Καύσωνες, φονικές πλημμύρες και φωτιές που καίνε εκτεταμένες περιοχές, αποτελούν πλέον μία κανονικότητα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες στην Ευρώπη.
Μάλιστα, ένα μικρό δείγμα της κατάστασης αποτελεί και το γεγονός ότι ο φετινός Ιούλιος ήταν ο τρίτος θερμότερος που έχει καταγραφεί παγκοσμίως, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Υπηρεσίας για την Κλιματική Αλλαγή Copernicus (C3S) της ΕΕ.
Η κλιματική αλλαγή εξακολουθεί να δείχνει το σκληρό της πρόσωπο και στην Ευρώπη
Ο φετινός Ιούλιος ήταν 0,27 °C πιο δροσερός από τον θερμότερο Ιούλιο του 2023 και 0,23 °C πιο δροσερός από τον Ιούλιο του 2024, τον δεύτερο θερμότερο. Ο περασμένος μήνας ήταν επίσης 1,25 °C πάνω από τον προ-βιομηχανικό μέσο όρο από το 1850 έως το 1900 και είναι μόνο ο τέταρτος μήνας τα τελευταία 25 χρόνια που δεν έφτασε το όριο των 1,5 °C, σύμφωνα με δημοσίευμα του Euro News.
«Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή έχει σταματήσει».
Ο Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής του C3S, λέει ότι δύο χρόνια μετά τον θερμότερο Ιούλιο, η πρόσφατη σειρά ρεκόρ υψηλών παγκόσμιων θερμοκρασιών «έχει μπει στον «πάγο» – προς το παρόν».
«Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή έχει σταματήσει», προσθέτει.
«Συνεχίσαμε να παρατηρούμε τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε φαινόμενα όπως η ακραία ζέστη και οι πλημμύρες τον Ιούλιο. Αν δεν σταθεροποιήσουμε γρήγορα τις συγκεντρώσεις αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, θα πρέπει να αναμένουμε όχι μόνο νέα ρεκόρ θερμοκρασίας, αλλά και επιδείνωση αυτών των επιπτώσεων – και πρέπει να προετοιμαστούμε για αυτό».
Σπάνε ένα-ένα τα μαύρα ρεκόρ
Ο Ιούλιος ήταν ο τέταρτος θερμότερος μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη, καθώς αρκετές περιοχές έσπασαν ρεκόρ ζέστης, για τα δικά τους δεδομένα.
Μια γεωγραφική περιοχή που περιλαμβάνει τη Σκανδιναβική χερσόνησο, τη Φινλανδία, τη χερσόνησο Κόλα και την Καρελία, γνώρισε τις πιο έντονες θερμοκρασίες πάνω από το μέσο όρο στην Ευρώπη.
Ένας μετεωρολογικός σταθμός στο νορβηγικό τμήμα του Αρκτικού Κύκλου κατέγραψε θερμοκρασίες άνω των 30 °C για 13 ημέρες τον Ιούλιο. Το Νορβηγικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο ανέφερε ότι ο Ιούλιος ήταν ο τρίτος θερμότερος μήνας που καταγράφηκε στη χώρα από το 1901, με θερμοκρασίες 2,8 °C υψηλότερες από τον μέσο όρο της εποχής. Η περίοδος δύο εβδομάδων μεταξύ 12 και 25 Ιουλίου ήταν η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ στη χώρα.
Υψηλές θερμοκρασίες επικράτησαν στην Ελλάδα τον Ιούλιο. Vasilis Svarnias/SOOC
Η Φινλανδία είχε τρεις συνεχόμενες εβδομάδες με θερμοκρασίες 30 °C, με τους επιστήμονες να αναφέρουν ότι ήταν η μακρύτερη περίοδος από την έναρξη των καταγραφών το 1961 και 50% μακρύτερη από το προηγούμενο ρεκόρ. Ο Μίκα Ραντάνεν, κλιματολόγος στο Φινλανδικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο, ανέφερε σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι ήταν ένας «πραγματικά άνευ προηγουμένου καύσωνας».
Η Τουρκία κατέγραψε εθνικό ρεκόρ θερμοκρασίας 50,5 °C στη Σιλόπη, στη νοτιοανατολική χώρα, στις 25 Ιουλίου. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοίνωσε ότι 132 μετεωρολογικοί σταθμοί σε ολόκληρη τη χώρα κατέγραψαν ρεκόρ θερμοκρασίας για τον μήνα, με ορισμένες θερμοκρασίες να υπερβαίνουν κατά 12 °C τους εποχιακούς μέσους όρους.
