Tις προσδοκίες της Τουρκίας μετά και τα θετικά λόγια του Ντόναλντ Τραμπ για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξηγεί στη συνέντευξή του στην «Κ» ο διευθυντής του αγγλόφωνου τουρκικού ειδησεογραφικού τηλεοπτικού δικτύου «A news», Ορχάν Σαλί. O όμιλος Turkuaz, στον οποίο ανήκει το συγκεκριμένο τηλεοπτικό δίκτυο, διαθέτει πολλά κανάλια –όπως το A Haber, το ΑΤV– και εφημερίδες και θεωρείται πως τηρεί φιλοκυβερνητική στάση.
O κ. Σαλί, ο οποίος έχει καλύψει δημοσιογραφικά πολλά μέτωπα, όπως στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Συρία, στην Ουκρανία και στη Γάζα, κάνοντας συνεντεύξεις με πολλούς ηγέτες και επιχειρηματίες, επισημαίνει πως στην Αγκυρα περιμένουν ότι, μετά την ψυχρή σχέση με τον Μπάιντεν, μπορούν με τον Τραμπ να γίνουν σημαντικά βήματα στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.
– Ποιες είναι οι προσδοκίες της Τουρκίας από τις ΗΠΑ στη νέα εποχή Τραμπ;
– Η επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία είναι ένα παράθυρο ευκαιρίας για την Τουρκία. Αντί για την ψυχρή και μακρινή σχέση της εποχής Μπάιντεν, μπορεί να αποκατασταθεί ένα περιβάλλον άμεσου διαλόγου που θα καθοδηγείται από τους δύο ηγέτες. Οι προσδοκίες της Τουρκίας είναι σαφείς: Η υποστήριξη για το (κουρδικό) PKK/PYD πρέπει να σταματήσει, οι κυρώσεις CAATSA (που επιβλήθηκαν μετά την αγορά των ρωσικών S-400) πρέπει να αρθούν και να γίνουν αμοιβαία βήματα στους τομείς του εμπορίου και της άμυνας.
Επιπλέον, θα πρέπει να είμαστε εταίροι στην αμυντική βιομηχανία, να αρθούν οι κυρώσεις. Εάν συνεχιστεί η προσέγγιση του Τραμπ με τη λογική ότι «μπορούν γίνουν δουλειές με την Τουρκία», οι σχέσεις θα επανέλθουν γρήγορα σε τροχιά. Αυτό το βλέπουμε στις δηλώσεις Τραμπ από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του.
– Οι ειλικρινείς και φιλικές συνομιλίες μεταξύ Ερντογάν και Τραμπ θα φέρουν μια νέα εποχή;
– Ο Τραμπ πάντα έβλεπε τον Ερντογάν ως έναν ισχυρό ηγέτη και αυτή η εγκάρδια σχέση έχει επιλύσει πολλές κρίσεις στο παρελθόν, προτού κλιμακωθούν. Η νέα περίοδος ξεκίνησε πιο θετικά χάρη σε αυτήν την προσωπική φιλία. Στην Τουρκία αρέσει να επιτυγχάνονται αποτελέσματα μέσω της άμεσης επαφής μεταξύ των ηγετών και αυτό είναι δυνατό με τη σχέση Ερντογάν -Τραμπ. Εάν αποκατασταθεί αυτή η συχνότητα (επικοινωνίας) στον Λευκό Οίκο, θα μπορούσαμε να δούμε ακόμη και στρατηγική προσέγγιση στις σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ.
Δικαίωμα στα F-35 – Το θέμα των F-35 δεν είναι συμβολικό. Eίναι θέμα δικαιώματος. Η Tουρκία πλήρωσε και έγινε κατασκευαστής – συνεργάτης σε αυτό το έργο συμπαραγωγής. Η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να είναι πιο ευέλικτη σε αυτό.
– Θα επιστρέψει η Τουρκία στο πρόγραμμα των F-35; Ποιες είναι οι προσδοκίες από τις ΗΠΑ σχετικά με τη Συρία;
– Το θέμα των F-35 δεν είναι συμβολικό. Eίναι θέμα δικαιώματος. Η Tουρκία πλήρωσε και έγινε κατασκευαστής – συνεργάτης σε αυτό το έργο συμπαραγωγής. Η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να είναι πιο ευέλικτη σε αυτό το θέμα. Σε ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα, η Tουρκία είναι ξεκάθαρη: Η συνεργασία με το PKK/PYD πρέπει να τερματιστεί.
Η Τουρκία είναι τώρα τόσο δυνατή στο τραπέζι, όσο και στο πεδίο, και η προσδοκία της από τις ΗΠΑ είναι να εγκαταλείψουν πλήρως τα σχέδιά τους για έναν «διάδρομο τρομοκρατίας» στη βόρεια Συρία. Εάν δεν ληφθούν υπόψη οι ευαισθησίες της Τουρκίας σε περιοχές όπως η γραμμή 4 του αυτοκινητόδρομου, στο Μανμπίτζ και στο Tαλ Ριφάτ, η συνεργασία θα είναι ήδη αδύνατη.
