Αν και συντηρητικός Ρεπουμπλικάνος, δεν έχει κανένα πρόβλημα να στηρίξει πολιτικές που εισηγείται ο αριστερός Μπέρνι Σάντερς. Έτσι, πρόσφατα, ο Αμερικανός γερουσιαστής Ραντ Πωλ δεν κράτησε την οργή του για την λογοκρισία που νομοθετείται στη χώρα του, και ισχύει ήδη στην… Ευρώπη όπως είπε λάβρος.
Την Τετάρτη 30 Απριλίου, η Επιτροπή Υγείας, Παιδείας, Εργασίας και Συντάξεων της Γερουσίας ενέκρινε ένα νομοσχέδιο για τον αντισημιτισμό περνώντας μιας αξιοσημείωτη τροπολογία της τελευταίας στιγμής που στην πραγματικότητα θα απαγορεύει σε κάποιον να ξεστομίσει ότι «οι Εβραίοι σκότωσαν τον Ιησού».
Ο νόμος είχε ψηφιστεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων τον Μάιο του 2024 με συντριπτική πλειοψηφία 320-91, αλλά κόλλησε στη Γερουσία, καθώς θέτει ζητήματα περιορισμού ελευθερίας του λόγου. Φέτος επανεισήχθη στη Βουλή και ψηφίστηκε στην αρμόδια Επιτροπή την Τετάρτη το πρωί.
Η ψηφοφορία διεξάγεται τη στιγμή που πολίτες -φοιτητές και μη- στις ΗΠΑ διώκονται επειδή είπαν ή έγραψαν κάτι κατά του Ισραήλ.
Τι λέει ο αμφιλεγόμενος νόμος;
Ειδικότερα, ο «Νόμος για την Ευαισθητοποίηση κατά του Αντισημιτισμού» θα κωδικοποιήσει τον ορισμό του αντισημιτισμού της Διεθνούς Συμμαχίας Μνήμης του Ολοκαυτώματος (IHRA) ως τον μοναδικό ορισμό που θα χρησιμοποιείται από το Υπουργείο Παιδείας κατά τη διερεύνηση ισχυρισμών για αντισημιτικές διακρίσεις.
Η IHRA είναι ο μεγαλύτερος παγκόσμιος οργανισμός που ενώνει κυβερνητικούς φορείς, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και εμπειρογνώμονες με στόχο να διαμορφώσουν και να προωθήσουν την εκπαίδευση, τη μνήμη και την έρευνα του Ολοκαυτώματος. Ωστόσο, χρησιμοποιείται ενίοτε και για προπαγάνδα υπέρ του Ισραήλ.
Στις ΗΠΑ, από το 2018, το υπουργείο Παιδείας χρησιμοποιεί τον ορισμό της IHRA –που δεν είναι νομικά δεσμευτικός- ως εργαλείο για να σκεφτεί κανείς ακανθώδη θέματα γύρω από τον αντισημιτισμό. Π.χ συγκρίσεις της σημερινής πολιτικής του Ισραήλ με την πολιτική των Ναζί.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ είχε υιοθετήσει τον ορισμό σε εκτελεστικό δηλώνοντας ότι ο αντισημιτισμός είναι μια απαγορευμένη μορφή διάκρισης σε σχολεία και πανεπιστήμια και θα χρησιμοποιούσε τον ορισμό του αντισημιτισμού της IHRA για την αξιολόγηση περιπτώσεων αντισημιτικών διακρίσεων μέσω του υπουργείου Παιδείας.
Γιατί είναι τόσο κακός ο νόμος;
Στο παραπάνω όμως νομοθέτημα ανιστάθηκε με δύναμη ο γερουσιαστής από το Κεντάκι. Επέκρινε το Κογκρέσο για την προώθηση νέων περιορισμών του λόγου, ιδίως μέτρων αντισημιτισμού που θα περιόριζαν την κριτική κατά του Ισραήλ σε σχολεία και Πανεπιστήμια.
«Είτε είμαστε μια ελεύθερη κοινωνία που διέπεται από το Σύνταγμα, είτε όχι. Πρέπει να αμφισβητήσουμε το μίσος με λογική, όχι με λογοκρισία».
Γιατί όμως μια τέτοια φαινομενικά θετική νομοθεσία εξόργισε τον γερουσιαστή; Οι λόγοι είναι πολλοί και καλοί.
We’re either a free society governed by the Constitution, or we’re not. We need to challenge hate with reason, not censorship. pic.twitter.com/uTVdtGFeTZ
— Senator Rand Paul (@SenRandPaul) April 30, 2025
Εάν υιοθετηθεί ο αυθαίρετος ορισμός της IHRA θα οδηγούσε στη χρήση του για την ταύτιση του αντισιωνισμού με τον αντισημιτισμό. Από τα 11 παραδείγματα αντισημιτισμού που δίνει ο IHRA, έξι αφορούν το Ισραήλ. Για παράδειγμα θα έχει προβλήματα με τον νόμο ένας πολίτης που μπορεί να πιστεύει ότι δεν έπρεπε να ιδρυθεί κράτος του Ισραήλ το 1947!
