Δισεκατομμύρια που θα επενδύονταν στην έρευνα ξαφνικά κόπηκαν μαχαίρι και ερευνητικά έργα σε κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια σταμάτησαν απότομα. Τελευταία, η επιστημονική κοινότητα στις ΗΠΑ έχει μπει στο στόχαστρο της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ. Ο πλέον αρμόδιος για να εξηγήσει αυτή την πολιτική δεν είναι άλλος από τον… θιασώτη της, τον Ελληνοαμερικανό Μιχαήλ Κράτσιο.
Η επίθεση στην αφρόκρεμα της ακαδημαϊκής κοινότητας στις ΗΠΑ φέρνει το θέμα σε ένα παράλογο άκρο. Επειδή ο Λευκός Οίκος βλέπει τα κολέγια ως προμαχώνες της αφύπνισης και του αντισημιτισμού, έχει αναστείλει τη χρηματοδότηση για έρευνα στο Χάρβαρντ και το Κολούμπια, ανεξάρτητα από το θέμα. Έτσι, μέσα σε μια νύχτα, ερευνητικά έργα για τα πάντα, από τη νόσο Αλτσχάιμερ μέχρι την κβαντική φυσική, έχουν σταματήσει.
Παράλληλα όμως με αυτό το κυνήγι -που ενισχύεται από το ισραηλινό λόμπι- ο Κράτσιος εξέθεσε πρόσφατα την λογική πίσω από αυτές τις περικοπές.
Υπενθυμίζεται ότι ο Κράτσιος κατάγεται από την Ελλάδα, με τον πατέρα του από την Βολισσό της Χίου και η μητέρα του από την Καστοριά.
Ωστόσο, διακρίθηκε ιδιαίτερα στα αμερικανικά πανεπιστήμια και σήμερα, σε ηλικία 38 ετών, μπορεί από το πόστο του συμβούλου επιστήμης του Τραμπ και επικεφαλής του Γραφείου Επιστημονικής και Τεχνολογικής Πολιτικής (OSTP) του Λευκού Οίκου να επηρεάζει καταλυτικά τις εξελίξεις που φέρνουν τα πάνω κάτω στην αμερικανική ακαδημία.
Μιλώντας στις 19 Μαίου στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ (NAS), δήλωσε ότι η διακοπή δισ. δολ. σε κρατικές επιχορηγήσεις και η κυβερνητική πρόταση για μείωση των προϋπολογισμών των οργανισμών το επόμενο έτος θα πρέπει να ωθήσει την επιστημονική κοινότητα να επανεξετάσει τις προτεραιότητές της.
Ξοδέψτε λιγότερα και καλύτερα
Οι περικοπές, που επί του παρόντος έχουν μπλοκαριστεί από τα δικαστήρια, θα οδηγούσαν σε απώλεια δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Το ξεκάθαρο μήνυμά του ήταν πως η ερευνητική κοινότητα των ΗΠΑ πρέπει να μάθει πώς να ευδοκιμεί με λιγότερα χρήματα από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
«Το να ξοδεύεις περισσότερα χρήματα σε λάθος πράγματα είναι πολύ χειρότερο από το να ξοδεύεις λιγότερα χρήματα σε σωστά πράγματα», είπε. Η χώρα έχει λάβει «μειούμενες αποδόσεις» από τις επενδύσεις της κυβέρνησης από το 1980, υποστήριξε, προσθέτοντας ότι η «επιβράδυνση» απαιτεί «νέες μεθόδους και προσεγγίσεις» για την υποστήριξη της έρευνας. Οι περικοπές στις επιχορηγήσεις, που προωθούνται από την ομάδα του Έλον Μασκ στο Τμήμα Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης, θα πρέπει να φέρουν «μια στιγμή σαφήνειας».
Η κουλτούρα
«Οι πολιτικές προκαταλήψεις έχουν εκτοπίσει την ζωτική αναζήτηση της αλήθειας» που είναι απαραίτητη για να διατηρηθεί η ηγετική θέση της χώρας στην επιστήμη, ισχυρίστηκε, επιπλήττοντας τους επιστήμονες ότι «προσπαθούν να κερδίσουν πολιτικούς πόντους» αντί να κάνουν αυτό που ονόμασε επιστήμη χρυσού προτύπου. Τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, έχουν «χάσει την εμπιστοσύνη του κοινού» συμμετέχοντας σε δραστηριότητες που προωθούν την ποικιλομορφία, την ισότητα και την ένταξη (dei), είπε ο Κράτσιος.
Υποστήριξε επίσης ότι οι ερευνητές έχουν πέσει θύματα μιας λανθασμένης «επαγγελματικής κουλτούρας» και «κοινωνικών πιέσεων», όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του κορονοϊού.
