Φόρτωση Text-to-Speech…
Η εκπεφρασμένη ευρωπαϊκή βούληση πολλών από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά κράτη να συνεργαστούν με την Τουρκία στον, κρίσιμο για την ασφάλεια της Ελλάδας, τομέα της άμυνας αποτελεί πεδίο εντατικής κινητοποίησης της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. H Aγκυρα καλλιεργεί υφιστάμενες σχέσεις και δημιουργεί νέες, με κάθε χώρα ξεχωριστά, χωρίς, όπως φαίνεται, να επενδύει ιδιαίτερα στα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ε.Ε.
Ωστόσο, η Τουρκία διαθέτει στενότατες σχέσεις με δύο χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, την Ισπανία και την Ιταλία, με τις οποίες η συνεργασία είναι βαθύτατη. Η Τουρκία προμηθεύεται συστήματα από αυτές τις χώρες, έχει κατορθώσει να αποκτήσει τεχνογνωσία από την Ιταλία και την Ισπανία για μια σειρά από δικής της ανάπτυξης εγχώρια εργαλεία, ενώ τελευταία με τις εξαγορές εταιρειών που εδρεύουν σε ευρωπαϊκό έδαφος, απέκτησε τη δυνατότητα ακώλυτης πρόσβασης στην αγορά της Ε.Ε. η οποία αναπτύσσεται ραγδαία.
Η «Κ» χαρτογραφεί σήμερα λεπτομερώς όλα τα εξοπλιστικά προγράμματα αλλά και κοινά έργα της Αγκυρας με τη Μαδρίτη και τη Ρώμη. Μια γρήγορη ματιά στον κατάλογο, μπορεί να οδηγήσει εύλογα στην υπόθεση ότι για την Ιταλία και την Ισπανία η σχέση με την Τουρκία είναι στρατηγικού χαρακτήρα, δίχως, βέβαια, να λαμβάνεται υπόψη ότι η Αγκυρα απειλεί ενεργά δύο κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Το αεροπλανοφόρο
Η Ισπανία και η Τουρκία έχουν βαθύτατες και πολυετείς σχέσεις. Το τελευταίο και πιο σημαντικό παράδειγμα είναι η σχεδίαση εθνικού αεροπλανοφόρου (του λεγόμενου MUGEM) μήκους 300 μέτρων σε συνεργασία με την Ισπανία. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία ήδη έχει ναυπηγήσει το ελικοπτεροφόρο Anadolu (το οποίο αξιοποιείται και ως πλωτή βάση για drones και UAV), με βάση τα σχέδια του ισπανικού Juan Carlos I.
Ωστόσο η απόκτηση αεροπλανοφόρου πέρα από οτιδήποτε άλλο, σηματοδοτεί και τη στροφή της Τουρκίας σε ένα εντελώς διαφορετικό ναυτικό δόγμα, το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει τη μεταφορά μεγάλης ισχύος πυρός μακριά από τις ακτές της χώρας.
Τα Eurofighter
Ενδειξη των άριστων σχέσεων των δύο χωρών είναι η πρόθεση της Ισπανίας, η οποία αποτελεί συμπαραγωγό των Eurofighter (περίπου το 13% της συνολικής παραγωγής, με Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία και Γερμανία να μοιράζονται το υπόλοιπο), να καθυστερήσει τις δικές της προγραμματισμένες παραλαβές, προκειμένου η Τουρκία να παραλάβει ταχύτερα τα δικά της αεροσκάφη. Υπενθυμίζεται ότι από τα συνολικά 40 Eurofighter της Τουρκίας, καινούργια θα είναι τα 28 και η κοινοπραξία είναι ικανή να παράγει περίπου 20 κάθε χρόνο. Τα 12 μεταχειρισμένα η Τουρκία θα τα παραλάβει από τον υφιστάμενο στόλο Eurofighter του Ομάν και του Κατάρ, ακόμα και εντός του 2026, ενώ τα 28 νέα αναμένεται να αρχίσουν να παραδίδονται στην τουρκική αεροπορία από το 2028 και έπειτα.
