«Μετά από σχετικές με την κατανομή του εθνικού αποθέματος καταγγελίες αποφάσισα το καλοκαίρι του 2020 να προχωρήσω σε έναν δειγματοληπτικό έλεγχο, προκειμένου να αποκτήσω ιδία άποψη και να λάβω τα κατάλληλα μέτρα περιορισμού της κλοπής κοινοτικών πόρων από τους νόμιμους δικαιούχους παραγωγούς και κτηνοτρόφους. Από το τέλος Ιουλίου άρχισα να σχεδιάζω τις ενέργειες ελέγχου και τον Αύγουστο του 2020, παρά το ότι διαδιδόταν έντονα ότι ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Βορίδης ήθελε να με αντικαταστήσει, σχεδίασα τις ενέργειες ελέγχου».
Πρόκειται για απόσπασμα μιας από τις καταθέσεις που έδωσε ενώπιον των Ευρωπαίων εισαγγελέων ο πρώην πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ Γρηγόρης Βάρρας, ο οποίος συνέβαλε στην αποκάλυψη του σκανδάλου. Οι καταθέσεις του κ. Βάρρα, όπως και άλλων πρώην αξιωματούχων του Οργανισμού, απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες μεταξύ υπόπτων, αλλά και ένα –έκτασης περίπου 30 σελίδων– κείμενο συμπερασμάτων της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων στον φάκελο της δικογραφίας που διαβιβάστηκε την Πέμπτη στη Βουλή.
Το «κατηγορητήριο»
Από διαβιβαστικό έγγραφο με ημερομηνία 14 Φεβρουαρίου 2025 προκύπτει ότι τα υπό έρευνα αδικήματα είναι αυτά της συγκρότησης εγκληματικής οργάνωσης, της απιστίας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ε.Ε. και της συνέργειας σε κακουργηματική απιστία. Σ’ αυτό, περιγράφεται ότι την 27η Οκτωβρίου του 2020, ο τότε διοικητής του Οργανισμού κ. Βάρρας είχε έπειτα από δειγματοληπτικούς ελέγχους διαπιστώσει το μέγεθος της απάτης και είχε προχωρήσει σε τροποποίηση επί της διαδικασίας καταβολής των κοινοτικών επιδοτήσεων, προκειμένου να τη θωρακίσει. Μόλις δύο εβδομάδες αργότερα, ωστόσο, ο κ. Βάρρας απομακρύνθηκε από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς ζητήθηκε από τον τότε υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης (σ.σ. Μάκη Βορίδη) η παραίτησή του. «Οι δε διάδοχοί του, Θ. Παπάς και Δ. Μελάς τροποποίησαν εκ νέου την εγκύκλιο, κατόπιν εισήγησης της διευθύντριας Τεχνικών Ελέγχων του Οργανισμού, επιστρέφοντας στο καθεστώς των χαλαρών ελέγχων», αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο.
Επιστολές – Το φθινόπωρο του 2020, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ο τότε διοικητής του ΟΠΕΚΕΠΕ κ. Βάρρας είχε ενημερώσει την πολιτική ηγεσία για το μέγεθος της απάτης και είχε προχωρήσει σε τροποποίηση της διαδικασίας καταβολής των επιδοτήσεων.
Επιβαρυντική για τον μέχρι πρότινος υπουργό Μετανάστευσης Μάκη Βορίδη είναι και αναφορά που υπάρχει στο κείμενο συμπερασμάτων της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Σ’ αυτό επισημαίνεται ότι ο αποπεμφθείς πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ Γρηγόρης Βάρρας είχε ενημερώσει για όσα συνέβαιναν στον Οργανισμό και τα τρωτά σημεία της διαδικασίας καταβολής του εθνικού αποθέματος τον τότε πολιτικό του προϊστάμενο με δύο επιστολές του, η πρώτη την 8η Σεπτεμβρίου 2020 και η δεύτερη 20 ημέρες αργότερα, την 28 Σεπτεμβρίου 2020. Ενώπιον των Ευρωπαίων εισαγγελέων ο κ. Βάρρας αναφέρθηκε και στον ρόλο που διαδραμάτισαν ο πρώην αντιπρόεδρος του Οργανισμού Δημήτρης Μελάς, καθώς και η επικεφαλής της Διεύθυνσης Τεχνικών Ελέγχων. «Είχα διαπιστώσει ότι η ….. είχε τακτικά πολύωρες συνεργασίες με τον κ. Μελά, γεγονός που δεν δικαιολογούσε η άσκηση των καθηκόντων τους. Παράλληλα, ο κ. Μελάς με πίεζε να κάνω κατανομή εθνικού αποθέματος, εμφανίζοντας αυτό ως επιτακτική ανάγκη, κάτι που δεν έκανα για τον πολύ απλό λόγο ότι δεν κατανοούσα τον τρόπο με τον οποίο γινόταν η κατανομή μέχρι τότε. Πίστευα ότι έπρεπε να υπάρξει μεθοδολογία ώστε με συγκεκριμένο αλγόριθμο να γινόταν η κατανομή με ορθολογικό και δίκαιο τρόπο».
