Ο Στέφανος Κασσελάκης θα μπορούσε να αποτελέσει ιδανικό πρωταγωνιστή λαϊκών τηλεοπτικών εκπομπών εύρεσης μυστηριωδώς εξαφανισμένων ανθρώπων, λένε οι χαιρέκακοι. Το πολιτικό είδωλο που συγκρούστηκε με όλα σχεδόν τα στερεότυπα και τις απαγορεύσεις της ελληνικής κοινωνίας (και άλωσε τον ΣΥΡΙΖΑ εν μια νυκτί) σήμερα δεν συζητιέται σχεδόν καθόλου. Ξεθώριασε και ξεχάστηκε, υποστηρίζουν οι κήνσορες. Το κόμμα του, το Κίνημα Δημοκρατίας, εντοπίζεται σε όλες στις δημοσκοπήσεις αρκετά κάτω από τη στάθμη του 3%.
Πολλοί φαντάζονται τον Στέφανο να βράζει στο ζουμί του μέσα σε ένα γραφείο με τους συνεργάτες του. Προεξοφλούν ότι είναι θέμα χρόνου να το πάρει απόφαση ότι η ελληνική πολιτική τον απέβαλε ως ξένο σώμα και να ακολουθήσει την προ ενάμισι έτους προτροπή του Νίκου Φίλη: «Να πας στο Μαϊάμι». Κι όμως, αυτή η εντύπωση δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα.
Με τον τρόπο του Κιχάδα
Ο Δον Κιχώτης του Θερβάντες ήταν ένας ηλικιωμένος αγρότης, ο Αλόνσο Κιχάδα, που διάβαζε τις περιπέτειες των ιπποτών στα ρομάντσα της εποχής του, με αποτέλεσμα να σαλτάρει. Ο Κασσελάκης είναι ένας έξυπνος, επίμονος και μορφωμένος νέος, που πίστεψε (και πιστεύει) ότι μπορεί να αλλάξει την Ελλάδα. Πίστεψε ότι μπορεί να γκρεμίσει όχι μόνο τους αρχαϊσμούς και την υποκρισία, αλλά και τους αραχνιασμένους «ανεμόμυλους» της Αριστεράς.
Οι κυνικοί τον λοιδορούν, όπως λοιδορούσαν τον Δον Κιχώτη. Λένε ότι μόνο ένας σαλταρισμένος θα μπορούσε να πιστέψει ότι θα κατακτήσει από το πουθενά τον «θρόνο». Για πολύ καιρό γελοιοποιήθηκε, καθαιρέθηκε και στο τέλος απομονώθηκε. Ωστόσο, σφάλλουν όσοι νομίζουν ότι παραιτήθηκε. Πιστεύει ακόμη στην αποστολή του, όπως ο Δον Κιχώτης στο τέλος του «πρώτου βιβλίου» του εμβληματικού μυθιστορήματος.
Ο Στέφανος εμμέσως αποδέχεται ότι σάστισε με την ισχύ των «συμφερόντων» μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Παραδέχεται πως είχε επίγνωση ότι μέσα στο κόμμα υπήρχε ένα «σάπιο σύστημα» (όπως λέει χαρακτηριστικά), αλλά δεν περίμενε ότι αυτό το σύστημα θα μπορούσε να επιδείξει τέτοια αποτελεσματικότητα στη λοβιτούρα εναντίον του.
«Θα τους είχα ξανακερδίσει»
Πιστεύει ότι η μεθόδευση για τον εξοστρακισμό του από την ηγεσία και στη συνέχεια ο αποκλεισμός του από τις εσωκομματικές εκλογές ήταν μια ανθρωποθυσία που ξεκίνησε μετά την εντολή του να καταψηφίσουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή στο τέλος Ιουλίου 2024 τη συμφωνία συγχώνευσης της Τράπεζας Αττικής με την Παγκρήτια, που υπερψήφισαν η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ. Επιπλέον, είναι βέβαιος ότι αν δεν είχε αποκλειστεί από την κούρσα της ηγεσίας, θα είχε κερδίσει ξανά την προεδρία του κόμματος από την πρώτη Κυριακή. Από τότε ο ΣΥΡΙΖΑ τιμωρείται από Θεό και λαό. «Βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, καθώς εγκαταλείπεται μαζικά από τους ψηφοφόρους του».
