Θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 40 ή ακόμη και 50 βαθμούς κελσίου, γίνονται ολοένα και πιο συχνές, δείχνοντας την ανάγκη για αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων παγκοσμίως.
Η κλιματική αλλαγή προκαλεί συχνότερα και πιο έντονα κύματα καύσωνα, με αποτέλεσμα πολλοί εργαζόμενοι που εκτίθενται τακτικά σε επικίνδυνες θερμοκρασίες ήδη αισθάνονται τις επιπτώσεις στην υγεία τους, ιδίως οι χειρώνακτες εργαζόμενοι σε τομείς όπως η γεωργία, οι κατασκευές και η αλιεία. Η αυξανόμενη συχνότητα επικίνδυνων θερμοκρασιών οδηγούν επίσης σε προβλήματα υγείας των ευάλωτων πληθυσμών, όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και οι πληθυσμοί χαμηλού εισοδήματος.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (ΠΜΟ) παρουσίασαν κοινή έκθεση και οδηγίες σχετικά με τις αυξανόμενες προκλήσεις για την υγεία που φέρνουν οι ακραίες θερμοκρασίες στους εργαζόμενους, διεθνώς.
Πάνω από 2,4 δις. εργαζόμενοι εκτίθενται σε υπερβολικές θερμοκρασίες παγκοσμίως, που έχουν ως αποτέλεσμα περισσότερους από 22,85 εκατ. επαγγελματικούς τραυματισμούς κάθε χρόνο.
O κατάλληλος ρουχισμός περιλαμβάνεται στα μέτρα που προτείνει η έκθεση για την αποφυγή της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων
«Η θερμική καταπόνηση βλάπτει ήδη την υγεία και τα μέσα διαβίωσης δισεκατομμυρίων εργαζομένων, ειδικά στις πιο ευάλωτες κοινότητες», δήλωσε ο Βοηθός Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ για την Προαγωγή της Υγείας, την Πρόληψη και τη Φροντίδα Νοσημάτων Δρ. Τζέρεμυ Φάραρ κατά την παρουσίαση της έκθεσης, και πρόσθεσε: «Αυτή η νέα οδηγία προσφέρει πρακτικές, τεκμηριωμένες λύσεις για την προστασία ζωών, τη μείωση της ανισότητας και την οικοδόμηση πιο ανθεκτικού εργατικού δυναμικού σε έναν κόσμο που οι θερμοκρασίες αυξάνονται».
Η νέα έκθεση και οι τεχνικές οδηγίες, με τίτλο «Κλιματική αλλαγή και θερμικό στρες στον χώρο εργασίας», βασίζονται σε πέντε δεκαετίες έρευνας και στοιχείων, υπογραμμίζοντας ότι η υγεία και η παραγωγικότητα των εργαζομένων επηρεάζονται σοβαρά από την άνοδο των θερμοκρασιών. Ο ΠΜΟ αναφέρει ότι το 2024 ήταν η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί.
«Το επαγγελματικό θερμικό στρες έχει γίνει μια παγκόσμια κοινωνική πρόκληση, η οποία δεν περιορίζεται πλέον σε χώρες που βρίσκονται κοντά στον ισημερινό – όπως διαπιστώθηκε από το πρόσφατο κύμα καύσωνα στην Ευρώπη. Η προστασία των εργαζομένων από την ακραία ζέστη δεν είναι απλώς μια επιτακτική ανάγκη για την υγεία, αλλά μια οικονομική αναγκαιότητα», επεσήμανε η Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας του ΠΜΟ, Κο Μπάρετ.
Κύριος συντάκτης της κοινής έκθεσης ΠΟΥ/ΠΜΟ, ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ανδρέας Φλουρής, τόνισε ότι η μελέτη εκπονήθηκε υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής και της επίδρασης διαφορετικών πολιτικών στους χώρους εργασίας, καθώς περισσότεροι θα εκτεθούν στις υψηλές θερμοκρασίες στο μέλλον. Πρόσθεσε ότι η έκθεση παρέχει συγκροτημένες λύσεις σε εθνικό, τοπικό και εργασιακό επίπεδο, προτείνοντας τι πρέπει να κάνουν ο αρτοποιός, ο αγρότης ή ο τοπικός κυβερνήτης για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Παράλληλα, υπάρχει σε εξέλιξη μια συζήτηση για μετακίνηση των ασφαλών περιβαλλοντικών ορίων για την προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Η Κύπρος, η Ισπανία και το Βέλγιο περιλαμβάνονται στις χώρες που λαμβάνουν μέτρα για την προστασία του σώματος όταν η θερμοκρασία αυξάνεται πάνω από τους 38 βαθμούς κατά τη διάρκεια της εργασίας. Οι πολιτικοί θα πρέπει να πείσουν εργαζόμενους και εργοδότες να εφαρμόσουν τις προτεινόμενες λύσεις.
