Παρόλο που η εκεχειρία του Ισραήλ και του Ιράν που τέθηκε σε ισχύ δείχνει να απομακρύνει την άμεση απειλή του κλεισίματος των Στενών του Ορμούζ, δεν είναι η πρώτη φορά που το Ιράν απειλεί να τα αποκλείσει.
Το κοινοβούλιο του Ιράν ψήφισε την περασμένη Κυριακή να κλείσει αυτό το κρίσιμο σημείο για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που βρίσκεται μεταξύ του Ομάν και του Ιράν και συνδέει τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν και την Αραβική Θάλασσα.
Ωστόσο, το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν -το οποίο έχει τον τελικό λόγο για τέτοια θέματα- δεν προχώρησε στην υλοποίηση του σχεδίου, το οποίο αποτελούσε μέτρο αντιποίνων για τα πλήγματα του Ισραήλ και των ΗΠΑ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας.
Αν και την Τρίτη τέθηκε σε ισχύ κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, αίροντας την εκκρεμή απειλή του κλεισίματος των στενών, δεν είναι η πρώτη φορά που η Τεχεράνη προειδοποιεί ότι θα τα μπλοκάρει.
Για παράδειγμα, το 2011 ο πρώην αντιπρόεδρος του Ιράν Μοχαμάντ Ρεζά Ραχίμι δήλωσε ότι θα εμποδίσει τη βοήθεια που θα περνάει από τα στενά, εάν η Δύση δεν άρει τις κυρώσεις κατά του Ιράν.
Γιατί είναι τόσο σημαντικά αυτά τα στενά;
Όπως αναφέρει το Euronews σε δημοσίευμά του, τα Στενά του Ορμούζ διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην παγκόσμια αγορά ενέργειας λόγω της τεράστιας ποσότητας πετρελαίου και φυσικού αερίου που ρέει μέσω αυτών.
Το 2024 και το πρώτο τρίμηνο του 2025, το ένα πέμπτο της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου, καθώς και υγροποιημένου φυσικού αερίου, πέρασε από αυτά, σύμφωνα με την αμερικανική Υπηρεσία Ενέργειας.
Η Σαουδική Αραβία, το Ιράν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ και το Ιράκ -που είναι όλα μέλη του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών (ΟΠΕΚ)- εξάγουν το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου τους μέσω των υδάτων των στενών.
Ενώ η Σαουδική Αραβία διακινεί το περισσότερο πετρέλαιο και συμπυκνώματα – ένα ελαφρύτερο και πιο πτητικό αέριο μείγμα από το αργό πετρέλαιο – μέσω του Ορμούζ, το Κατάρ εξάγει το περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο παγκοσμίως μέσω αυτού.
Εκτιμάται ότι το 84% του πετρελαίου και το 83% του φυσικού αερίου που θα διέλθουν από τα στενά το 2024 θα κατευθυνθούν στις ασιατικές αγορές.
Η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα ήταν οι κυριότεροι προορισμοί για το πετρέλαιο που διέρχεται από τα στενά, αντιπροσωπεύοντας συνολικά το 69% όλων των ροών αργού πετρελαίου και συμπυκνωμάτων του Ορμούζ το 2024.
Παρόλο που η Ευρώπη εξαρτάται λιγότερο από τους ενεργειακούς πόρους που ρέουν μέσω του Ορμούζ σε σχέση με τις ευρωπαϊκές αγορές, θα μπορούσε ωστόσο να αντιμετωπίσει καταστροφικές επιπτώσεις από την αύξηση του παγκόσμιου κόστους του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, εάν το Ιράν έκλεινε τα στενά.
Εάν το Ιράν είχε κλείσει τα στενά, η τιμή του πετρελαίου ανά βαρέλι θα μπορούσε να αυξηθεί στα 120 δολάρια (103,4 ευρώ) σύμφωνα με το σημείο αναφοράς Brent, σύμφωνα με τους αναλυτές της JP Morgan, ενώ συγκριτικά, η μέση τιμή του πετρελαίου ανά βαρέλι ήταν 80 δολάρια (68,9 ευρώ) το 2024.
Μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, το μερίδιο του ρωσικού αερίου από αγωγούς στο σύνολο των ενεργειακών εισαγωγών της ΕΕ μειώθηκε δραματικά από 41% το 2021 σε περίπου 18% το 2024.
Η Νορβηγία ήταν ο κορυφαίος προμηθευτής φυσικού αερίου στην ΕΕ το 2024, παρέχοντας πάνω από το 33% του συνόλου των εισαγωγών φυσικού αερίου.
Άλλοι προμηθευτές ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αλγερία, το Κατάρ, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Αζερμπαϊτζάν και η Ρωσία.
