Πάνω από 50 χρόνια μετά την αφαίρεση της καρδιάς του και τη χρήση της σε μια μεταμόσχευση – ορόσημο, χωρίς να έχει υπάρξει προηγούμενη άδεια του ιδίου ή, μετά τον θάνατό του, από την οικογένειά του, η ζωή του Μπρους Τάκερ τιμήθηκε επίσημα με δύο τοιχογραφίες έξω από το αμφιθέατρο μιας ιατρικής σχολής στο Πανεπιστήμιο Virginia Commonwealth στο Ρίτσμοντ.
Στη μία, δύο μεγάλα χέρια κρατούν μια στυλιζαρισμένη, αποκολλημένη καρδιά. Στην άλλη, ένας σκεπτόμενος Τάκερ φοράει μια σκούρα γραβάτα.
«Η δικαιοσύνη ξεκινά από τα ήσυχα μέρη της καρδιάς», λέει ένα από τα πολλά αποσπάσματα δηλώσεων που έγιναν από μέλη της οικογένειάς του, που έχουν ενσωματωθεί στις τοιχογραφίες στο πανεπιστήμιο.
Η καρδιά του Τάκερ έχει περιγραφεί ως «κλεμμένη» από την οικογένειά του, αλλά και από έναν συγγραφέα, ο οποίος είπε ότι οι χειρουργοί που ήθελαν να γράψουν ιστορία πήραν την καρδιά ενός μαύρου άνδρα λιγότερο από 24 ώρες μετά την πτώση που τον οδήγησε στο νοσοκομείο. Στη συνέχεια, μεταμοσχεύθηκε σε έναν λευκό επιχειρηματία.
Στο επίκεντρο οι φυλετικές ανισότητες στις ΗΠΑ
Είναι μια δύσκολη στιγμή για την αντιμετώπιση των φυλετικών ανισοτήτων που διατρέχουν την αμερικανική ιστορία, με τους αξιωματούχους της διοίκησης Τραμπ να διαλύουν ομοσπονδιακά προγράμματα ποικιλομορφίας, ισότητας και ένταξης στην Ουάσινγκτον και να πιέζουν εταιρείες και πανεπιστήμια να αποσυρθούν από τέτοιες προσπάθειες σε εθνικό επίπεδο.
Αλλά οι τοιχογραφίες για να τιμήσουν τον Τάκερ, μαζί με νέες υποτροφίες στο όνομά του και μια μελέτη που διερευνά την ιατρική ηθική τής περίπτωσής του, αποτελούν μέρος μιας βαθύτερης, πολυετούς συζήτησης, στην οποία συμμετέχουν το πανεπιστήμιο, ιστορικοί και μέλη της αφροαμερικανικής κοινότητας της πόλης, πολλοί από τους οποίους βασίζονται στο ιατρικό κέντρο για σωτήρια φροντίδα, παρά τα επώδυνα επεισόδια του παρελθόντος.
«Έχει σημασία πώς το αντιμετωπίζουμε και πώς μιλάμε γι’ αυτό, επειδή δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση», δήλωσε ο Ryan K. Smith, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο VCU.
Ανέφερε παλαιότερες περιπτώσεις ιατρικής κακομεταχείρισης Αφροαμερικανών σε ολόκληρη τη χώρα. Στο Tuskegee και γύρω από αυτό, στην Αλαμπάμα, μαύροι άνδρες με σύφιλη έγιναν μέρος μιας κυβερνητικής μελέτης για την ασθένεια που διήρκεσε δεκαετίες, χωρίς να το γνωρίζουν ή να συναινούν.
Οι ερευνητές απέτυχαν να τους προσφέρουν την πενικιλίνη που έγινε η συνήθης θεραπεία, επιτρέποντας στους άνδρες να υποφέρουν. Στο δικό του πανεπιστήμιο, τα λείψανα δεκάδων Αφροαμερικανών, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, ανακαλύφθηκαν σε ένα πηγάδι της πανεπιστημιούπολης, το 1994, τα πεταμένα υπολείμματα αθρώπινων σωμάτων που χρησιμοποιούνταν για ανατομική διδασκαλία, όπως γράφει η εφημερίδα Washington Post στην ιστοσελίδα της.
