“Όταν λες ‘ναι’ στους άλλους, βεβαιώσου ότι δεν λες ‘όχι’ στον εαυτό σου.” – Paulo Coelho
Η ανάγκη για αποδοχή: Πότε γίνεται παγίδα;
Στην καθημερινότητά τους, πολλοί άνθρωποι επιδιώκουν να ευχαριστούν τους γύρω τους, θεωρώντας ότι έτσι επιδεικνύουν καλοσύνη και ενσυναίσθηση. Όμως, η συνεχής προσπάθεια να ικανοποιούνται οι άλλοι, γνωστή και ως “people-pleasing”, δεν ταυτίζεται απαραίτητα με το να είναι κάποιος πραγματικά καλός άνθρωπος. Αντιθέτως, μπορεί να κρύβει βαθύτερες ανασφάλειες και να έχει αρνητικές συνέπειες τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για τις σχέσεις του.
Advertisment
Τι είναι το “people pleasing”;
Το “people pleasing” αναφέρεται σε μια συμπεριφορά όπου το άτομο προσπαθεί να ικανοποιεί συνεχώς τους άλλους, συχνά εις βάρος των δικών του αναγκών και επιθυμιών. Αυτή η τάση μπορεί να περιλαμβάνει την αποφυγή συγκρούσεων, την υπερβολική συγγνώμη, την αποδοχή αιτημάτων που δεν επιθυμεί πραγματικά και την παραμέληση των προσωπικών του αναγκών.
Η ψευδαίσθηση της καλοσύνης
Σύμφωνα με άρθρο στο Psychology Today, οι άνθρωποι που επιδιώκουν συνεχώς να ευχαριστούν τους άλλους συχνά συμφωνούν σε αιτήματα ή προτάσεις, αλλά τελικά πράττουν κατά βούληση, εάν μπορούν να το αποφύγουν. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στις σχέσεις, καθώς οι άλλοι αντιλαμβάνονται την ανακολουθία μεταξύ λόγων και πράξεων. Επιπλέον, οι “people-pleasers” μπορεί να πιστεύουν λανθασμένα ότι οι ανάγκες τους δεν έχουν σημασία για τους άλλους, οδηγώντας τους σε μια συνεχή προσπάθεια να κερδίσουν την αποδοχή και την επιβεβαίωση.
Ενώ η καλοσύνη είναι μια ανιδιοτελής πράξη που προέρχεται από γνήσια επιθυμία για βοήθεια, το “people pleasing” συχνά καθοδηγείται από την ανάγκη για αποδοχή και τον φόβο της απόρριψης.
Advertisment
Γνήσια καλοσύνη vs. People-pleasing
Είναι σημαντικό να διακρίνεται η διαφορά μεταξύ της γνήσιας καλοσύνης και της ανάγκης για αποδοχή. Η γνήσια καλοσύνη προέρχεται από την αυτοεκτίμηση και οδηγεί σε σεβασμό, ενώ η ανάγκη για αποδοχή μπορεί να οδηγήσει σε κακομεταχείριση ή εκμετάλλευση. Ένας καλός άνθρωπος δεν αισθάνεται υποχρεωμένος να πει “ναι” σε όλα, αλλά γνωρίζει πότε να θέτει όρια χωρίς να νιώθει ενοχές.
Ψυχολογικοί Παράγοντες
Η ανάγκη για ευχαρίστηση των άλλων μπορεί να προέρχεται από παιδικές εμπειρίες, όπου η αποδοχή ήταν συνδεδεμένη με τη συμμόρφωση στις προσδοκίες των γονέων ή των φροντιστών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ενήλικες που αισθάνονται ότι πρέπει να ευχαριστούν τους άλλους για να είναι αποδεκτοί.
Πολιτισμικοί Παράγοντες
Σε ορισμένες κουλτούρες, η συλλογικότητα και η αρμονία της ομάδας υπερτερούν, ενισχύοντας τη συμπεριφορά του “people pleasing”. Σε άλλες, η ατομικότητα και η αυτοέκφραση προάγονται, επιτρέποντας μεγαλύτερη ελευθερία στην έκφραση των προσωπικών αναγκών.
Προφίλ του “People Pleaser”
Τα άτομα με αυτήν την τάση συχνά:
- Δυσκολεύονται να πουν “όχι”.
- Αναζητούν συνεχώς επιβεβαίωση.
- Αποφεύγουν τις συγκρούσεις.
- Παραμελούν τις δικές τους ανάγκες.
- Αισθάνονται υπεύθυνα για τα συναισθήματα των άλλων.
Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να οδηγήσουν σε άγχος, εξάντληση και απώλεια ταυτότητας.
Αιτίες και Αποτελέσματα
Οι αιτίες του “people pleasing” περιλαμβάνουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, φόβο απόρριψης, τραυματικές εμπειρίες και κοινωνικές προσδοκίες. Τα αποτελέσματα μπορεί να περιλαμβάνουν ψυχική εξουθένωση, δυσαρέσκεια και προβλήματα στις σχέσεις.
Πώς να ξεφύγει κάποιος από τον φαύλο κύκλο
Αν κάποιος αναγνωρίζει τον εαυτό του ως “people-pleaser”, υπάρχουν τρόποι να αποδεσμευτεί από αυτή τη συμπεριφορά χωρίς να χάσει τη θετική του φύση:
- Μάθηση του “όχι”: Δεν είναι εγωιστικό να αρνείται κάτι που δεν εξυπηρετεί.
- Διαχωρισμός της καλοσύνης από την ανάγκη για έγκριση: Η αξία ενός ατόμου δεν εξαρτάται από την ικανοποίηση των άλλων.
- Αναγνώριση των συναισθημάτων: Εάν υπάρχει αίσθημα εξάντλησης ή δυσαρέσκειας, είναι σημάδι ότι χρειάζεται επανεξέταση της στάσης.
- Εξάσκηση στην ειλικρίνεια: Η γνήσια επικοινωνία με τους άλλους ενισχύει τις σχέσεις και δεν τις υπονομεύει.
Είναι σημαντικό να αξιολογούμε τα αιτήματα των άλλων με βάση τους προσωπικούς μας στόχους και ενδιαφέροντα, αντί να συμφωνούμε αυτόματα.
Η πραγματική καλοσύνη
Το να είναι κάποιος καλός άνθρωπος δεν σημαίνει ότι είναι υποχρεωμένος να ευχαριστεί τους πάντες. Η πραγματική καλοσύνη περιλαμβάνει τον σεβασμό προς τους άλλους, αλλά και προς τον εαυτό. Θέτοντας όρια και δρώντας με αυθεντικότητα, μπορεί να διατηρήσει υγιείς σχέσεις, να προστατεύσει την ψυχική του υγεία και να δείξει πραγματική καλοσύνη, τόσο στους άλλους όσο και στον εαυτό του.
“Η αληθινή καλοσύνη δεν είναι να προσπαθείς να ευχαριστήσεις τους άλλους· είναι να είσαι ειλικρινής και συμπονετικός χωρίς να χάνεις τον εαυτό σου στη διαδικασία.”
