Τη δεκαετία του 1980, ο Πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν ήθελε να κατασκευάσει ένα ανίκητο σύστημα αεράμυνας στις ΗΠΑ, -«Πόλεμος των Άστρων»- αλλά η τεχνολογία της εποχής δεν το επέτρεπε. Σήμερα, ο Ντόλαντ Τραμπ, θέλει να κάνει το όνειρο εκείνο πραγματικότητα με την κατασκευή ενός «Χρυσού Θόλου». Ακόμα όμως και αν είναι εφικτό αυτό το «τέρας μηχανικής» θα κάνει τους Αμερικανούς να κοινούνται ήσυχοι αν τους πλήξουν πυρηνικά όπλα;
Το Αμερικανικό Πεντάγωνο περιγράφει τον Χρυσό Θόλο (Golden Dome) ως ένα σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας παρόμοιο με το «Iron Dome» του Ισραήλ, που αναχαιτίζει εισερχόμενα βλήματα με πυραύλους, για να προστατεύσουν όλη την αμερικανική επιρκάτεια. Το έργο επισημοποιήθηκε με εκτελεστικό διάταγμα της 27ης Ιανουαρίου.
Οι υποστηρικτές τονίζουν τη σημασία του Χρυσού Θόλου λόγω των αυξανόμενων γεωπολιτικών κινδύνων.
Για τον ισραηλινό Σιδερένιο Θόλο, οι ΗΠΑ έχουν διαθέσει σχεδόν 3 δισ. από το 2011. Κατανοώντας ότι η αμερικανική έκδοση πιθανότατα δεν θα λειτουργήσει με τον ίδιο τρόπο λόγω του τεράστιου μεγέθους των, το Υπουργείο Άμυνας ζήτησε τη συμβολή της βιομηχανίας.
Όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ στο Responsible Statecraft, η ελληνοαμερικανίδα ερευνήτρια Σταυρούλα Παμπστ (Stavroula Pabst), οι αμυντικές βιομηχανίες έχουν αποστείλει στο Πεντάγωνο πάνω από 360 έγγραφα για εξέταση, επιχειρούν δημόσια να κομπάζουν για τις δυνατότητές τους, ώστε να συμμετέχουν στο έργο.
Μερικές από αυτές που «πρωταγωνιστούν» είναι οι RTX (πρώην Raytheon), L3Harris, Anduril, Palantir, SpaceX, BlueHalo κτλ.
Είναι εφικτό;
Ωστόσο, πολλοί ειδικοί δεν κρύβουν τον σκεπτικισμό τους για αυτόν τον συνωστισμό προτάσεων από τους αμυντικούς κολοσσούς. «Έχει ενδιαφέρον να δούμε πόσο γρήγορα συμμάχησαν οι αμυντικοί εργολάβοι με την έκκληση του Προέδρου Τραμπ για πυραυλική ασπίδα Σιδερένιος Θόλος», είπε στο Responsible Statecraft, ο αναλυτής εθνικής ασφάλειας του Project on Government Oversight, Μαρκ Τόμσον.
«Οι δηλώσεις των εργολάβων σχετικά με το πόσο καλά μπορούν να κατασκευάσουν μια αντιπυραυλική ασπίδα θα είχαν μεγαλύτερη βαρύτητα εάν αντανακλούσαν την πραγματικότητα των όπλων που παράγουν αυτήν τη στιγμή».
Προσέθεσε ότι «ενώ η Lockheed μιλά για την ανάγκη για έναν τέτοιο Σιδερένιο Θόλο, το μαχητικό F-35 της είναι επί του παρόντος έτοιμο για δράση μόνο περίπου το 50% των περιπτώσεων».
Το κόστος για ένα τέτοιο όπλο μπορεί να κοστίζει ετησίως 100 δισ. δολάρια μέχρι το 2030, σύμφωνα με τον πρώην αξιωματούχο της κυβέρνηση Ρίγκαν, Ντόβ Σ. Ζάκχεϊμ, ενώ υποστράτηγος ε.α. Ρίτσαρντ Νιούτον εκτιμά το κόστος γύρω στα 2,5 τρισ. δολ..
Τόσο το απίστευτο κόστος, όσο και η χρησιμότητά του -όπως θα φανεί παρακάτω- κάνει πολλούς ειδικούς καχύποπτους, υποψιαζόμενοι ότι το έργο δεν είναι κάτι περισσότερο από μια «βιομηχανία» συμβάσεων, με αμυντικές βιομηχανίες εις βάρος της ειρήνης, σύμφωνα με το αμερικανικό δημοσίευμα.
