Οι νέες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας – Ουκρανίας με μεσολάβηση των ΗΠΑ βρίσκονται σε εξέλιξη στο Ριάντ από το βράδυ της Κυριακής και την Δευτέρα (24/3), ρωσική πηγή είπε στο Reuters ότι οι συνομιλίες ολοκληρώθηκαν αργά το βράδυ και ένα σχέδιο κοινής δήλωσης εστάλη στη Μόσχα και την Ουάσιγκτον για έγκριση, με τα μέρη να στοχεύουν να το δημοσιεύσουν την Τρίτη (25/3).
Στο επίκεντρο βρέθηκαν οι συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα πριν από μια ευρύτερη συμφωνία εκεχειρίας στην Ουκρανία. Πλέον, οι αντιπροσωπείες Ουκρανίας και ΗΠΑ θα συναντηθούν και πάλι στο Ριάντ, αφού πλέον ολοκληρώθηκε η συζήτηση με τους Ρώσους σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο κεκλεισμένων των θυρών.
Στην προηγούμενη συνάντηση, τον Μάρτιο στην Τζέντα, η Ουκρανία είχε αποδεχθεί την αμερικανική πρόταση για κατάπαυση του πυρός 30 ημερών, την οποία όμως απέρριψε η Ρωσία.
Οι αντιπροσωπείες εξετάζουν πλέον μια πιθανή κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα, ώστε να τεθεί εκ νέου σε ισχύ η συμφωνία για την εξαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία, παρά την παρουσία του ρωσικού στόλου στην περιοχή.
Η Ρωσία αποσύρθηκε από αυτή τη συμφωνία τον Ιούλιο του 2023, κατηγορώντας τη Δύση ότι δεν τήρησε τις δεσμεύσεις της, που αφορούσαν τη χαλάρωση των κυρώσεων για την εξαγωγή ρωσικών αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων.
Πεσκόφ: Δεν υπογράψαμε τίποτα με τις ΗΠΑ
«Όχι. Δεν προβλέπεται η υπογραφή εγγράφων», απάντησε στο ρωσικό πρακτορείο Tass, ο εκπρόσωπος Τύπου του Ρώσου προέδρου, Ντμίτρι Πεσκόφ, σε σχετική ερώτηση συντάκτη. Οι ομάδες εμπειρογνωμόνων της Ρωσικής Ομοσπονδίας και των Ηνωμένων Πολιτειών δεν σχεδιάζουν να υπογράψουν κανένα έγγραφο μετά τις διαβουλεύσεις στο Ριάντ.
Σύμφωνα με τον σύμβουλο του Ρώσου προέδρου, Γιούρι Ουσάκοφ, το κύριο θέμα των διαβουλεύσεων ήταν η ανανέωση της Πρωτοβουλίας για τα Σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα. Η συμφωνία αυτή και «όλες οι πλευρές που αφορούν την επαναφορά της σε ισχύ είναι στην ατζέντα», δήλωσε νωρίτερα ο Πεσκόφ.
«Αυτή ήταν η πρόταση του προέδρου (των ΗΠΑ) Τραμπ και ο πρόεδρος Πούτιν την αποδέχτηκε. Με αυτήν την εντολή πήγε στο Ριάντ η αντιπροσωπεία μας», πρόσθεσε, χωρίς να κάνει καμία αναφορά σε μια ενδεχόμενη δέσμευση της Μόσχας για τερματισμό των μαχών.
Από την άλλη, ο υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας, Ρουστέμ Ουμέροφ, ο επικεφαλής της ουκρανικής αντιπροσωπείας, χαρακτήρισε «εποικοδομητική και στοχευμένη» τη χθεσινή συνάντηση με τους Αμερικανούς με τους οποίους συζητήθηκαν «σημαντικά θέματα, κυρίως το ενεργειακό».
