Επιβολή δασμών σε όλον τον πλανήτη, απόπειρα τερματισμού του 3ετούς πολέμου στην Ουκρανία και αμφιλεγόμενες εσωτερικές πολιτικές σημάδεψαν τις πρώτες 100 μέρες της δεύτερης προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ. Ποιους ανθρώπους εμπιστεύτηκε ο Ντόναλντ Τραμπ για την πρωτότυπη αντζέντα του.
Κάνοντας μια αποτίμηση μέχρι σήμερα το αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy, έχει κατατάξει πέντε πρόσωπα που ασκούν μεγάλη επιρροή στον Λευκό Οίκο σήμερα:
Πήτερ Ναβάρο, Σύμβουλος του Προέδρου των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, υπουργός Οικονομικών, Στιβ Γουίτκοφ, απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία, Τζ. Ντ. Βανς, Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και Στίβεν Μίλερ, Σύμβουλος Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ.
Φωτεινές απουσίες από την λίστα του αμερικανικού περιοδικού είναι ο Έλον Μασκ του οποίου η θητεία στο Τμήμα Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας των ΗΠΑ λήγει σε 30 μέρες και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Μάικ Γουόλτζ, λόγω έλλειψης επιρροής του.
Τι έχουν κάνει όμως οι πέντε ισχυροί άνδρες δίπλα στον Τραμπ;
Πήτερ Ναβάρο
Ο Ναβάρο, σύμβουλος του Τραμπ στον Λευκό Οίκο για το εμπόριο και τη βιομηχανία, είναι το καθοδηγητικό χέρι πίσω από την δαπανηρή και «καταστροφική» εμπορική πολιτική της κυβέρνησης, δεύτερος μόνο μετά τον ίδιο τον Τραμπ, σύμφωνα με το Foreign Policy.
Αν και συναντάμε τον Ναβάρο και στην πρώτη θητεία Τραμπ, ωστόσο το περιοδικό σημειώνει ότι τότε δεν διέθετε επιρροή, καθώς ο πρόεδρος περιτριγυριζόταν από αρκετά συμβατικούς οικονομικούς συμβούλους, όπως ο Στίβεν Μνούτσιν, ο Γκάρι Κον και ο Γουίλμπουρ Ρος.
Στην πορεία όμως, όπως υποστηρίζει το περιοδικό, η άρνηση του Ναβάρο το 2022 να αψηφήσει μια κλήτευση του Κογκρέσου για να καταθέσει και να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία στην επιτροπή της Βουλής στις 6 Ιανουαρίου -πληρώνοντάς του με ποινή φυλάκισης- απέδειξε την αφοσίωσή του, διορίζοντάς τον ο Τραμπ σύμβουλό το.
Έτσι, στη δεύτερη θητεία, ο Ναβάρο ανέλαβε έναν πολύ πιο εξέχοντα ρόλο, ως επί το πλείστον ανεξέλεγκτο από διαφορετικούς συμβούλους εντός της κυβέρνησης, λέει ο Foreign Policy.
Καθώς όμως, οι επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου -για τον οποίο ο Ναβάρο εργάστηκε τόσο σκληρά- άρχισαν να γίνονται αισθητές και οι παγκόσμιες αγορές μετοχών και ιδιαίτερα ομολόγων αντέδρασαν άγρια, αξιωματούχοι της κυβέρνησης που ήταν πιο προσανατολισμένοι στην αγορά, όπως ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, έχουν αποκτήσει εξέχουσα θέση – τουλάχιστον προς το παρόν.
«Ο Τραμπ έχει περιορίσει τις πιο εξωφρενικές από τις εμπορικές του ενέργειες και έχει ανοίξει την πόρτα σε διμερείς διαπραγματεύσεις με δεκάδες χώρες» αναφέρεται στο περιοδικό.
Σκοτ Μπέσεντ
Ένας βετεράνος της Wall Street που συμβούλευε τον Τραμπ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας πριν γίνει υπουργός Οικονομικών, ο Μπέσεντ είναι εντελώς διαφορετικός από τον Ναβάρο, υπογραμμίζει το Foreign Policy.