Οι θάνατοι που προκλήθηκαν από τις υψηλές θερμοκρασίες
Οι καύσωνες έχουν αποβεί θανατηφόροι για την Ευρώπη.
Από τις 23 Ιουνίου έως τις 2 Ιουλίου, εκτιμάται ότι υπήρξαν 2.300 θάνατοι που σχετίζονταν με την ζέστη.
Μια έκθεση του Ινστιτούτου Grantham του Imperial College που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο μελέτησε 12 ευρωπαϊκές πόλεις για να μετρήσει τις αλλαγές στην ένταση των καυσώνων.
Από τις 23 Ιουνίου έως τις 2 Ιουλίου, εκτιμάται ότι υπήρξαν 2.300 θάνατοι που σχετίζονταν με την ζέστη, συμπεριλαμβανομένων 1.500 που συνδέονταν με την κλιματική αλλαγή, η οποία έκανε τους καυσώνες πιο έντονους, σύμφωνα με άρθρο του Al Jazeera.
Η κλιματική αλλαγή ήταν η αιτία για:
- 317 από τους εκτιμώμενους θανάτους λόγω υπερβολικής ζέστης στο Μιλάνο,
- 286 στη Βαρκελώνη,
- 235 στο Παρίσι,
- 171 στο Λονδίνο,
- 164 στη Ρώμη,
- 108 στη Μαδρίτη,
- 96 στην Αθήνα,
- 47 στη Βουδαπέστη,
- 31 στο Ζάγκρεμπ,
- 21 στη Φρανκφούρτη,
- 21 στη Λισαβόνα και
- 6 στο Σάσσαρι της Ιταλίας.
Θύματα αφήνουν πίσω οι πλημμύρες
Σύμφωνα με το C3S, τον Ιούλιο οι βροχοπτώσεις ήταν πάνω από το μέσο όρο στο μεγαλύτερο μέρος της Κεντρικής Ευρώπης, της Βόρειας Γαλλίας, της Ανατολικής Βρετανίας και της Νότιας Ιρλανδίας, της Νότιας Σκανδιναβίας, των περιοχών της Βορειοανατολικής Ευρώπης, της Βόρειας Ιταλίας και των βόρειων ακτών της Αδριατικής, της Βόρειας Ισλανδίας.
Οι έντονες βροχές προκάλεσαν σοβαρές πλημμύρες στη νότια Γαλλία και το Παρίσι. Οι ακραίες καιρικές συνθήκες στην Ιταλία προκάλεσαν κατολισθήσεις και πλημμύρες στη Ρώμη και την περιοχή του Πεδεμόντιο στις αρχές του μήνα.
Διασώστες αναζητούν άτομα που αγνοούνται μετά από πλημμύρες στην Ισπανία. REUTERS/Bruna Casas
Στην Ισπανία σημειώθηκαν εκτεταμένες πλημμύρες μετά από καταρρακτώδεις βροχές που έπληξαν την Καταλονία και τη βορειοανατολική Ισπανία στα μέσα Ιουλίου. Η εθνική μετεωρολογική υπηρεσία AEMET ανέφερε ότι σε λίγες ώρες έπεσαν 10 εκατοστά βροχής κοντά στη Βαρκελώνη.
Οι ξηρότερες από το μέσο όρο συνθήκες σε κομμάτι των Βόρειων Χωρών, την Ελλάδα, τα Βαλκάνια, τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας και τη νότια Γαλλία προκάλεσαν επίσης τα δικά τους προβλήματα.
Οι φωτιές η νέα κανονικότητα
Όπως τονίζει το Euro News, ο καύσωνας και η ξηρασία, μετά από μια ασυνήθιστα ξηρή και ζεστή άνοιξη, τροφοδότησαν τις πυρκαγιές σε όλη τη νότια Ευρώπη τον περασμένο μήνα.
🧑🚒 Portugal is impacted by major wildfires in the north and centre of the country as of 29 July, with more than 2,000 firefighters mobilised to battle the flames.