Τραμπ: Στο τραπέζι ουκρανικά εδάφη και σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής
«Κάναμε συμφωνία για τις σπάνιες γαίες, η οποία θα υπογραφεί πολύ σύντομα», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου, μεταφέροντας τις πληροφορίες από τις μαραθώνιες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένουν να υπογράψουν συμφωνία με την Ουκρανία για πρόσβαση σε κρίσιμα ορυκτά και φυσικούς πόρους «πολύ σύντομα», δήλωσε εκ νέου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου στον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε σε δημοσιογράφους ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες συνομιλούν με την Ουκρανία σχετικά με το ενδεχόμενο αμερικανικές εταιρείες να αναλάβουν ουκρανικά εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής, αναφέρει το Reuters, όπως αναμεταδίδει ο Guardian.
«Τα πάμε πολύ καλά όσον αφορά την Ουκρανία και τη Ρωσία», πρόσθεσε ο Τραμπ.
Στο μεταξύ, πηγές με γνώση επί του θέματος, εικάζουν ότι το ενδιαφέρον του Τραμπ για τη Ζαπορίζια οφείλεται στο γεγονός ότι το Κίεβο είπε στις ΗΠΑ πως θα ήταν μια εξαιρετικά οικονομική πηγή ενέργειας που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την τροφοδοσία μονάδων εξόρυξης, ως μέρος του deal με τις σπάνιες γαίες και τα ορυκτά.
Μαραθώνιες διαπραγματεύσεις με… διαλείμματα
Οι συνομιλίες βρίσκονταν σε εξέλιξη από τις 11 το πρωί, ενώ πληροφορίες που μετέδωσε το Open αναφέρουν πως μέχρι και αργά το απόγευμα είχαν γίνει ήδη τρία διαλείμματα προκειμένου να πάρουν δυνάμεις οι διαπραγματευτές αλλά και να επικοινωνήσουν με τις πρωτεύουσές τους, ενδεχομένως και με άλλες εμπλεκόμενες πλευρές. Φυσικά το ίδιο ισχύει και για την ουκρανική πλευρά.
Εκτός από την κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα, οι ομάδες συζητούν για μία «γραμμή ελέγχου» μεταξύ των δύο χωρών, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως «μέτρο διατήρησης της ειρήνης».
Ωστόσο, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, Μάικ Γουόλτς, μίλησε για «εναέρια κατάπαυση του πυρός» στο CBS αναφερόμενος στα συνεχή αεροπορικά πλήγματα της Ρωσίας σε «εγκαταστάσεις ενεργειακής υποδομής».
Επίσης, συζητούνται τα «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης», συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής των παιδιών της Ουκρανίας που έχουν απαχθεί από τη Ρωσία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μιλούν και για «θαλάσσια εκεχειρία», ενώ οι υπό εξέλιξη διαπραγματεύσεις περιγράφονται ως τεχνικές συνομιλίες για την εφαρμογή των πολιτικών συμφωνιών της περασμένης εβδομάδας.
Σημειώνεται ότι ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για την αύξηση της παραγωγής κρίσιμων ορυκτών στις ΗΠΑ, επικαλούμενος εξουσίες έκτακτης ανάγκης βάσει του Νόμου για την Αμυντική Παραγωγή της Εποχής του Ψυχρού Πολέμου (DPA).
Η επίκληση της DPA υποδηλώνει ότι η εξάρτηση των ΗΠΑ από τις εισαγωγές ορυκτών συνιστά απειλή για την εθνική ασφάλεια. Η εντολή του Τραμπ απαιτεί δραματική επέκταση και επιτάχυνση των προσπαθειών εξόρυξης και επεξεργασίας ορυκτών, που μπορεί να περιλαμβάνουν άνθρακα.
«Είναι μεγάλο πράγμα σε αυτή τη χώρα», διαμήνυσε ο Τραμπ.
«Και όπως γνωρίζετε, υπογράφουμε επίσης συμφωνίες σε διάφορες τοποθεσίες για να ”ξεκλειδώνουμε” σπάνιες γαίες και ορυκτά σε όλο τον κόσμο, αλλά ιδιαίτερα στην Ουκρανία», είπε.
Υπενθυμίζεται ότι Ουκρανία και ΗΠΑ είχαν προγραμματίσει να υπογράψουν συμφωνία για τα ορυκτά στις 28 Φεβρουαρίου, αλλά το σχέδιο εκτροχιάστηκε μετά τη σφοδρή σύγκρουση μεταξύ του Τραμπ και του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