Η οικογένεια έμαθε ότι έλειπαν η καρδιά και τα νεφρά του Τάκερ από τον εργολάβο κηδειών
«Η ιστορία του Τάκερ είναι πραγματικά σημαντική, διότι από τη μία πλευρά είναι μια ιστορία προόδου. Είναι η ιστορία για την καινοτομία που το πανεπιστήμιο, και η Αμερική γενικότερα, θέλει να λέει για τον εαυτό της», ανέφερε ο Smith, σχετικά με την ανακάλυψη νέων θεραπειών και ιατρικών εξελίξεων, συμπεριλαμβανομένων των μεταμοσχεύσεων καρδιάς. Αλλά αυτή η πρόοδος έχει βλάψει πολλούς ανθρώπους στην πορεία, παραδέχθηκε.
Ο Τάκερ μεταφέρθηκε στα επείγοντα περιστατικά μερικά τετράγωνα μακριά από το εμβληματικό Καπιτώλιο της πολιτείας που σχεδίασε ο Τόμας Τζέφερσον, ένας «γίγαντας» της αμερικανικής δημοκρατίας, ο οποίος έφερε σκλαβωμένους ανθρώπους στον Λευκό Οίκο όταν διετέλεσε ο τρίτος πρόεδρος του έθνους.
Ο Τάκερ είχε πέσει από έναν τοίχο και είχε τραυματιστεί σοβαρά στο κεφάλι. Όταν ο αδελφός του Γουίλιαμ έφτασε στο νοσοκομείο την επόμενη μέρα – στις 25 Μαΐου του 1968 – ήταν νεκρός.
Το νοσοκομείο δεν ενημέρωσε τα μέλη της οικογένειας του Τάκερ ότι η καρδιά του είχε μεταμοσχευθεί στον επιχειρηματία – ούτε καν ότι αυτή και τα νεφρά του είχαν αφαιρεθεί. Έμαθαν ότι τα όργανά του έλειπαν από έναν εργολάβο κηδειών στην κομητεία Dinwiddie, νότια του Ρίτσμοντ, όπου ο Τάκερ είχε μεγαλώσει.
Οι υπεύθυνοι ιστορικών πόρων και μεταφορών της Βιρτζίνια, σε συνεργασία με την οικογένεια του Τάκερ και το VCU, θα εγκαταστήσουν σύντομα μια σήμανση στον αυτοκινητόδρομο της κομητείας, λίγο πιο κάτω από την εκκλησία Little Bethel, όπου είναι θαμμένος. Αφηγείται την ιστορία του σε λιγότερες από 125 λέξεις.
Ελάχιστες προσπάθειες έγιναν για να επικοινωνήσουν με τον αδελφό του Ουίλιαμ, του οποίου η επαγγελματική κάρτα βρισκόταν στην… τσέπη του παντελονιού του Μπρους Τάκερ
Μια φωτογραφία του Μπρους Τάκερ, που χρησιμοποιήθηκε ως έμπνευση για το δεύτερο μέρος της τοιχογραφίας – Πηγή: Ιατρική Σχολή VCU
Μοτίβο παραβιάσεων επί αιώνες στις ΗΠΑ η «κλεμμένη καρδιά»
Ένα πιο λεπτομερές ιστορικό που εκπονήθηκε από το VCU παρέχει μια περίληψη των γεγονότων της υπόθεσης. Οι γιατροί έκαναν διάτρηση στο κρανίο του, για να απελευθερώσουν την πίεση από ένα υποσκληρίδιο αιμάτωμα ή συσσώρευση αίματος στον εγκέφαλό του. Αλλά ο γιατρός του Τάκερ σημείωσε, το μεσημέρι της 25ης Μαΐου, ότι «η πρόγνωση για ανάρρωση είναι μηδενική και ο θάνατος επικείμενος». Του έκλεισαν τον αναπνευστήρα στις 3:30 μ.μ. και πέντε λεπτά αργότερα κηρύχθηκε νεκρός.
