Μπορεί ένα σπίτι να δηλώνεται κλειστό, ενώ την ίδια ώρα να πληρώνει ρεύμα, νερό και κοινόχρηστα, άρα να είναι… ορθάνοιχτο; Η απάντηση είναι θετική, με την κυβέρνηση όμως να αδυνατεί να απαντήσει στο ερώτημα πόσα είναι αυτά τα ενοίκια και πόσο είναι το κόστος που προκαλείται, όχι μόνο σε επίπεδο φοροδιαφυγής, αλλά και ευρύτερου σχεδιασμού στη στεγαστική πολιτική. Πλέον με ένα κλικ θα μπορεί να διαπιστωθεί εάν το «κλειστό» ακίνητο που δηλώνεται πληρώνει ρεύμα και νερό, άρα δεν είναι κλειστό. Η λύση του προβλήματος –με το άγνωστο δημοσιονομικό κόστος– θα προκύψει μέσα από μια ευρύτερη μεταρρύθμιση που ετοιμάζει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ο υπουργός Δημήτρης Παπαστεργίου και λέγεται «Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων», το οποίο θα λειτουργεί ως «προσωπικός αριθμός ακινήτου» και θα περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία για ένα ακίνητο.
Η πλατφόρμα
Στο νέο ψηφιακό μητρώο που θα υπάγεται στο Ελληνικό Κτηματολόγιο και υλοποιείται μέσω της ενιαίας ψηφιακής πύλης gov.gr, θα συγκεντρώνονται όλα τα νομικά, πολεοδομικά, διοικητικά, δασικά, φορολογικά, ενεργειακά και λοιπά δεδομένα που αφορούν την ακίνητη περιουσία σε ολόκληρη την επικράτεια και θα δίνει ενιαία δεδομένα για όλα τα ακίνητα, βάζοντας τέλος στη διασπορά της πληροφορίας σε πολλούς φορείς (ΑΑΔΕ, Κτηματολόγιο, ΤΕΕ) αλλά και σε μια πληθώρα συστημάτων που κάνουν την αξιοποίηση της πληροφορίας εξαιρετικά δυσχερή. Πιο συγκεκριμένα, το Κτηματολόγιο έχει στοιχεία για την ιδιοκτησία κάθε ακινήτου και για όσα έχουν μπει στο Κτηματολόγιο, ενώ η ΑΑΔΕ έχει επίσης μια σειρά εφαρμογών που αφορούν τη χρήση και φορολόγηση (Ε1, Ε2, Ε9, δήλωση βραχυχρόνιας διαμονής, δήλωση μίσθωσης).
Μέσω πλατφόρμας που προετοιμάζει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με ένα κλικ θα διαπιστώνεται εάν διαμερίσματα που δηλώνονται από τους ιδιοκτήτες κλειστά καταναλώνουν ρεύμα και νερό.
Στο μητρώο θα περιλαμβάνονται οι Κωδικοί Αριθμοί Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ), οι Αριθμοί Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ), δεδομένα από τον ΔΕΔΔΗΕ, ασφαλιστήρια συμβόλαια, τυχόν εκκρεμείς αγωγές και πολεοδομικές άδειες από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), επιφάνεια, θέση, όροφος, ηλεκτροδοτούμενο, ημιτελές, κενό, ποσό συνιδιοκτησίας. Αλλά και επιπλέον πληροφορίες, ήτοι εάν είναι μισθωμένα ή δωρεάν παραχωρημένα, τα ποσά των μισθωμάτων και τα στοιχεία των ενοικιαστών. Ενώ η διασύνδεση με το Κτηματολόγιο θα επιτρέπει στην ΑΑΔΕ να προχωράει σε ταχύτατες διασταυρώσεις για αδήλωτα ακίνητα, ψευδή στοιχεία ή αδήλωτα ενοίκια. Ολες οι πληροφορίες θα συνδέονται με τον μοναδικό αριθμό ακινήτου, δηλαδή τον ΚΑΕΚ – θα είναι σαν να έχουμε τον «Προσωπικό Αριθμό» ακινήτου.
Αλληλεπίδραση με ΑΑΔΕ
Παράλληλα με το νέο Μητρώο Ακινήτων και η ΑΑΔΕ κινείται στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής ακινήτων με τη δημιουργία του Μητρώου Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ), το οποίο θα υλοποιηθεί σε δύο φάσεις και θα αλληλεπιδρά με το Μητρώο Ακινήτων. Στην πρώτη φάση θα γίνει η διασταύρωση των κωδικών ΑΤΑΚ της ΑΑΔΕ και ΚΑΕΚ του Κτηματολογίου και η επιβεβαίωση των στοιχείων από τον φορολογούμενο. Σε δεύτερη φάση θα καταργηθούν όλες οι λοιπές εφαρμογές διαχείρισης ακινήτων και όλη η πληροφορία θα συγκεντρώνεται και θα απεικονίζεται στο ΜΙΔΑ σε πραγματικό χρόνο.
Μέσω του προγράμματος θα γίνεται αυτόματα η συμπλήρωση και των φορολογικών δηλώσεων, ενώ θα απλοποιηθούν οι διασταυρώσεις για την επιβεβαίωση της ορθής δήλωσης των στοιχείων. Το Μητρώο Ακινήτων σε συνεργασία με το ΜΙΔΑ θα μπορεί να «δει» με ένα κλικ όλα τα στοιχεία ενός ακινήτου, τα οποία αν δείχνουν πως είναι ψευδή, θα αναλαμβάνει ρόλο η ΑΑΔΕ.
Αυτή τη στιγμή το όφελος για το κράτος σε οικονομικό επίπεδο από την καταπολέμηση των «μαύρων ενοικίων» δεν μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια, καθώς είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται να μπει τάξη στον χώρο των ακινήτων. Θεωρείται, ωστόσο, βέβαιο πως το όφελος θα είναι μεγάλο, όχι μόνο από την απευθείας καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αλλά και από το νοικοκύρεμα των επιδοτήσεων ενοικίων, καθώς είναι βέβαιο πως κάποια λεφτά πάνε σε τσέπες μη δικαιούχων.
Πλην της τσιμπίδας της ΑΑΔΕ το νέο σύστημα θα προσφέρει οφέλη σε πολλά επίπεδα που θα αλλάξουν τον χάρτη των ακινήτων στην Ελλάδα, καθώς μεταξύ άλλων θα δίνει τη δυνατότητα σε επαγγελματίες (δικηγόρους, συμβολαιογράφους, μηχανικούς κ.λπ.) να αντλούν αξιόπιστα δεδομένα στο πλαίσιο των καθηκόντων τους, θα μειώνει το διοικητικό κόστος, θα ενισχύει τη νομική ασφάλεια και την εμπιστοσύνη στις συναλλαγές ακινήτων.
