Μέχρι σήμερα οι αντιβαλλιστικοί Patriot ήταν ότι καλύτερο διέθετε το Κίεβο στο οπλοστάσιό του για να καταρρίψει ρωσικούς βαλλιστικούς πυραύλους. Ενώ όμως οι τελευταίοι μπορούν να αναχαιτιστούν με λιγότερο εξελιγμένα συστήματα, οι Δυτικοί έκπληκτοι παρατηρούν τελευταία ότι δεν αρκούν ούτε οι… Patriot.
Σύμφωνα με δεδομένα της ουκρανικής αεροπορίας που συγκέντρωσε το λονδρέζικο Centre for Information Resilience και ανέλυσαν οι Financial Times, το ποσοστό αναχαίτισης βαλλιστικών πυραύλων από τους Ουκρανούς από 37% που ήταν τον Αύγουστο, κατρακύλησε στο 6% τον Σεπτέμβριο.
Πράγματι, την Τετάρτη, 1 Οκτωβρίου η ουκρανική αεροπορία ανέφερε ότι και οι τέσσερις πύραυλοι Iskander-M που εκτοξεύθηκαν τη νύχτα διέφυγαν της αντιαεράμυνας της χώρας και χτύπησαν τους στόχους τους.
Τουλάχιστον τέσσερα εργοστάσια παραγωγής drones μέσα και γύρω από το Κίεβο υπέστησαν σοβαρές ζημιές από πυραύλους το καλοκαίρι, σύμφωνα με εν ενεργεία και πρώην ουκρανούς αξιωματούχους. Σε αυτά περιλαμβάνεται ένα πλήγμα στις 28 Αυγούστου σε εγκατάσταση που παρήγαγε τουρκικά drones Bayraktar, σύμφωνα με δημόσιες αναρτήσεις τοπικών αξιωματούχων.
Δύο πύραυλοι που εκτοξεύθηκαν σε εκείνη την επίθεση φαίνεται ότι στόχευσαν τα γραφεία εταιρείας που σχεδίαζε και παρήγαγε εξαρτήματα για συστήματα drones, είπαν δύο αξιωματούχοι που ενημερώθηκαν για το περιστατικό. Τα ρωσικά βλήματα απέφυγαν την ουκρανική αντιαεράμυνα και προκάλεσαν επίσης ζημιές στα γραφεία της αντιπροσωπείας της ΕΕ και του British Council, που βρίσκονταν κοντά.
Τι συμβαίνει
Η εξήγηση αυτών των επιτυχιών που δίνουν οι Financial Times είναι ότι κατά πάσα πιθανότητα η Ρωσία έχει τροποποιήσει το κινητό σύστημα Iskander-M, το οποίο εκτοξεύει πυραύλους με εκτιμώμενη εμβέλεια έως και 500 χλμ., καθώς και τους αεροεκτοξευόμενους βαλλιστικούς πυραύλους Kinzhal, που μπορούν να πετάξουν έως 480 χλμ., πρόσθεσαν.
Οι πύραυλοι πλέον ακολουθούν μια τυπική τροχιά προτού εκτραπούν και βυθιστούν σε μια απότομη τελική καθοδική πορεία ή εκτελέσουν ελιγμούς που «μπερδεύουν και αποφεύγουν» τους αναχαιτιστές Patriot.
Το 9K720 Iskander είναι ρωσικό κινητό σύστημα βαλλιστικών πυραύλων μικρού βεληνεκούς. Έχει εμβέλεια 500 χιλιομέτρων (270 ν.μ.· 310 μίλια).
Αυτό είναι «game-changer για τη Ρωσία», είπε ένας πρώην Ουκρανός αξιωματούχος. Καθώς το Κίεβο αντιμετωπίζει επίσης πιο αργές παραδόσεις αναχαιτιστών αντιαεροπορικής άμυνας από τις ΗΠΑ, η εκστρατεία πυραυλικών επιθέσεων έχει καταστρέψει βασικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και κρίσιμες υποδομές ενόψει του χειμώνα.
Ένας δυτικός αξιωματούχος που έχει λάβει ενημέρωση για τα δεδομένα απόδοσης των Patriot είπε ότι η πρώτη ένδειξη αναβάθμισης των ρωσικών πυραύλων ήταν η αισθητή πτώση των ποσοστών αναχαίτισης.
Η νέα «συμπεριφορά» των ρωσικών πυραύλων
Όπως είπε, έχει προκύψει ένα «μοτίβο» κατά το οποίο οι εισερχόμενοι πύραυλοι συμπεριφέρονται διαφορετικά στη «τελική φάση», αποκλίνοντας από τις προηγουμένως καθορισμένες παραμέτρους εμπλοκής.
Η εκτίμηση του αξιωματούχου υποστηρίζεται από έκθεση του ειδικού γενικού επιθεωρητή της Υπηρεσίας Αμυντικών Πληροφοριών των ΗΠΑ (DIA) που καλύπτει την περίοδο από 1 Απριλίου έως 30 Ιουνίου.
Η έκθεση ανέφερε ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις «δυσκολεύτηκαν να χρησιμοποιούν με συνέπεια τα συστήματα αντιαεράμυνας Patriot για την προστασία από τους ρωσικούς βαλλιστικούς πυραύλους λόγω πρόσφατων ρωσικών τακτικών βελτιώσεων, συμπεριλαμβανομένων αναβαθμίσεων που επιτρέπουν στους πυραύλους να αλλάζουν τροχιά και να εκτελούν ελιγμούς αντί να πετούν σε μια παραδοσιακή βαλλιστική τροχιά».
