει, έστω και με κάποιον τρόπο, την εκπροσώπηση των Τουρκοκυπρίων και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων και των συμφερόντων τους.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι από την πλευρά των ΗΠΑ γίνονται ετοιμασίες και ήδη έχει συσταθεί ομάδα για το ζήτημα αυτό, που θα αποτελέσει μια από τις προτεραιότητες των πρεσβευτών στην Αγκυρα και την Αθήνα. Μια ιδέα που ακούγεται το τελευταίο διάστημα σχετικά με το αποτέλεσμα της διάσκεψης είναι η σύσταση περιφερειακής επιτροπής, στην οποία θα υποβάλλονται όλες οι αναγγελίες για έρευνες ή έργα, κυρίως τα απαραίτητα έργα υποδομής, όπως καλώδια και οπτικές ίνες.
Στην Aγκυρα αναφέρουν πως η Τουρκία έχει αναγγείλει την υφαλοκρηπίδα της στην Αν. Μεσόγειο –αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, και του τουρκολιβυκού μνημονίου– και επιθυμεί να ενημερώνεται για οποιαδήποτε δραστηριότητα, ακόμη και για έρευνες πόντισης καλωδίων «εντός της υφαλοκρηπίδας της». Χαρακτηριστικά σημειώνουν πως «δεν μπορεί να εμφανίζεται ένα πλοίο ξαφνικά στην υφαλοκρηπίδα μας και να πραγματοποιεί έρευνες».
Από την άλλη πλευρά, γνωρίζουν πως υπάρχει η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, όπως και τα σχέδια της Αθήνας που αποκαλύφθηκαν με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και την παρουσίαση της δυνητικής υφαλοκρηπίδας, όπου παρατηρείται επικάλυψη διεκδικήσεων. Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας σε δηλώσεις του στην Ιταλία είχε μιλήσει για την ανάγκη «συντονισμού» μεταξύ των χωρών.
Η ιδέα αυτής της επιτροπής, λένε έμπειροι αναλυτές, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μηχανισμός αποτροπής κρίσεων και συντονισμού μεταξύ όλων των παράκτιων κρατών.
Αναφέρουν ως παράδειγμα ότι, σε περίπτωση που ένα ιταλικό πλοίο θελήσει να ποντίσει καλώδιο για την Ελλάδα και την Κύπρο, θα μπορεί να ενημερώσει την επιτροπή, στην οποία θα συμμετέχουν όλες οι χώρες. Eτσι, χωρίς να απαιτείται αμοιβαία αναγνώριση της υφαλοκρηπίδας, τα έργα θα μπορούν να προχωρούν, ενώ θα υπάρχει δυνατότητα συνεννόησης για τεχνικά ζητήματα.
«Δημιουργικές ασάφειες»
Σε ό,τι αφορά τις έρευνες αερίου και πετρελαίου, εφόσον στη διάσκεψη συμμετέχουν και οι χώρες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Αν. Μεσογείου, εκτιμάται ότι μπορούν να βρεθούν δημιουργικές λύσεις – ή, όπως λένε, «δημιουργικές ασάφειες». Τούρκοι διπλωμάτες σε πολλές συζητήσεις μας υπενθυμίζουν ότι το έργο Blue Raman στην Αν. Μεσόγειο, που αφορούσε οπτικές ίνες, ολοκληρώθηκε δίχως να προκύψει κανένα πρόβλημα, καθώς είχε υπάρξει ο κατάλληλος συντονισμός.
Τουρκικές πηγές αναφέρουν επίσης ότι σε περίπτωση που επιτευχθεί συμφωνία για τη διοργάνωση της διάσκεψης, «θα αποφεύγονται οι μονομερείς ενέργειες», υποστηρίζοντας ότι αυτό ακριβώς προσπαθούσε να κάνει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.