– Μήπως ο έπαινος του προέδρου των ΗΠΑ στον Ερντογάν κατά την επίσκεψη του Νετανιάχου είναι μια προσπάθεια διαμεσολάβησης; Τι είδους στάση θα επιδείξει η Αγκυρα;
– Αφού κατά την επίσκεψη του Νετανιάχου ο Τραμπ αναφέρεται στον πρόεδρο Ερντογάν, αυτό δείχνει ότι οι ΗΠΑ δεν θέλουν να αφήσουν την Τουρκία έξω από την εξίσωση. Η στάση της Τουρκίας είναι σαφής: Δεν μπορεί να υπάρξει ομαλοποίηση χωρίς δικαιοσύνη στο παλαιστινιακό ζήτημα. Ωστόσο, εάν οι ΗΠΑ θέλουν να μειώσουν τις εντάσεις στην περιοχή, πρέπει να καθίσουν στο τραπέζι με τον Ερντογάν. Η Τουρκία έχει γίνει παράγων επίλυσης προβλημάτων όχι μόνο στην περιοχή, αλλά και στην παγκόσμια σκηνή. Νομίζω ότι η Τουρκία θα αναλάβει διαφορετικό ρόλο στον ρωσοουκρανικό πόλεμο τους επόμενους μήνες.
Ομοίως, η Tουρκία εργάζεται για την επίλυση προβλημάτων στη Λιβύη, στη Σομαλία, στον Καύκασο, στη Μέση Ανατολή και σε πολλές άλλες περιοχές. Η αυξανόμενη στρατιωτική ισχύς της τα τελευταία χρόνια και το αυξανόμενο μερίδιο πωλήσεών της στην παγκόσμια αγορά όπλων ωθούν ορισμένες χώρες να δημιουργήσουν στενές σχέσεις μαζί της. Στην πραγματικότητα, οι υπερδυνάμεις του κόσμου, συνειδητοποιώντας τη θέση της Τουρκίας στη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, θέλουν να την πάρουν μαζί τους και να εφαρμόσουν μια τέτοια στρατηγική. Το λένε οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα και η ίδια η Ε.Ε.
Με όλους και με κανένα – Οι υπερδυνάμεις του κόσμου, συνειδητοποιώντας τη θέση της Τουρκίας στη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, θέλουν να την πάρουν μαζί τους. Το λένε οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα και η ίδια η Ε.Ε.
– Εσείς ταξιδέψατε και στη Συρία για συνομιλίες με τον πρόεδρο Αλ Σάρα. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας; Ποιος είναι ο στόχος της Τουρκίας εκεί;
– Τονίζοντας ότι η θέση της Τουρκίας στη Συρία είναι «μοναδική» στη νέα εποχή, ο Αλ Σάρα επέστησε την προσοχή στη σημασία της στρατιωτικής και οικονομικής συνεργασίας. Δήλωσε ότι χρειάζονται την εμπειρία της Τουρκίας στη διαδικασία ανοικοδόμησης της Συρίας.
Αν και η Τουρκία δεν βλέπει τη Συρία ως δικό της έδαφος, παρέχει σημαντική υποστήριξη για τη σταθερότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας. Αυτή η στάση είναι κρίσιμης σημασίας για τη διατήρηση της τρέχουσας κατάστασης στη Συρία και τη συμβολή στη διαδικασία ανοικοδόμησης. Αυτή η στρατηγική της Τουρκίας είναι σημαντική όχι μόνο για τη Συρία. αλλά και για τη διασφάλιση της περιφερειακής σταθερότητας.
Ο πρόεδρος Αλ Σάρα δήλωσε ότι οι συνθήκες στα Ηνωμένα Εθνη είναι σαφείς και ότι το Ισραήλ πρέπει να συμμορφωθεί με αυτούς τους όρους το συντομότερο δυνατόν. Τόνισε ιδιαίτερα ότι η νέα συριακή διοίκηση δεν αποτελεί απειλή για το Ισραήλ, αλλά υπογράμμισε επίσης ότι δεν θα δεχθούν καμία απειλή για τη χώρα τους. Η στάση της Τουρκίας στη Συρία διαμορφώνει επίσης τη στάση της απέναντι στο Ισραήλ σε αυτό το πλαίσιο. Η χώρα λαμβάνει μια στάση που δεν θα δεχθεί καμία απειλή για την εδαφική ακεραιότητα και ασφάλεια της Συρίας.
_______________________________________________________________________
Κεντρική φωτό: Δύο άνδρες συνομιλούν έξω από καταστήματα στην αγορά Καπαλί Τσαρσί, στην Κωνσταντινούπολη. Η Αγκυρα ελπίζει ότι θα ανοίξουν ξανά οι «δουλειές» με την Ουάσιγκτον, σύμφωνα με τον Ορχάν Σαλί, ο οποίος χαρακτηρίζει «παράθυρο ευκαιρίας για την Τουρκία» την επιστροφή Τραμπ στον Λευκό Οίκο. [A.P. Photo/Francisco Seco]
