Αντιμέτωπος με ένα αδιέξοδο φαίνεται να βρίσκεται ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ενόψει της κρίσιμης συνάντησής του με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ στις 20:00 το βράδυ της Δευτέρας (18/8) στην Ουάσινγκτον. Οι επιλογές του Ουκρανού προέδρου φαίνεται πως είναι περιορισμένες: είτε να αποδεχθεί μία γρήγορη συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου, είτε να προκαλέσει την οργή του συνομιλητή του για δεύτερη φορά, όπως αναφέρει ανάλυση του Bloomberg.
Πρόκειται για την δεύτερη φορά που ο πρόεδρος της Ουκρανίας μεταβαίνει στον Λευκό Οίκο για κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του, με την ανάμνηση της τελευταίας του επίσκεψης τον Φεβρουάριο – που οδήγησε στην έκτακτη αποχώρησή του από την Ουάσινγκτον – να επιτάσσει μία διαφορετική στρατηγική.
Αυτή τη φορά, στις συνομιλίες εμπλέκεται μία «task force» ισχυρών Ευρωπαίων ηγετών, αλλά σύμφωνα με το Bloomberg η πίεση που μπορεί να ασκήσει είναι αμφίβολη.
Ο ρόλος των Ευρωπαίων στη συνάντηση
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως οι ίδιοι έχουν επισημάνει στις σχετικές τους ανακοινώσεις, αναμένεται να ζητήσουν διευκρινίσεις από τον Τραμπ σχετικά με το ποιες ακριβώς εγγυήσεις ασφαλείας είναι διατεθειμένες να παράσχουν οι ΗΠΑ, καθώς επιχειρούν να οργανώσουν μία τριμερή συνάντηση στην οποία θα συμμετέχουν τόσο ο Ζελένσκι όσο και ο Πούτιν.
Αξίζει να σημειωθεί πως, στην ομάδα που συνοδεύει τον Ζελένσκι είναι άτομα με τα οποία ο Τραμπ έχει αναπτύξει ισχυρή προσωπική σχέση, συμπεριλαμβανομένου του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και του Φινλανδού προέδρου Αλεξάντερ Στουμπ. Η σύνθεση αυτή εκτιμάται πως θα αμβλύνει τις αντιθέσεις μεταξύ των δύο ηγετών, η συνάντηση των οποίων τον Φεβρουάριο έληξε άδοξα.
Οι στόχοι του Ζελένσκι, επομένως, σε αυτή τη συνάντηση είναι αρχικά να αποφύγει μία ακόμη διαμάχης με τον Τραμπ και να διατηρήσει τον διαμεσολαβητικό του ρόλο, καθώς αποτελεί ίσως τον μοναδικό συνδετικό κρίκο με τη Μόσχα. Την ίδια ώρα, όμως, ο Ουκρανός πρόεδρος επιδιώκει να μάθει περισσότερα για τις απαιτήσεις του Πούτιν, να προσδιορίσει το χρονοδιάγραμμα μιας τριμερούς συνάντησης και να ωθήσει τις ΗΠΑ σε αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, όπως αναφέρουν πηγές του Bloomberg.
Το αν θα καταφέρει να επιτύχει οποιονδήποτε από αυτούς τους στόχους θα εξαρτηθεί από το πόσο κοντά στον Πούτιν βρίσκεται ο Τραμπ. Πάντως, τόσο το Κίεβο, όσο και η Ευρώπη φάνηκαν να θορυβούνται αφότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε πως είναι προτιμότερη μία ειρηνευτική συμφωνία που θα έβαζε ένα τέλος στον πόλεμο και αποσύροντας τις απαιτήσεις για άμεση κατάπαυση του πυρός ως προϋπόθεση για την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Απεναντίας σημείωσε πως, απηύθυνε έκκληση στον Ζελένσκι να ενεργήσει γρήγορα για ένα ειρηνευτικό σχέδιο.
Οι σκληρές απαιτήσεις προς την Ουκρανία
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ουκρανίας δήλωσε την Κυριακή (17/8) σε κοινή συνέντευξη Τύπου με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πως «ο Πούτιν έχει πολλές απαιτήσεις».
«Θα χρειαστεί χρόνος για να εξεταστούν όλες και είναι αδύνατο να γίνει αυτό υπό την πίεση των όπλων» υπογράμμισε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι θα χρειαστεί εκεχειρία για να «εργαστούμε γρήγορα για μια τελική συμφωνία».
Το Άρθρο 5
Παρά τις σκληρές απαιτήσεις προς την Ουκρανία, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ΗΠΑ είναι πλέον έτοιμες να υποστηρίξουν μία συμφωνία. Μετά τη συνάντησή του με τον Πούτιν, ο Τραμπ δήλωσε στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να συμβάλουν σε οποιεσδήποτε εγγυήσεις ασφαλείας και ότι ο Ρώσος πρόεδρος ήταν έτοιμος να το δεχτεί. Ωστόσο, παραμένει ασαφές τι είδους εγγυήσεις ασφαλείας συζητούνται με τον Πούτιν και τι είναι διατεθειμένος να δεχτεί ο ηγέτης του Κρεμλίνου.
«Καταλήξαμε σε συμφωνία ότι οι ΗΠΑ και άλλα έθνη θα μπορούσαν να προσφέρουν στην Ουκρανία διατύπωση παρόμοια με το Άρθρο 5», δήλωσε ο Στιβ Γουίτκοφ, ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, σε συνέντευξή του στο CNNi αναφερόμενος στη διάταξη του ΝΑΤΟ που ορίζει ότι εάν ένας σύμμαχος δεχθεί επίθεση, αυτό θεωρείται επίθεση εναντίον όλων των μελών.
Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ δεν θα δεχθούν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, όπως ξεκαθάρισε νωρίτερα ο ίδιος ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Ο πρόεδρος Ζελένσκι της Ουκρανίας μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο με τη Ρωσία σχεδόν αμέσως, αν το θέλει, ή μπορεί να συνεχίσει τον πόλεμο» έγραψε ο Τραμπ από την πλευρά του.
«Να θυμάστε πώς άρχισε. Δεν υπάρχει περίπτωση να ανακτηθεί η Κριμαία που δόθηκε από τον Ομπάμα (πριν από 12 χρόνια, χωρίς να πέσει ούτε τουφεκιά), και να υπάρξει ένταξη στο NATO για την Ουκρανία. Μερικά πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ», προεξόφλησε ο ρεπουμπλικάνος μέσω Truth Social, προσθέτοντας «να υπάρξει ένταξη στο NATO».