Στην κατεύθυνση αυτή, η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), συγκαλεί ευρεία σύνοδο τον ερχόμενο Φεβρουάριο, για την αντιμετώπιση του φαινομένου μέσω πολιτικών και ειδικών προγραμμάτων, επεσήμανε ο Γιοακίμ Πιντάδο Νούνιες, Επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ΔΟΕ – ILO) για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία και το Εργασιακό Περιβάλλον. «Αυτή η έκθεση αποτελεί ένα κρίσιμο ορόσημο στη συλλογική μας αντίδραση προς την αυξανόμενη απειλή των ακραίων θερμοκρασιών στον κόσμο της εργασίας. Με βάση τις οδηγίες της ΔΟΕ για την προώθηση ασφαλούς και υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος ως θεμελιώδες δικαίωμα, η έκθεση προσφέρει τεκμηριωμένες λύσεις προς τις κυβερνήσεις, τους εργοδότες και τους εργαζόμενους να αντιμετωπίσουν τους κλιμακούμενους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής. Μαζί με τον ΠΟΥ και τον ΠΜΟ, ζητούμε επείγουσα, συντονισμένη δράση για την προστασία της υγείας, της ασφάλειας και της αξιοπρέπειας των περισσότερων από 2,4 δισεκατομμυρίων εργαζομένων που εκτίθενται σε υπερβολικές θερμοκρασίες παγκοσμίως.
Βασικά ευρήματα
Η έκθεση παραθέτει βασικά ζητήματα των επιπτώσεων στην υγεία από την ακραία ζέστη επισημαίνοντας ότι:
- Η συχνότητα και η ένταση των ακραίων θερμικών φαινομένων έχουν αυξηθεί απότομα, αυξάνοντας τους κινδύνους τόσο για τους εργαζόμενους σε εξωτερικούς όσο και σε εσωτερικούς χώρους.
- Η παραγωγικότητα των εργαζομένων μειώνεται κατά 2-3% για κάθε βαθμό πάνω από 20 βαθμούς Κελσίου.
- Οι κίνδυνοι για την υγεία περιλαμβάνουν θερμοπληξία, αφυδάτωση, νεφρική δυσλειτουργία και νευρολογικές διαταραχές, που εμποδίζουν τη μακροπρόθεσμη υγεία και οικονομική ασφάλεια.
- Περίπου το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού υφίσταται δυσμενείς συνέπειες από τις υψηλές θερμοκρασίες.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η έκθεση ζητά την εφαρμογή σχεδίων δράσης για την θερμική καταπόνηση κατά την εργασία, προσαρμοσμένων σε συγκεκριμένους κλάδους και περιοχές, και τα οποία έχουν αναπτυχθεί σε συνεργασία με εργοδότες, εργαζόμενους, συνδικάτα και ειδικούς δημόσιας υγείας.
Προτεινόμενες ενέργειες
Οι οδηγίες ορίζουν σαφώς τις δράσεις κυβερνήσεων, εργοδοτών και υγειονομικών αρχών για τον περιορισμό των αυξανόμενων κινδύνων ακραίας θερμότητας για τον εργαζόμενο πληθυσμό. Οι συνιστώμενες ενέργειες περιλαμβάνουν:
- Ανάπτυξη πολιτικών για την θερμική καταπόνηση κατά την εργασία με προσαρμοσμένα σχέδια και συμβουλές που λαμβάνουν υπόψη τα τοπικά καιρικά φαινόμενα, τις συγκεκριμένες θέσεις εργασίας και τις ευπάθειες των εργαζομένων·
- Έμφαση σε ευάλωτους πληθυσμούς με ιδιαίτερη προσοχή στους εργαζόμενους μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας, άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και άτομα με χαμηλότερη φυσική κατάσταση που μπορεί να είναι πιο ευάλωτα στις επιπτώσεις του θερμικού στρες·
- Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση «πρώτης γραμμής» σε επαγγελματίες υγείας, εργοδότες και εργαζόμενους, για την αναγνώριση και την ορθή αντιμετώπιση των συμπτωμάτων θερμικού στρες, που συχνά δεν διαγνώσκεται·
- Συνεργασία όλων των εμπλεκομένων μερών από τους εργαζόμενους και τα συνδικάτα έως τους ειδικούς υγείας και τις τοπικές αρχές, στη ανάπτυξη και ευρεία υποστήριξη κοινών στρατηγικών για την υγεία και τη θερμότητα σε τοπικό επίπεδο.
- Σχεδιασμό λύσεων αποτελεσματικών, πρακτικών, οικονομικά προσιτών και περιβαλλοντικά βιώσιμων, διασφαλίζοντας ότι οι πολιτικές αυτές μπορούν να εφαρμοστούν σε μεγάλη κλίμακα.
- Υιοθέτηση της καινοτομίας με τεχνολογίες που μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία της υγείας, διατηρώντας παράλληλα την παραγωγικότητα.
- Υποστήριξη περαιτέρω της έρευνας και αξιολόγησή της για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των μέτρων για την υγεία και τις υψηλές θερμοκρασίες στην εργασία και διασφάλιση της μέγιστης προστασίας των εργαζομένων παγκοσμίως.
Η έκθεση και οι τεχνικές οδηγίες του ΠΟΥ και του ΠMO συμπληρώνουν τα ευρήματα των πρόσφατων εκθέσεων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), οι οποίες υπογραμμίζουν ότι περισσότεροι από 2,4 δισεκατομμύρια εργαζόμενοι εκτίθενται σε υπερβολικές θερμοκρασίες παγκοσμίως, με αποτέλεσμα περισσότερους από 22,85 εκατομμύρια τραυματισμούς στην εργασία κάθε χρόνο.
