Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται αδιάκοπα από την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022.
Αναλυτές αναφέρονται στα πιο πιθανά σενάρια για τον τερματισμό του πολέμου, ωστόσο κανείς δεν είναι σε θέση να κάνει ασφαλείς προβλέψεις
Το Al Jazeera, σε ανάλυσή του, μεταφέρει τις απόψεις Ουκρανού στρατιωτικού, του πρώην αναπληρωτή αρχηγού του ουκρανικού στρατού και αναλυτών για το πώς θα εξελιχθεί η μεγαλύτερη σύγκρουση επί ευρωπαϊκού εδάφους μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Οι Ρώσοι στρατιώτες είναι τρομοκρατημένοι από τους Ουκρανούς», είπε ο Βασίλι, Ουκρανός αξιωματικός που κούτσαινε ενώ περπατούσε στο λιθόστρωτο της πλατείας Σόφια στο Κίεβο, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο χριστουγεννιάτικο δέντρο της Ουκρανίας.
«Έχω μπει μέσα στα χαρακώματά τους. Μας φοβούνται πραγματικά», δήλωσε στο Al Jazeera.
Ωστόσο, ο φόβος τους δεν σημαίνει ότι το Κίεβο μπορεί να υπαγορεύσει τους όρους τερματισμού του πολέμου, καθώς η Ρωσία διαθέτει περισσότερους στρατιώτες, ισχυρότερη οικονομία και πολύ μεγαλύτερο πολεμικό ταμείο, ενώ η Ουκρανία παραμένει σε μειονεκτική θέση όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό και τον οπλισμό, είπε ο ίδιος.
«Όταν βλέπω τον εχθρό σε απόσταση 800 μέτρων, φωνάζω στον ασύρματο ότι βλέπω ένα άρμα μάχης και δίνω τις συντεταγμένες του, αλλά μου λένε ‘Περίμενε’, και τότε συνειδητοποιώ ότι απλά δεν έχουμε τίποτα για να το χτυπήσουμε», δήλωσε ο Βασίλι, αναφερόμενος στην τρομερή έλλειψη πυρομαχικών ενώ βρισκόταν στην πρώτη γραμμή, πριν χάσει το αριστερό του πόδι από νάρκη το 2023.
Ο Βασίλι παρέμεινε στην υπηρεσία και ζήτησε να μη δημοσιοποιηθεί το επώνυμό του, σύμφωνα με τους κανονισμούς που ισχύουν σε καιρό πολέμου.
«Κανείς δεν μπορεί να ελπίζει στο πλήρες τέλος του πολέμου»
Ένας τετράστερος στρατηγός πιστεύει, ωστόσο, ότι το μόνο ρεαλιστικό επίτευγμα θα μπορούσε να είναι μια «παύση» στον πόλεμο, ο οποίος θα εισέλθει στον πέμπτο χρόνο του τον Φεβρουάριο του 2026.
«Με έναν τόσο επιθετικό γείτονα (σ.σ. τη Ρωσία), δεν μπορεί κανείς να ελπίζει στο πλήρες τέλος του πολέμου», δήλωσε στο AJ ο Ιχόρ Ρομανένκο, πρώην αναπληρωτής αρχηγός του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας.
«Δεν θα υπάρξει ειρήνη με τη Ρωσία έως ότου απελευθερώσουμε τα εδάφη εντός των συνόρων της Ουκρανίας (σ.σ. μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης) του 1991», δήλωσε.
Κι αν η Μόσχα παραβιάσει την εκεχειρία, το Κίεβο θα πρέπει να «σταματήσει τους Ρώσους στην πρώτη γραμμή» μέσω μιας σημαντικής ενίσχυσης του στρατιωτικού του δυναμικού, πρόσθεσε.
Το Κίεβο θα πρέπει να εισαγάγει καθολική και «δίκαιη» επιστράτευση χωρίς εξαιρέσεις, να ενισχύσει περαιτέρω την εγχώρια παραγωγή όπλων, να δώσει προτεραιότητα στις ανάγκες του πολέμου στις οικονομικές του αποφάσεις και να εισαγάγει αυστηρότερο στρατιωτικό νόμο, πρότεινε ο ίδιος.
Φέτος, ο στρατιωτικοβιομηχανικός τομέας της Ουκρανίας κάλυψε έως και το 40% των αναγκών των ενόπλων δυνάμεων – μια σημαντική αύξηση από το 15-20% το 2022.