Πρόκειται για μια βολική ερμηνεία του αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει ο ίδιος, απαντούν οι ουκ ολίγοι εχθροί του. Γιατί οι ψηφοφόροι που εγκαταλείπουν τον ΣΥΡΙΖΑ δεν προσέρχονται στο Κίνημα Δημοκρατίας; Μήπως ισχυρίζεται ότι η καθήλωση του κόμματος και η δική του εξαφάνιση από τον δημόσιο διάλογο οφείλονται σε κάποια «συνωμοσία της διαπλοκής»;
Στις απαντήσεις παραμένει λαλίστατος. «Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τα κανάλια που με καλούν συνεχώς και όποτε πηγαίνω, κάνω μεγάλα νούμερα θεαματικότητας. Είναι δική μου απόφαση να εμφανίζομαι σποραδικά αυτή την εποχή. Είμαι πιο ζεν σε σχέση με το πώς ήμουν μέχρι πριν από έξι μήνες. Από το καλοκαίρι του 2023 έως το φθινόπωρο του 2024, σε κάθε βήμα που έκανα δεχόμουν πόλεμο.
Τώρα έχω ηρεμήσει από τις πισώπλατες μαχαιριές και κάνω δουλειά βάσης. Θέλω να ρίξω βάρος στην αδιαμεσολάβητη επικοινωνία με τον κόσμο. Χτίζω αξιοπιστία και ψυχικό δεσμό. Χτίζω ένα συμμετοχικό κόμμα, που ακόμη δεν είναι αρκετά γνωστό και γι’ αυτό δεν “γράφει” αρκετά στις δημοσκοπήσεις».
Μήπως γι’ αυτόν τον λόγο, δηλαδή για να «γράψει» στις δημοσκοπήσεις, το Κίνημα Δημοκρατίας εκπροσωπείται από βουλευτές όπως η αοιδός Ραλλία Χρηστίδου και η πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ Θεοδώρα Τζάκρη (που έχει αλλάξει τρία κόμματα, όπως λένε οι πολυπληθείς επικριτές της); Αυτό ήταν το όραμα για τους πολιτικούς του μέλλοντος που είχε όταν εγκατέλειπε τις ΗΠΑ; Αλλά καλύτερα να μην ανοίξουμε τώρα μια συζήτηση για την ποιότητα του πολιτικού προσωπικού στο Κίνημα Δημοκρατίας. Αλλωστε, είναι εξίσου υψηλή σε όλα τα κόμματα.
«Θέλω να ρίξω βάρος στην επικοινωνία με τον κόσμο. Χτίζω ένα συμμετοχικό κόμμα, που ακόμη δεν είναι αρκετά γνωστό και γι’ αυτό δεν “γράφει” στις δημοσκοπήσεις».
Η εισαγγελική «μόδα»
Θα πρέπει, πάντως, να τον απασχολούν οι δημοσκοπήσεις. Μήπως γι’ αυτό ακολουθεί τον «συρμό» της εποχής, επιμένοντας ότι πρέπει να υποβληθούν στα βασανιστήρια μιας προανακριτικής επιτροπής 7-8 πολιτικοί και όχι μόνον ο Χρήστος Τριαντόπουλος; Μήπως τελικά το σύστημα φέρνει όλους τους πολιτικούς στα μέτρα του; Εκείνος που ομνύει σε μια πιο σύγχρονη πολιτική γιατί άρχισε τόσο γρήγορα να υποστηρίζει την ατέρμονη ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής;
Στο κάτω κάτω, αν ήθελαν το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, θα μπορούσαν να κατεβάσουν πρόταση για σύσταση Προανακριτικής ακόμη και για τον γέρο Καραμανλή (τρόπος του λέγειν), η οποία θα έπρεπε να συζητηθεί στην ολομέλεια της Βουλής. Γιατί δεν το έκαναν; Μήπως γιατί είναι εύκολο να φωνασκείς, αλλά δύσκολο να στοιχειοθετήσεις αιτιώδη σχέση ανάμεσα στις πολιτικές αποφάσεις για την εκτέλεση μιας σύμβασης και ένα συγκεκριμένο ατύχημα;
Υποψιαζόμαστε ότι για να γίνει πιο λαϊκός ένας εφοπλιστής όπως αυτός υποχωρεί στις απαιτήσεις του πλήθους για λαϊκά δικαστήρια. «Δεν ξέρω τι μου λέτε για λαϊκά δικαστήρια. Τα Τέμπη είναι ένα λαϊκό έγκλημα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατέβασε πρόταση για Προανακριτική για τον Καραμανλή γιατί ήθελε να καλύψει τον Σπίρτζη και το ΠΑΣΟΚ δεν κατέβασε αντίστοιχη πρόταση γιατί είναι η πατερίτσα της Νέας Δημοκρατίας σε όλα. Πολύ απλά, θέλουν όλοι μαζί να κουκουλώσουν το έγκλημα».
