Περισσότερα από 200 ισραηλινά αεροσκάφη συμμετείχαν σε πέντε κύματα αεροπορικών επιδρομών, πλήττοντας τουλάχιστον 100 στόχους σε όλη την επικράτεια του Ιράν. Μεταξύ αυτών, σημαντικές ήταν οι επιθέσεις στο βασικό πυρηνικό εργοστάσιο του Νατάνζ, καθώς και σε εγκαταστάσεις βαλλιστικών πυραύλων.
Επιπλέον, αναφέρθηκε ο θάνατος τουλάχιστον εννέα ανώτερων Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων και υψηλόβαθμων στρατιωτικών αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένων του αρχηγού του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων και του διοικητή των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC).
Σύμφωνα με τον Guardian οι επιθέσεις εκτείνονται σε πολλές περιοχές, όπως η Τεχεράνη, η Σιράζ, η Ταμπρίζ, η Ισφαχάν και η Κερμάνσαχ, δείχνοντας την κλίμακα και τον συντονισμό της εκστρατείας.
Επιθέσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Νατάνζ
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) επιβεβαίωσε τις επιδρομές στο εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου στο Νατάνζ, το οποίο βρίσκεται περίπου 135 μίλια νοτιοανατολικά της Τεχεράνης. Η επίθεση ξεκίνησε νωρίς το πρωί της Παρασκευής, περίπου στις 4 π.μ. τοπική ώρα.
Το Νατάνζ αποτελεί τον πυρήνα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, παράγοντας μεγάλο μέρος του πυρηνικού καυσίμου της χώρας. Διαθέτει σημαντικό απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου, το οποίο, σύμφωνα με τις δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών, ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.
Δορυφορικές εικόνες αποκάλυψαν σοβαρές ζημιές στον ηλεκτρικό υποσταθμό που τροφοδοτεί το εργοστάσιο και στο υπέργειο πιλοτικό εργοστάσιο εμπλουτισμού καυσίμου, όπου φιλοξενούνται εκατοντάδες φυγοκεντρωτές.
Παράλληλα, το κύριο εργοστάσιο εμπλουτισμού, με περίπου 15.000 φυγοκεντρωτές, φαίνεται να μην έχει υποστεί σημαντικές ζημιές.
Η αντίδραση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας
Ο γενικός διευθυντής της Διεθνούς Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) Ραφαέλ Γκρόσι ενημέρωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών την Παρασκευή ότι η πρόσφατη αεροπορική επίθεση του Ισραήλ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν στο Νατάνζ είχε ως αποτέλεσμα τη «ραδιενεργή και χημική μόλυνση».
«Το Ισραήλ κατέστρεψε το υπέργειο τμήμα της πυρηνικής εγκατάστασης στο Νατάνζ», δήλωσε ο Γκρόσι. «Δεν υπάρχουν ενδείξεις ζημιών στις υπόγειες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού της εγκατάστασης, αλλά η διακοπή ρεύματος ενδέχεται να έχει επηρεάσει τους φυγοκεντρωτές. Υπάρχει διαρροή ραδιενεργών και χημικών ουσιών στην εγκατάσταση».
Άλλοι στρατηγικοί στόχοι
Εκτός από το Νατάνζ, αναφέρθηκαν επιθέσεις και στην εγκατάσταση εμπλουτισμού πυρηνικού καυσίμου στο Φορντόου, μια περιοχή που βρίσκεται βαθιά υπόγεια και θεωρείται σχεδόν άτρωτη.
Οι ζημιές εκεί ήταν περιορισμένες.
Επίσης, ισραηλινές δυνάμεις στόχευσαν το Μπιντ Κανέ, όπου βρίσκονται εγκαταστάσεις ανάπτυξης και παραγωγής πυραύλων, καθώς και συστήματα αεροπορικής άμυνας στο δυτικό Ιράν.
Οι επιθέσεις φαίνεται να ξεπερνούν τη δήλωση του Ισραήλ ότι στόχος είναι η αποτροπή της απόκτησης πυρηνικών όπλων από την Τεχεράνη.