Ο Μπέσεντ έχει προσφέρει μια προσεκτικά αιτιολογημένη ανάλυση των αιτιών και των μειονεκτημάτων των τρεχουσών ανισορροπιών στην παγκόσμια οικονομία και έχει υποστηρίξει προσεκτικές τροποποιήσεις στο, εκτός ελέγχου, παγκόσμιο εμπορικό σύστημα για την αντιμετώπιση των ελαττωμάτων του, διατηρώντας παράλληλα τα οφέλη του.
Η επιρροή του στην νεοσύστατη κυβέρνηση έχει γίνει ιδιαίτερα εμφανής μετά την χαοτική εφαρμογή των δασμών της «Ημέρας Απελευθέρωσης» στις 2 Απριλίου σε σχεδόν ολόκληρο τον κόσμο, με ιστορικά υψηλούς δασμολογικούς συντελεστές τόσο για φίλους όσο και για εχθρούς.
Με τη μερική άρση των περισσότερων δασμών από τον Τραμπ μια εβδομάδα αργότερα, καθώς και τη στροφή προς τη χρήση των δασμών ως διαπραγματευτικής πίεσης και όχι ως αυτοσκοπού, η επιρροή του Μπέσεντ έχει γίνει εμφανής.
«Η θέση του στην εξέχουσα θέση στην κορυφή του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και ως διαχειριστή του δολαρίου ΗΠΑ του έχει επίσης δώσει μια ισχυρότερη φωνή σε μια εποχή που οι παγκόσμιες αγορές φάνηκαν να αμφισβητούν την ιερότητα του δολαρίου, ακόμη και την ελκυστικότητα της επένδυσης ασφαλούς καταφυγίου των αμερικανικών ομολόγων» αναφέρεται στο αμερικανικό περιοδικό.
Ο Μπέσεντ φαίνεται επίσης να βρίσκεται πίσω από τις τελευταίες προσπάθειες της κυβέρνησης να δώσει νόημα στην εμπορική της πολιτική, μια προσπάθεια να χρησιμοποιήσει διμερείς συνομιλίες με δεκάδες χώρες προκειμένου να παραγκωνίσει την οικονομική επιρροή της Κίνας με τρόπο που οι μονομερείς δασμοί των ΗΠΑ από μόνοι τους είναι απίθανο να το κάνουν.
Στηβ Γουίτκοφ
Ο μεγιστάνας ακινήτων και μακροχρόνιος φίλος του Τραμπ, υπήρξε ο επικεφαλής διαπραγματευτής της νέας κυβέρνησης σε μια σειρά σημαντικότατων κρίσεων, παρά την διπλωματική απειρία του. Ο Γουίτκοφ, ως ειδικός απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή, βοήθησε στη μεσολάβηση μιας σχεδόν δίμηνης εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, ακόμη και πριν αναλάβει τα καθήκοντά του ο Τραμπ. Αλλά δεν κατάφερε να αποκαταστήσει την εκεχειρία στη Γάζα από τότε που κατέρρευσε η προηγούμενη.
Υπήρξε επίσης ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης στις συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Προκάλεσε την οργή του Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Ευρωπαίων λόγω της θετικής του στάσης έναντι της Μόσχας.
Ο Τραμπ θεωρεί τον Γουίτκοφ ως έναν εξαιρετικά ικανό διαπραγματευτή ενώ τις τελευταίες ημέρες άρχισε να ηγείται των συνομιλιών για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Η κυβέρνηση θέλει να εξασφαλίσει μια συμφωνία που θα εμπόδιζε το Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα. Ο Γουίτκοφ έχει δώσει ανάμεικτα μηνύματα σχετικά με το εάν οι ΗΠΑ θέλουν να δουν το Ιράν να περιορίζει ή να διαλύει πλήρως το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Αν και οι συνομιλίες βρίσκονται στα αρχικά στάδια, αλλά ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ θα μπορούσαν να αναλάβουν στρατιωτική δράση εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία.
Η υπερβολική επιρροή του Γουίτκοφ στη νέα κυβέρνηση είναι ενδεικτική της ανορθόδοξης προσέγγισης του Τραμπ στην εξωτερική πολιτική και της τάσης του προέδρου να τοποθετεί άπειρους αλλά πιστούς ξένους σε θέσεις-κλειδιά, αναφέρεται στο Foreign Policy.