Πώς συμβιβάζεται η επιλογή για «περισσότερο ζεν» με αυτή την επιθετικότητα; «Δεν με ενδιαφέρει πια να είμαι εριστικός, αλλά για τα Τέμπη θα φωνάξω». Κι όμως, δεν φαίνεται να τα πιστεύουν όλα αυτά όλοι οι ανεξάρτητοι βουλευτές που έχουν συνταχθεί με το κόμμα του στο Κοινοβούλιο. Hδη η Ράνια Θρασκιά και ο Πέτρος Παππάς, άλλοτε θερμοί υποστηρικτές του, προσχώρησαν στο ΠΑΣΟΚ. «Νομίζω ότι η Ράνια και ο Πέτρος ήδη μετάνιωσαν που ανέβηκαν σε ένα κουτσό άλογο».
«Οχι» σε όλους
Αν για κάτι πρέπει να διαβεβαιώσουμε τους υποστηρικτές του, είναι ότι παράλληλα με το ζεν διατηρεί την οξύτητα του λόγου του. Η ανάγκη για ύψωση των τόνων ίσως οφείλεται και στον ανταγωνισμό που επιβάλλει η δημοσκοπική επιτυχία της Ζωής Κωνσταντοπούλου. Θα αποδεχόταν μία συνεργασία με την Πλεύση Ελευθερίας, με το ΠΑΣΟΚ, με τον ΣΥΡΙΖΑ ή με τη Νέα Αριστερά για να διασωθεί η χώρα από τη Ν.Δ.;
Η απάντηση είναι «όχι». Γιατί όχι; Πώς ένας σύγχρονος πολιτικός υιοθετεί το ελληνικό μοντέλο τού «όχι» στις συνεργασίες, που μοιάζει εντελώς ξεπερασμένο σε σύγκριση με όσα συμβαίνουν στις ώριμες ευρωπαϊκές χώρες; «Στον βαθμό που θα έχω επιρροή, δεν θα αφήσω τη χώρα να πέσει στα βράχια, αλλά ούτε θα στηρίξω επιλογές που υπαγορεύονται από συμφέροντα».
Ο Στέφανος παραμένει αεικίνητος. Την Τρίτη βρισκόταν στο Παρίσι, καλεσμένος σε εκδήλωση των Ευρωπαίων Δημοκρατών που οργάνωσαν ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού και ο Γκαμπριέλ Ατάλ, το πρώην πουλέν (και πρωθυπουργός) του Μακρόν. Από τα σαλόνια εύκολα βρίσκεται στα αλώνια. Την Τετάρτη πήγε στην έκθεση της Λαμίας, την Πέμπτη στο νοσοκομείο Χαλκιδικής, την Παρασκευή στη λαχαναγορά Θεσσαλονίκης και πάει λέγοντας. Η ζωή του παραμένει μια «ταινία δρόμου» (road movie). Ελάχιστα τον βλέπει το σπίτι του στο Κολωνάκι, η ανακαίνιση του οποίου έχει ολοκληρωθεί.
