Οι χώρες-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας υιοθέτησαν την Τρίτη συμφωνία για την αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών, αν και η απουσία των ΗΠΑ δημιουργεί επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητά της.
Έπειτα από τρία χρόνια διαπραγματεύσεων, η νομικά δεσμευτική συμφωνία υιοθετήθηκε εν μέσω χειροκροτημάτων από την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας στη Γενεύη.
Η εξέλιξη θεωρείται μια νίκη του ΠΟΥ σε μια περίοδο που οι ΗΠΑ και άλλες χώρες περικόπτουν τη διεθνή βοήθεια, επισημαίνει το Ρεθτερς.
«Η συμφωνία αυτή αποτελεί νίκη για τη δημόσια υγεία, την επιστήμη κα την πολυμερή δράση, Διασφαλίζει ότι όλοι μας ως σύνολο θα προστατεύσουμε καλύτερα τον κόσμο από μελλοντικές πανδημικές απειλές» δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.
Η συμφωνία προβλέπει ότι εμβόλια και φάρμακα θα είναι διαθέσιμα για όλες τις χώρες όταν η χτυπήσει η επόμενη κρίση δημόσιας υγείας. Οι φαρμακοβιομηχανίες που συμμετέχουν στη συμφωνία δεσμεύονται να διαθέσουν το 20% της παραγωγής τους στον ΠΟΥ, προκειμένου να διασφαλιστεί η πρόσβαση φτωχότερων χωρών.
Εκατομμύρια δόσεις εμβολίων για την Covid-19 έμειναν στα αζήτητα και τελικά πετάχτηκαν σε πολλές πλούσιες χώρες (Reuters)
Σημαντικό πλήγμα για τις συνομιλίες ήταν η αποχώρηση των αμερικανών διαπραγματευτών, μετά την απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να ενεργοποιήσει μια διαδικασία 12 μηνών για την αποχώρηση των ΗΠΑ, του μεγαλύτερου χρηματοδότηση του ΠΟΥ, από τον διεθνή οργανισμό.
Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ, οι οποίες διέθεσαν δισεκατομμύρια δολάρια για την ανάπτυξη εμβολίων κατά της Covid-19, δεν δεσμεύονται από τη συνθήκη και τις προβλέψεις για δίκαιη κατανομή.
Καμία χώρα δεν καταψήφισε τη συμφωνία, όμως 11 χώρες απείχαν, ανάμεσά τους η Πολωνία, το Ισραήλ, η Ιταλία, η Ρωσία, το Ιράν και η Σλοβακία. Ο σλοβάκος πρωθυπουργός βλέπει με δυσπιστία τα εμβόλια και είχε ζητήσει από τους διαπραγματευτές του να αντιταχθούν στην προσπάθεια του ΠΟΥ.
Αρκετοί ειδικοί χαρακτήρισαν τη συμφωνία σημαντικό βήμα για την ισότητα στην δημόσια υγεία.
«Περιέχει προβλέψεις κρίσιμης σημασίας, ειδικά στην έρευνα και ανάπτυξη, οι οποίες, εφόσον υλοποιηθούν, θα φέρουν περισσότερη ισότητα στις προσπάθειες αντιμετώπισης πανδημιών» σχολίασε η Μισέλ Τσάιλντς της Πρωτοβουλίας Φαρμάκων για Παραμελημένες Ασθένειες.
Άλλοι ειδικοί εκτίμησαν ότι η συμφωνία δεν υλοποιεί τις αρχικές προσδοκίες.
«Είναι ένα άδειο κέλυφος […] Δύσκολα την περιγράφεις ως συμφωνία με σαφείς υποχρεώσεις και δεσμεύσεις» σχολίασε ο Τζιάν Λούκα Μπούρτσι, σύμβουλος του Κέντρου Παγκόσμιας Υγείας στη Γενεύη.
Η συμφωνία δεν θα τεθεί σε ισχύ πριν οριστικοποιηθεί το παράρτημα για την ανταλλαγή πληροφοριών για νέους παθογόνους παράγοντες. Οι διαπραγματεύσεις που προγραμματίζεται να αρχίσουν τον Ιούλιο θα μπορούσαν να διαρκέσουν έως και δύο χρόνια.
