Η ατμόσφαιρα κατά την εξόδιο ακολουθία για τα 25 θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης στον ναό του Προφήτη Ηλία στη Δαμασκό ήταν ιδιαίτερα φορτισμένη. Εκατοντάδες πιστοί, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, συγκεντρώθηκαν για να αποτίσουν φόρο τιμής στους νεκρούς. Ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης απευθύνθηκε με έντονο ύφος στους κυβερνώντες της Συρίας, αφήνοντας στην άκρη το διπλωματικό κείμενο για να μιλήσει από καρδιάς.
Ο λόγος του ήταν γεμάτος συγκίνηση, οργή και, κυρίως, αγωνία για το μέλλον των χριστιανών στη «νέα Συρία», που ευαγγελίζεται ο πρώην τζιχαντιστής και νυν πρόεδρος Αχμαντ αλ Σάρα. Ο Πατριάρχης επέρριψε ευθύνες στον Σύρο ηγέτη για την απουσία προστασίας των πολιτών και ιδίως των χριστιανών, ενώ τον επέπληξε επειδή δεν επισκέφθηκε τον τόπο της τραγωδίας, αλλά περιορίστηκε σε ένα τηλεφώνημα. «Οι χριστιανοί είμαστε συστατικό στοιχείο αυτής της πατρίδας και είμαστε εδώ για να μείνουμε, δεν φεύγουμε», τόνισε. Παράλληλα, απηύθυνε μήνυμα ενότητας: «Δεν θα επιτρέψουμε αυτή η φρικτή πράξη να οδηγήσει σε εθνική ή θρησκευτική σύγκρουση».

Η παρέμβασή του αποτέλεσε ηχηρή προειδοποίηση προς τη διεθνή κοινότητα, που επενδύει στον Αλ Σάρα προσδοκώντας ένα ήπιο μουσουλμανικό καθεστώς τύπου Ερντογάν. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι σκληρή: Οι χριστιανοί της Συρίας, από τα τρία εκατομμύρια που ήταν προ του εμφυλίου, έχουν μειωθεί σε μόλις ένα – με τους Ελληνορθοδόξους να αριθμούν περίπου 600.000.
Σήμερα οι χριστιανοί επιβιώνουν μεταξύ σφύρας και άκμονος: Από τη μια η τρομοκρατία τζιχαντιστικών ομάδων που δρουν ανενόχλητες στην επαρχία· από την άλλη η καχυποψία του καθεστώτος Σάρα, λόγω των δεσμών τους με τον Ασαντ. Την εποχή του τελευταίου, η χριστιανική κοινότητα απολάμβανε συνταγματικά κατοχυρωμένες ελευθερίες. Εκκλησιαστικοί κύκλοι φοβούνται ότι μετά την ευθεία επίθεση του Πατριάρχη στον πρόεδρο και την απουσία του από την κηδεία, το ρήγμα μεταξύ τους θα βαθαίνει. Ο ίδιος ο Πατριάρχης αναγκάζεται συχνά να διαμένει στον Λίβανο για λόγους ασφαλείας. Σε ένα τόσο απειλητικό περιβάλλον και με δεδομένο ότι ο στρατός και η αστυνομία του καθεστώτος δεν ελέγχουν παρά μόνο τις μεγάλες πόλεις, οι χριστιανοί δεν διαθέτουν καν δικές τους ένοπλες πολιτοφυλακές για να υπερασπιστούν τη ζωή και τους τόπους λατρείας τους, όπως συμβαίνει με τους Αλεβίτες και τους Δρούζους που έχουν, εν πολλοίς, αναλάβει οι ίδιοι την προστασία τους. Εχουν εναποθέσει, ως εκ τούτου, τις ελπίδες τους στην αφύπνιση των εκτός Συρίας ομοθρήσκων και, γενικότερα, του διεθνούς παράγοντα. Ωστόσο, ο φόβος ότι μόλις τα φώτα της δημοσιότητας σβήσουν η κραυγή «μη μας εγκαταλείπετε» θα πάψει να ακούγεται εκτός Συρίας, δεν απέχει από την πραγματικότητα.