Η δημοσιογράφος Έμιλι Τάμκιν του MSNBC το θέτει ωραία: «Ας υποθέσουμε ότι μια καθηγήτρια εβραϊκών σπουδών γράφει ότι εγκαταλείπει τον Σιωνισμό επειδή έχει καταλήξει να πιστεύει ότι η εφαρμογή του στην πραγματική ζωή είναι ουσιαστικά ρατσιστική. Θα είχε παραβιάσει αυτή η καθηγήτρια τον νόμο, αν ο νόμος της χώρας είναι ο IHRA; Είναι αντισημίτρια, καθιστώντας την πανεπιστημιούπολη λιγότερο ασφαλή για τους φοιτητές της;».
«Το Σύνταγμα επιτρέπει να λέμε φρικτά πράγματα»
Αυτό ακριβώς έθιξε και ο γερουσιαστής, επικαλούμενος ένα πραγματικό ιστορικό παράδειγμα στις ΗΠΑ, την ιστορική νομική υπόθεση Brandenburg εναντίον Ohio του 1969, στην οποία το μέλος της Ku Klux Klan, Κλάρενς Μπράντεμβουργκ εναντίον της Πολιτείας Οχάιο, καταδικάστηκε βάσει δύο νόμων του Οχάιο για φερόμενη υποκίνηση βίας κατά Εβραίων και Αφροαμερικανών με την ομιλία του.
Ο Μπράντεμπουργκ ισχυρίστηκε ότι η τιμωρία του παραβίαζε την Πρώτη Τροπολογία. Το Ανώτατο Δικαστήριο συμφώνησε μαζί του.
«Ο Μπρέντεμπουργκ ήταν ναζιστής και αντισημίτης και έλεγε φρικτά πράγματα», είπε ο Πωλ. «Και η Πρώτη Τροπολογία, το Σύνταγμα, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι μπορείς να λες φρικτά πράγματα».
Μη γίνουμε σαν την Ευρώπη
Ο γερουσιαστής συνέκρινε την αμερικανική έννοια της ελευθερίας του λόγου με τις πρόσφατες καταστολές του λόγου στην Ευρώπη.
«Αυτό είναι μοναδικό στη χώρα μας», είπε ο Πωλ. «Στην Ευρώπη, δεν μπορείς να πεις τίποτα. Στην Ευρώπη, αν αποκαλέσεις αγόρι ένα αγόρι που νομίζει ότι είναι κορίτσι, μπορείς να πας φυλακή γι’ αυτό. Αν πεις κάτι για το Ολοκαύτωμα στην Ευρώπη, μπορείς να πας φυλακή».
Πράγματι στην Ευρώπη η λογοκρισία έχει θεσμοθετηθεί. Από τη μία ήταν το κλείσιμο στην ΕΕ το 2022, ΜΜΕ που ήταν ρωσικά ή δήθεν προωθούσαν ρωσόφιλες απόψεις. Από την άλλη υπάρχουν συγκεκριμένα περιστατικά. Το 2019, η 38χρονη Κέιτ Σκότοβ στην Αγγλία συνελήφθη για «λανθασμένη αναφορά φύλου» σε ένα τρανς άτομο.
Το 2024, πάλι στην Αγγλία, ο 61χρονος Νιλ Λόιντ συνελήφθη για τις αναρτήσεις του στο Facebook σχετικά με τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης.
«Θέλουμε να αναπαράγουμε τους νόμους περί λόγου της Ευρώπης στις ΗΠΑ;» αναρωτήθηκε ο γερουσιαστής. «Αυτό κάνουμε», επέμεινε. «Κωδικοποιούμε αυτό που έκανε η Ευρώπη στον λόγο. Είναι μια απαίσια ιδέα».
Ο ασκός του Αιόλου
«Αν η Αμερική αγνοούσε την Πρώτη Τροπολογία και επέτρεπε αυστηρούς νόμους περί λόγου, τύπου Ηνωμένου Βασιλείου, πόσο μακριά θα πήγαινε αυτό;» αναρωτιέται στο Responsible Statecraft ο Τζακ Χάντερ, Αμερικανός πολιτικός αναλυτής. «Γνωρίζουν οι υποστηρικτές της νέας νομοθεσίας για τον αντισημιτισμό στο Καπιτώλιο ότι αυτό θα μπορούσε να τους γυρίσει μπούμερανγκ όταν οι ιδεολογικοί τους αντίπαλοι κάποια μέρα επιστρέψουν στην εξουσία;».
Όπως παρατήρησε ο δημοσιογράφος Γκλεν Γκρίνβαλντ σχετικά με τη νομοθεσία περί αντισημιτισμού, «αυτός δεν είναι ένας κώδικας ρητορικής μίσους που ισχύει για ξένους υπηκόους. Είναι ένας κώδικας ρητορικής μίσους που ισχύει για Αμερικανούς πολίτες, Αμερικανούς καθηγητές, όπου οι άνθρωποι μπορούν να τιμωρηθούν για την έκφραση ιδεών σε πανεπιστημιουπόλεις, την οποία επευφημεί η δεξιά παράταξη που εδώ και καιρό ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από τους κώδικες ρητορικής μίσους και άλλες μορφές καταστολής ιδεών στις πανεπιστημιουπόλεις».
