Εμπειρος πολιτικός αναλυτής ομολογεί στην «Κ» πως την παρούσα ρευστότητα στο πολιτικό σκηνικό δεν την έχει δει ποτέ ξανά, σε καμία φάση της Μεταπολίτευσης, πόσο μάλλον «μετά από 6 χρόνια όπου ένα κόμμα κυβερνά μόνο του».
Η κυβέρνηση δεν ξέρει ποιον ακριβώς έχει αντίπαλο. Η αντιπολίτευση δεν μπορεί να συσπειρώσει ούτε τους ψηφοφόρους του 2023. Οι μετακινήσεις των ψηφοφόρων από το ένα κόμμα στο άλλο «γίνονται έξω από τα παραδοσιακά στεγανά» και οι πολιτικές στρατηγικές «κουρελιάζονται» μπροστά σε ένα θολό πολιτικό τοπίο.
Η τελευταία μέτρηση που έφτασε στο Μέγαρο Μαξίμου είχε έναν πολύ ενδιαφέροντα πίνακα από εκείνους που σπάνια παίρνουν τη δημοσιότητα που τους αξίζει στις πολιτικές αναλύσεις. Αποτυπώνει τις μετακινήσεις ψηφοφόρων μεταξύ των κομμάτων και τις (απο)συσπειρώσεις – ένα σκηνικό κινούμενης άμμου.
Τι αλλαγές ζητούν – Τι θέλει αυτό το ακροατήριο για να επιστρέψει; Αλλαγές, που έχουν να κάνουν με το κράτος, την υγεία, την οικονομία, αλλά και τη βελτίωση της
καθημερινότητας – αυτή είναι η εκτίμηση με βάση την οποία κινείται τελευταία το Μαξίμου.
Το καλό στοιχείο για την κυβέρνηση, όπως αποτυπώνεται στον πίνακα που παρουσιάζει σήμερα αποκλειστικά η «Κ», είναι το ποσοστό 9,2% των αναποφάσιστων ψηφοφόρων της Ν.Δ. που έχουν περάσει στην γκρίζα ζώνη. Αυτό πρακτικά δείχνει πως το 1/10 που επέλεξαν το κυβερνών κόμμα το 2023 έχουν αποστασιοποιηθεί, αλλά δεν έχουν πάει αλλού. Ο πρώτος στόχος για την κυβέρνηση είναι να τους επαναπατρίσει. Πρόκειται για ένα 4% του εκλογικού σώματος, που δεν έχει περάσει ακόμη στην απέναντι –αντικυβερνητική– όχθη.
Αν η Ν.Δ., της οποίας η επίδοση μετριέται σήμερα γύρω στο 30%, κατάφερνε να ξανακερδίσει αυτό το «δικό της» κοινό θα πήγαινε στο 34%. Κυβερνητική πηγή σημειώνει πως το εύρημα αυτό εξηγεί πολλά για τη συμπεριφορά του κυβερνώντος κόμματος το τελευταίο διάστημα. Η συντονισμένη προσπάθεια του Μαξίμου να πιάσει ξανά το νήμα των μεταρρυθμίσεων απευθύνεται πρωτίστως σε αυτό το 4% που την ψήφισε το 2023 και σήμερα έχει μετακινηθεί στην γκρίζα ζώνη.
Η επιστροφή του θεωρείται πως θα συμπαρασύρει ευρύτερα το κυβερνών κόμμα προς τα πάνω, που τώρα έχει πολύ χαμηλή συσπείρωση της τάξεως του 64%. Τι θέλει αυτό το ακροατήριο για να επιστρέψει; Συγκεκριμένες αλλαγές, που έχουν να κάνουν με το κράτος, την Υγεία, την Οικονομία αλλά και τη βελτίωση της καθημερινότητας – αυτή είναι η εκτίμηση με βάση την οποία κινείται τελευταία το Μαξίμου.
Διπλό μέτωπο – Οι απώλειες προς την Κεντροαριστερά (ΠΑΣΟΚ) αλλά και τη Ζωή Κωνσταντοπούλου είναι μεγαλύτερες από ό,τι προς τα δεξιά, δημιουργώντας για την κυβέρνηση την ανάγκη να καλύψει ακροατήρια με διαφορετικές προσεγγίσεις.
