Οι προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας έχουν ψυχρανθεί ανησυχητικά μέσα σε λίγους μήνες, με πολλούς να φοβούνται ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα φέρει ύφεση στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Μετά από μία χρονιά κατά την οποία σημείωσε καλύτερες επιδόσεις από τις άλλες χώρες πέρυσι, το καμπανάκι χτυπά σε μια σειρά από οικονομικούς δείκτες, καθώς οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η αλλοπρόσαλλη προσέγγιση του Ντόναλντ Τραμπ πλήττει τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, αναφέρει σε ανάλυσή του ο Guardian.
Οι φόβοι για ύφεση στις ΗΠΑ φέτος αυξάνονται, λόγω της αποκαλούμενης «ύφεσης Τραμπ», εν μέσω απότομης πτώσης της επιχειρηματικής και καταναλωτικής εμπιστοσύνης, καθώς ο πρόεδρος απειλεί με τιμωρητικούς εισαγωγικούς δασμούς τόσο τους συμμάχους όσο και τους εχθρούς των ΗΠΑ.
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η ύφεση – που ορίζεται ως δύο συνεχόμενα τρίμηνα συρρίκνωσης της οικονομικής παραγωγής – μπορεί να αποφευχθεί. Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχητικές ενδείξεις στις πρώτες 100 ημέρες της επιστροφής του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
ΑΕΠ
Η αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) των ΗΠΑ είχε ξεπεράσει τους διεθνείς ομολόγους τους τα τελευταία χρόνια, και ιδίως μετά την πανδημία, καθώς βοηθήθηκε από την ένεση δισεκατομμυρίων δολαρίων της κυβέρνησης Μπάιντεν μέσω του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού. Ο πρώην πρόεδρος δεν πήρε πολλά εύσημα βέβαια, καθώς η αγοραστική δύναμη των ψηφοφόρων μειώθηκε από την περίοδο του υψηλού πληθωρισμού που προκλήθηκε από την πανδημία και τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Αυτή την εβδομάδα, το GDPNow της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα, το οποίο μετρά την οικονομική ανάπτυξη του ΑΕΠ σε πραγματικό χρόνο, υπέδειξε ότι η αμερικανική οικονομία θα συρρικνωθεί με ετήσιο ρυθμό 2% το πρώτο τρίμηνο. Ωστόσο, αυτός ο ευρέως ακολουθούμενος δείκτης μπορεί να είναι ευμετάβλητος και επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ, το οποίο εκτινάχθηκε τον Ιανουάριο.
Εμπορικό ισοζύγιο
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών των ΗΠΑ εκτινάχθηκε στα 153,3 δισ. δολάρια τον Ιανουάριο. Αυτό οφείλεται στον όγκο εισαγωγών που σημείωσε ρεκόρ, μια αύξηση κατά 36,2 δισ. δολάρια, καθώς οι αμερικανικές επιχειρήσεις έσπευσαν να κάνουν εισαγωγές για να αποφύγουν ενδεχόμενους δασμούς.
Εισαγωγές χρυσού στις ΗΠΑ
Ένας σημαντικός παράγοντας της αύξησης των εισαγωγών ήταν οι εισερχόμενες αποστολές «τελικών μεταλλικών σχημάτων», στις οποίες περιλαμβάνονται ράβδοι χρυσού. Η τάση αυτή αποδίδεται επίσης στους traders που έσπευσαν να προλάβουν τους πιθανούς δασμούς των ΗΠΑ. Ένα διευρυνόμενο εμπορικό έλλειμμα θα επιβάρυνε κανονικά το ΑΕΠ μιας χώρας, επειδή οι εισαγωγές αφαιρούνται από τη μέτρηση. Αλλά επειδή ο χρυσός που αγοράζεται για να παραμείνει σε ένα θησαυροφυλάκιο δεν καταναλώνεται ούτε χρησιμοποιείται στην παραγωγή, εξαιρείται.
Αυτό σημαίνει ότι η Atlanta Fed είναι πιθανό να υπερεκτιμά το πλήγμα στο ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και άλλες ενδείξεις ότι η αμερικανική οικονομία ψυχραίνεται.
Πληθωρισμός
Ο Τραμπ είχε υποσχεθεί να «μειώσει τις τιμές, ξεκινώντας από την πρώτη ημέρα» και να «μειώσει το κόστος της ενέργειας στο μισό εντός 12 μηνών από την ανάληψη των καθηκόντων του».
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι ο ετήσιος ρυθμός, όπως μετράται από τον δείκτη τιμών καταναλωτή, ήταν 2,8% τον Φεβρουάριο, μετά από μια απροσδόκητη αύξηση στο 3% τον Ιανουάριο από 2,9% τον Δεκέμβριο. Το ενεργειακό κόστος είναι μειωμένο κατά 0,2% σε ετήσια βάση.
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) δήλωσε τη Δευτέρα ότι οι εμπορικοί πόλεμοι του Τραμπ κινδυνεύουν να υποδαυλίσουν τον πληθωρισμό. Αύξησε την πρόβλεψή του για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ για το 2025 στο 2,8%, από την προηγούμενη εκτίμηση του 2,1% που είχε γίνει τον Δεκέμβριο.
Απασχόληση
Η αγορά εργασίας στις ΗΠΑ ανθίζει τα τελευταία χρόνια και το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 3,5% στις αρχές του 2023, το χαμηλότερο επίπεδο από το έτος της πρώτης προσελήνωσης στο φεγγάρι το 1969. Το ποσοστό αυξήθηκε τους τελευταίους μήνες, αλλά παραμένει ιστορικά χαμηλό στο 4,1% και έχει υποκινηθεί από την ταχεία αύξηση του αριθμού των θέσεων εργασίας που προστίθενται στην οικονομία.
