O πόλεμος στην Ουκρανία υπήρξε ένα ορμητήριο στρατιωτικής καινοτομίας για τα drone ως όπλο πολέμου. Μεταξύ των πιο ενδιαφερουσών είναι η χρήση «κινήτρων (σ.σ. και λογικής) βιντεοπαιχνιδιών» για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των ενόπλων δυνάμεων στην καταπολέμηση της ρωσικής εισβολής, όπως αναφέρει ο Economist.
Το σύστημα εξασφαλίζει ότι οι επιτυχημένοι χειριστές drone αποκτούν νέα αεροσκάφη πριν από τους λιγότερο αποτελεσματικούς συναδέλφους τους. Τώρα η διαδικασία αναβαθμίζεται με αυτό που ο Μιχαΐλο Φεντόροφ, υπουργός ψηφιακού μετασχηματισμού της Ουκρανίας, αποκάλεσε «Amazon για τον στρατό»: ένα σύστημα που επιτρέπει στις μονάδες να αγοράζουν εξοπλισμό μάχης με πόντους που κερδίζουν καταστρέφοντας ρωσικά οχήματα και άλλους στόχους.
Η «παιχνιδοποίηση», όρος που επινοήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, έχει χρησιμοποιηθεί σε πολλούς τομείς, από την υγειονομική περίθαλψη και τα προγράμματα αφοσίωσης πελατών έως την εκπαίδευση και την παραγωγικότητα στο χώρο εργασίας.
Οι συμμετέχοντες συγκεντρώνουν πόντους- συνήθως υπάρχουν πίνακες αρχηγών, ράβδοι προόδου, επίπεδα και σήματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι πόντοι μπορούν να μετατραπούν σε ανταμοιβές πέρα από την ικανοποίηση της «νίκης» που ορίζεται στο παιχνίδι.
Πως ο πόλεμος γίνεται παιχνίδι
Η παιχνιδοποίηση ήρθε στον πόλεμο των μη επανδρωμένων αεροσκαφών τον Αύγουστο του 2024, όταν ο Στρατός των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, μια πρωτοβουλία που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση για την απόκτηση μη επανδρωμένων αεροσκαφών για τις ένοπλες δυνάμεις, εγκαινίασε ένα σύστημα «μπόνους».
Ο πόλεμος με drones είναι κατάλληλος για την παιχνιδοποίηση, επειδή όλοι οι σκοτωμοί καταγράφονται από τις ίδιες κάμερες των μη επανδρωμένων αεροσκαφών που χρησιμοποιούνται για την πτήση των αεροσκαφών και υπάρχει ήδη ένα σύστημα για την καταγραφή τους. Μόλις καταγραφεί, ταυτοποιηθεί και επιβεβαιωθεί μια δολοφονία από drone, κερδίζει έναν αριθμό πόντων ανάλογα με τη στρατιωτική αξία του αντικειμένου που καταστράφηκε.
Ένας χειριστής μη επανδρωμένου αεροσκάφους που καταστρέφει ένα άρμα T-90M -το πιο προηγμένο όχημα μάχης της Ρωσίας- με ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος πρώτης προβολής (FPV) μιας χρήσης, κερδίζει αρκετούς πόντους ώστε η μονάδα του να είναι επιλέξιμη για να λάβει άλλα 15 (τα οποία θα κοστίσουν στις ένοπλες δυνάμεις συνολικά περίπου 10.000 δολάρια).
Το σύστημα δίνει κίνητρο στους χειριστές να βρίσκουν στόχους υψηλής αξίας και σημαίνει ότι οι μονάδες που σημειώνουν σκοτωμούς ανταμείβονται με άμεσο ανεφοδιασμό. Παρόλο που η Ουκρανία παρήγαγε 1,5 εκατ. μη επανδρωμένα αεροσκάφη πέρυσι, δεν υπάρχουν ποτέ αρκετά.
Πως η διμοιρία drone μετατράπηκε σε σύνταγμα
Το επίλεκτο 414ο Τάγμα Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών Κρούσης Μη Επανδρωμένων Συστημάτων Πεζοναυτών, περισσότερο γνωστό ως «Τα Πουλιά του Μαγιάρ», από τον χαρισματικό διοικητή τους, Ρόμπερτ Μπρόβντι (διακριτικό παρατσούκλι Μαγιάρ), έχει εφαρμόσει αυτό το σύστημα με επιτυχία. Ιδρύθηκε το 2022 ως διμοιρία -ένας σχετικά μικρός σχηματισμός- και έγινε πλήρες σύνταγμα στα τέλη του 2024.