Ασφυκτικές πιέσεις
Στον φάκελο της δικογραφίας έχουν συμπεριληφθεί μια σειρά καταθέσεων και του πρώην επικεφαλής του ΟΠΕΚΕΠΕ Ευάγγελου Σημανδράκου, που επίσης απομακρύνθηκε από το τιμόνι του οργανισμού όταν αποφάσισε να δεσμεύσει και να ελέγξει 6.000 ΑΦΜ, στα οποία επρόκειτο να πιστωθούν επιδοτήσεις. Αναφέρεται στον ρόλο που διαδραμάτισαν ο επί ημερών του υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης, ο μέχρι πρότινος γενικός γραμματέας του υπουργείου Γιώργος Στρατάκος και ο τότε αντιπρόεδρος και μετέπειτα πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ Κυριάκος Μπαμπασίδης. «Κατά τη διάρκεια της θητείας μου δεσμεύτηκαν κατόπιν ελέγχων περίπου 6.000 ΑΦΜ συνολικά. Η πίεση γι’ αυτά τα ΑΦΜ ήταν πολύ μεγάλη, τόσο εντός όσο και εκτός ΟΠΕΚΕΠΕ», κατέθεσε στους Ευρωπαίους εισαγγελείς ο κ. Σημανδράκος. Στο ερώτημα από ποιον προερχόταν αυτή η πίεση, απάντησε: «Κατ’ αρχάς από τον Μπαμπασίδη, ο οποίος όταν έφυγε ο Τζαβέλας πήρε τη θέση του α΄ αντιπροέδρου… Τον Οκτώβριο του 2023, όμως, η πίεση έγινε αφόρητη από τον κ. Αυγενάκη επειδή δεν πληρώθηκαν και πάλι τα 6.000 ΑΦΜ και τη μετέφερε και σε άλλους στην κυβέρνηση και είδα ότι με τους ανθρώπους του Μπαμπασίδη μέσα στον ΟΠΕΚΕΠΕ και την παράκαμψή μου από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου δεν ήταν πλέον ασφαλές το περιβάλλον για να κάνω σωστά τη δουλειά μου και ήμουν συνεχώς εκτεθειμένος σε κινδύνους. Πρέπει να σημειώσω ότι από τα μέσα Νοεμβρίου η πλειοψηφία των μελών της διοίκησης είχε υποβάλει την παραίτησή της καθ’ υπόδειξη και κατόπιν πιέσεων του Στρατάκου, με εντολή Αυγενάκη. Ο δε Στρατάκος μού έκανε συχνά τηλεφωνικές κλήσεις λέγοντάς μου ότι πρέπει να παραιτηθώ. Μην αντέχοντας την πίεση της πολιτικής ηγεσίας, υπέβαλα την παραίτησή μου εξαναγκαζόμενος σε έξοδο από τον Οργανισμό. Στη συνέχεια, ο Μπαμπασίδης με τους νέους διευθυντές προχώρησε σε αποδέσμευση και πληρωμή των ΑΦΜ». Ενώπιον των Ευρωπαίων εισαγγελέων ο κ. Σημανδράκος μίλησε ακόμη για τη σύγκρουση των δύο εταιρειών πληροφορικής (Neuropublic και Cognitera) για τη διαχείριση των δεδομένων του ΟΠΕΚΕΠΕ και τους ψευδείς ισχυρισμούς στελεχών του Οργανισμού περί τεχνικών προβλημάτων στη λειτουργία του gov.gr, έτσι ώστε τα χρήματα του έργου να συνεχίσουν να πηγαίνουν σε ιδιώτες.
Ιδιαίτερα επιβαρυντική είναι η αναφορά του κ. Σημανδράκου και σε πιέσεις που του άσκησαν οι κ. Μπαμπασίδης και Στρατάκος προκειμένου ο Οργανισμός να προχωρήσει σε πληρωμές επ’ ωφελεία Κρητικού, για τον οποίο πάντως είχαν υπάρξει καταγγελίες για υπερβολικό αριθμό ζώων και εκτάσεων που είχε ψευδώς δηλώσει ότι του ανήκαν σε Χίο και Πάρο. «Ο Στρατάκος είχε κατ’ επανάληψη απευθυνθεί σε μένα ζητώντας μου με επιμονή να προχωρήσουμε στην πληρωμή».
Οι απομαγνητοφωνήσεις
«Ωω, θα σκάσει μπόμπα μεγάλη τώρα»
Στο πλαίσιο της εισαγγελικής έρευνας για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ η αστυνομία προχώρησε σε άρσεις απορρήτου στα τηλέφωνα των υπόπτων. Οι απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες έχουν συμπεριληφθεί και αυτές στον φάκελο της ογκώδους δικογραφίας που διαβιβάστηκε στη Βουλή.
