Μια ανησυχητική διάσταση θέσεων διακρίνεται ανάμεσα στον πρόεδρο των ΗΠΑ και τον υπουργό Ενέργειας στο κρίσιμο ερώτημα αν οι ΗΠΑ πρόκειται να άρουν την επί 33 χρόνια αποχή τους από τις πυρηνικές δοκιμές, σαν εκείνες τις εντυπωσιακές που γίνονταν στη Νεβάδα και οι εικόνες τους έκαναν τον γύρο τον κόσμου.
Υπενθυμίζεται ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είχε διατάξει την επανέναρξη εκρηκτικών πυρηνικών δοκιμών, ώστε να ανταποκριθούν σε αυτό που ο ίδιος υποστηρίζει ότι ήταν μυστικές υπόγειες πυρηνικές εκρήξεις, προφανώς από τη Ρωσία, την Κίνα και άλλα πυρηνικά κράτη.
«Κάνουν δοκιμές πολύ βαθιά κάτω από τη γη, όπου ο κόσμος δεν ξέρει ακριβώς τι συμβαίνει με τη δοκιμή», είπε ο Τραμπ σε συνέντευξη που καταγράφηκε την Παρασκευή 31 Οκτωβρίου στο CBS. «Νιώθεις έναν ελαφρύ κραδασμό. Αυτοί κάνουν δοκιμές και εμείς όχι. Πρέπει να κάνουμε δοκιμές». Ο Τραμπ υπέδειξε τη Ρωσία, την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα και άλλους ως χώρες που πραγματοποιούν αδιευκρίνιστες δοκιμές.
Ωστόσο, δύο μέρες μετά, την Κυριακή 2 Νοεμβρίου, ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Κρις Ράιτ φάνηκε να διαψεύδει το προϊστάμενό του, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν καμία πρόθεση να πραγματοποιήσουν τέτοιες δοκιμές.
Σημείωσε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν απλώς τις τακτικές δοκιμές πυρηνικών εξαρτημάτων και συστημάτων για να διασφαλίσουν ότι λειτουργούν σωστά. «Αυτές θα είναι μη πυρηνικές εκρήξεις», είπε ο Ράιτ στο Fox News. «Πρόκειται απλώς για την ανάπτυξη εξελιγμένων συστημάτων ώστε τα πυρηνικά μας όπλα [που θα αντικαταστήσουν τα παλιά] να είναι ακόμη καλύτερα από πριν».
Είναι ασυνήθιστο
Σύμφωνα με τους New York Times, αυτά τα αντιφατικά μηνύματα έχουν οδηγήσει σε μια εξαιρετικά ασυνήθιστη κατάσταση, κατά την οποία ο πρόεδρος δεν μπορεί να συμφωνήσει με έναν από τους κορυφαίους υπουργούς του ως προς το πώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ διαχειρίζεται ένα από τα πιο καταστροφικά όπλα στον κόσμο.
Οι δοκιμές πυρηνικών κεφαλών με εκρήξεις ήταν συχνό φαινόμενο στον Ψυχρό Πόλεμο, μέχρι τη δεκαετία του 1960 ήταν ατμοσφαιρικές δοκιμές και μετά έγιναν υπόγεις. Πλέον όμως δεν αποτελούν συνήθη πρακτική και όλες οι μεγάλες δυνάμεις έχουν σε μεγάλο βαθμό τηρήσει τη Συνθήκη για την Ολοκληρωτική Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT), παρότι δεν έχει ποτέ επισήμως επικυρωθεί και τεθεί σε ισχύ.
Όμως η αναφορά του Ράιτ σε «μη πυρηνικές εκρήξεις» και «μη κρίσιμες εκρήξεις» φάνηκε να αποκλείει το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να σχεδιάζουν αντίστοιχες δοκιμές. Μόνο η Βόρεια Κορέα έχει πραγματοποιήσεις τέτοιες τα τελευταία 25 χρόνια είναι η Βόρεια Κορέα, και η τελευταία ήταν τον Σεπτέμβριο του 2017.
Ο Τραμπ μάλιστα έκανε ακόμα και λάθος στην ανάρτησή του, καθώς υπεύθυνος φορέας για τος πυρηνικές δοκιμές δεν είναι το Πεντάγωνο, αλλά το Υπουργείο Ενέργειας.
