«Πάμε πολύ καλά, πλησιάζουμε σε θερμοκρασίες συντήρησης και εκεί τουλάχιστον δεν θα κινδυνεύουμε να χαλάσουμε». Στο ΠΑΣΟΚ έχουν αρχίσει και υιοθετούν ανεκδοτολογικές αναφορές για να περιγράψουν την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το κόμμα. Είναι, όμως, το γλυκόπικρο χιούμορ της απελπισίας αυτό που κυριαρχεί. Δεν πρόκειται για αστεϊσμούς που εκπέμπουν θετική διάθεση και αισιοδοξία.
Η αναφορά στις θερμοκρασίες συντήρησης συνδέεται με την επίμονη δημοσκοπική κάμψη του κόμματος, που δείχνει δυσεπίλυτος γρίφος και επαναφέρει στο προσκήνιο ερωτήματα και διλήμματα για στρατηγικές επιλογές και για περιθώρια κινήσεων που υπάρχουν. Τα κεντρικά ερωτήματα είναι δύο: αν μπορεί το ΠΑΣΟΚ να αντιστρέψει την εικόνα των δημοσκοπήσεων πριν αυτή παγιωθεί και αν υπάρχει διάθεση να δοθεί ξανά η μάχη για αύξηση των ποσοστών, που πλέον παραπέμπει στον μύθο του Σισύφου και στο αέναο βασανιστήριό του.
Στην ηγετική ομάδα εμφανίζονται να επενδύουν στη στρατηγική που μέχρι τώρα έχει επιλεγεί. «Δεν μπορούμε να διαταράξουμε το σχέδιό μας, δεν μπορούμε συγκυριακά να αντιδράμε και να αλλάζουμε τον σχεδιασμό μας», αναφέρει ηγετικό στέλεχος του κόμματος. Η στρατηγική αυτή ξεδιπλώνεται σε τρεις κατευθύνσεις, και αναμένεται να ενταθεί το επόμενο διάστημα: επιμονή σε προγραμματικό λόγο με συγκεκριμένες παρεμβάσεις για όλα τα μεγάλα θέματα της καθημερινότητας (ακρίβεια, στεγαστικό, δημογραφικό, οικονομία κ.λπ.), επικοινωνία με την εκλογική βάση μέσω των περιφερειακών συνεδρίων και, τέλος, οργανωτική αντεπίθεση με ορίζοντα το συνέδριο και την εκλογή νέων οργάνων.
Μέσα από αυτό το τρίπτυχο θα επιδιωχθεί «ένα άλμα στα ποσοστά και στην απήχηση». Παραμένει κρίσιμο ερώτημα, ασφαλώς, το πώς μια στρατηγική που ακόμα και την περίοδο που φάνηκε να αποδίδει απέφερε με πολύ αργούς ρυθμούς κέρδη, τώρα θα αποδώσει άλματα.
Βλέπουν «πόλεμο»
Για την επίμονη δημοσκοπική πίεση στη Χαριλάου Τρικούπη πιστεύουν ότι είναι αποτέλεσμα σταθερής στόχευσης του ΠΑΣΟΚ από την πλευρά της κυβέρνησης και ενός οργανωμένου «πολέμου» διά των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. «Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι απευθυνόμαστε στις ίδιες δεξαμενές ψηφοφόρων και για να καταφέρουν να διατηρήσουν το 30%, βάζουν εμάς στο στόχαστρο». Ακόμα και αυτό να ισχύει όμως, το ζητούμενο δεν είναι να διαπιστώσεις τα αίτια της πίεσης, αλλά να βρεις τρόπο να απεγκλωβιστείς από αυτήν. Και για την ώρα δεν φαίνεται να υπάρχουν απαντήσεις.
Προσήλωση στο σχέδιο – «Δεν μπορούμε να διαταράξουμε το σχέδιό μας, δεν μπορούμε συγκυριακά να αντιδράμε και να αλλάζουμε τον σχεδιασμό μας», αναφέρει ηγετικό στέλεχος του κόμματος.
Το αφήγημα της ηγετικής ομάδας του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης προεξοφλεί ότι η κατάληψη, δημοσκοπικά, της δεύτερης θέσης από την Πλεύση Ελευθερίας είναι συγκυριακή και ότι ένα κόμμα προσωποπαγές, χωρίς στελέχη και μονοθεματικό, χωρίς πλήρες πρόγραμμα, δεν μπορεί να απαντήσει στο αίτημα των ψηφοφόρων για εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Είναι, όμως, έτσι;
Μεταξύ των στελεχών του ΠΑΣΟΚ υπάρχουν αρκετοί που θεωρούν ότι ενδεχομένως το ενδιαφέρον και η προσδοκία για μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση υποχωρούν έναντι του θυμού και της κόπωσης του εκλογικού ακροατηρίου, που εκφράζονται πιο εύκολα και πιο αυθεντικά από κόμματα που φωνάζουν και που επιλέγουν οξύ πολιτικό λόγο, χωρίς στρογγυλοποιήσεις. Είναι εκείνοι που θεωρούν ότι η λογική ίσων αποστάσεων του ΠΑΣΟΚ δεν αποδίδει και θα πρέπει αυτό να αλλάξει γρήγορα και να υιοθετηθεί ένας πιο ξεκάθαρος προσανατολισμός.
