Οι 10 κατηγορίες δαπανών με στήριξη 60% προς επέκταση στις θερμοκηπιακές μονάδες

Πρόκειται για µία προκήρυξη που έχει ως στόχο να διπλασιάσει τα στρέµµατα υπό κάλυψη στη χώρα µας φτάνοντάς τα στα 100.000. Προς τον παρόν στον κλάδο των θερµοκηπίων δραστηριοποιούνται 8.319 εκµεταλλεύσεις, σύµφωνα µε στοιχεία της Τράπεζας Πειραιώς η οποία συνδιαµορφώνει µαζί µε το ΥΠΑΑΤ το πρόγραµµα, προσφέροντας ολοκληρωµένη χρηµατοδότηση και συµβουλευτική. Με ελάχιστη δαπάνη τα 30.000 ευρώ και µέγιστη το 1 εκατ. ευρώ, το πρόγραµµα φαίνεται να έχει διαµορφωθεί µε σκοπό να στηρίξει κυρίως την επέκταση και των εκσυγχρονισµό των µικρών εγκαταστάσεων, µε το ενδιαφέρον άλλωστε να εστιάζεται κυρίως εκεί. Παράλληλα στον υψηλό συντελεστή ενίσχυσης (60% αντί για 50% που είναι η βάση) εντάσσονται πέρα από την υδροπονία, τα δικτυοκήπια και ο εξοπλισµός ηµίκλειστου τύπου µονάδες µεταξύ άλλων. Είναι σαφές πως από το ΥΠΑΑΤ γίνεται προσπάθεια να «τραβήξει» κόσµο το Μέτρο που ανακοινώθηκε πρώτη φορά από τον Πρωθυπουργό, καθώς πριν την πρόσκληση τροποποιήθηκε και το πλαίσιο για τις εγκρίσεις τύπου (βλ. σελ. 30-31). Μένει να φανεί λοιπόν πώς θα αντιδράσει ο αγροτικός κόσµος και αν πράγµατι η ζήτηση θα ξεπεράσει τα 150 εκατ. ευρώ όπως προσδοκούν οι αρµόδιες αρχές. Και ενώ η στροφή αυτή του υπουργείου βρίσκεται προς την σωστή κατεύθυνση, κρίσιµο είναι αν και εφόσον διπλασιαστεί η παραγωγή, πώς θα προετοιµαστεί η αγορά για την απορρόφησή της. Ο διπλασιασµός των µεταποιηµένων κηπευτικών συνεπάγεται διπλασιασµό της δυναµικότητας της µεταποιητικής βιοµηχανίας. Ίσως χρειαστεί κάποια κατεύθυνση προς τους παραγωγούς για ποια είδη να παράγουν, ώστε να µην παραχθούν ποσότητες που δεν θα µπορούν να απορροφηθούν. Στις εξαγωγές θα πρέπει να προσδιοριστούν οι αγορές στόχος (νέες ή υφιστάµενες), να ικανοποιηθούν τα «θέλω» της κάθε αγοράς, να υπάρχει σωστός προγραµµατισµός κ.ο.κ. Στις επόµενες σελίδες η Agrenda καλύπτει το πλήρες φάσµα της πρόσκλησης και του θεσµικού πλαισίου λειτουργίας θερµοκηπίων.

Οι 10 κατηγορίες δαπανών με το συντελεστή ενίσχυσης 60%

Στις 23 Ιουνίου 2025 ξεκινάνε οι αιτήσεις για το Μέτρο στήριξης θερµοκηπιακών εγκαταστάσεων. Η διαδικασία θα διαρκέσει έως τις 26 Αυγούστου, ωστόσο βέβαιο είναι πως θα µείνει ανοιχτή «όσο χρειαστεί» ώστε να επιτευχθεί τουλάχιστον η εν δυνάµει απορρόφηση των 150 εκατ. ευρώ του αρχικού προϋπολογισµού. Στα βασικά στοιχεία της προκήρυξης, αυτό που ξεχωρίζει είναι ο διαχωρισµός των ποσοστών ενίσχυσης ανάλογα την δαπάνη. ∆ηλαδή, δεν υπολογίζεται περιφερειακά όπως ήταν συνηθισµένο. Για παράδειγµα µπορεί κάποιος να έχει επιδότηση 50% (η ελάχιστη ενίσχυση) για µία επέκταση θερµοκηπίου αλλά να επιδοτηθεί µε 60% µόνο για τα συστήµατα αυτόµατης νυχτερινής θερµοµόνωσης που θα βάλει. Ως εκ τούτου, είναι σηµαντικό να επισηµανθούν ποιες περιπτώσεις επενδύσεων θεωρούνται «καινοτόµες» ώστε να επιδοτηθούν µε τον υψηλό συντελεστή. Αναλυτικά η ένταση στήριξης 60% στις επιλέξιµες δαπάνες των ακόλουθων κατηγοριών:

1. ∆ικτυοκήπιο: Αποτελείται από µια µεταλλική κατασκευή µε κολώνες και σύνδεση αυτών µε συρµατόσκοινα. Τα υλικά κάλυψης είναι ειδικά εντοµοστεγή δίχτυα, τα οποία αποτρέπουν την είσοδο των εντόµων. Η κατασκευή µπορεί να εξοπλιστεί και µε ειδικά φωτορυθµιστικά δίχτυα σκίασης και συστήµατα εξαερισµού.
2. Εξοπλισµός θερµοκηπίων ηµίκλειστου τύπου (semiclosed greenhouses): Αφορά τον εξοπλισµό (και όχι την κατασκευή) των θερµοκηπίων ηµίκλειστου τύπου, όπως αυτός εµφανίζεται στο ΟΠΣΚΕ στην σχετική κατηγορία επενδύσεων. Στον εξοπλισµό περιλαµβάνεται υποχρεωτικά σύστηµα εµπλουτισµού του εσωτερικού αέρα µε διοξείδιο του άνθρακα, καθώς και λογισµικό βελτιστοποίησης της κατανάλωσης ενέργειας. Τα θερµοκήπια ηµίκλειστου τύπου, βασίζονται στην ανακύκλωση του αέρα και του νερού εντός του θερµοκηπίου µετά από τη θέρµανση του ή την ψύξη του, όταν στο εξωτερικό του επικρατούν χαµηλές ή υψηλές θερµοκρασίες αντίστοιχα. Το νερό που χρησιµοποιείται για θέρµανση ή ψύξη ανακυκλώνεται. Η καλλιέργεια πραγµατοποιείται σε κλειστό υδροπονικό σύστηµα ώστε να υπάρχει µηδενική απώλεια νερού µέσω απορροής, ενώ το νερό που µετατρέπεται σε υδρατµούς µέσω της διαπνοής συλλέγεται µέσω αφύγρανσης παρέχοντας θερµότητα την ψυχρή εποχή και ενέργεια την θερµή εποχή του έτους, µε συνέπεια να ελαχιστοποιείται η κατανάλωση νερού.
3. Σύστηµα υποστήριξης λήψης αποφάσεων για έλεγχο άρδευσης-λίπανσης: Αυτόνοµο σύστηµα συµβουλευτικής υποστήριξης για τον υπολογισµό θρεπτικών διαλυµάτων και τη διαχείριση της υδρολίπανσης σε θερµοκήπια µε υδροπονικές καλλιέργειες και καλλιέργειες στο έδαφος. Αποτελείται από ένα ειδικό λογισµικό προηγµένης τεχνολογίας, ειδικούς αισθητήρες οι οποίοι τροφοδοτούν το λογισµικό µε δεδοµένα, καθώς και µία κεφαλή υδρολίπανσης µε πολλαπλά δοχεία πυκνών διαλυµάτων που δέχεται και εφαρµόζει αυτόµατα τις εντολές του ειδικού λογισµικού.
4. Κλειστό υδροπονικό σύστηµα και αυτοµατισµοί διαχείρισης της ανακύκλωσης των απορροών: Κλειστό υδροπονικό σύστηµα µε ανακύκλωση του διαλύµατος απορροής και αυτοµατισµοί διαχείρισης της ανακύκλωσης ελεγχόµενοι από κατάλληλο λογισµικό.
5. Σύστηµα αφαλάτωσης νερού: Αποτελείται από συστήµατα αφαίρεσης αλάτων από αλατούχα ύδατα µε στόχο την ανάκτηση αρδευτικού νερού από θαλασσινό νερό, υφάλµυρα ποτάµια ή λίµνες καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας του υφάλµυρου νερού άρδευσης προερχόµενου από φράγµατα, γεωτρήσεις ή άλλες πηγές.
6. Συστήµατα µείωσης ενεργειακών εισροών και αξιοποίησης ήπιων µορφών ενέργειας: Πρόκειται για συστήµατα αξιοποίησης της ηλιακής και της γεωθερµικής ενέργειας καθώς και άλλων ήπιων µορφών ενέργειας. Αφορά συστήµατα µείωσης των απωλειών ενέργειας όπως, συστήµατα αυτόµατης νυχτερινής θερµοµόνωσης (σύστηµα θερµοκουρτινών συνοδευόµενα από αυτοµατισµούς για αυτόµατη ενεργοποίηση – απενεργοποίηση) καθώς και συστήµατα µείωσης των ενεργειακών αναγκών της καλλιέργειας όπως, συστήµατα µείωσης των ενεργειακών αναγκών της καλλιέργειας (σύστηµα αφύγρανσης εσωτερικού αέρα θερµοκηπίου).
7. Ολοκληρωµένο σύστηµα διαχείρισης του µικροκλίµατος των θερµοκηπίων: Αποτελείται από ένα λογισµικό αυτόµατου ελέγχου του κλίµατος και ένα δίκτυο ασύρµατων αισθητήρων (Wireless Sensor Network) που συλλέγει δεδοµένα κλιµατικών συνθηκών εντός και εκτός του θερµοκηπίου και τα διαβιβάζει σε πραγµατικό χρόνο στο λογισµικό. Το λογισµικό, χρησιµοποιώντας τα δεδοµένα των αισθητήρων, καθώς και µετεωρολογικά δεδοµένα από το διαδίκτυο, λαµβάνει αποφάσεις σχετικά µε τη διαχείριση του εσωτερικού µικροκλίµατος και διαβιβάζει σε πραγµατικό χρόνο τις κατάλληλες εντολές στο µηχανολογικό εξοπλισµό της εγκατάστασης. Οι εντολές αυτές αφορούν στην ενεργοποίηση και απενεργοποίηση συστηµάτων θέρµανσης, ψύξης, κ.λπ. και εκτελούνται αυτόµατα σε πραγµατικό χρόνο. Ενδεικτικά οι αισθητήρες αυτοί µπορεί να καταγράφουν παραµέτρους όπως υγρασία αέρα, θερµοκρασία αέρα, ατµοσφαιρική πίεση, ένταση ηλιακής/ φωτεινής ακτινοβολίας, επίπεδο υδροφόρου ορίζοντα, διεύθυνση και δύναµη ανέµου.
8. Αυτόµατα συστήµατα ευφυούς διαχείρισης καλλιεργητικών επεµβάσεων: Συστήµατα ευφυούς διαχείρισης και αυτοµατοποίησης συγκεκριµένων καλλιεργητικών επεµβάσεων µε στόχους τη βελτιστοποίηση των συνθηκών καλλιέργειας, τη µεγιστοποίηση της παραγωγής, τη βελτιστοποίηση της ποιότητας των προϊόντων, τον δραστικό περιορισµό των εισροών ή/και την προστασία του περιβάλλοντος. Στις καλλιεργητικές επεµβάσεις περιλαµβάνονται κυρίως η εγκατάσταση της καλλιέργειας, η φυτοπροστασία, η άρδευση, η υδρολίπανση, η συγκοµιδή, κ.λπ.
9. Συστήµατα υδροπονίας / αεροπονίας.
10. Αµιγώς ηλεκτρικά αυτοκινούµενα µηχανήµατα (ελκυστήρες, µηχανές συλλογής κ.λπ.)