Η αύξηση των μισθών έχει επίσης ενισχυθεί και παραμένει πάνω από τον πληθωρισμό από τις αρχές του 2023, βοηθώντας τα νοικοκυριά να αποκαταστήσουν μέρος της αγοραστικής τους δύναμης που έχασαν κατά την πρόσφατη αύξηση του κόστους ζωής.
Μετοχές
Η χρηματιστηριακή αγορά των ΗΠΑ έχει φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ τα τελευταία χρόνια. Οι τεχνολογικές μετοχές και οι «υπέροχες επτά» – Alphabet, Amazon, Apple, Microsoft, Meta, Nvidia και Tesla – οδήγησαν την άνοδο, ενισχυμένες από τους επενδυτές που στοιχηματίζουν στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν επέβλεψε μια ισχυρή απόδοση του χρηματιστηρίου, βοηθούμενη από την οικονομική ανάκαμψη από την πανδημία. Ωστόσο, η Wall Street σημείωσε άνοδο μετά την εκλογική νίκη του Τραμπ τον Νοέμβριο, εν μέσω των προσδοκιών των επενδυτών για φορολογικές περικοπές που θα μπορούσαν να αυξήσουν τα κέρδη των εταιρειών. Οι αγορές ταρακουνήθηκαν στις πρώτες 100 ημέρες του Τραμπ, εν μέσω ανησυχιών για την ασταθή προσέγγισή του στην οικονομία και την απειλή των δασμών που θα πλήξουν την ανάπτυξη και θα υποδαυλίσουν τον πληθωρισμό.
Το αμερικανικό δολάριο
Το αμερικανικό δολάριο κατέγραψε σημαντική άνοδο έναντι άλλων κορυφαίων νομισμάτων, αντανακλώντας την ισχύ της οικονομίας και τις ανησυχίες των επενδυτών ότι οι πολιτικές του Τραμπ θα μπορούσαν να υποδαυλίσουν τον πληθωρισμό. Οι δασμοί που ανεβάζουν τις τιμές των εισαγόμενων αγαθών, οδηγώντας σε αύξηση του πληθωρισμού, θα μπορούσαν να αναγκάσουν την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να συγκρατήσει τη μείωση των επιτοκίων.
Με τον πληθωρισμό να έχει υποχωρήσει, η Fed μείωσε το επιτόκιο αναφοράς της πέρυσι από ένα εύρος μεταξύ 5,25% και 5% σε 4,25% και 4,5%. Ο υψηλότερος πληθωρισμός θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητά της για περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων.
Μια δραματική επιβράδυνση της οικονομίας θα μπορούσε να αναγκάσει την κεντρική τράπεζα να αναλάβει δράση για τη μείωση του κόστους δανεισμού. Αυτό έχει οδηγήσει σε υποχώρηση του δολαρίου τις τελευταίες εβδομάδες.
Η Ουάσινγκτον διατηρεί εδώ και καιρό μια πολιτική «ισχυρού δολαρίου», με την άποψη ότι στηρίζει την αγοραστική δύναμη των Αμερικανών καταναλωτών, συμβάλλοντας στη διατήρηση του πληθωρισμού σε χαμηλά επίπεδα. Το δολάριο χρησιμοποιείται επίσης ως το νόμισμα επιλογής για το παγκόσμιο εμπόριο και στηρίζει το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε ότι η προσέγγιση αυτή δεν αλλάζει. Όμως ο Τραμπ έχει υποστηρίξει ότι ένα ασθενέστερο δολάριο θα ωφελήσει την αμερικανική μεταποίηση καθιστώντας τις εξαγωγές φθηνότερες για τους υπερπόντιους αγοραστές.
Οι τιμές των εισροών για τα βιομηχανικά προϊόντα
Οι επιχειρηματικές έρευνες έχουν δείξει σημαντική αύξηση του κόστους των εισροών για τους Αμερικανούς κατασκευαστές, παρέχοντας ένα πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Ο δείκτης τιμών του δείκτη PMI του Institute for Supply Management (ISM) για τη μεταποίηση δείχνει ότι το κόστος των πρώτων υλών αυξήθηκε απότομα στις αρχές του τρέχοντος έτους, στα πρώτα σημάδια των δυσκολιών των προμηθευτών και των συζητήσεων σχετικά με το ποιος θα πληρώσει για τους δασμούς. Η αύξηση του κόστους των εισροών θα μπορούσε να πλήξει την παραγωγή της αμερικανικής μεταποίησης και είναι πιθανό να μεταφερθεί στους καταναλωτές με τη μορφή υψηλότερων τιμών για τα τελικά προϊόντα.
Καταναλωτικές δαπάνες
Οι καταναλωτικές δαπάνες στις ΗΠΑ μειώθηκαν απροσδόκητα τον Ιανουάριο για πρώτη φορά μετά από σχεδόν δύο χρόνια, με πτώση 0,2%, τη μεγαλύτερη μείωση των τελευταίων σχεδόν τεσσάρων ετών. Οι χαμηλές θερμοκρασίες σε ορισμένες περιοχές της χώρας, καθώς και οι πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, ήταν πιθανό να έχουν πλήξει τις δαπάνες. Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν ότι το καταναλωτικό αίσθημα έχει υποστεί πλήγμα εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την αντοχή της οικονομίας.
Πηγή: ΟΤ