Βουβή αμφισβήτηση
Επτά μήνες μετά την επανεκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία του κόμματος, ο προβληματισμός για τις επιλογές και για την προσωπική απήχησή του έχει επανέλθει. Ωστόσο, δεν υπάρχει διάθεση να τεθεί ανοιχτά θέμα ηγεσίας. Αν κάποιοι στοιχημάτιζαν από πού θα μπορούσε να εκδηλωθεί μια τέτοια κίνηση, μάλλον θα «έδειχναν» προς την πλατεία Κοτζιά και τον Χάρη Δούκα, που έχει εκφράσει μεγαλοφώνως τη διαφωνία του με επιλογές της ηγεσίας, ενώ σε συζητήσεις πολιτικού παρασκηνίου βρίσκεται να πρωταγωνιστεί ακόμα και σε σενάρια ίδρυσης νέου κόμματος, καθώς τα υφιστάμενα στον χώρο της Κεντροαριστεράς δεν δείχνουν να μπορούν να αποκτήσουν δυναμική. «Εμείς δεν πρόκειται να θέσουμε θέμα ηγεσίας», ξεκαθαρίζουν συνεργάτες του, οι οποίοι απορρίπτουν τα σενάρια που ακούγονται.
Και μπορεί μεγαλόφωνη αμφισβήτηση του προέδρου να μην υπάρχει, στις ιδιωτικές συζητήσεις τους, ωστόσο, κομματικά στελέχη μουρμουρίζουν όλο και περισσότερο. Η γκρίνια για τα κομματικά όργανα που δεν λειτουργούν και για το συνέδριο που καθυστερεί είναι διάχυτη. Κάποιοι πιστεύουν ότι το μόνο με το οποίο η ηγεσία ασχολείται κατά προτεραιότητα είναι οι παρασκηνιακές κινήσεις και συνεννοήσεις, με στόχο να ελεγχθεί το συνέδριο και η σύνθεση των οργάνων. Να εξασφαλιστεί ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης θα ελέγχει το κόμμα και την επομένη του συνεδρίου και της ανάδειξης νέων οργάνων. Θεωρούν ότι ένα πρώτο δείγμα γραφής δόθηκε με τον τρόπο που στελεχώθηκαν πρόσφατα οι τομείς.
Απορρίπτουν σενάρια – «Εμείς δεν πρόκειται να θέσουμε θέμα ηγεσίας», ξεκαθαρίζουν συνεργάτες του Χάρη Δούκα, απορρίπτοντας σενάρια που εμπλέκουν τον δήμαρχο ακόμα και στην ίδρυση νέου κόμματος.
Ομως, αυτό το παιχνίδι ελέγχου θεωρείται καταστροφικό. «Εάν όλη μας η ενέργεια εξαντλείται στον εσωκομματικό μικρόκοσμο, όλο και λιγότεροι θα θεωρούν ότι τους αφορά αυτό που λέει το κόμμα», αναφέρεται. Η αναφορά, δε, του Κώστα Τσουκαλά ότι η δεύτερη θέση δεν θα είναι αποτυχία αν συνοδευτεί από σημαντική άνοδο του ποσοστού σε σχέση με τις ευρωεκλογές, δεν θεωρήθηκε ούτε τυχαία ούτε αθώα, αλλά ως αφετηρία να χαμηλώσει ο πήχυς για τις επόμενες εκλογές.
Ακόμα και στελέχη που στήριξαν τον Νίκο Ανδρουλάκη στη διεκδίκηση της ηγεσίας εκφράζουν προβληματισμό για την πορεία που έχουν πάρει τα πράγματα. Θεωρούν ότι θα έπρεπε να γίνουν κινήσεις μεγαλύτερης εξωστρέφειας. Να ανοίξει το κόμμα σε όλους τους χώρους της κοινωνίας για να υποδεχθεί και να αξιοποιήσει περισσότερους ανθρώπους. Να μπορεί να δείξει ότι έχει ένα ισχυρό στελεχικό δυναμικό.
Ολοι, πάντως, φαίνεται ότι συμφωνούν σε μια κοινή διαπίστωση: ότι δεν μπορεί να αφεθεί η κατάσταση αυτή να παραταθεί.