Ο Δημοκρατικός Γερουσιαστής Άνταμ Σιφ από την Καλιφόρνια δήλωσε πρόσφατα στο Foreign Policy ότι θεωρεί τον Γουίτκοφ ως τον «πραγματικό υπουργό Εξωτερικών», δηλώνοντας ότι ο Γουίτκοφ «έχει σαφώς πολύ μεγαλύτερο ρόλο τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στη Ρωσία» από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
Τζέι Ντι Βανς
Ο Αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, τους τελευταίους μήνες έχει ενσαρκώσει πλήρως την ένθερμη και επιθετική εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης, καθώς επιδιώκει να καθιερωθεί ως το «μαντρόσκυλο» (loyal attack dog) του Τραμπ σε δημόσια φόρουμ, όπως αναφέρεται στο περιοδικό
Στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου τον Φεβρουάριο, ο Βανς άφησε άναυδους τους Ευρωπαίους με μια εξαιρετικά ασυνήθιστη ομιλία που αποκάλυψε πόσο δραματικά η δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ ανατρέπει τις διατλαντικές σχέσεις. Κατά της επίσκεψης του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στον Λευκό Οίκο αργότερα τον Φεβρουάριο, ο Βανς παρενέβαινε στη συζήτηση του Τραμπ με τον φιλοξενούμενο επιπλήττοντάς τον δημοσίως.
Πιο πρόσφατα, ο Βανς επισκέφθηκε τη Γροιλανδία στο πλαίσιο της αμφιλεγόμενης προσπάθειας των ΗΠΑ να πατήσουν πόδι στο νησί, το οποίο όμως ανήκει στη Δανία.
Στήβεν Μίλερ
Ο Μίλερ έκανε όνομα κατά τη διάρκεια της πρώτης κυβέρνησης Τραμπ ως ο αρχιτέκτονας των εξαιρετικά αμφιλεγόμενων πολιτικών μετανάστευσης και ήταν γνωστός για την ενθάρρυνση των πιο σκληροπυρηνικών παρορμήσεων του ηγέτη των ΗΠΑ.
Το ονομά του ενεπλάκη στο σκάνδαλο «Signalgate» που συγκλόνισε την Ουάσιγκτον τον περασμένο μήνα με την χρήση μιας απλής πλατόφόρμα από τους κορυφαίους αξιωματούχους των ΗΠΑ για να επικοινωνούν, θέτοντας σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια.
Ωστόσο, ο Μίλερ έχει ακόμη μεγαλύτερη επιρροή ως σύμβουλος εσωτερικής ασφάλειας του Τραμπ και αναπληρωτής αρχηγός του προσωπικού του Λευκού Οίκου για την πολιτική, ιδίως με την καθοδήγηση των μαζικών απελάσεων και της σταυροφορίας της κυβέρνησης εναντίον των κορυφαίων πανεπιστημίων της Αμερικής, υπογραμμίζει το περιοδικό.
Ο Μίλερ έχει χρησιμοποιήσει την εξουσία του για να δοκιμάσει δημόσια τα όρια της προεδρικής εξουσίας του Τραμπ στη σύγκρουση της κυβέρνησης με τα δικαστήρια, πιο πρόσφατα με την υπόθεση του Κίλμαρ Αμπέγκο Γκαρσία, του άνδρα από το Μέριλαντ που απελάθηκε κατά λάθος σε φυλακή του Ελ Σαλβαδόρ.
Η κυβέρνηση Τραμπ ισχυρίζεται ότι ο Αμπέγκο Γκαρσία είναι μέλος της συμμορίας MS-13, μια κατηγορία που ο ίδιος αρνείται και για την οποία δεν έχει ποτέ απαγγελθεί ποινική δίωξη.
Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει επίσης παραδεχτεί στο παρελθόν ότι η απέλαση του Αμπέγκο Γκαρσία ήταν ένα «διοικητικό λάθος» και οι δικαστικές αποφάσεις έχουν απαιτήσει από τον Λευκό Οίκο να «διευκολύνει» την επιστροφή του.
Ο Μίλερ ήταν προκλητικός. Φάνηκε να αντικρούει τα ευρήματα του δικαστηρίου σε συνέντευξή του στο Fox News, καταδεικνύοντας την επιρροή του. «Δεν στάλθηκε κατά λάθος στο Ελ Σαλβαδόρ», δήλωσε ο Μίλερ. «Αυτό ήταν το σωστό άτομο που στάλθηκε στο σωστό μέρος».