This #CopernicusEU #Sentinel3 #ImageOfTheDay shows the large smoke cloud generated by the fires in the Arouca area. pic.twitter.com/vEBG9HXj5p
— Copernicus EU (@CopernicusEU) July 30, 2025
Στα τέλη Ιουλίου, η Ισπανία αντιμετώπιζε πυρκαγιές σε πολλά μέτωπα. Στην Πορτογαλία, περισσότερες από 3.000 πυρκαγιές είχαν καταστρέψει συνολικά 107.680 στρέμματα μέχρι τις 15 Ιουλίου – τρεις φορές μεγαλύτερη έκταση από την ίδια περίοδο πέρυσι. Η Ιβηρική Χερσόνησος κήρυξε κατάσταση συναγερμού το Σαββατοκύριακο λόγω της επιδείνωσης του κινδύνου πυρκαγιών.
Φωτιές εκδηλώνονται σε καθημερινή βάση στην Ελλάδα, καίγοντας μεγάλες εκτάσεις. INTIME NEWS
Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία αντιμετώπισαν επίσης μεγάλες πυρκαγιές, με χιλιάδες στρέμματα γης να καίγονται.
Μέχρι στιγμής, στην ΕΕ φέτος έχουν καεί συνολικά 3.538.620 στρέμματα γης – περισσότερο από το διπλάσιο της έκτασης που κάηκε κατά την ίδια περίοδο πέρυσι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών για τις Δασικές Πυρκαγιές.
Νερό που βράζει οι θάλασσες
Κατά μέσο όρο, οι θερμοκρασίες της θάλασσας τον Ιούλιο ήταν οι τρίτες υψηλότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ για τον μήνα αυτό, 0,12 °C κάτω από το ρεκόρ που καταγράφηκε το 2023.
Ωστόσο, η Νορβηγική Θάλασσα, τμήματα της Βόρειας Θάλασσας και μια περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού ακριβώς δυτικά της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου κατέγραψαν ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών τον Ιούλιο.
Η Μετεωρολογική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε στις αρχές Ιουλίου ότι τα νερά νότια της χώρας βίωναν έναν «σημαντικό θαλάσσιο καύσωνα». Οι θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας ήταν πιο χαρακτηριστικές για τις αρχές Αυγούστου της δεκαετίας του 1980 και του 1990.
Μεταξύ 28 Ιουνίου και 9 Ιουλίου, η νότια περιοχή Αλγκάρβε της Πορτογαλίας βίωσε επίσης θαλάσσιο καύσωνα, σύμφωνα με την ναυτιλιακή αρχή της χώρας. Οι θερμοκρασίες ήταν «σημαντικά υψηλότερες» από τον μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών, φτάνοντας έως και τους 25,1 °C.
Παγκόσμιο το πρόβλημα της υπερθέρμανσης
Σε παγκόσμιο επίπεδο ο φετινός Ιούνιος ήταν ο τρίτος θερμότερος από το 1850, σύμφωνα με τις μέσες θερμοκρασίες. Η μέση θερμοκρασία του αέρα στην επιφάνεια τον Ιούνιο ήταν 16,46 °C έως 0,47 °C και υψηλότερη από τον μέσο όρο του Ιουνίου για την περίοδο 1991-2020, σύμφωνα με την Υπηρεσία για την Κλιματική Αλλαγή Copernicus.
Θερμόμετρο στην Ιαπωνία απεικονίζει τις υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν για αρκετές ημέρες. Kyodo/via REUTERS
Καύσωνας «χτύπησε» και τις νοτιοανατολικές ΗΠΑ. REUTERS/Shannon Stapleton
Οι παγκόσμιες θερμοκρασίες παραμένουν ασυνήθιστα υψηλές, τονίζει το Al Jazeera, ακολουθώντας στενά το 2024 – το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί, με μέση θερμοκρασία αέρα στην επιφάνεια 15,1 °C, η οποία ήταν πάνω από 1,5 °C υψηλότερη από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα, ένα όριο που θεωρείται κρίσιμο για την αποφυγή της επικίνδυνης υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στο περιοδικό Earth System Science Data σημείωσε επίσης ότι η ανθρωπογενής θέρμανση αυξάνεται με ρυθμό 0,27 °C ανά δεκαετία από το 2015 έως το 2024, ο οποίος είναι ο υψηλότερος ρυθμός που έχει παρατηρηθεί στα καταγεγραμμένα στοιχεία.