Παρέπεμπε σε ρωσική επίθεση στις 28 Ιουνίου που περιλάμβανε επτά βαλλιστικούς πυραύλους, από τους οποίους η Ουκρανία κατέρριψε μόνο έναν, καθώς και σε καταιγισμό πυρών στις 9 Ιουλίου -τότε η μεγαλύτερη αεροπορική επίθεση από την αρχή του πολέμου- που περιλάμβανε 13 πυραύλους, εκ των οποίων το Κίεβο κατέρριψε ή παρεμπόδισε 7.
«Υστερούμε έναντι των Ρώσων»
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, οι δημιουργοί των Patriot, οι αμερικανικές Raytheon και Lockheed Martin προσπαθούν να βελτιώνουν το σύστημά τους από τα δεδομένα που τους στέλνουν οι Ουκρανοί, ώστε να συμβαδίζουν με τις προσαρμογές της Ρωσίας. Ωστόσο, αξιωματούχος είπε ότι αυτές οι βελτιώσεις συχνά υστερούν σε σχέση με την εξέλιξη των ρωσικών τακτικών.
Ο Σεργκίι Κισλίτσια, πρώτος υφυπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, είπε στους Financial Times ότι «οι Ρώσοι συνεχίζουν να αναβαθμίζουν σημαντικά την τεχνολογία των Iskander και άλλων πυραύλων τους». Τόνισε την ανάγκη οι εταίροι του Κιέβου να διακόψουν τις ροές δυτικών εξαρτημάτων προς τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων μέσω Κίνας.
Οι αναλυτές είπαν ότι οι ρυθμίσεις λογισμικού είναι πιθανό να αποτελούν τον λόγο της αυξημένης αποτελεσματικότητας των ρωσικών πυραύλων. Ο Φάμπιαν Χόφμαν, ερευνητής πυραυλικών συστημάτων στο Πανεπιστήμιο του Όσλο, είπε ότι οι κατασκευαστές συνήθως αξιοποιούν δεδομένα από αναχαιτίσεις για να βελτιώσουν τις επιδόσεις. Η Ρωσία, όπως είπε, φαίνεται να το κάνει αυτό.
Ο Iskander-M «μπορεί να ελίσσεται αρκετά επιθετικά στο τελικό στάδιο», σημείωσε. Αντί για δαπανηρές αλλαγές υλικού, μικρορυθμίσεις στα συστήματα καθοδήγησης θα μπορούσαν να “δίνουν εντολή” σε έναν πύραυλο να εκτελέσει έναν γρήγορο ελιγμό λίγο πριν πλήξει τον στόχο και στη συνέχεια να βουτήξει απότομα, δυσχεραίνοντας την ικανότητα εντοπισμού και εμπλοκής του Patriot.
«Μια πιο απότομη τελική τροχιά είναι κάτι που μπορείς να το προγραμματίσεις στον πύραυλο», είπε ο Χόφμαν.
Η Ουκρανία και η Ρωσία «παίζουν ένα παιχνίδι προσαρμοστικότητας» όσον αφορά την τεχνολογία των όπλων τους, είπε. Υπάρχει όμως και ένα παιχνίδι γάτας-ποντικιού στην προσπάθεια καταστροφής των οπλικών συστημάτων του άλλου.
Οι πύραυλοι Kinzhal εκτοξεύονται από στρατηγικά βομβαρδιστικά ή μαχητικά αεροσκάφη της Μόσχας που βρίσκονται εκτός εμβέλειας της ουκρανικής αντιαεράμυνας. Οι κινητοί εκτοξευτές πυραύλων Iskander είναι επίσης δύσκολο για το Κίεβο να τους καταστρέψει, είπε ο Χόφμαν.
Απροστάτευτοι οι Patriot
Τα ουκρανικά συστήματα Patriot, που αποτελούνται από ραντάρ, σταθμό ελέγχου και εκτοξευτές μεταφερόμενους σε φορτηγά ή ρυμουλκούμενα, είναι επίσης κινητά. Ορισμένα εξ αυτών έχουν στοχοποιηθεί και υποστεί ζημιές μετά από μήνες συνεχών ρωσικών επιθέσεων, πράγμα που σημαίνει ότι η πολυεπίπεδη αντιαεράμυνα της χώρας έχει αραιώσει.
Παλαιότερα οι Patriot προστατεύονταν από άλλα συστήματα, όπως τα ευρωπαϊκά Iris-T και μεσαίου βεληνεκούς συστοιχίες. Τώρα, με ορισμένα από αυτά τα μέσα να έχουν υποστεί ζημιές ή να έχουν αναπτυχθεί αλλού, «οι Patriot πρέπει σε ορισμένες περιπτώσεις να καλύπτουν τον εαυτό τους» ενώ αντιμετωπίζουν εισερχόμενες ρωσικές πυραυλικές απειλές, είπε ένα πρόσωπο που γνωρίζει το θέμα.
Συνεπώς, μάλλον δικαιολογείται ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι να εκλιπαρεί τους δυτικούς εταίρους να τον προμηθεύσουν περισσότερα, προσφέροντας να αγοράσει έως και 10 πλήρη συστήματα.
