Φόρτωση Text-to-Speech…
Τα επόμενα βήματα που θα οδηγήσουν στην αποκρυστάλλωση της πρότασης του πρωθυπουργού για πενταμερή διάσκεψη, η οποία θα προχωρήσει στη συζήτηση πέντε βασικών θεματικών, δρομολογεί η Αθήνα.
Η ανακοίνωση του Κυριάκου Μητσοτάκη αιφνιδίασε τα υπόλοιπα δυνητικά μέλη αυτής της ομάδας (Κυπριακή Δημοκρατία, Τουρκία, Αίγυπτος, Λιβύη), ωστόσο από την περασμένη εβδομάδα έχουν ενημερωθεί η Λευκωσία και η Aγκυρα.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, ενημερώθηκε από τον ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη στο Λουξεμβούργο, δίχως, σύμφωνα με πληροφορίες, να αντιδράσει θετικά ή αρνητικά. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης ενημερώθηκε από τον κ. Μητσοτάκη στη Σλοβενία κατά τη συνεδρίαση των μεσογειακών κρατών-μελών της Ε.Ε. (MED 9).
Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε στον κ. Χριστοδουλίδη ότι επίκειται ένα πιο σαφές σχέδιο της ιδέας, ένας δηλαδή θεωρητικός χάρτης για τα επόμενα συγκεκριμένα βήματα. Ο κ. Χριστοδουλίδης φάνηκε, εν ολίγοις, να είναι επιφυλακτικός μέχρι να δει το πλήρες σχέδιο της Αθήνας και, κυρίως, τον τρόπο με τον οποίο η ελληνική πλευρά επιθυμεί να εμπλέξει ουσιαστικά όλες τις πλευρές.
Ο πρωθυπουργός είχε πριν από λίγες ημέρες ένα σύντομο τετ α τετ με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, ωστόσο ουσιαστικές συνομιλίες για το ζήτημα δεν έχουν γίνει ακόμη.
Από τα πιο εύκολα – Θα γίνει προσπάθεια να προχωρήσουν οι πιο «εύκολες» από τις πέντε θεματικές, δηλαδή η συνεργασία στο μεταναστευτικό, η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η συνδεσιμότητα και η πολιτική προστασία.
Σύμφωνα με άριστα πληροφορημένες πηγές, προκειμένου το σχήμα να αποκτήσει κάποια προοπτική, στο σχέδιο (που επεξεργάζεται το υπουργείο Εξωτερικών) θα γίνει προσπάθεια να προχωρήσουν οι πιο «εύκολες» από τις πέντε θεματικές, δηλαδή η συνεργασία στο μεταναστευτικό, η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η συνδεσιμότητα και η πολιτική προστασία. Σκοπός είναι αυτές οι τέσσερις θεματικές να λειτουργήσουν ως ένα είδος Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), ώστε μετά να είναι ευκολότερη η μετάβαση στην «καρδιά» της ατζέντας της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, δηλαδή την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.
Ως βασικοί σκόπελοι αυτής της πρώτης φάσης αναγνωρίζονται η σταθερή άρνηση της Τουρκίας να συζητήσει με την Κυπριακή Δημοκρατία και το γεγονός ότι η Λιβύη παραμένει μια χώρα διχασμένη ανάμεσα στην κυβέρνηση της Τρίπολης και στις δυνάμεις της Βεγγάζης.
Δι’ αντιπροσώπου
Κάποιοι εκτιμούν ότι τα προβλήματα αυτά δεν είναι αξεπέραστα. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, η πενταμερής θα μπορούσε να προχωρήσει αν η Τουρκία συμμετάσχει και ως φορέας εκπροσώπησης των συμφερόντων των Τουρκοκυπρίων.
Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, η στάση της Τουρκίας καθορίζεται σε πολύ σημαντικό βαθμό και από το γεγονός ότι θέτει στην κορυφή των προτεραιοτήτων της τη συμμετοχή στην ευρωπαϊκή άμυνα, με δεδομένη τη στάση της Αθήνας που επιμένει στο βέτο για τα δάνεια του κανονισμού SAFE. Οι ίδιοι κύκλοι εκτιμούν ότι ο συνδυασμός πιέσεων για συμμετοχή στο SAFE, η ελληνική πρόταση για ξεμπλοκάρισμα του αδιεξόδου (με άρση casus belli και αποκήρυξη θεωρίας γκρίζων ζωνών), η –παράλληλη– πιθανή ανακίνηση συνολικότερων συνομιλιών για το Κυπριακό μπορεί να λειτουργήσουν ως μοχλοί πίεσης και για την επίτευξη του τελικού στόχου του φόρουμ, την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Ενώ στην περίπτωση της Λιβύης θα μπορούσε να συζητηθεί το ενδεχόμενο να αναλάβει κάποιος ειδικός απεσταλμένος με αντικείμενο την εκπροσώπηση και των δύο πλευρών. Πρόκειται για μια προφανώς εξαιρετικά δύσκολη εξίσωση.
Σε περίπτωση που όλα αυτά τα εξαιρετικά φιλόδοξα βήματα της πρώτης φάσης υλοποιηθούν, τότε είναι πιθανό να αναζητηθεί η επέκταση του σχήματος, ώστε να συμμετάσχουν σε αυτό και άλλες χώρες που έχουν σχέση με τη συζήτηση οριοθέτησης, συγκεκριμένα η Μάλτα και η Ιταλία, σε σημεία που αφορούν την Ελλάδα και τη Λιβύη. Προφανώς η ακόμη μεγαλύτερη διεύρυνση θα «άνοιγε» το παιχνίδι πολύ περισσότερο και θα περιελάμβανε και τις χώρες της υπόλοιπης Ανατολικής Μεσογείου.
Η στάση των ΗΠΑ
Το μεγαλύτερο ερώτημα για τις εξελίξεις στο εξής είναι η στάση που θα τηρήσουν οι Αμερικανοί. Κατά την αισιόδοξη ερμηνεία, δεν θα αντιδρούσαν αρνητικά σε μια εξέλιξη που θα οδηγούσε σε αποτελέσματα, ανεξάρτητα από το αν η πατρότητα του σχεδίου ανήκει στην Ουάσιγκτον.
Υπενθυμίζεται ότι οι Αμερικανοί, κυρίως με τις επαφές του ανώτερου απεσταλμένου για την Αφρική, Μασάντ Μπούλος, είχαν από το καλοκαίρι προτείνει ένα τετραμερές σχήμα, χωρίς τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Οι μεγάλοι σκόπελοι – Η άρνηση της Αγκυρας να συζητήσει με τη Λευκωσία, αλλά και το γεγονός ότι στη Λιβύη υπάρχουν δύο πόλοι εξουσίας, στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη, θεωρούνται τα σοβαρότερα εμπόδια για την υλοποίηση του ελληνικού σχεδίου.
Στην Αθήνα τηρείται σιγήν ιχθύος περί του αν υπήρξε κάποια αντίδραση από την Ουάσιγκτον μετά τις ανακοινώσεις του κ. Μητσοτάκη. Αν και μέσω επισήμων διαύλων προς το παρόν υπάρχει σιγή, είναι γνωστή η πρακτική τόσο του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ όσο και των στενών συνεργατών του (συγγενών και φίλων) να κινούνται εκτός πλαισίου.
Η Κύπρος, πάντως, θα βρεθεί ούτως ή άλλως στο προσκήνιο τους επόμενους μήνες, καθώς η ανάδειξη νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη, του Τουφάν Ερχιουρμάν, φαίνεται να δημιουργεί τις συνθήκες για νέα διαδικασία διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό.
Επίσης, από το νέο έτος θα αλλάξει και ο πρέσβης των ΗΠΑ στη Λευκωσία – μάλιστα πριν από λίγες ημέρες ο κ. Τραμπ κατονόμασε ως υποψήφιο τον Τζον Μπρέσλοου, έναν επιχειρηματία και χρηματοδότη του από την Αριζόνα.
Σε λίγα 24ωρα καταφθάνει στην Αθήνα η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, ενώ ήδη στην Αγκυρα δραστηριοποιείται τους τελευταίους μήνες ένα άλλο πρόσωπο απόλυτης εμπιστοσύνης του κ. Τραμπ, ο Τομ Μπάρακ. Αν μη τι άλλο, στην άμεση γειτονία, την ευθύνη της εκπροσώπησης των ΗΠΑ έχουν πρόσωπα που συνδέονται απευθείας με τον Λευκό Οίκο.