Μια απ’ αυτές, που περιήλθε σε γνώση της «Κ», κατεγράφη τον Οκτώβριο του 2024 ανάμεσα σε Kρητικό που καταγγέλλεται για είσπραξη παράνομων επιδοτήσεων και τον πρώην πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, Κυριάκο Μπαμπασίδη. Αναφέρονται στην αιφνιδιαστική δέσμευση του φωριαμού της ελέγκτριας του ΟΠΕΚΕΠΕ και συμβούλου της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, Βιβής Τυχεροπούλου, το περασμένο φθινόπωρο, με πρωτοβουλία της διοίκησης του Οργανισμού. Την περίοδο εκείνη οι διοικούντες τον Οργανισμό είχαν επιχειρήσει ουσιαστικά να θέσουν εκτός ΟΠΕΚΕΠΕ την κ. Τυχεροπούλου.
Μπαμπασίδης: Eγώ που το είδα, λίγο κρυφά, κλεφτά (ενν. το ντουλάπι της Τυχεροπούλου), έχει όλες μου λέει τις ιεραρχικές που ψάχνουμε, γιατί είδα ένα κουτάκι που έγραφε με γράμματα ιεραρχικές.
Ξ.: Πω ρε π@ μου.
ΜΠ.: Οτι μου λέει είδα δυο – τρεις στα κλεφτά ιεραρχικές απ’ την Κοζάνη πάνω από διακόσιες, τριακόσιες χιλιάδες η κάθε μια.
Ξ.: Πωωω.
MΠ.: Του Σημανδράκου και μου λέει, και έχει και σίγουρα ένα χαρτί που έγραφε ΑΦΜ σωστά.
Ξ.: Φαντάσου τώρα τι μπόμπα θα βγάλει στον αέρα, έτσι;
ΜΠ.: Ε ναι.
Ξ.: Τώρα είναι η ώρα να τους τελειώσουνε.
ΜΠ.: Ε ναι.
Ξ.: Τώρα πρέπει ο ευρωπαϊκός εισαγγελέας να τους μαζέψει.
ΜΠ.: Τώρα, αύριο, θα της στείλουμε εξώδικο, ελάτε τάδε του μηνός να ανοίξουμε το ερμάριο και θα τους κοινοποιήσω εκεί. Θα στείλω τον επιμελητή στην εισαγγελέα, ότι την ψάχνει να της τον επιδώσει και μου είπαν ότι συχνάζει εδώ.
Ξ.: Ναι ε;
ΜΠ.: Τώρα ναι, ναι, ναι. Το έβαζα ήδη, από αύριο το πρωί δέκα – μια θα ’ρθει ο επιμελητής και θα το πάει εκεί, να την ψάξει.
Ξ.: Ωω, θα σκάσει μπόμπα μεγάλη τώρα, όλα τα έγγραφα.
ΜΠ.: Ε βέβαια θα σκάσει μπόμπα. Εν τω μεταξύ οι αντιπρόεδροι άφαντοι.
Ξ.: Ναι ε;
ΜΠ.: Αφαντοι.
Ξ.: Τέλος πάντων, μη μασάς. Οχι, θέλει λίγη ψυχραιμία ακόμη να τα λύσουμε. Εμείς έχουμε ραντεβού την Τετάρτη με τον Βορίδη, με τον άλλον. Να τα λύσουμε, να ξεβρωμίσεις και συ να φύγεις από αυτό το άγχος.
«Θα κάνω φασαρία»
Την ίδια περίοδο ο ίδιος Κρητικός έχει καταγραφεί να κάνει τηλεφωνικές συνεννοήσεις με τον μέχρι πρότινος γενικό γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης Στρατάκο με αντικείμενο να εξαιρεθεί από τους ελέγχους. Συζητούν για το ενδεχόμενο να απομακρύνουν από τη θέση του τον διευθυντή του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Κρήτη, με τον Στρατάκο να λέει συγκεκριμένα «θα στείλουμε τον Αλεξόπουλο στα πέρα γ…δια, λοιπόν». Επειτα, ο Στρατάκος ζητάει από τον Κρητικό να χρησιμοποιήσει τις «διασυνδέσεις» του, για να επικοινωνήσουν με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Τσιάρα) ώστε εάν είναι σύμφωνος και αυτός, να μπορέσει ο ίδιος ο Στρατάκος να τον βοηθήσει πιο εύκολα με το πρόβλημα που αντιμετωπίζει με τον προαναφερόμενο έλεγχο. Του λέει μεταξύ άλλων: «Και πες του, μου ’πε και ο Γιώργος ρε παιδί μου, μίλησα με τον Γιώργο και μου ’πε, να έχει ένα τέτοιο και από τον υπουργό, γιατί αλλιώς θα κινηθεί σε μια περίπτωση, αλλιώς θα κινηθεί στην άλλη περίπτωση. Γιατί αν μου δώσει το οκέι εγώ θα πάω πάνω και θα κάνω φασαρία»…