Την ίδια ώρα, ο πίνακας με τις μετακινήσεις αποτυπώνει και το πιο «δύσκολο» μέτωπο για την κυβέρνηση που μπερδεύει το πολιτικό σκηνικό. Η κυβέρνηση έχει 4% διαρροές προς τον Κυριάκο Βελόπουλο και 4,5% προς τη Φωνή Λογικής, δηλαδή χάνει 8,5% των ψηφοφόρων της προς τα δεξιά, που το προηγούμενο διάστημα θεωρήθηκε πως είναι η μεγάλη της αδυναμία.
Ομως, όπως διαπιστώνεται, οι απώλειες είναι μεγαλύτερες προς την άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος. Οι διαρροές προς το ΠΑΣΟΚ φτάνουν το 6,3% και προς την Πλεύση Ελευθερίας 5,5%, δηλαδή αθροιστικά στο 11,8%. Συνεπώς οι απώλειες προς την Κεντροαριστερά (ΠΑΣΟΚ) αλλά και τη Ζωή Κωνσταντοπούλου είναι μεγαλύτερες από ό,τι προς τα δεξιά, δημιουργώντας για την κυβέρνηση την ανάγκη να καλύψει ακροατήρια με διαφορετικές προσεγγίσεις.
Αντισυστημικός κλοιός
Στο Μέγαρο Μαξίμου εστιάζουν πάντως στις εισροές της Πλεύσης Ελευθερίας που οδηγούν σε «σημαντικά συμπεράσματα», όπως λέει αρμόδια πηγή, για το πώς διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό. Η Πλεύση Ελευθερίας απορροφά το 23,9% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ. Την ίδια ώρα, όμως, αποδεικνύεται ότι λειτουργεί ήδη ως πολυσυλλεκτικός υποδοχέας της αντισυστημικής ψήφου, καθώς έχει μεγάλες εισροές από δύο αντίθετες μεταξύ τους δεξαμενές: το ΠΑΣΟΚ και την Ελληνική Λύση. Από το κόμμα του Νίκου Ανδρουλάκη λαμβάνει 16,7% και από την Ελληνική Λύση 9,4%.
«Υψηλές προσδοκίες»
Από τα παραπάνω προκύπτει πως η κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει… τρία διαφορετικά μέτωπα. Το πρώτο είναι ίσως και το πιο βατό: να επανασυσπειρώσει τους «δικούς της» αναποφάσιστους που δεν έχουν πάει σε άλλο κόμμα. Τι γίνεται όμως με τα άλλα δύο μέτωπα και τις διαρροές προς αντίθετες κατευθύνσεις; Στις συσκέψεις που γίνονται στο Μαξίμου, πριν δοθεί απάντηση, επιχειρείται να δοθεί ερμηνεία σε αυτό το σκηνικό.
Κυβερνητικές πηγές λένε σχετικά: «Ο αντίπαλος της κυβέρνησης, ελλείψει ισχυρής αντιπολίτευσης, είναι ένα σύνολο ανθρώπων, με εντελώς διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ τους, που είχαν μετά τις εκλογές του 2023 πολύ μεγάλες προσδοκίες από την κυβέρνηση και αισθάνονται ότι δεν έχουν καλυφθεί γι’ αυτό και κινούνται περισσότερο τιμωρητικά παρά ιδεολογικά». Η ίδια κυβερνητική πηγή σημειώνει πως «οι διαχωριστικές γραμμές Αριστεράς – Δεξιάς έχουν ατονήσει και η Πλεύση Ελευθερίας λειτουργεί πλέον σαν ένας αντισυστημικός πόλος που συσπειρώνει πολίτες με μοναδικό δέλεαρ την αντικυβερνητική ρητορική».