Είναι γεγονός ότι στη συνέντευξη που έδωσε ο Αμερικανός πρόεδρος στο CBS απέρριψε τον ισχυρισμό της δημοσιογράφου ότι μόνο η Βόρεια Κορέα είχε δοκιμάσει πρόσφατα πυρηνική κεφαλή, ενώ η Ρωσία δοκίμασε απλά συστήματα μεταφοράς, αλλά όχι τις ίδιες τις κεφαλές.
Ο Αμερικανός πρόεδρος όμως υποστήριξε ότι η Ρωσία και η Κίνα δοκίμαζαν κρυφά πυρηνικά όπλα, εν αγνοία του παγκόσμιου δικτύου πυρηνικών ειδικών, επιστημόνων και συμμάχων που κατά πάσα πιθανότητα θα εντόπιζαν μια τόσο δραματική κίνηση. «Απλώς δεν το γνωρίζετε», της απάντησε ο Τραμπ.
Μήπως όμως δεν γνωρίζει και ίδιος;
«Δεν ξέρει για τι μιλάει»
Πάντως, με τη θέση του Τραμπ έχουν διαφωνήσει πολλοί ειδικοί στα πυρηνικά, ακόμα και από τον ίδιο τον αντιναύαρχο Ρίτσαρντ Κορέλ υποψήφιο του Τραμπ για την ηγεσία της Στρατηγικής Διοίκησης των ΗΠΑ, που είναι υπεύθυνη για τα επίγεια, υποθαλάσσια και εκτοξευόμενα από βομβαρδιστικά πυρηνικά όπλα της Αμερικής. Ο Κορέλ είχε δηλώσει στο Κογκρέσο ότι «ούτε η Κίνα ούτε η Ρωσία έχουν πραγματοποιήσει πυρηνική εκρηκτική δοκιμή».
Ο Μάθιου Μπαν, καθηγητής του Χάρβαρντ με αντικείμενο τα πυρηνικά όπλα, είπε ότι είναι «ανησυχητικό όταν ο άνθρωπος με το δάχτυλο στο κουμπί» δεν φαίνεται να είναι σε πλήρη συντονισμό με τους κορυφαίους ομοσπονδιακούς αξιωματούχους του όταν μιλά δημόσια για τα πυρηνικά όπλα. «Φοβίζει τους πάντες όταν ο άνθρωπος που είναι υπεύθυνος για τα πυρηνικά όπλα της Αμερικής δεν φαίνεται να ξέρει για τι μιλά», προσέθεσε.
Η υποβόσκουσα κόντρα γίνεται σε μια στιγμή που τα προγράμματα αντικατάστασης έχουν βαλτώσει σε καθυστερήσεις και υπερβάσεις κόστους. Έτσι, για τους New York Times, δεν εκπλήσσει ότι η προσπάθεια κατασκευής νέων εκδόσεων πυρηνικών κεφαλών έχει προκαλέσει διαμάχες για το αν πρέπει να διεξαχθούν πλήρεις δοκιμές ώστε να διασφαλιστεί ότι τα εκσυγχρονισμένα συστήματα λειτουργούν. Η δήλωση του Ράιτ ότι η κυβέρνηση θα είναι σε θέση να δοκιμάσει τα συστήματα χωρίς πλήρεις πυρηνικές πυροδοτήσεις φαίνεται να εντάσσεται σε αυτή τη διαμάχη.
«Έμοιαζε σαν να προσπαθούσε να βάλει το καράβι στον ίσιο δρόμο και ταυτόχρονα να σώσει το κύρος του προέδρου», είπε ο Τζον Φ. Τίρνι, εκτελεστικός διευθυντής του Κέντρου Ελέγχου Όπλων και Μη Διάδοσης. Η ανησυχία τώρα, σύμφωνα με τον Τίρνι, είναι αν ο Τραμπ θα συνεχίσει να πιέζει για πυρηνικές δοκιμαστικές εκρήξεις και μήπως αυτό σπρώξει και άλλα κράτη να κάνουν το ίδιο. «Γιατί να θέλουμε να ανοίξουμε το κουτί της Πανδώρας, δίνοντας σε άλλα πυρηνικά κράτη το πρόσχημα να αρχίσουν δοκιμές;» ρώτησε ο Τίρνι.