Τώρα αντιπροσωπεύει το 8% των ρωσικών τεθωρακισμένων που καταστρέφει η Ουκρανία, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Τον Απρίλιο η μονάδα ανέβηκε στην κορυφή του πίνακα κατάταξης με 16.298 πόντους, από τη δεύτερη θέση, και έκτοτε παραμένει εκεί. Τον Ιούνιο ο Μπρόβντι διορίστηκε γενικός επικεφαλής των μη επανδρωμένων δυνάμεων της Ουκρανίας.
Τον Απρίλιο ο υπουργός Φεντόροφ ανακοίνωσε ότι το σύστημα πόντων θα ενσωματωθεί με το Brave 1 Market, ένα σύστημα που επιτρέπει στις μάχιμες μονάδες να αποκτούν εξοπλισμό απευθείας, παρακάμπτοντας την τυπική διαδικασία προμηθειών, η οποία μπορεί να είναι αργή και δυσκίνητη.
Το σύστημα παρακινεί επίσης τα στρατεύματα να καταγράφουν κάθε χτύπημα με μη επανδρωμένο αεροσκάφος, κάτι που πρέπει να κάνουν χειροκίνητα. Αυτό δίνει στους διοικητές μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα των μαχών.
Το gameplay έχει να κάνει με ζωές
Εκτός από τη διοχέτευση των πόρων εκεί όπου χρησιμοποιούνται καλύτερα, η παιχνιδοποίηση διαμορφώνει τον χαρακτήρα της μάχης, σύμφωνα με τον Φεντόροφ. Σημειώνει ότι ο Στρατός των Drones αύξησε πρόσφατα τον αριθμό των πόντων για τη δολοφονία ενός πεζού στρατιώτη από δύο σε έξι. Μονάδες όπως οι Birds of Magyar άρχισαν αμέσως να σκοτώνουν περισσότερους πεζικάριους.
Ο Φεντόροφ λέει ότι αυτό οδήγησε σε διπλασιασμό του αριθμού των απωλειών του ρωσικού πεζικού. Μια μεταγενέστερη αλλαγή διπλασίασε τον αριθμό των πόντων για την εξόντωση των Ρώσων χειριστών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καθιστώντας τους στόχους υψηλότερης αξίας από τα άρματα μάχης.
Τέτοιες αλλαγές δείχνουν πώς το σύστημα μπορεί να μετατοπιστεί ανάλογα με τις προτεραιότητες των διοικητών. Οδήγησαν επίσης σε μείωση του αριθμού των τανκς που καταστράφηκαν.
Δεν καταλαβαίνεις πως σκοτώνεις στρατιώτες ή πολίτες – Γίνεται απρόσωπο
Οι επικριτές έχουν καταγγείλει τους απάνθρωπους «πολέμους βιντεοπαιχνιδιών» από τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου το 1991. Τους έχει προκαλέσει απογοήτευση το γεγονός ότι η παιχνιδοποίηση ανταμείβει τη θανάτωση με βαθμολογίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να κερδηθούν εικονικά μετρητά για την αγορά περισσότερων όπλων.
Οι παραδοσιακοί του πολέμου μπορεί να ανησυχούν ότι η παιχνιδοποίηση υπονομεύει τη στρατιωτική ιεραρχία με την αποκέντρωση του ελέγχου των προμηθειών. Αλλά η χρήση ποσοτικών στόχων στον πόλεμο δεν είναι καινούργια. Ο αριθμός των νεκρών ήταν το «κύριο μέτρο προόδου» για τις αμερικανικές δυνάμεις στον πόλεμο του Βιετνάμ, σημειώνει ένας ιστορικός.
Καθόριζαν ποιος έπαιρνε μετάλλια, προαγωγές και ακόμη και ανταμοιβές, όπως ο χρόνος μακριά από το μέτωπο. Οι σημερινοί πολεμιστές, που μεγάλωσαν παίζοντας βιντεοπαιχνίδια, θα δουν αναμφίβολα την παιχνιδοποίηση ως μια αναπάντεχη εξέλιξη αυτής της ιδέας.
