Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε λίγες ώρες, το αεροδρόμιο του Μονάχου τέθηκε σε κατάσταση συναγερμού, καθώς μη επανδρωμένα στρατιωτικά αεροσκάφη πέταξαν στον γερμανικό εναέριο χώρο και έφτασαν μέχρι στο αεροδρόμιο προκαλώντας πανικό στις υπηρεσίες ασφαλείας και φυσικά το άμεσο «κλείσιμο» του αεροδρομίου με το χάος στην πτητική λειτουργία να αποκαθίσταται μόλις σήμερα το πρωί.
Την ίδια ώρα επιβατική αμαξοστοιχία επλήγη από ρωσικά πυρά στη βόρεια ουκρανική περιφέρεια του Σούμι στην Ουκρανία με τουλάχιστον 30 τραυματίες μεταξύ των επιβατών.
Οι απειλές ολοένα και αυξάνονται, καθώς από την Πολωνία ως τη Δανία και από την Εσθονία ως τα Βαλτικά κράτη, drones άγνωστης ή εχθρικής προέλευσης παραβιάζουν ολοένα και συχνότερα τον εναέριο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διεξάγοντας αποστολές αναγνώρισης, δοκιμάζοντας τα όρια του ΝΑΤΟ και προκαλώντας επιχειρησιακού τύπου συναγερμούς.
Σε αρκετές περιπτώσεις, η αντίδραση περιλάμβανε ακόμα και τη χρήση πυραύλων κόστους εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ για την κατάρριψη μη επανδρωμένων αεροσκαφών που κοστίζουν λιγότερο από ένα μικρό αυτοκίνητο.
Το επιχειρησιακό βάρος αυτών των υπερπτήσεων βαραίνει ήδη τις αεροπορικές δυνάμεις και τα συστήματα αεράμυνας των κρατών πρώτης γραμμής. Οι αναχαιτίσεις με F‑35 και πυραύλους AIM‑9 «Sidewinder», η χρήση φορητών συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου και οι συνεχείς ασκήσεις σε πραγματικό χρόνο, διαμορφώνουν ένα τοπίο «ασύμμετρης κόπωσης» για τα κράτη του ΝΑΤΟ.
Η απάντηση της Ευρώπης έρχεται μέσα από το φιλόδοξο -και πολυδάπανο- σχέδιο του αποκαλούμενου «Drone Wall», ενός διασυνοριακού ψηφιακού τείχους κατά των drones, με προβλεπόμενο κόστος που μπορεί να αγγίξει τα 7 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η περίπτωση της Πολωνίας
Στις 9‑10 Σεπτεμβρίου 2025, πάνω από την Πολωνία εισήλθαν περίπου 19‑23 drones που, σύμφωνα με ισχυρισμούς της Πολωνικής πολεμικής αεροπορίας και των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας. Από αυτά, καταρρίφθηκαν 4 drones.
Οι παραβιάσεις αυτές οδήγησαν σε κλείσιμο της εναέριας κυκλοφορίας πάνω από αρκετά αεροδρόμια: Το Διεθνές Αεροδρόμιο της Βαρσοβίας «Σοπέν», τα αεροδρόμια Warsaw Modlin, Rzeszów‑Jasionka και Lublin, καθώς και σε άλλες περιοχές.
Η Πολωνία επικαλέστηκε το Άρθρο 4 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ, που επιτρέπει σε κράτος μέλος να ζητήσει διαβουλεύσεις όταν θεωρεί πως κινδυνεύει η εδαφική του ακεραιότητα, η πολιτική του ανεξαρτησία ή η ασφάλειά του.
Η περίπτωση της Εσθονίας
Στην Εσθονία σημειώθηκαν παραβιάσεις εναέριου χώρου από ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη. Στις 19 Σεπτεμβρίου 2025, τρία Ρωσικά MiG‑31 παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Εσθονίας πάνω από το νησί Vaindloo, στον Κόλπο της Φινλανδίας. Έμειναν εντός του εναέριου χώρου για περίπου 12 λεπτά.
Το περιστατικό αυτό θεωρείται η τέταρτη παραβίαση για το έτος 2025 από τη Ρωσία (μαχητικά ή άλλα μέσα) στην Εσθονία. Κατά την παραβίαση, τα αεροσκάφη δεν είχαν καταθέσει σχέδιο πτήσης, Οι πομποί αναγνώρισης ήταν απενεργοποιημένοι, και δεν υπήρχε επικοινωνία με την Εσθονική υπηρεσία εναέριας κυκλοφορίας.
Η Εσθονία κάλεσε τον Ρώσο πρέσβη και κατέθεσε διαμαρτυρία. Ζήτησε επίσης διαβουλεύσεις υπό το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ.
Η περίπτωση της Δανίας
Μεταξύ 22 και 28 Σεπτεμβρίου 2025, η Δανία αντιμετώπισε πολλαπλές παρατηρήσεις drones/μη εξουσιοδοτημένων εναέριων αντικειμένων κοντά σε αεροδρόμια και στρατιωτικές βάσεις. Συγκεκριμένα: Το αεροδρόμιο Aalborg έκλεισε προσωρινά (τουλάχιστον μερικές ώρες) λόγω εντοπισμού drones. Επίσης, αεροδρόμια όπως Esbjerg, Sønderborg και η πολεμική βάση Skrydstrup (έδρα των Μοιρών των F‑16 και F‑35 της Πολεμικής Αεροπορίας της Δανίας) είχαν αναφορές για drones.
Στην Κοπεγχάγη, η λειτουργία του αεροδρομίου διεκόπη για περίπου 4 ώρες λόγω τριών μεγάλων παρατηρήσεων drone.