Πληροφορίες αναφέρουν επιθέσεις σε ιδιωτικές κατοικίες ανώτερων αξιωματούχων και επιστημόνων, προκαλώντας συζητήσεις για μια ευρύτερη στρατιωτική επιχείρηση.
Απώλειες σε ανώτερους αξιωματούχους
Μεταξύ των νεκρών ήταν ο στρατηγός Μοχάμεντ Μπαγκερί, αρχηγός του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν, και ο στρατηγός Χοσείν Σαλαμί, διοικητής των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης. Η δολοφονία τους υποδηλώνει μια επίθεση «αποκεφαλισμού» με στόχο την αποδυνάμωση της ηγεσίας του Ιράν.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, τόνισε ότι οι επιχειρήσεις αποσκοπούν στην ανατροπή της θεοκρατίας και όχι στον ιρανικό λαό, καταγγέλλοντας τη «βάρβαρη δικτατορία» που καταπιέζει τον λαό της χώρας.
Μέχρι το Σάββατο, είχαν επίσης αναφερθεί επιθέσεις στη στρατιωτική βάση του Παρτσίν και στο υπόστεγο μαχητικών στο αεροδρόμιο Μεχραμπάντ.
Προφίλ των στρατηγών Σαλαμί και Μπαγκερί
Ο Χοσείν Σαλαμί ξεκίνησε την καριέρα του το 1980 στο IRGC, κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ. Το 2009 έγινε αναπληρωτής διοικητής και το 2019 ανέλαβε διοικητής μιας δύναμης 125.000 ανδρών που παίζει σημαντικό ρόλο στην εξωτερική πολιτική του Ιράν. Υπόκειται σε κυρώσεις από τον ΟΗΕ και τις ΗΠΑ λόγω της εμπλοκής του στα πυρηνικά και στρατιωτικά προγράμματα της χώρας.
Ο Μοχάμεντ Μπαγκερί, επίσης στέλεχος του IRGC, πολέμησε στον ίδιο πόλεμο και ανέλαβε αρχηγός του γενικού επιτελείου το 2016, καθιστώντας τον τη δεύτερη ισχυρότερη προσωπικότητα του Ιράν μετά τον ανώτατο ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Υπάρχουν αναφορές ότι συμμετείχε στην κατάληψη της αμερικανικής πρεσβείας το 1979.
Επιπλέον, αναφέρθηκε ο θάνατος του Αλί Σαμκάνι, βασικού συμβούλου του Χαμενεΐ, καθώς και του αρχηγού της πολεμικής αεροπορίας του IRGC και άλλων ανώτερων αξιωματούχων.
Οι πυρηνικοί επιστήμονες που σκοτώθηκαν
Η ισραηλινή στρατηγική περιλαμβάνει την εξουδετέρωση των βασικών επιστημόνων πίσω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Τουλάχιστον εννέα επιστήμονες έχουν σκοτωθεί τις τελευταίες ημέρες.
Ανάμεσά τους είναι ο Μοχάμαντ Μεχντί Τεραντσί, θεωρητικός φυσικός και πρόεδρος του Ισλαμικού Πανεπιστημίου Αζάντ, καθώς και ο Φερεϊντούν Αμπάσι, πρώην επικεφαλής του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν.
Επίσης, σκοτώθηκαν οι Αμπντολχαμίντ Μινουτσέρ, Αχμαντρεζά Ζολφαγκάρι, Αμιρχοσέιν Φεγκί, Μοταλλεμπλιζάντε, Αλί Μπεκαέι Καρίμι, Μανσούρ Ασγκάρι και Σαΐντ Μπόρτζι.
Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα σε θέματα πυρηνικών όπλων Ντέιβιντ Άλμπραϊτ, η στρατηγική του Ισραήλ φαίνεται να είναι η «καταστροφή των εγκεφάλων» πίσω από το πρόγραμμα και «όσο το δυνατόν περισσότερου εξοπλισμού», προσθέτοντας ότι το Ισραήλ ενδέχεται να έχει προκαλέσει «τεράστια ζημιά» στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