Οι Δυτικοί σύμμαχοι του Κιέβου καλύπτουν το υπόλοιπο 60% – και η περαιτέρω βοήθειά τους θα πρέπει να είναι «αποφασιστική και γρήγορη», δήλωσε ο Ρομανένκο.
Ουκρανοί στρατιώτες στο Ντονέτσκ.
Αν αντέξει το Κίεβο…
«Μια ευκαιρία» για την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας ενδέχεται να παρουσιαστεί το δεύτερο εξάμηνο του 2026, εάν η Ρωσία δεν καταφέρει να διαπεράσει την πρώτη γραμμή του μετώπου και να προχωρήσει γρήγορα και έτσι συνειδητοποιήσει ότι το Κίεβο μπορεί να αντέξει τον πόλεμο εξάντλησης, σύμφωνα με τον Βολοντίμιρ Φεσένκο, επικεφαλής της δεξαμενής σκέψης Penta που εδρεύει στην ουκρανική πρωτεύουσα.
«Όλα θα εξαρτηθούν από την προθυμία του Κρεμλίνου και του (σ.σ. Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ) Πούτιν να συμφωνήσουν», πρόσθεσε ο ίδιος.
Εάν η «αδιέξοδη» εξέλιξη του πολέμου γίνει σαφής στη Μόσχα για το επόμενο έτος, τότε υπάρχει ελπίδα να επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία έως τα τέλη του 2025, είπε.
Ακόμη κι αν ο Πούτιν συμφωνήσει, θα χρειαστούν μήνες για να επιλυθούν οι διαφορές και να «συνδεθούν» οι εκδοχές των αντιμαχόμενων πλευρών για μια ειρηνευτική συμφωνία, είπε ο Φεσένκο.
Η Ουκρανία ενδέχεται να αναγκαστεί να υποκύψει στις απαιτήσεις του Λευκού Οίκου να παραχωρήσει το τμήμα της περιοχής του Ντονέτσκ που ελέγχεται από το Κίεβο, συμπεριλαμβανομένων αρκετών ισχυρά οχυρωμένων πόλεων και κωμοπόλεων, σε αντάλλαγμα για την αποχώρηση της Ρωσίας από τρεις ουκρανικές περιοχές στα ανατολικά και βόρεια – διαφορετικά, ο πόλεμος θα συνεχιστεί μέχρι το 2027, εκτίμησε ο ίδιος.
Ποιος ελέγχει τι στην Ουκρανία
Πηγή: Al Jazeera, ISW
Το «φινλανδικό» σενάριο
Υπάρχουν μεγαλύτεροι παγκόσμιοι παράγοντες που επηρεάζουν το πιθανό τέλος του πολέμου, όπως σημειώνει το AJ.
Το 2026, ο ίδιος ο ορισμός της συλλογικής Δύσης θα αλλάξει μετά την αποχώρηση της Ουάσιγκτον από τον ρόλο του «παγκόσμιου αστυνομικού» και το τέλος της «Δυτικής ηγεμονίας» στον υπόλοιπο κόσμο, σύμφωνα με τον αναλυτή Ιχάρ Τισκέβιτς, ο οποίος εδρεύει στο Κίεβο.
Αυτή η διαδικασία θα προκαλέσει επίσης τον «εκφυλισμό» του διεθνούς δικαίου, ο οποίος θα επηρεάσει τη θέση της Ουκρανίας, υποστήριξε.
Για την Ουκρανία, η χειρότερη εξέλιξη είναι ένα «φινλανδικό» σενάριο, είπε ο Τισκέβιτς, αναφερόμενος στον φινλανδο-σοβιετικό πόλεμο του 1939, όταν η Μόσχα προσπάθησε να ανακαταλάβει την επαρχία της από την τσαρική εποχή.
Παρόλο που οι σοβιετικές δυνάμεις υπέστησαν βαριές απώλειες που οδήγησαν στην εισβολή της ναζιστικής Γερμανίας στην ΕΣΣΔ το 1941, η Μόσχα κατέκτησε το ένα δέκατο του εδάφους της Φινλανδίας και ανάγκασε το Ελσίνκι να το αναγνωρίσει, τονίζεται.
Στην περίπτωση της Ουκρανίας, το «φινλανδικό σενάριο» θα σημαίνει την αναγνώριση από το Κίεβο των περιοχών που κατέχει η Μόσχα ως μέρους της Ρωσίας.