Τελική προσαύξηση

Η ένταση στήριξης προσαυξάνεται κατά ακόµη 10%, ανάλογα µε την έδρα του δικαιούχου, υπό την προϋπόθεση ότι το ποσοστό της στήριξης δεν υπερβαίνει :

• Το 70% για δικαιούχους, των οποίων η έδρα βρίσκεται στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους.

• Το 65% για δικαιούχους των οποίων η έδρα βρίσκεται στη Θεσσαλία, στην ΠΕ Έβρου και στον ∆ήµο ∆οµοκού.

• Το 65% για δικαιούχους των οποίων η έδρα βρίσκεται σε ηπειρωτικές περιοχές που συµπεριλαµβάνονται στα Εδαφικά Σχέδια ∆ίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΕΣ∆ΙΜ).

• Για δαπάνες που υλοποιούνται από γεωργούς νεαρής ηλικίας, ανεξαρτήτως χωροθέτησης έδρας εκµετάλλευσης, προβλέπεται προσαύξηση της έντασης στήριξης κατά 10% (ανώτατη ένταση το 70%).

Εύκολα πιάνεται η βάση των 30 πόντων για ένταξη

Τα κριτήρια µοριοδότησης για την πρόσκληση είναι 13 στον αριθµό, µε τους υποψήφιους να πρέπει να πιάσουν την βάση των 30 πόντων. Αν δεν φτάσει ο προϋπολογισµός, ούτε η υπερδέσµευση, θα κριθούν δικαιούχοι όσοι συγκεντρώνουν τη µεγαλύτερη βαθµολογία. Αναλυτικά τα κριτήρια:

