Το μεγάλο χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στην Ρωσία και την Ουκρανία επιβεβαίωσαν οι ειρηνευτικές συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης την Παρασκευή (16/5) και αυτό ήταν κάτι πάνω από προφανές από τα πενιχρά αποτελέσματα. Εξάλλου, επρόκειτο περισσότερο για θέαμα που δεν είχε το ανάλογο περιεχόμενο, ενώ η εχθρότητα ήταν προφανής από την γλώσσα του σώματος, αλλά και από τον τρόπο που είχαν ντυθεί. Οι Ρώσοι επέλεξαν κουστούμια ενώ αρκετά μέλη της ουκρανικής αντιπροσωπείας φορούσαν στολές παραλλαγής.
Τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία έδειξαν ότι το μόνο που ήθελαν ήταν «να προωθήσουν η κάθε μία το δικό της αφήγημα προκειμένου να πετύχουν τη διεθνή υποστήριξη».
Οι Ουκρανοί θέλησαν να δείξουν ότι θέλουν πραγματικά την ειρήνη και αυτός ήταν ο λόγος που έδωσαν τόσο μεγάλη δημοσιότητα στο γεγονός ότι αν και ήταν ο Πούτιν που ζήτησε να γίνουν αυτές οι διαπραγματεύσεις βάζοντας στο παιχνίδι και τον Ντόναλντ Τραμπ τελικά δεν έδωσε το «παρών».
Οι Ρώσοι, πάλι έστειλαν μια αντιπροσωπεία στην Τουρκία και η κίνηση αυτή λέει πολλά. Αυτό που ήθελαν να πετύχουν ήταν να στείλουν το μήνυμα ότι επιθυμούν να προάγουν τις εξελίξεις μέσω της διπλωματίας, χωρίς όμως να κάνουν άλματα και να φτάνουν κοντά σε μια κατάπαυση του πυρός που ήταν το ζητούμενο από ουκρανικής πλευράς.
Ίσως επειδή δεν είχαν την εξουσιοδότηση, όπως υποστηρίζουν, κάποιοι ή απλά επειδή ήταν μία ακόμη τακτική καθυστέρησης. Ο λόγος είναι ότι η Μόσχα κερδίζει στο πεδίο της μάχης και κάθε εκατοστό εδάφους που καταλαμβάνουν κάνει τη Ρωσία ισχυρότερη όταν «τελικά όλοι πρέπει να σοβαρευτούν και να καθίσουν γύρω από το τραπέζι.
Μάλιστα, όπως σημειώνουν αναλυτές στην πραγματικότητα αυτό που θέλει ο Πούτιν είναι να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον Ντόναλντ Τραμπ και να αντιστρέψει τις απώλειες που υπέστη μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν ο Τραμπ θα παραμείνει αρκετά αφοσιωμένος ώστε να γίνει αυτή τη συνάντηση ή ακόμα και να βρεθούν στο ίδιο δωμάτιο ο Αμερικανός πρόεδρος με τους προέδρους της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
Η συνάντηση αντιπροσωπεύει μια συμβολική νίκη για τον Πούτιν. Ο Ρώσος ηγέτης έχει εμπλακεί σε ένα παιχνίδι λεπτών ισορροπιών με τον Ντόναλντ Τραμπ, ώστε να φαίνεται να υποστηρίζει τις ειρηνευτικές συνομιλίες για να παραμείνει υπέρ του Τραμπ, ενώ πιέζει για όρους που στην πραγματικότητα ισοδυναμούν με συνθηκολόγηση της Ουκρανίας.
Τι έγινε στην Κωνσταντινούπολη
Συνομιλίες Ρωσίας και Ουκρανίας: Το γεγονός ότι αντιπροσωπείες από κάθε χώρα βρέθηκαν στο ίδιο δωμάτιο ήταν από μόνο του μια σημαντική εξέλιξη: Μέχρι και τυηνη Κωνσταντινούπολη οι δύο πλευρές δεν είχαν συναντηθεί επίσημα από τις πρώτες εβδομάδες της εισβολής της Μόσχας το 2022. Το Κίεβο έστειλε μια ομάδα με επικεφαλής τον υπουργό Άμυνας της χώρας, ενώ η ομάδα της Μόσχας είχε επικεφαλής τον στενό συνεργάτη του Βλαντιμίρ Πούτιν, Βλαντιμίρ Μεντίνσκι. Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, προήδρευσε των συζητήσεων, οι οποίες διήρκεσαν λίγο λιγότερο από δύο ώρες.
Οι απαιτήσεις της Μόσχας: Η Ρωσία ζήτησε από την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη υπό τον έλεγχο του Κιέβου κατά τη διάρκεια των συνομιλιών τους θέση που η Ουκρανία έχει εδώ και καιρό απορρίψει. Συγκεκριμένα η ομάδα της Ρωσίας απαίτησε να αποσυρθεί το Κίεβο από το Ντόνετσκ, το Λουχάνσκ, τη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα, τις τέσσερις περιοχές που η Ρωσία προσπάθησε να προσαρτήσει το 2022. Η Ρωσία απείλησε την Ουκρανία με «αιώνιο πόλεμο» κατά τη διάρκεια των απευθείας ειρηνευτικών συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη όπως δήλωσε στο Sky News πηγή της αντιπροσωπείας του Κιέβου.