Η Ισπανία είναι σημαντική για την Τουρκία και στον τομέα των μεταγωγικών και μεταφορικών αεροσκαφών, λόγω, βεβαίως, των εργοστασίων της Airbus στην Ιβηρική. Η Αγκυρα έχει υπογράψει συμβόλαια για την αγορά συνολικά 7 αεροσκαφών Airbus Α-330 αξίας 2,5 δισ. ευρώ, αλλά και 10 μεταγωγικών αεροσκαφών τύπου Α-400Μ αξίας 2,8 δισ. ευρώ, τα οποία θα προστεθούν στον υφιστάμενο στόλο της (ο οποίος υποστηρίζεται από τους Ισπανούς).
Τα μεταγωγικά αεροσκάφη CASA CN-235, τα οποία διαδραματίζουν και ρόλο αεροσκάφους ναυτικής συνεργασίας, συλλέγοντας δεδομένα στο Ανατολικό Αιγαίο, είναι γνώριμα στην Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.) λόγω των τακτικών παραβάσεων και παραβιάσεων που καταγράφουν και έχουν παραχθεί από την τουρκική ΤΑΙ, με ισπανική τεχνολογία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τουρκική ΤΑΙ λαμβάνει ισπανικό εξοπλισμό και για τους δορυφόρους που έχει αναπτύξει. Η Τουρκία από κοινού με την Ισπανία αλλά και την Ιταλία συνεργάζονται και για την παραγωγή του ελικοπτέρου ελαφρών μεταφορών GOKBEY (T-625) με σκοπό την παράδοση 20 ελικοπτέρων. Συγκεκριμένα, επί τούτου συνεργάζονται οι τουρκικές εταιρείες ΤΑΙ, ΤΕΙ, LHTEC, ASELSAN, η ισπανική CESA και η ιταλική Avio Aero. Εχουν έως τώρα παραδοθεί τρία ελικόπτερα αυτού του τύπου.
Στρατηγικοί δεσμοί – Για τη Ρώμη και τη Μαδρίτη η σχέση με την Τουρκία έχει διαστάσεις στρατηγικού χαρακτήρα, δίχως να λαμβάνεται υπόψη ότι η Αγκυρα απειλεί ευθέως δύο κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Και οι Ισπανοί πρόσφατα υπέγραψαν συμβόλαιο προμήθειας από την Τουρκία συνολικά 24 αεροσκαφών HURJET προς αντικατάσταση των πεπαλαιωμένων εκπαιδευτικών της, των Northrop SF-5M. Ενα πολύ σημαντικό στοιχείο της ισπανοτουρκικής συνεργασίας στον αμυντικό τομέα είναι η επί σειράν ετών στάθμευση της 19ης Πυροβολαρχίας Patriot της Ισπανίας στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ στην περιφέρεια των Αδάνων που είναι, βέβαια, ενσωματωμένη στο δίκτυο αεράμυνας του ΝΑΤΟ.
Η Piaggio και οι άλλοι
Εξίσου σημαντικές, ιδιαίτερα ως προς τις συνθήκες που δημιουργούν για τη συμμετοχή της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή άμυνα, είναι οι σχέσεις της Αγκυρας με τη Ρώμη. Στις 30 Ιουνίου το υπουργείο Επενδύσεων της Ιταλίας ενέκρινε την εξαγορά της Piaggio Aerospace από την τουρκική Baykar, την οποία ίδρυσε και διευθύνει ο Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, γαμπρός του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η Piaggio έχει αναπτύξει αεροσκάφη όπως το P.180 Avanti EVO και το UAV P.1HH Hammerhead, ως εκ τούτου μπορεί να βοηθήσει σημαντικά την Baykar που είναι ο «πρωταθλητής» της Τουρκίας στον τομέα των μη επανδρωμένων.