1. Ενασχόληση του υποψηφίου µε τη γεωργία: α) Για τα φυσικά πρόσωπα ιδιότητας του επαγγελµατία γεωργού, β) Για τα νοµικά πρόσωπα κατοχή γεωργικής εκµετάλλευσης, γ) Ο υποψήφιος είναι συλλογικό σχήµα: 10 βαθµοί.
2. Γεωργικό εισόδηµα: α) προέλευση από την γεωργία άνω του 70%, ή β) ο υποψήφιος είναι συλλογικό σχήµα: 4 βαθµοί.
3. Τυπική Απόδοση στην ΕΑΕ 2024: α) έως 20.000 ευρώ 2,5 βαθµοί, 20.000-40.000 ευρώ 2,5 έως 5 βαθµοί, γ) άνω των 40.000 ευρώ 5 βαθµοί.
4. Κύκλος εργασιών: α) έως 500.000 ευρώ (µέσος όρος τριετίας) ή νεοσυσταθέν νοµικό πρόσωπο ή συλλογικό σχήµα: 5,4 βαθµοί, β) 500.000-1 εκατ. ευρώ: 6,75 βαθµοί, γ) άνω του 1 εκατ. ευρώ (µέσος όρος τριετίας): 9 βαθµοί.
5. Προσανατολισµός: α) Πιστοποιηµένη παραγωγή σε ποσοστό >50% της συνολικής Τ.Α. κατά την αρχική κατάσταση. Αφορά προϊόντα µε πιστοποίηση βιολογικών ή β) συλλογικό σχήµα βιοκαλλιεργητών: 2 βαθµοί.
6. ∆υνατότητα υλοποίησης (Τα α, δ και ε είναι αµοιβαία αποκλειόµενα): α) Τεκµηριωµένη ικανότητα κάλυψης του αιτούµενου προϋπολογισµού άνω του 20%-50%: 6-10 βαθµοί ανάλογα το ποσοστό, β) Φορολογική ενηµερότητα: 8 βαθµοί, γ) Ύπαρξη κερδοφορίας (µέσος όρος 3ετίας): 2 βαθµοί, δ) ο υποψήφιος είναι συλλογικό σχήµα: 6 βαθµοί, ε) συλλογικό σχήµα µε τουλάχιστον 10 µέλη: 10 βαθµοί.
7. ∆υναµική υποψηφίου: α) Νέος Αγρότης του ΠΑΑ ή β) φυσικό πρόσωπο µε εµπειρία άνω των 5 ετών και ηλικία έως και 50 ετών ή γ) νοµικό πρόσωπο ή συλλογικό σχήµα το οποίο δραστηριοποιείται στον γεωργικό τοµέα τουλάχιστον 5 έτη: 5 βαθµοί.
8. Εκπαίδευση: (βαθµολογείται ένα κριτήριο): α) Κατοχή οποιουδήποτε πτυχίου επιπέδου 6, 7 ή 8 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (ΕΠΠ) ή β) Κατοχή Πτυχίου – Τίτλου σπουδών Γεωτεχνικής κατεύθυνσης ανώτερο ή ίσο του επιπέδου 3, 4, 5 του ΕΠΠ: 3,5 βαθµοί. γ) Κατοχή Πτυχίου – Τίτλου σπουδών γεωτεχνικής κατεύθυνσης ανώτερο ή ίσο του επιπέδου 6, 7, 8 του ΕΠΠ: 5 βαθµοί.
9. Συµµετοχή σε σχήµατα: Μέλος οµάδας ή οργάνωσης 2 βαθµοί, µέλος συνεταιρισµού 3 βαθµοί, ταυτόχρονα µέλος συνεταιρισµού, οµάδας-οργάνωσης 5 βαθµοί, µέλος αναγκαστικού συνεταιρισµού 5 βαθµοί, συλλογικά σχήµατα 5 βαθµοί.
10. Ανέγερση ή επέκταση: 10-20 βαθµοί
11. Εκσυγχρονισµός: 4,5-9 βαθµοί.
12. Χρήση ΑΠΕ για 30% και άνω των αναγκών: 6 βαθµοί.
13. Περιοχές ∆ίκαιης Μετάβασης: 4 βαθµοί.

Σχεδόν τυπικά τα κριτήρια εν δυνάμει δικαιούχων

Φαινομένικά στο πρόγραμμα όλοι όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να κάνουν αίτηση, αν έχουν ΟΣΔΕ του 2024 με Τυπική Απόδοση άνω των 12.000 ευρώ. Μάλιστα τα νομικά πρόσωπα μπορούν να κάνουν αίτηση ακόμη και αν… χθες απέκτησαν μία αγροτική εκμετάλλευση και έχουν στο καταστατικό τους ως δραστηριότητα την άσκηση της γεωργίας, ωστόσο δύσκολα θα λάβουν την απαιτούμενη μοριοδότηση. Για τα συλλογικά σχήματα του αγροτικού τομέα, το κύριο κριτήριο είναι να εμφανίζουν, τις τρεις προηγούμενες χρήσεις από το έτος υποβολής, κερδοφόρο μέσο όρο αποτελεσμάτων προ φόρων και αποσβέσεων και μέσο κύκλο εργασιών μεγαλύτερο των 60.000 ευρώ, εξαιρουμένων των νεοσύστατων συλλογικών σχημάτων. Σημειώνεται πως συνολικά δεν υπάρχει διαστρωμάτωση ανάλογα με τη χωροθέτηση. Συνεπώς, δυνητικοί δικαιούχοι σε νησί με έως 3.100 κατοίκους ανταγωνίζονται με ίδιους όρους κατοίκους στα πεδινά της χώρας.