Αμερικανοί και Ευρωπαίοι έχουν επενδύσει στον Αλ Σάρα και την ομάδα του, με την προσδοκία ότι θα εγκαθιδρύσει ένα ήπιο μουσουλμανικό καθεστώς σαν εκείνο του Ερντογάν, που τον έφερε και τον διατηρεί στην εξουσία.
«Οι χριστιανοί είμαστε συστατικό στοιχείο αυτής της πατρίδας και είμαστε εδώ για να μείνουμε, δεν φεύγουμε», δήλωσε ο Πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης.
Η ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, προτίθεται να φέρει το θέμα της προστασίας των χριστιανών της Συρίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και στα κέντρα λήψης αποφάσεων στην Ε.Ε., ώστε να πιεστεί η συριακή ηγεσία να λάβει αυστηρά μέτρα φύλαξης των λατρευτικών χώρων και των πιστών και, κυρίως, να κατοχυρώσει στο νέο σύνταγμα τις θρησκευτικές ελευθερίες.

Την Πέμπτη μετέβη στη Δαμασκό, απεσταλμένος της ελληνικής κυβέρνησης, ο γραμματέας Θρησκευμάτων Γιώργος Καλατζής, ο οποίος επισκέφθηκε τους τραυματίες στο νοσοκομείο, συναντήθηκε με τον Πατριάρχη Ιωάννη και εκπροσώπους της ελληνικής κοινότητας, ενώ φορτία με υγειονομικό υλικό, φάρμακα και τρόφιμα κατευθύνονται προς τη Συρία σε μια προσπάθεια ανακούφισης του λιμοκτονούντος πληθυσμού.
Οι δράστες
Η βομβιστική επίθεση εναντίον του χριστιανικού ναού, στο μεταξύ, πυροδότησε στη Συρία, και όχι μόνο, συζητήσεις και σενάρια περί αναζωπύρωσης της τρομοκρατίας διά της επιστροφής του ISIS, παρακλάδι του οποίου υπό την επωνυμία Saraya Ansar al-Sunna ανέλαβε την ευθύνη.
Διοικητές του «νέου συριακού στρατού» και αξιωματούχοι του καθεστώτος φέρεται να μίλησαν στην έγκυρη αραβική ιστοσελίδα Asharq Al-Awsat για τη νέα στρατηγική του ISIS, που θα τον οδηγήσει στην ανατροπή του Αλ Σάρα. Σύμφωνα με αυτήν, δυνάμεις του ISIS διεισδύουν ήδη αθόρυβα από την επαρχία στις συνοικίες των πόλεων, με τελικό στόχο μια μεγάλης κλίμακας αιφνιδιαστική στρατιωτική επιχείρηση για την κατάληψή τους και, στη συνέχεια, την κατάληψη της Δαμασκού και την ανατροπή της κυβέρνησης Σάρα.
«Μεταξύ των τακτικών στόχων του ISIS είναι επίσης η στόχευση χώρων λατρείας και θρησκευτικών ιερών για Αλεβίτες και χριστιανούς, ώστε να φέρει σε δύσκολη θέση τη συριακή κυβέρνηση και να υπονοήσει ότι η χώρα δεν είναι ασφαλής», ανέφεραν οι πηγές της ιστοσελίδας και εξηγούσαν: «Αυτή είναι μια στρατηγική για την οποία η οργάνωση έχει γίνει διάσημη στη Συρία και πριν από αυτήν στο Ιράκ. Προσπαθεί να υποκινήσει θρησκευτικές και σεχταριστικές συγκρούσεις, υπονομεύοντας έτσι την εξουσία της κυβέρνησης και κάνοντάς την να φαίνεται ανίκανη να προστατεύσει τους πολίτες της και τους ιερούς τους τόπους, πράγμα που εξυπηρετεί την ατζέντα της οργάνωσης για υποκίνηση χάους».