Τούρκος αξιωματούχος ισχυρίστηκε ότι οι συνομιλίες της Παρασκευής μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας ήταν «πιο θετικές από το αναμενόμενο». Ο αξιωματούχος είπε ότι το αίτημα της Ρωσίας να αποσυρθεί η Ουκρανία από το έδαφος που εξακολουθεί να βρίσκεται υπό τον έλεγχό της έγινε «στο πλαίσιο της συζήτησης για την κατάπαυση του πυρός».
Λογικό καθώς ο υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν δαπάνησε πολύ χρόνο για να γίνουν οι διαπραγματεύσεις καθώς θα ήταν ένα πλήγμα για το γόητρο της Τουρκίας που προσπαθεί να αναλάβει το ρόλο του διαμεσολαβητή και του ειρηνοποιού.
Οι απαιτήσεις του Κιέβου: Η Ουκρανία ζήτησε συνάντηση κορυφής ανάμεσα στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να πάρει την απάντηση από τη ρωσική πλευρά ότι ελήφθη το αίτημα. Ιδιαίτερη σημασία έχει η αποκάλυψη Ουκρανού αξιωματούχου ότι η Ρωσία απαίτησε να μην παραστούν οι Αμερικανοί στη συνάντηση.
Τι συμβαίνει από εδώ και πέρα: Η Ρωσία είπε ότι κάθε χώρα θα «παρουσιάσει το όραμά της για μια πιθανή μελλοντική κατάπαυση του πυρός» μετά τις συζητήσεις, μετά τις οποίες οι δύο πλευρές θα συναντηθούν ξανά. Η προοπτική πιθανών άμεσων συνομιλιών μεταξύ του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι τέθηκε επίσης στο τραπέζι, σύμφωνα με την ομάδα της Ουκρανίας.
Ανταλλαγή κρατουμένων: Υπήρξε κάποια πρόοδος σε ένα άλλο σημείο συζήτησης την Παρασκευή: τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία δήλωσαν ότι συμφώνησαν σε μια μεγάλης κλίμακας ανταλλαγή κρατουμένων, με την οποία θα απελευθερωθούν 1.000 κρατούμενοι σε κάθε χώρα. Και αυτό μπορεί να πει κανείς ήταν ένα μικρό βήμα προς την οικοδόμηση εμπιστοσύνης
Ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες τηλεφώνησαν στον Τραμπ: Ο Ζελένσκι παρακολούθησε τις εξελίξεις από την Αλβανία, όπου συμμετείχε σε μια ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής. Ο Ουκρανός ηγέτης, μαζί με τους ηγέτες του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας, τηλεφώνησε στον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών και ο Ζελένσκι είπε ότι «η πίεση στη Ρωσία πρέπει να διατηρηθεί έως ότου η Ρωσία είναι έτοιμη να τερματίσει τον πόλεμο».
Αμέσως μετά την συνομιλία αυτή οι Ευρωπαίοι έσπευσαν να εκφράσουν τη στήριξή τους στην Ουκρανία και να επικρίνουν τη στάση της Ρωσίας. «Για άλλη μια φορά, ο πρόεδρος Πούτιν αρνείται να απαντήσει στην πρόταση της άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός που υπέβαλαν οι Αμερικανοί και υποστήριξαν η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι», τόνισε ο Μακρόν με ανάρτηση στο X.
«Απορρίπτοντας την κατάπαυση του πυρός και τον διάλογο με την Ουκρανία, η Ρωσία δείχνει ότι δεν επιθυμεί ειρήνη και απλώς προσπαθεί να αγοράσει χρόνο συνεχίζοντας τον πόλεμο», πρόσθεσε ο Γάλλος πρόεδρος.
Το πολεμικό κλίμα της Πέμπτης
Η αλήθεια είναι ότι αν και οι δύο πλευρές «έδειξαν χαρακτήρα» στις συνομιλίες της Παρασκευής (16/5) την Πέμπτη (15/5) το κλίμα ήταν το λιγότερο «πολεμικό».
Η Μόσχα χαρακτήρισε τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι «κλόουν» και ο Ουκρανός πρόεδρος την ρωσική αντιπροσωπεία «παρωδία». Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε τον Ζελένσκι «αξιολύπητο» επειδή απαίτησε να έρθει ο Πούτιν «αυτοπροσώπως».
Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι χαρακτήρισε «διακοσμητική» την αντιπροσωπεία της Μόσχας και αμφισβήτησε την «ικανότητα λήψης αποφάσεων», για να πάρει σκληρή απάντηση από την εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα: Χαρακτήρισε «κλόουν» και «αποτυχημένο» τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μετά τις επικρίσεις του για τη ρωσική αντιπροσωπεία που έχει σταλεί στην Τουρκία.
«Ποιος χρησιμοποίησε τη λέξη διακοσμητική; Ένας κλόουν; Ένας αποτυχημένος; Ένα άτομο χωρίς καμία εκπαίδευση», σχολίασε η Ζαχάροβα κατά τη διάρκεια της εβδομαδιαίας ενημέρωσης των δημοσιογράφων, λίγο μετά τις δηλώσεις Ζελένσκι.