Συν 10% στα εύλογα κόστη για θερμοκήπια σε ορεινές περιοχές

Ανάλογα µε το υλικό κατασκευής, το υλικό κάλυψης, το είδος της θέρµανσης /ψύξης, το είδος της άρδευσης, την ύπαρξη θερµοκουρτίνας, τη χρήση υδροπονίας κ.λπ., κυµαίνεται από 20.000 έως 100.000 ευρώ το στρέµµα. Αν µιλάµε για ελαφριές κατασκευές χαµηλής τεχνολογίας (τύπου τολ), τότε το κόστος ξεκινάει από τα 6.000 ευρώ και φτάνει τα 10.000 ευρώ. Στους πίνακες παρουσιάζονται τα εύλογα κόστη (µέγιστη δαπάνη που επιδοτείται) µόνο για τα τυποποιηµένα µεταλλικά θερµοκήπια. Για τα ξύλινα θερµοκήπια ισχύει ο σχετικός πίνακας µείον 45% επί του κόστους. Αντίθετα, στις θερµοκηπιακές και λοιπές εγκαταστάσεις που κατασκευάζονται σε ορεινές περιοχές το εύλογο κόστος προσαυξάνεται έως 10% ανά τ.µ., και στα νησιά (εκτός Κρήτης και Εύβοιας) 15% ή 30%. Κατά περίπτωση αναφορικά µε τον επί µέρους εξοπλισµό άλλα ενδεικτικά εύλογα κόστη έχουν ως εξής

  Αυτόνοµο αγροβολταϊκό µε σταθερές βάσεις» 2.100 ευρώ/KW

• Αγροβολταϊκό συνδεδεµένο στο δίκτυο µε σταθερές βάσεις 1.200 ευρώ/kW.

• Το συνολικό κόστος ανά τ.µ. των κιβωτίων ISO 668 µαζί µε όλο το συνοδό εξοπλισµό τους, δεν µπορεί να υπερβαίνει τα 2.500 ευρώ.

• Γεωθερµία (θερµική ενέργεια-γεωεναλλάκτες) 1.500 ευρώ/kWth.

• Τρακτέρ έως 60.000 ευρώ (Απαιτεί κατά την µελλοντική κατάσταση την εξυπηρέτηση θερµοκηπίων /δικτυοκηπίων ελάχιστου εµβαδού 5 στρεµµάτων ή κατασκευών τύπου τολ ελάχιστου εµβαδού 20 στρεµµάτων).

• ∆ιαµόρφωση του περιβάλλοντος χώρου εγκαταστάσεων και τοποθέτηση περίφραξης εγκαταστάσεων: Έως 8.000 ευρώ.

• Γεννήτριες πετρελαίου: Από 3.300 έως 8.400 ευρώ ανάλογα την ισχύ.

• Αποθήκη (συµβατική κατασκευή) έως 280 ευρώ/τ.µ. ή 140 ευρώ/τ.µ. για κατασκευή µε σκελετό θερµοκηπίου.
• ∆εξαµενές νερού (τσιµεντένιες) έως 500 κ.µ. 105 ευρώ/κ.µ..

Ξεκινάνε από 4.100 ευρώ το στρέµµα τα τύπου «ΤΟΛ»

Στις εγκαταστάσεις τύπου «ΤΟΛ» οι τιµές εγκατάστασης κυµαίνονται ανάλογα µε το µήκος σωλήνα, τα ανοίγµατα, τους ελκυστήρες για υποστήριξη κατακόρυφων φορτίων κ.α. Ακολουθούν ενδεικτικές µέγιστες τιµές:

• Υψηλό τολ τοξωτό (µονά): Η τιµή ξεκινάει από τα 4.100 ευρώ το στρέµµα και φτάνει τα 4.800 ευρώ το στρέµµα ανάλογα µε το µήκος σωλήνα.
• Υψηλό τολ πολλαπλό τροποποιηµένο τοξωτό, γαλβανιζέ µε αποστάσεις ορθοστάτη 2 µέτρα: Η τιµή ξεκινάει από τα 6.300 ευρώ το στρέµµα και φτάνει τα 8.100 ευρώ το στρέµµα ανάλογα το άνοιγµα, το µήκος σωλήνα και της υδρορροής.

• Υψηλό τολ πολλαπλό τροποποιηµένο τοξωτό, µαύρο, αποστάσεις ορθοστάτη 2 µέτρα: Η τιµή ξεκινάει από τα 5.150 ευρώ το στρέµµα και φτάνει τα 6.300 ευρώ το στρέµµα ανάλογα µε το µήκος σωλήνα και το µήκος και το υλικό (πλαστική ή µεταλλική) της υδρορροής.

Σηµειώνεται ότι:

• Στα πολλαπλά τροποποιηµένα ΤΟΛ που ενισχύονται µε ελκυστήρες για υποστήριξη κατακόρυφων φορτίων, επιπλέον 500 ευρώ το στρέµµα.

• Πλαϊνά ανοίγµατα, επιπλέον 630 ευρώ/στρέµµα. ∆εν ενισχύονται σε περίπτωση ιδιοκατασκευής.

• Οι τιµές αυτές αφορούν κατασκευή από κατασκευαστική εταιρεία. Σε περίπτωση ιδιοκατασκευής µειώνονται κατά 20%. Στην περίπτωση ιδιοκατασκευής δεν ενισχύονται τα πλαϊνά ανοίγµατα και οι ελκυστήρες.