Η κυβέρνηση πράγματι για ένα ποσοστό πολιτών έχει περάσει κάτω από τον πήχυ, αφενός γιατί θεωρήθηκε πως μετά το 41% «μπορεί να τα λύσει όλα», αφετέρου γιατί η ίδια σε πολλές περιπτώσεις καλλιέργησε υψηλές προσδοκίες. Οι σχεδόν ίσες πάντως διαρροές προς ΠΑΣΟΚ και Πλεύση Ελευθερίας εξηγούν και τη στρατηγική της κυβέρνησης να ταυτίζει διαρκώς τα δύο κόμματα, κατηγορώντας τον Νίκο Ανδρουλάκη πως έχει γίνει «ουρά» της Ζωής Κωνσταντοπούλου, διαχωρίζοντας, όπως έκανε όλη την εβδομάδα που μας πέρασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, το ΠΑΣΟΚ του 2015 από το σημερινό.
Ο στόχος διπλός: αφενός να απευθυνθεί στη βάση του ΠΑΣΟΚ αφετέρου να αναχαιτίσει τις δικές της διαρροές προς τα εκεί. Από την εξίσωση πάντως δεν μπορούν να βγουν και οι χαμηλές συσπειρώσεις του ΠΑΣΟΚ που είναι στο 60,9% και του ΣΥΡΙΖΑ που είναι στο 30,6%, ακόμα και του ΚΚΕ που βρίσκεται στο πολύ χαμηλό για τα δικά του δεδομένα 63,6%. Ολα τα παραπάνω αποτυπώνουν μία πρωτοφανή ρευστότητα που κανείς δεν ξέρει πώς θα βγει, ειδικά σε περίπτωση κάποιου τυχαίου περιστατικού που μπορεί να πυροδοτήσει νέα πολυδιάσπαση και πολιτικό χάος.
Ο δείκτης της «συγκάλυψης»
Η πιο πρόσφατη μέτρηση του Μαξίμου στα ποιοτικά της στοιχεία δείχνει πως το θέμα των Τεμπών, παρά το γεγονός ότι δεν βρίσκεται πλέον στην πρώτη θέση ως «βασικό πρόβλημα» των πολιτών, όπως συνέβαινε το δίμηνο Φεβρουαρίου – Μαρτίου, εξακολουθεί να επηρεάζει με τον τρόπο του την πολιτική κατάσταση.
Στην κυβέρνηση θεωρούν πως το τελευταίο διάστημα, με την παραπομπή του κ. Χρήστου Τριαντόπουλου και την επικείμενη του κ. Καραμανλή στο δικαστικό
συμβούλιο, η «υπόθεση προχωράει». Κυρίως όμως δίνουν έμφαση στο πολιτικό σκέλος της θεωρίας περί παράνομου φορτίου, στο οποίο επένδυσε
η αντιπολίτευση. Η φράση του πρωθυπουργού εντός της
εβδομάδας, πως «το ψέμα έχει κοντά ποδάρια», αποτυπώνει την κυβερνητική προσπάθεια αντεπίθεσης στο θέμα των Τεμπών.
Η κυβερνητική επιχειρηματολογία έχει όμως ένα μεγάλο αγκάθι: ο ίδιος ο πρωθυπουργός, σε συνέντευξη που είχε δώσει μετά την πρώτη διαδήλωση της 26ης Ιανουαρίου, είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο ύπαρξης παράνομου φορτίου. Η αντιπολίτευση δεν το ξεχνά και η κυβέρνηση καλείται ήδη να απαντά διαρκώς για αυτή την ανακολουθία.
Επειδή πάντως στο τέλος της ημέρας «τα πάντα είναι μετρήσιμα», στο Μέγαρο Μαξίμου εστιάζουν στο διά ταύτα: στα μέσα Φεβρουαρίου το ποσοστό που πίστευε πως υπάρχει συγκάλυψη από την κυβέρνηση έφτανε το 80%, ενώ σχεδόν το
ίδιο υψηλό ήταν το ποσοστό που κατηγορούσε την αντιπολίτευση για εργαλειοποίηση. Σχεδόν τρεις μήνες μετά, το ποσοστό που πιστεύει στη
συγκάλυψη έχει πέσει πλέον στο 53%, ενώ στην εργαλειοποίηση από πλευράς αντιπολίτευσης πιστεύει το 64%. «Και αυτό κάτι δείχνει», καταλήγει η ίδια πηγή.