Τα περιστατικά χαρακτηρίστηκαν από τη δανική κυβέρνηση ως πιθανή «υβριδική επίθεση», όπου ο στόχος δεν είναι απαραίτητα η άμεση καταστροφή αλλά η διατάραξη, η πρόκληση φόβου, η δοκιμή αντοχής και αντίδρασης.
Οι δανικές αρχές ανακοίνωσαν ότι μπορεί να δοθεί άδεια να καταρρίπτονται αντικείμενα που παραβιάζουν κρίσιμες υποδομές σε μελλοντικές περιστάσεις.
Ο Υπουργός Άμυνας της Δανίας παραδέχθηκε ότι η χώρα δεν διαθέτει ακόμη (ή επαρκή) επίγεια συστήματα αεράμυνας ειδικά σχεδιασμένα για drones, δηλαδή μικρών και μεσαίων αποστάσεων ή μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Τεράστιο το κόστος των καταρρίψεων μερικών «φθηνών» drones
Οι επιχειρήσεις αναχαίτισης των drones, μπορεί να διέφεραν από χώρα σε χώρα, όμως ανέδειξαν ένα βασικό και κοινό στοιχείο: Το μεγάλο κόστος που έχει η επιχείρηση αναγνώρισης και αναχαίτισης των drones, με τα μέχρι τώρα διαθέσιμα μέσα.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Bild, η καταστροφή drones που εισήλθαν στον πολωνικό εναέριο χώρο κόστισε στο ΝΑΤΟ περίπου 1,2 εκατομμύρια ευρώ: Χρησιμοποιήθηκαν μαχητικά F‑35 και πύραυλοι τύπου AIM‑9 «Sidewinder», όπου ο καθένας κοστίζει περίπου 400.000 ευρώ
Μόνο η χρήση τριών πυραύλων AIM-9 ανέβασε το κόστος στα 1,2 εκ. ευρώ (3 × 400.000 ), παρά το γεγονός ότι το ίδιο το drone κοστίζει μόνο μερικές χιλιάδες ευρώ.
Επιπλέον, δημοσίευμα αναφέρει ότι η Πολωνία έχει δεχτεί «περίπου 25 drones», αλλά από αυτά μόνο μερικά καταρρίφθηκαν, και το κόστος αυτών των πυραύλων κυρίως αντιβαίνει στο ότι επιτίθεται κάτι πολύ φτηνότερο.
Το πρόγραμμα «Drone Wall»: Τι είναι και πόσο κοστίζει
Το πρόγραμμα του «Drone Wall» αναφέρεται σε μια πολυεπίπεδη δομή επιτήρησης και άμυνας κατά των drones / αεροσκαφών που παραβιάζουν εναέριο χώρο, ειδικά κατά μήκος των ανατολικών συνόρων της ΕΕ με την Ρωσία και άλλες γειτονικές χώρες.
Περιλαμβάνει αισθητήρες (ραντάρ, ακουστικού τύπου, ίσως και εικόνας / θερμικών), συστήματα ανίχνευσης και ειδοποίησης (detection), συστήματα αντιμετώπισης (interceptors, ηλεκτρονικός / ηλεκτρομαγνητικός πόλεμος, jamming), ίσως drones καταστολής, και διασύνδεση / ενιαία διοίκηση / επικοινωνία μεταξύ κρατών μελών.
Οι χώρες που αναφέρονται ότι συμμετέχουν ή υποστηρίζουν την ιδέα είναι η Πολωνία, η Φινλανδία, οι χώρες της Βαλτικής, η Ρουμανία και η Βουλγαρία. Όμως στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη και την Πέμπτη στην Κοπεγχάγη, σημειώθηκε ρήγμα μεταξύ των ηγετών των 27 για την υποστήριξη του προγράμματος. Γαλλία και Γερμανία αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την πρόταση της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Είμαι επιφυλακτικός με (τέτοιους) όρους. Τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε δημοσιογράφους την Τετάρτη πριν από τη συνάντηση με τους ηγέτες της ΕΕ στην Κοπεγχάγη, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν πιο πιεστικές αμυντικές προτεραιότητες. Επίσης ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους δήλωσε ότι υπήρχαν πιο επείγουσες προτεραιότητες που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
«Άμυνα κατά των drones, φυσικά, αλλά όχι με τείχος από drones», είπε στο Φόρουμ Ασφαλείας της Βαρσοβίας.
Υπάρχουν διάφορες εκτιμήσεις, με εύρος που διαφέρει αρκετά: Το συνολικό κόστος του «Drone Wall» (όλα τα μέρη: Συστήματα εντοπισμού και αναχαίτησης, ενίσχυση υποδομών, διεθνής / διασυνοριακή συνεργασία), εκτιμάται στα 3 με 7 δισ. Ευρώ.
Η ΕΕ ήδη έχει δεσμευτεί να παράσχει ή να υποστηρίξει χρηματοδοτικά προγράμματα για ενίσχυση των συνόρων και των δυνατοτήτων επιτήρησης anti‑drone.
Οι εκτιμήσεις κόστους για το drone wall βασίζονται σε στοιχεία από αναλύσεις «κορυφής» και πιθανές αντίστοιχες συμβάσεις, αλλά δεν υπάρχει (τουλάχιστον μέχρι στιγμής) επίσημο, λεπτομερές σχέδιο με πλήρη τεχνικά προδιαγραφές που να έχει δημοσιευθεί, ώστε να επιβεβαιωθούν τα ακριβή ποσά.