Σε 60 ημέρες βεβαίωση λειτουργίας από ΔΑΟΚ

Τη δυνατότητα ένταξης των θερµοκηπιακών εγκαταστάσεων οι οποίες δεν διαθέτουν έγκριση τύπου για τον εκσυγχρονισµό τους από το νέο Μέτρο ενίσχυσης των θερµοκηπίων, προβλέπει τροποποιητική απόφαση (ΦΕΚ 1842/Β’/2025) που εκδόθηκε ενόψει της έναρξης των αιτήσεων. Στο Άρθρο 28 «Μεταβατικές διατάξεις» προβλέπεται ότι «τα θερµοκήπια ή οι θάλαµοι καλλιέργειας θερµοκηπιακού τύπου αν το επιθυµούν οι ιδιοκτήτες τους µπορούν να εκσυγχρονιστούν µε την ένταξη τους σε ενωσιακά ή εθνικά επενδυτικά προγράµµατα», στις εξής περιπτώσεις:

• Για θερµοκήπια ή θαλάµους καλλιέργειας θερµοκηπιακού τύπου που έχουν ήδη εγκατασταθεί σύµφωνα µε έγκριση τύπου που εκδόθηκε µε βάση τους Ευρωκώδικες και το πρότυπο ΕΝ 13031.01.
• Για θερµοκήπια ή θαλάµους καλλιέργειας θερµοκηπιακού τύπου που έχουν ήδη εγκατασταθεί µε έγκριση τύπου (Αγροτικής Τράπεζας, ΥΠΑΑΤ) που δεν εκδόθηκε µε βάση τους ευρωκώδικες και το πρότυπο ΕΝ 13031.01.
• Για θερµοκήπια ή θαλάµους καλλιέργειας θερµοκηπιακού τύπου τα οποία δεν διαθέτουν έγκριση τύπου (ΥΠΑΑΤ, Αγροτικής Τράπεζας).

Για τις παραπάνω κατασκευές οι ενδιαφερόµενοι πρέπει να προσκοµίσουν στην οικεία ∆ΑΟΚ:

• αναλυτικά στοιχεία του ιδιοκτήτη,

• αντίγραφο της έγκρισης τύπου,

• τοπογραφικό διάγραµµα, και

• απόσπασµα ΚΑΕΚ του ακινήτου.

Ωστόσο στην περίπτωση που ο εκσυγχρονισµός τους περιλαµβάνει και αλλαγές στον σκελετό, τότε πρέπει να προσκοµίζεται βεβαίωση µηχανικού για την στατική επάρκεια της κατασκευής.

Σε όλες τις περιπτώσεις η οικεία ∆ΑΟΚ εντός αποκλειστικής προθεσµίας εξήντα ηµερολογιακών ηµερών εκδίδει Βεβαίωση Λειτουργίας. Η όποια συµµόρφωση των «παλιών» θερµοκηπίων ολοκληρώνεται εντός διετίας. Αξιοσηµείωτο είναι η διάταξη σύµφωνα µε την οποία για την άµεση ενηµέρωση των ενδιαφερόµενων οι ∆ΑΟΚ, εντός µηνός από τη δηµοσίευση της απόφασης και βάσει των αρχείων που τηρούν, ενηµερώνουν µε συστηµένη επιστολή τους ιδιοκτήτες των θερµοκηπίων για την υποχρέωση και τις προϋποθέσεις συµµόρφωσης.

Αναλυτικά οι κυριότερες αλλαγές της ΥΑ

• Πλέον η απόφαση περιλαµβάνει, εκτός των προδιαγραφών για θερµοκήπια, και τους θαλάµους καλλιέργειας κλειστού τύπου κιβωτίου ISO 668.

• Στα είδη που µπορούν να καλλιεργηθούν προστίθενται και υδρόβιοι οργανισµοί.

• Προβλέπεται το 5% της επιφάνειας του θερµοκηπίου και µέχρι 200 τ.µ. να καλύπτεται από αδιαφανές υλικό ώστε να είναι δυνατή η δηµιουργία χώρου εργαστηρίου εντός του θερµοκηπίου.

• Απλοποιείται η διαδικασία χορήγησης της έγκρισης τύπου (ΕΤ). Πλέον, εκτός των στατικών υπολογισµών, µόνο ο αερισµός είναι υποχρεωτικός εξοπλισµός της ΕΤ.

• Απλοποιήθηκαν τα τεχνικά κριτήρια για το ποσοστό του αερισµού που µειώνεται από το 25% στο 20%.

• Μειώθηκε η απόσταση µεταξύ των θερµοκηπίων από 3 µέτρα στα 2.

• Μειώθηκε στα θερµοκήπια δυναµικού εξαερισµού ο ρυθµός των ανανεώσεων του όγκου του αέρα από 60 εναλλαγές την ώρα σε 30 στα υψηλά θερµοκήπια άνω των 5 µέτρων και από 40 σε 20 στα χαµηλά θερµοκήπια έως 5 µέτρα.

• Επιτρέπεται η χρήση βιοµηχανικού δαπέδου καθαρότητας σε υδροπονικά και αεροπονικά θερµοκήπια.

• Απαιτείται πλέον η καταβολή 1.000 ευρώ για την έγκριση τύπου.
• Απλοποιήθηκε η διαδικασία εγκατάστασης και λειτουργίας των θερµοκηπίων.