Ακόμα σημαντικότερη για την Τουρκία είναι η υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας της Baykar με τον γίγαντα της αεροναυπηγικής της Ιταλίας, τη Leonardo, με την οποία συστήνεται κοινοπραξία με έδρα την Ιταλία και στόχο την ανάπτυξη, παραγωγή και συντήρηση UAVs. Για την τουρκική πλευρά, η κοινοπραξία αυτή ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο για την Ευρώπη, καθώς η Leonardo ήδη αποτελεί σκέλος διαφόρων μεγάλων αμυντικών κοινοπραξιών, κυρίως όμως δίνει πρόσβαση στην αγορά UAV εντός της Ε.Ε., η οποία εντός της επόμενης δεκαετίας αναμένεται να αγγίξει τα 100 δισ. ευρώ. Δεν πρόκειται, πάντως, για τις μοναδικές συνεργασίες και εξαγορές. Η τουρκική εταιρεία πυρομαχικών ARCA Defense έχει εξαγοράσει την ιταλική Esplodenti Sabino.
Στο επίπεδο των συμφωνιών ιδιαίτερα σημαντική είναι και εκείνη ανάμεσα στον όμιλο Beretta Defense Technologies και την τουρκική Stoeger Silah Sanayi A.S., για την κατασκευή φορητού οπλισμού και πυρομαχικών μικρού διαμετρήματος. Οι Ιταλοί και οι Τούρκοι προχώρησαν στη σύναψη και νέων συμφωνιών στην πρόσφατη αμυντική έκθεση IDEF 2025 που έγινε στην Κωνσταντινούπολη. Συγκεκριμένα, υπογράφηκε συμφωνία ανάμεσα στην ιταλική MES και την τουρκική κρατική εταιρεία πυρομαχικών ΜΚΕ, για την παραγωγή πυρομαχικών βαρέων όπλων, διαφόρων διαμετρημάτων. Επιπλέον, η ιταλική Magnaghi Aerospace και ο τουρκικός όμιλος κρατικών εταιρειών ASFAT συμφώνησαν να παραγάγουν από κοινού εξαρτήματα και τμήματα για αεροπορικά μέσα.
Σε ποιά μέτωπα συντονίζονται – Η συνεργασία της Τουρκίας με την Ισπανία και την Ιταλία επεκτείνεται σε σημαντικά γεωπολιτικά θέματα περιφερειακής αλλά και διεθνούς σημασίας, όπως το Μεσανατολικό και η Λιβύη.
Συμπαραγωγές
Στο υφιστάμενο τουρκικό οπλοστάσιο είναι ενταγμένα τα ελικόπτερα τύπου Α-129, τα οποία κατασκευάζονται σε συνεργασία της τουρκικής ΤΑΙ με την ιταλική Agusta Westland στην Τουρκία (έως τώρα συνολικά 77). Οι Ιταλοί έχουν προμηθευτεί από τους Τούρκους βλήματα 70 χιλιοστών τύπου CIRIT για τον εξοπλισμό των UCAV τύπου ASTORE της ιταλικής αεροπορίας.
Επιπλέον, τα τουρκικά αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας ATR-72/600 (γνωστά και αυτά στην Π.Α. λόγω παραβάσεων και παραβιάσεων στο Ανατολικό Αιγαίο) αναπτύσσονται από την ιταλική Alenia σε συνεργασία με την τουρκική ΤΑΙ (συνολικά 8 από τα 9). Και η Ιταλία συμμετέχει στα δορυφορικά προγράμματα της Τουρκίας, συγκεκριμένα στο Gokturk-1 και το Turksat, διά της εταιρείας Telespazio.
Η συνεργασία της Τουρκίας με την Ισπανία και την Ιταλία δεν περιορίζεται στον τομέα της άμυνας, αλλά επεκτείνεται και ευρύτερα σε σημαντικά γεωπολιτικά θέματα περιφερειακής αλλά και διεθνούς σημασίας. Η Αγκυρα είναι πλήρως εναρμονισμένη με τη σημερινή κυβέρνηση στη Μαδρίτη στο Μεσανατολικό. Ενώ Ιταλία και Τουρκία συνεργάζονται πολύ στενά στη Λιβύη, όπου οι δύο χώρες έχουν συχνά αλληλοσυμπληρούμενα συμφέροντα.