Ο Τάκερ τιμήθηκε επίσης πέρυσι με ψήφισμα που ενέκρινε η Γενική Συνέλευση, η οποία αναγνώρισε «με βαθιά λύπη την ανήθικη χρήση των σωμάτων μαύρων από ιατρικά ιδρύματα της Κοινοπολιτείας». Σημειώνεται ότι τη δεκαετία του 1800, το Ιατρικό Κολέγιο της Βιρτζίνια – όπου νοσηλευόταν ο Τάκερ και το οποίο αργότερα έγινε μέρος του Πανεπιστημίου Virginia Commonwealth – προσέλαβε τυμβωρύχους που ξέθαβαν πτώματα μαύρων για τη διδασκαλία της χειρουργικής και της ανατομίας.
Ειπώθηκε, μάλιστα, ότι η ιστορική μεταμόσχευση με τη χρήση της καρδιάς του Τάκερ ήταν μέρος ενός επαναλαμβανόμενου μοτίβου παρόμοιων παραβιάσεων επί αιώνες στην ιστορία των ΗΠΑ και της Βιρτζίνια.
Στην τσέπη του υπήρχε η κάρτα του αδελφού του, αλλά δεν τον ειδοποίησαν
Η ώθηση για έναν τόσο ευρύ εορτασμό της μνήμης του Μπρους Τάκερ προήλθε από το βιβλίο του 2020 «Οι κλέφτες οργάνων» του συγγραφέα Τσιπ Τζόουνς από τη Βιρτζίνια, ο οποίος ερεύνησε την υπόθεση του 54χρονου εργάτη.
Η έρευνά του βοήθησε στην πλήρη εξιστόρηση της απώλειας της οικογένειας. Διαπίστωσε ότι ο Τάκερ ήταν ακόμη σε θέση να μιλήσει όταν μπήκε στο νοσοκομείο, αλλά στη συνέχεια έχασε τις αισθήσεις του. Έγραψε ότι οι γιατροί του νοσοκομείου παρείχαν στον Τάκερ καλή φροντίδα, αλλά μόνο ελάχιστες προσπάθειες έγιναν για να φτάσουν στον αδελφό του Ουίλιαμ, του οποίου η επαγγελματική κάρτα βρισκόταν στην… τσέπη του παντελονιού του Μπρους.
Ο αδελφός του έμαθε ότι βρισκόταν στο νοσοκομείο το απόγευμα της 25ης Μαΐου, αφού ένας φίλος που εργαζόταν εκεί τηλεφώνησε για να τον ειδοποιήσει, τόνισε ο συγγραφέας. Όταν ο Γουίλιαμ τηλεφώνησε στο νοσοκομείο, του είπαν ότι ο Μπρους βρισκόταν στο χειρουργείο, αλλά όταν έφτασε μετά τη δουλειά για να προσπαθήσει να τον δει, περίπου στις 7 μ.μ., ανέφεραν ότι είχε αργήσει πολύ, σύμφωνα με τον Τζόουνς.
Τι συμβολίζει το έργο τέχνης «Ανθρωπιά της καρδιάς»;
Αφού η οικογένεια συνειδητοποίησε με τρόμο ότι τα όργανα του Μπρους είχαν αφαιρεθεί, ο αδελφός του κατέθεσε μήνυση για άδικο θάνατο. Και έχασε…
Το 2022, το πανεπιστήμιο ζήτησε συγγνώμη για τη μεταχείριση του Τάκερ – αλλά κατέληξε να προσβάλει ορισμένα μέλη της οικογένειάς του στη διαδικασία, καθώς η απόφαση αυτή είχε ληφθεί χωρίς την έγκρισή τους.
Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της συμπεριφοράς ήταν και οι δύο τοιχογραφίες, οι οποίες δημιουργήθηκαν σε συνεργασία με την οικογένεια του Τάκερ, φοιτητές του VCU και τον καλλιτέχνη Hamilton Glass από το Ρίτσμοντ, τον Μάρτιο. Ο Glass είναι ο ιδρυτής και διευθυντής του Mending Walls RVA, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που, όπως είπε, επιδιώκει να χρησιμοποιήσει τη δημόσια τέχνη για να ενθαρρύνει την ενσυναίσθηση και τη σύνδεση.
Το έργο τέχνης, με τίτλο «Humanity of the Heart» (Ανθρωπιά της καρδιάς), έχει σκοπό να μεταφέρει πόσο ζωτικής σημασίας είναι να αντιμετωπίζουμε κάθε ασθενή «σαν να ανήκει σε κάποιον, σαν να έχει οικογένεια».