Εγκατάσταση και λειτουργία

• Η έναρξη κατασκευής γνωστοποιείται στον ΕΛΓΟ και στην οικεία ∆ΑΟΚ. Η γνωστοποίηση τεκµηριώνει έναντι τρίτων την νοµιµότητα της κατασκευής και διευκολύνει τη χορήγηση εργοταξιακού ρεύµατος.

• Μαζί µε την γνωστοποίηση, υποβάλλεται και φάκελος µελέτης µε τις µελέτες του εξοπλισµού που δεν περιλαµβάνονται στην ΕΤ.

• Απαιτείται πλέον η καταβολή ποσού που αντιστοιχεί στο 1% της καθαρής αξίας του προϋπολογισµού του θερµοκηπίου και µέχρι ποσού 2.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ.

• Η ολοκλήρωση της κατασκευής ανακοινώνεται στον ΕΛΓΟ-∆ΗΜΗΤΡΑ η οποία επέχει θέση αίτησης ελέγχου της κατασκευής του θερµοκηπίου.

• Μετά από θετική έκβαση του ελέγχου κατασκευής χορηγείται «βεβαίωση λειτουργίας».

Ζήτημα η στατική επάρκεια

Προς το παρόν δεν είναι ακόµα έτοιµη η εφαρµογή για τα θερµοκήπια µέσω της οποίας όλες οι διαδικασίες θα γίνονται ηλεκτρονικά µέσω της εφαρµογής. Σηµειώνεται παράλληλα πως εάν δεν υπάρχει Έγκριση Τύπου ή/και κατασκευαστής, ακόµα και αν το θερµοκήπιο κατασκευάστηκε σύµφωνα µε τους Ευρωκώδικες και το πρότυπο ΕΝ 13031.01, τότε το θερµοκήπιο µεταπίπτει στην 3η κατηγορία, αυτή των θερµοκηπίων χωρίς Έγκριση Τύπου. Σηµειώνεται πάντως πως ένας σοβαρός εκσυγχρονισµός συνήθως επηρεάζει τη στατική επάρκεια του θερµοκηπίου και σ’ αυτή την περίπτωση η συµµόρφωση στις προδιαγραφές της 2243/333582/2020 είναι µάλλον αδύνατη. Σε αυτήν την περίπτωση δεν διευκρινίζεται µε τι δεδοµένα ο µηχανικός θα συντάξει την στατική επάρκεια και έτσι κανένα θερµοκήπιο δεν µπορεί να αποκτήσει στατική επάρκεια µε τρέχοντα δεδοµένα.

Με 40 χρόνια εμπειρίας στα θερμοκήπια η Εμμανουηλίδης

Η εταιρεία µεταλλικών κατασκευών  ΑΦΟΙ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙ∆Η Ο.Ε. ιδρύθηκε το 1981 στην Ν. Μαγνησία Θεσσαλονίκης µέσα στην καρδιά της αγροτικής παραγωγής λαχανικών. Από τα πρώτα χρόνια προσέφερε τις υπηρεσίες της βρίσκοντας λύσεις σε προβλήµατα αγροτών και σύντοµα ίδρυσε την δική της γραµµή παραγωγής θερµοκηπίων.Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε και η εταιρεία συνεχίζει την σταθερή παρουσία της στις αγροτικές κατασκευές έτσι µετα απο µελέτες το 2005 µπήκε δυνατα και στις κατασκευες Κτηνοτροφικών µοναδων θερµοκηπιακου τυπου.

Η εταιρεία έχει ενεργό δράση σε όλη την Ελλάδα και παράλληλα εξάγει σε Βουλγαρία, Ρουµανία, Αλβανία, Σκόπια, Ουγγαρία, Σερβία και Τουρκία. Με συνεχείς συµµετοχές σε διεθνείς εκθέσεις δηµιουργεί καινούργιες αγορές και νέες συνεργασίες µε σκοπό την εύρεση ανταγωνιστικών προϊόντων και χρησιµοποίηση καινοτόµων τεχνολογιών που προσφέρουν µεγαλύτερη και καλύτερη παραγωγή είτε σε θερµοκηπιακές µονάδες, είτε σε κτηνοτροφικές µονάδες. 

Από το 1981 η εταιρεία ΑΦΟΙ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙ∆Η Ο.Ε. παρέχει ολοκληρωµένες υπηρεσίες σε επιχείρησης, ιδιώτες και κρατικούς φορείς σε ολόκληρη την χώρα αλλά και στο εξωτερικό. Είναι σε θέση να σχεδιάζει και να εφαρµόζει λύσεις προσαρµοσµένες στις ανάγκες των πελατών µας σε όλα τα πεδία δραστηριοτήτων µας.

Αξίζει να τονιστεί πως η εταιρεία είναι κατασκευαστική, δεν εµπορεύεται µόνο, αλλά κατασκευάζει τα προϊόντα της, πάντα µε γνώµονα την άριστη ποιότητα, την αντοχή και το χαµηλό κόστος.