Εξήγησε για παράδειγμα ότι εκατομμύρια παιδιά υπέστησαν ζημιές από τα χρόνια εξ αποστάσεως εκπαίδευσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η πολιτική απομόνωσης δεν ήταν ιατρικά απαραίτητη για την πρόληψη της εξάπλωσης του ιού, είπε, αλλά οι περισσότεροι επιστήμονες δεν την αμφισβήτησαν.
Είπε ότι η καταστολή των αντίθετων απόψεων τροφοδότησε τα δυσάρεστα αποτελέσματα και στις δύο περιπτώσεις. «Οι συμβάσεις, το δόγμα και οι πνευματικές μόδες είναι ο εχθρός της καλής επιστήμης», είπε.
Γραφειοκρατία – βρείτε αλλού χρήματα
Ο Κράτσιος τα βάζει με την υπερβολική γραφειογρατία. Οι καλύτεροι ερευνητές της Αμερικής λένε ότι ξοδεύουν δύο από τις πέντε ημέρες για συμπλήρωση εντύπων και άλλες διοικητικές εργασίες, αντί στο εργαστήριο. Η έρευνα γίνεται όλο και πιο σταδιακή. Νέοι τρόποι χρηματοδότησης, αξίζει να δοκιμαστούν.
Προέτρεψε τα πανεπιστήμια να βρουν ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης για να επεκτείνουν το ερευνητικό τους αποτύπωμα. «Αν σκέφτεστε ότι ο μόνος τρόπος για να χρηματοδοτήσετε ένα νέο κτίριο είναι μέσω έμμεσων δαπανών, αυτό είναι κοντόφθαλμο».
Ερωτηθείς εάν υπάρχει κίνδυνος οι δραστικές περικοπές στη χρηματοδότηση της έρευνας να οδηγήσουν τους Αμερικανούς ερευνητές να εγκαταλείψουν τη χώρα απάντησε ότι οι φόβοι αυτοί είναι παράλογοι και ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι «με διαφορά» το καλύτερο μέρος για να ασχοληθεί κανείς με την επιστήμη αιχμής.
Αντίλογος
Ωστόσο, ο Economist αντικρούει την πολτική αυτή, καθώς όπως αναφέρει, ένα πρόβλημα είναι ότι οι ενέργειες είναι λιγότερο στοχευμένες από ό,τι ισχυρίζεται η κυβέρνηση.
Καθώς οι αξιωματούχοι του Τραμπ επιδιώκουν να εξαλείψουν το dei, να τιμωρήσουν τα πανεπιστήμια για περιστατικά αντισημιτισμού και να μειώσουν τις συνολικές κυβερνητικές δαπάνες, η επιστήμη έχει γίνει παράπλευρη απώλεια.
Η υποψία ότι οι επιστήμονες προωθούν τη «ξύπνια» σκέψη έχει οδηγήσει τους χορηγούς επιχορηγήσεων να γίνουν αλλεργικοί σε λέξεις όπως «τρανς» και «ισότητα», σύμφωνε με τον Economist.
Κατά συνέπεια, δεν περιορίζονται μόνο τα προγράμματα συμπεριληπτικής εκπαίδευσης, αλλά και μια σειρά από ορθόδοξες επιστήμες. Η χρηματοδότηση έχει ακυρωθεί για μελέτες που επιδιώκουν, ας πούμε, να αξιολογήσουν τους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο ανά φυλή ή τη συχνότητα εμφάνισης των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων ανά φύλο.
Μπορεί το Κογκρέσο και τα δικαστήρια να περιορίσουν την κλίμακα των αλλαγών, αλλά όπως λέει το δημοσίευμα η ζημιά θα γίνει σύντομα αισθητή. Οι άγριες περικοπές στην Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας σημαίνουν χειρότερη πρόγνωση καιρού, καθιστώντας πιο δύσκολο για τους αγρότες να γνωρίζουν πότε να φυτέψουν τις καλλιέργειές τους και για τις τοπικές αρχές να προετοιμαστούν για φυσικές καταστροφές.
Οι περικοπές στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων θα δυσκολέψουν την παρακολούθηση και, επομένως, τον περιορισμό των κρουσμάτων ασθενειών.
H βρετανική εφημερίδα κάνει λόγο για αυτοτραυματισμός των ΗΠΑ αναφερόμενη σε μακροπρόθεσμη ζημιά. Αν και ο Τραμπ ελπίζει ότι οι δασμοί του θα προσελκύσουν τις επιχειρήσεις να επενδύσουν στην Αμερική, οι ερευνητικές τους δαπάνες είναι απίθανο να καλύψουν τα ίδια κενά με τη δημόσια χρηματοδότηση της βασικής εργασίας, μεγάλο μέρος της οποίας μπορεί να μην εμπορευματοποιηθεί για χρόνια, αν όχι ποτέ. Συνεπώς, αν η χρηματοδότηση έχει παγώσει, διαφαίνεται ο κίνδυνος διαρροής εγκεφάλων.
