Την εµφάνισή τους έχουν κάνει οι πρώτες προσβολές από περονόσπορο στα αµπέλια, αυτό το διάστηµα που βρίσκονται στο βλαστικό στάδιο κατά το οποίο υπάρχουν ανθοταξίες στα 4-6 φύλλα και ο βλαστός έχει µήκος 8 µε 15 εκατοστά. Σηµειωτέον, οι συχνές βροχοπτώσεις, σε συνδυασµό µε την υψηλή σχετική υγρασία και τις θερµοκρασίες που επικρατούν αυτές τις µέρες είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για την εκδήλωση της ασθένειας. Οι γεωπόνοι του Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών Βόλου καλούν τους αµπελοκαλλιεργητές να προχωρήσουν σε έναν προληπτικό ψεκασµό µε κατάλληλο και εγκεκριµένο µυκητοκτόνο, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου η ασθένεια εµφανίζεται συχνά και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ευαίσθητες ποικιλίες. Τονίζεται, επίσης, ότι στον ψεκασµό αυτό δεν συνιστάται η χρήση χαλκούχου σκευάσµατος, διότι προκαλείται καθυστέρηση στη βλάστηση.
Ειδικότερα, σύµφωνα µε τους γεωπόνους, ο ψεκασµός σε αυτό το βλαστικό στάδιο είναι ιδιαίτερα σηµαντικός, διότι σε περίπτωση που δεν καταπολεµηθούν αποτελεσµατικά οι πρωτογενείς µολύνσεις και εφόσον επικρατήσουν κατόπιν συνθήκες περονοσπόρου, υπάρχει µεγάλος κίνδυνος να εµφανιστεί επιδηµία της ασθένειας αργότερα, τον Μάιο ή στις αρχές Ιουνίου, µε καταστροφικά αποτελέσµατα.
Η προστασία των αµπελώνων από το παθογόνο είναι επιβεβληµένη για όσο διάστηµα επικρατούν βροχοπτώσεις και θα πρέπει σε κάθε περιοχή να είναι γενικευµένη, ώστε να µην υπάρχουν εστίες πολλαπλασιασµού και διασποράς µολυσµάτων της ασθένειας. Επισηµαίνεται ότι τα κονίδια του µύκητα είναι αεροσπόρια, µε αποτέλεσµα να µεταφέρονται και να µολύνουν σε µεγάλες αποστάσεις.
Να σηµειωθεί ότι ο περονόσπορος προσβάλλει όλα τα πράσινα µέρη της αµπέλου, µε σοβαρότερες ζηµιές στο φύλλωµα και στα σταφύλια. Τα φύλλα µπορούν να προσβληθούν από το ξεδίπλωµα τους από τον βλαστό µέχρι αργά το φθινόπωρο µε µεγαλύτερη ευαισθησία όταν είναι νεαρά, ενώ τα σταφύλια µπορούν να προσβληθούν από την εµφάνισή τους µέχρι το γυάλισµα µε µεγαλύτερη ευαισθησία κατά τα βλαστικά στάδια: µούρο – άνθηση – καρπόδεση.
Όταν η ζηµιά στα σταφύλια γίνεται νωρίς, δηλαδή προανθικά, στην άνθηση ή στην καρπόδεση, είναι πολύ σοβαρές διότι προσβάλλονται όλα τα µέρη του σταφυλιού (άνθη, βοτρίδια, άξονες). Αντίθετα, όταν γίνονται µετά το βλαστικό στάδιο όπου το σταφύλι «κρεµάει», τότε προσβάλλονται και ξηραίνονται µόνο µεµονωµένες ρώγες ή βοτρίδια.
Καλλιεργητικά µέτρα που βελτιώνουν την κυκλοφορία του αέρα µέσα στον αµπελώνα και που συντελούν στο ταχύτερο στέγνωµα των φυτών από τη βροχή ή τη δροσιά, συµβάλουν καθοριστικά στον περιορισµό της σοβαρότητας της ασθένειας.
Τέτοια µέτρα είναι:
1) τα κλαδέµατα (χειµερινό και θερινά),
2) η καταστροφή των ζιζανίων,
3) η αποστράγγιση του εδάφους και
4) ο περιορισµό της αζωτούχου λίπανσης, που οδηγεί σε υπερβολική και ευαίσθητη σε προσβολές βλάστηση.
Ιδιαίτερα ευαίσθητες οι πρίμες ποικιλίες αμπέλου προς επιτραπέζια χρήση
Η πρώτη πτήση της ανθόβιας γενιάς της ευδεµίδας είναι σε εξέλιξη αυτές τις ηµέρες. Και µπορεί οι προσβολές στα αµπέλια κατά την ανθόβια γενιά να είναι χωρίς οικονοµική σηµασία, ωστόσο οι γεωπόνοι στις πρώιµες ποικιλίες για επιτραπέζια χρήση συνιστούν να ξεκινήσει η προστασία αµέσως µετά την καρπόδεση. Εξαίρεση αποτελούν οι πρώιµες ποικιλίες για επιτραπέζια χρήση όπως prime και superior.