Τώρα μπορεί να μη φαίνεται ιδιαίτερα (καθώς κάνει μιντιακή αγρανάπαυση), αλλά όταν έρθει η ώρα, όπως διαβεβαιώνουν οι φίλοι του, ξέρει πώς να γίνει ξανά παράκλητος των καναλιών και μάγος του TikTok. Μιλάει για 30.000 εγγεγραμμένους πολίτες και μερικές χιλιάδες ενεργά μέλη που χρηματοδοτούν το κόμμα με 38 ευρώ τον χρόνο κατά μέσον όρο. Δεν κολυμπάει στο χρήμα το κόμμα, αλλά κι αυτά δεν είναι αμελητέα. Ας προσθέσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ του έχει επιστρέψει τα 230.000 ευρώ δανεικά.
Είναι σαφές ότι η ελληνική εμπειρία τον έχει διδάξει αρκετά. Και τον έχει αλλάξει ελαφρώς. Παρότι δεν το παραδέχεται, σίγουρα δεν θα μας απασχολήσει πολύ στο μέλλον ούτε με αχρείαστες εξομολογήσεις (όπως εκείνη περί χρήσης κοκαΐνης που έκανε στο βιβλίο του) ούτε με σκηνές πολυτελούς διαβίωσης. Ισως για πρώτη φορά κάνει συστηματική πολιτική δουλειά. «Θα βάλω φωτιά στο βρώμικο σύστημα, αλλά με μια ομάδα σωστή. Θα φτιάξω μια ομάδα έξω από κομματικούς μηχανισμούς, με ξεκάθαρο πρόγραμμα, και ό,τι γίνει, ας γίνει. Ο Πολάκης είπε ότι τον Δεκέμβριο θα έχω επιστρέψει στην Αμερική. Ε, λοιπόν, εγώ μένω εδώ και συνεχίζω».
Δεν πάω πουθενά
Κοντά δυο χρόνια στην Ελλάδα, πώς και δεν έγινε κυνικός; Γιατί δεν σηκώνεται να φύγει από την πράσινη τσόχα με τις σημαδεμένες τράπουλες; Ακόμη χειρότερα: Τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι, ρωτούν επίμονα οι καχύποπτοι που αναζητούν τις –κατά τη γνώμη τους– μυστικές αιτίες της παλιννόστησης; Τον ενοχλεί η εντατική καχυποψία. «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει το δόγμα της καλής προαίρεσης. Ο καθένας προεξοφλεί ότι οι άλλοι θα τον εξαπατήσουν. Κι όμως. Εγώ επιμένω να αντιμετωπίζω την Ελλάδα με καλή προαίρεση. Είμαι έτοιμος για προδοσίες χωρίς να εκπλαγώ, αλλά είμαι περισσότερο έτοιμος για συνεργασίες που θα έχουν θετικό αποτέλεσμα».
Κάπου εδώ αρχίζει το δεύτερο βιβλίο του «Δον Κιχώτη» (το μυθιστόρημα γράφτηκε σε δύο δόσεις και δύο βιβλία, το 1605 και το 1615, που ενώθηκαν μετά). Αρχίζει η «δεύτερη ευκαιρία» του ιππότη (τίτλος και του πρόσφατου βιβλίου του πολιτικού). Είναι μόλις 37 ετών (χθες, Σάββατο, είχε γενέθλια). Οσοι αδιάκριτοι τον παρακολουθούν (με καλή προαίρεση) βλέπουν έναν νέο που συνδυάζει όπως ο ήρωας του Θερβάντες αφέλεια και ιδεαλισμό, θάρρος και ψευδαισθήσεις, πείσμα και υπερηφάνεια. Και όχι ευκαταφρόνητη πολιτική ικανότητα.
Είναι αποφασισμένος να πολεμήσει για ιδανικά –για την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την αξιοπρέπεια– παρά το γεγονός ότι όλοι του λένε πως αυτά τα ιδανικά είναι μια φενάκη. Φενάκη ή όχι, ο «αερόλιθος εξ Αμερικής» του καλοκαιριού του 2023 έγινε πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και πήρε ένα γεμάτο 15% στις ευρωεκλογές του 2024. Το δεύτερο βιβλίο του Δον Κιχώτη κλείνει με την πλήρη απογοήτευση του ιππότη. Δεν γνωρίζουμε αν ο Στέφανος είναι ικανός για απογοήτευση. Δηλαδή για απόδραση από το μυθιστόρημα. Και συνάντηση με την πραγματικότητα.