Πανάκριβο και άχρηστο;
Μπορεί ο Σιδερένιος Θόλος να αναχαιτίζει όπλα μικρού βεληνεκούς της Χαμάς ή της Χεζμπολάχ, αλλά όπως αναφέρουν ειδικοί που επικαλείται το Responsible Statecraft, δεν μπορεί επί του παρόντος να αντιμετωπίσει διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους (ICBM).
«Το σύστημα δανείζεται μέρος του ονόματός του από -το σύστημα Σιδερένιος Θόλος του Ισραήλ- έχει σχεδιαστεί μόνο για να αμύνεται από πυραύλους μικρού έως μεσαίου βεληνεκούς. Δεν θα ήταν χρήσιμο έναντι ενός εισερχόμενου διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου», δήλωσε ο Ουίλιαμ Χάρτουνγκ, Ανώτερος Ερευνητής στο Ινστιτούτο Quincy.
Ενώ το Πεντάγωνο μπορεί να προσπαθήσει να αναπτύξει ένα σύστημα προετοιμασμένο για ICBM, οι προηγούμενες προσπάθειες δεν ήταν επιτυχείς. «Οι αναχαιτιστές μεγάλης εμβέλειας απέτυχαν σε πολλές δοκιμές και αυτές οι δοκιμές ήταν πολύ λιγότερο αυστηρές από ό,τι θα ήταν μια πραγματική επίθεση… ότι μια νέα πρωτοβουλία θα ήταν καλύτερα είναι τόσο αναπόδεικτη όσο και απίθανη», εξήγησε ο Χάρτουνγκ.
Οι αμυντικές εταιρείες όμως υποβαθμίζουν το πρόβλημα αυτό θεωρώντας τους ICBM ως μια άλλη πρόκληση, όπου λένε ότι ορισμένες από τις εργασίες του Golden Dome, με λέιζερ και ραντάρ που βασίζονται στο διάστημα, θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν πέρα από την ατμόσφαιρα.
Ωστόσο, ειδικοί αναρωτιούνται πως θα λειτουργούσε στην πράξη αυτός ο Χρυσός Θόλος. «Αυτή τη στιγμή, ο Χρυσός Θόλος είναι στην πραγματικότητα μια ιδέα», είπε στο CNN μια πηγή που γνωρίζει τις εσωτερικές συζητήσεις γύρω από το έργο.
Θα ενισχύσει την ανασφάλεια μόνο
Ειδικοί μάλιστα θεωρούν ότι ένα τέτοιο σύστημα θα ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό στα εξοπλιστικά και στα πυρηνικά. «Ακόμα κι αν οι ΗΠΑ έριχναν εκατοντάδες δισ., ή ακόμα και τρισ.… σε ένα εξαιρετικό νέο εθνικό πρόγραμμα αντιπυραυλικής άμυνας, τι θα κερδίζαμε από ένα τέτοιο πρόγραμμα εάν θα ενθάρρυνε μόνο τους αντιπάλους να κατασκευάσουν περισσότερους φθηνούς πυραύλους;» αναρωτιέται ο Τζεφ Ουίλσον, ειδικός στο Κέντρο Stimson.
«Τέτοιες ενέργειες δεν θα έκαναν ελάχιστα στην προώθηση της αμερικανικής ασφάλειας και πιθανότατα θα σπαταλούσαν μόνο τα δολάρια των φορολογουμένων […], ενώ θα πυροδοτούσαν περαιτέρω έναν νέο παγκόσμιο αγώνα πυρηνικών εξοπλισμών που θέτει σε κίνδυνο κάθε άνδρα, γυναίκα και παιδί σε αυτό το έθνος και σε όλο τον κόσμο» προσέθσε.
«Η μόνη αξιόπιστη άμυνα εναντίον πυραύλων με πυρηνικά όπλα είναι να μειωθούν οι πιθανότητες να εκτοξευθούν καταρχήν, κάτι που απαιτεί αναβίωση των συνομιλιών για τον έλεγχο των όπλων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας και διάλογο για μελλοντικές πυρηνικές εξελίξεις με την Κίνα», είπε ο Χάρτουνγκ στην ερευνήτρια.
Αλήθεια όμως, πόσο πιθανό είναι να εξαπολύσει η Κίνα ή η Ρωσία πυρηνικά στις ΗΠΑ, γνωρίζοντας ότι θα υποστεί συνέπειες; Η αμερικανική δημοκρατία είναι διατεθειμένη να επενδύσει τρισεκατομμύρια δολάρια απλά για να φέρει την ανθρωπότητα πιο κοντά στον όλεθρο;