Στροφή στα θερμοκήπια με τα νέα επενδυτικά εργαλεία της Πειραιώς

Του Γιάννη Χανιωτάκη*

Η κλιµατική κρίση, σήµερα, οδηγεί σε επανακαθορισµό της παραγωγής αγροτικών προϊόντων στη χώρα µας, φέρνοντας στο προσκήνιο την ανάγκη για βιωσιµότητα, αξιοποίηση της καινοτοµίας και επισιτιστική ασφάλεια.

Οι θερµοκηπιακές καλλιέργειες ενσωµατώνουν, εξ’ ορισµού, τις διαστάσεις αυτές αλλά καλύπτουν σχετικά περιορισµένες εκτάσεις. Ενδεικτικά, εκτιµάται ότι, στην Ελλάδα, καλύπτουν περίπου 50.000 στρέµµατα όταν, οι καλλιέργειες στα αντίστοιχα αγροτικά προϊόντα, σε ανοικτό αγρό καλύπτουν περισσότερο από 1.000.000 στρέµµατα. Ενώ η χώρα µας, παραδοσιακά αποτελούσε σηµαντική εξαγωγική δύναµη στον τοµέα των προϊόντων θερµοκηπίων, σταδιακά αναγκάζεται να εισάγει τα αντίστοιχα προϊόντα λόγω -κυρίως- αυξηµένων εποχικών αναγκών, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς µήνες.

Για την ανάπτυξη του τοµέα είναι απαραίτητη η υλοποίηση επενδύσεων, οι οποίες άλλωστε πραγµατοποιούνται ήδη και από άλλες παραγωγούς χώρες τα τελευταία χρόνια.

Στο πλαίσιο αυτό, η Πειραιώς στηρίζει έµπρακτα τους παραγωγούς που επιλέγουν να αξιοποιήσουν το νέο επιχορηγούµενο πρόγραµµα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων για τον εκσυγχρονισµό, επέκταση και δηµιουργία νέων θερµοκηπιακών µονάδων (Παρέµβαση Π3-73-2.9). Το πρόγραµµα αναµένεται, µέσω επιχορηγήσεων, να µοχλεύσει επενδύσεις ύψους περίπου 300 εκατ. ευρώ. Η ένταση της επιχορήγησης κυµαίνεται από 50% έως 70% του συνολικού επενδυτικού σχεδίου, ανάλογα µε το προφίλ του επενδυτή και το είδος της επένδυσης.

Η χρηµατοδότηση καλύπτει ευρύ φάσµα επιλέξιµων δαπανών όπως, ενδεικτικά, την ανέγερση, επέκταση και αναβάθµιση θερµοκηπίων, επενδύσεις σε Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), αγορά εξειδικευµένου εξοπλισµού κ.τ.λ. Για την υλοποίηση του σχεδίου τους, οι δικαιούχοι παραγωγοί-επενδυτές αρκεί να διαθέτουν το 15% της επένδυσης σε ίδια κεφάλαια, καθώς για το υπόλοιπο 85% η Τράπεζα Πειραιώς προσφέρει διπλή χρηµατοδοτική στήριξη:

∆άνειο άµεσης προεξόφλησης της επιχορήγησης, που καλύπτει έως το 100% της επιχορήγησης, το οποίο αποπληρώνεται µε την καταβολή της.

∆άνειο κάλυψης του υπολειπόµενου ποσού (15%-35% ανάλογα µε την επιχορήγηση), µε διάρκεια αποπληρωµής τέτοια ώστε να διευκολύνει την οµαλή λειτουργία της εκµετάλλευσης.

Στην Πειραιώς πιστεύουµε ότι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας της αγροτικής παραγωγής είναι αναπόσπαστα συνδεδεµένη µε σύγχρονες και βιώσιµες παραγωγικές υποδοµές. Επιπλέον θεωρούµε ότι η επένδυση στις καλυµµένες καλλιέργειες µπορεί να συµβάλλει όχι µόνο στην αύξηση της αγροτικής παραγωγής και του εισοδήµατος των παραγωγών, αλλά και στη συνολική ώθηση της οικονοµίας µέσω της ενίσχυσης των εξαγωγών, της βιώσιµης ανάπτυξης και της απασχόλησης σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.

Η Πειραιώς, διαθέτοντας την απαραίτητη τεχνογνωσία προσφέρει εξατοµικευµένες λύσεις χρηµατοδότησης και συµβουλών σε παραγωγούς, συνεργατικά σχήµατα και αγροτικές επιχειρήσεις που επιθυµούν να αξιοποιήσουν τις επενδυτικές ευκαιρίες που ανοίγονται στον τοµέα. Έµπειρα στελέχη της Τράπεζας βρίσκονται στη διάθεση των ενδιαφεροµένων για να εξετάσουν τα επενδυτικά τους σχέδια και να προτείνουν τους βέλτιστους τρόπους υλοποίησής τους.

*Senior Director Ανάπτυξης Εργασιών Αγροτικού Τομέα, Πειραιώς