Το «γεωργιανό» και το «προσωρινό» σενάριο
Ο Τισκέβιτς χαρακτήρισε ένα άλλο πιθανό σενάριο ως «γεωργιανό», αναφερόμενος στον πόλεμο του 2008 μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας, όταν η Μόσχα νίκησε τις ασθενέστερες γεωργιανές δυνάμεις και «αναγνώρισε» δύο αποσχισθείσες περιοχές – τη Νότια Οσετία και την Αμπχαζία – ως «ανεξάρτητες».
Για την Ουκρανία, το «γεωργιανό» σενάριο σημαίνει ότι δεν θα έχει κανέναν έλεγχο επί των κατεχόμενων περιοχών, αλλά το Κίεβο θα αρνηθεί να τις αναγνωρίσει ως ρωσικές.
Ένα τρίτο, «προσωρινό» σενάριο σημαίνει ότι ο πόλεμος θα «παγώσει» και οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν, είπε.
Στιγμιότυπο μετά από ρωσική επίθεση με drone στην Οδησσό.
Το σενάριο για τον τερματισμό του πολέμου
Υπάρχει μόνο ένα σενάριο για το τέλος του πολέμου, σύμφωνα με τον Νικολάι Μιτρόκιν, ερευνητή στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης στη Γερμανία.
Η Ουκρανία θα «εκδιωχθεί» από το υπόλοιπο ένα πέμπτο της νοτιοανατολικής περιοχής του Ντονέτσκ – ή θα πρέπει να την εγκαταλείψει οικειοθελώς και να αναγνωρίσει την απώλεια του 90% της γειτονικής περιοχής Ζαπορίζια και του 15% της περιοχής Ντνιπροπετρόφσκ, που ελέγχονται επί του παρόντος από τη Ρωσία, ανέφερε.
Καθώς η πίεση της Δύσης με τη μορφή κυρώσεων κατά της Ρωσίας είναι «αδύναμη», επειδή πάρα πολλά κράτη ενδιαφέρονται να τις παρακάμψουν και να συνεχίσουν τις εμπορικές συναλλαγές με τη Μόσχα, το Κρεμλίνο διαθέτει αρκετούς πόρους για να συνεχίσει τον πόλεμο για τουλάχιστον άλλα δύο χρόνια, είπε ο Μιτρόκιν.
Με τη σειρά της, η Ουκρανία διαθέτει τους πόρους για να αντισταθεί, αλλά η «διεφθαρμένη και δειλή» κυβέρνησή της δεν είναι σε θέση να κινητοποιήσει αρκετό ανθρώπινο δυναμικό, υποστήριξε ο ίδιος.
Ως αποτέλεσμα, οι ουκρανικές δυνάμεις υποχωρούν αργά σε βασικές κατευθύνσεις, καθώς οι Δυτικοί μεσολαβητές δεν μπορούν να πείσουν τη Ρωσία να σταματήσει, είπε.
«Υπάρχουν, ωστόσο, πιθανότητες ο Τραμπ και η κυβέρνησή του να αναγκάσουν τον Ζελένσκι να εγκαταλείψει το Ντονέτσκ ή να διεξαγάγει προεδρικές εκλογές σε καιρό πολέμου και να αλλάξει πραγματικά την ομάδα που κυβερνά την Ουκρανία», δήλωσε ο Μιτρόκιν στο Al Jazeera.
Εν τω μεταξύ, πολλοί Ουκρανοί είναι όλο και πιο κουρασμένοι από τον πόλεμο, τους ρωσικούς βομβαρδισμούς, τις διακοπές ρεύματος και την οικονομική ύφεση.
«Το Ντονέτσκ ήταν η πηγή των προβλημάτων μας. Ας το πάρει η Ρωσία και ας πληρώσει δεκάδες δισεκατομμύρια για να το ανοικοδομήσει», δήλωσε στο AJ ο Τάρας Τιμόστσκουκ, ένας 63χρονος πρώην οικονομολόγος, αναφερόμενος στην εξέγερση των αυτονομιστών που υποστηρίχθηκε από τη Μόσχα στο Ντονέτσκ και στο γειτονικό Λουγκάνσκ το 2014.
«Θέλω να ξυπνάω επειδή τα πουλιά κελαηδούν, όχι επειδή ακούω ρωσικά drones και πυραύλους», πρόσθεσε.