Όπως σηµειώνουν οι ειδικοί, τα ενήλικα άτοµα εµφανίζονται στα τέλη Απριλίου ή στις αρχές Μαΐου. Τα αυγά εναποθέτονται κυρίως σε µπουµπούκια και εκκολάπτονται περίπου µέσα σε µία εβδοµάδα. Οι προνύµφες επιτίθενται στους οφθαλµούς των λουλουδιών και δηµιουργούν µεταξωτούς ιστούς µέσα στις αναπτυσσόµενες ταξιανθίες. Η νύµφωση λαµβάνει χώρα στις στοές ή σε ένα κοντινό και προστατευµένο σηµείο. Οι κάµπιες της επόµενης γενιάς εµφανίζονται περίπου µία εβδοµάδα αργότερα. Οι προνύµφες της δεύτερης γενιάς τρέφονται από τα αναπτυσσόµενα τσαµπιά των σταφυλιών. Η ανάπτυξή τους είναι πολύ γρήγορη σε ευνοϊκές συνθήκες και µπορεί να δηµιουργηθούν άλλες 1-2 γενιές την ίδια εποχή. Οι νύµφες διαχειµάζουν µέσα σε ένα κουκούλι κάτω από φλοιούς, σε ρωγµές στηριγµάτων ή σε άλλα προστατευµένα σηµεία.
BASF
Περίοδος υψηλών αναγκών ενόψει ανθοφορίας αμπέλου
Ιδιαίτερη και διαφοροποιηµένη είναι η φροντίδα (λιπάνσεις, φυτοπροστασία, βιοδιέγερση) που απαιτεί ο αµπελώνας, ανάλογα την παραγωγική κατεύθυνση και την ηλικία του. Ο τρόπος λίπανσης εξαρτάται επίσης: από το µέγεθος του αµπελώνα, τον βαθµό εκµηχάνισης, την ύπαρξη δικτύου άρδευσης και το είδος του λιπάσµατος.
Στα τρέχοντα αρχικά στάδια της εκβλάστησης, καθοριστικό ρόλο στην οµαλή εξέλιξη της ανάπτυξης διαδραµατίζει το άζωτο. Σταδιακά, καθώς τα πρέµνα πλησιάζουν στην άνθιση, οι θρεπτικές απαιτήσεις τους αυξάνονται και διευρύνονται και σε άλλα θρεπτικά στοιχεία όπως ο Φώσφορος (Ρ) το Κάλιο (Κ) και το Ασβέστιο (Ca). Πολύ σηµαντικά σε αυτή την φάση είναι και τα ιχνοστοιχεία Σίδηρος (Fe), το Βόριο (Β) και ο Ψευδάργυρος (Ζn) που συµµετέχουν ενεργά σε όλες τις µεταβολικές διαδικασίες από την εκβλάστησης έως την καρπόδεση.
Η απορρόφηση του αζώτου από το έδαφος παρουσιάζει δύο µέγιστα. Το πρώτο ξεκινά 2 εβδοµάδες περίπου πριν από την άνθιση µε απορρόφηση του 75% της συνολικής ποσότητας µέχρι λίγο πριν το γυάλισµα. Το δεύτερο τη περίοδο από τον τρυγητό µέχρι τη φυλλόπτωση. Όσον αφορά τον φώσφορο, η λίπανση εφαρµόζεται µε ενσωµάτωση φωσφορικών λιπασµάτων στο έδαφος κατά τη χειµέρια ανάπαυση των πρέµνων. Τα πρέµνα απορροφούν το 90% της συνολικής ποσότητας φωσφόρου από την έναρξη της βλάστησης έως και την πλήρη άνθιση.
Οι µεγάλες ανάγκες σε κάλιο έρχονται λίγο αργότερα για τον αµπελώνα. Τα πρέµνα απορροφούν το 65–70% της συνολικής ποσότητας καλίου αµέσως µετά την άνθιση και για χρονικό διάστηµα τριών (3) εβδοµάδων. Η καλιούχος λίπανση προκαλεί πρωίµιση της παραγωγής, καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά στο σταφύλι και στον παραγόµενο οίνο. Θα πρέπει και αυτή, όµως, να γίνεται µε µέτρο, γιατί η υπερβολική καλιούχος λίπανση προκαλεί πρόβληµα στην απορρόφηση του µαγνησίου (Mg), οπότε προκαλείται «ξήρανση ράχης» στο σταφύλι.
Η δράση των βιοδιεγερτών
Απαραίτητο συµπλήρωµα στις κλασικές φροντίδες της αµπέλου µαζί µε την εµφάνιση των ταξιανθιών αποτελούν και οι βιοδιεγέρτες, οι οποίοι αποτελούν ενισχυτικό ήπιας µορφής που µεγιστοποιεί τις στρεµµατικές αποδόσεις και βελτιώνει την ποιότητα. Τα αµπελόφυτα που δέχονται την επίδρασή τους, γίνονται ανθεκτικότερα στις δύσκολες καιρικές συνθήκες (αβιοτικές), όπως ξηρασία, καύσωνας, παγετός και υψηλή αλατότητα. Ωστόσο, η αποτελεσµατικότητά τους σχετίζεται µε την επάρκεια της καλλιέργειας σε θρεπτικά συστατικά, άρδευση και φως. ∆εν υποκαθιστούν το πρόγραµµα θρέψης αλλά λειτουργούν συµπληρωµατικά σ’ αυτό.
Καθώς πλέον κυκλοφορούν πολλά σκευάσµατα στην αγορά, τα οποία αποδίδουν τα µέγιστα σε διαφορετικές συνθήκες, συνιστάται η χρήση των διαφυλλικών βιοδιεγερτών να γίνεται πάντα µε πλάνο και σε συνεννόηση µε εξειδικευµένο γεωπόνο. Να σηµειωθεί εδώ πως οι εταιρείες που φέρνουν στην αγορά τους βιοδιεγέρτες συνήθως έχουν και κείνες οµάδες γεωπόνων που είναι συνεχώς κοντά στον παραγωγό, αρκεί αυτός να το ζητήσει.
Ολόκληρο το ειδικό αφιέρωμα της Agrenda είναι διαθέσιμο εδώ
