Τα νέα από το «μέτωπο» των τιμών δεν είναι και τα καλύτερα δυνατά, αφού συνολικά η αγορά βιώνει επίμονη διόρθωση, όσο εμπεδώνονται στη Μεσόγειο οι διαθέσιμες ποσότητες από τα μέσα Ιουνίου. Κοινή παραδοχή αποτελούν οι εξίσου καλές σοδειές που αναμένει τόσο η Ιταλία, όσο και η Ισπανία, η οποία μάλιστα ίσως ξεπεράσει τους 1,1 εκατ. τόνους παραγωγής. Η κατάσταση αυτή δείχνει πως θα υπάρχει αυξημένη προσφορά και κατά τις εβδομάδες του αλωνισμού, με την Ιβηρική να βγαίνει και πρώτη χρονικά στο εμπόριο.
Άνθρωποι με καλή γνώση της αγοράς πιστεύουν πως το εύρος που θα κυμανθούν οι τιμές παραγωγού μέσα στο καλοκαίρι για τις περισσότερες ποιότητες είναι τα 22 με 26 λεπτά το κιλό. Το άνω όριο αντιστοιχεί κυρίως στα συμβολαιακά σιτάρια, για τα οποία έχουν από καιρό υπογραφεί συμβάσεις από 24 έως 26 λεπτά το κιλό, αρκεί οι πρωτεΐνες να είναι καλές (14%). Από κει και πέρα, για ποσότητες πρώτης ποιότητας που συλλέγονται κοντά στα λιμάνια, δεν αποκλείεται να πληρωθούν από την αρχή τα 25 λεπτά το κιλό κλειστά. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, δυστυχώς κλασικά αναμένεται να επικρατήσει η λογική της ανοιχτής τιμής, στα 15 με 18 λεπτά το κιλό και…βλέπουμε. Όπου (και αν) αναρτάται τιμή μέρας, αυτή τον Ιούνιο πιθανολογείται ότι θα παίζει στα 22 με 23 λεπτά το κιλό.
Τα ελληνικά FOB μπορεί ακόμη και να δυσκολευτούν να κρατήσουν τα 280 ευρώ ο τόνος και αυτό γιατί φέτος στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει μεγαλύτερη διαθεσιμότητα σε σύγκριση με πέρυσι. «Φέτος ο πιθανός αγοραστής θα σηκώνει το τηλέφωνο από πολλούς ενδιαφερόμενους πωλητές», σημειώνει με νόημα συνομιλητής της Agrenda.
Το…φιλότιμο των Τούρκων το 2024
Το όλο παιχνίδι με το σκληρό έχει και γεωπολιτική διάσταση, καθώς οι Τούρκοι έχουν αρχίσει ήδη να τη ψάχνουν κάπως τη δουλειά ενόψει Ιουλίου. Oι εξαγωγές σκληρού έχουν απελευθερωθεί πλήρως, όμως η Τούρκικη Αρχή Σιτηρών κινείται για την ώρα συντηρητικά. Άλλωστε και κείνοι αλωνίζουν σε 1 μήνα, με ιδιαίτερα μεγάλη απόκλιση στις εκτιμήσεις σοδειάς, από 3,7 έως 4,3 εκατ. τόνους, κυρίως λόγω χαμηλών βροχών σε ορισμένες περιοχές και του αντίχτυπου του εαρινού παγετού. Οι ίδιοι οι Τούρκοι τώρα, εκτιμούν πως έχουν εξάγει μόλις 750.000 τόνους από την σοδειά του 2024, σε σύγκριση με τους 1,7 εκατ. τόνους που είχαν διώξει τέτοια εποχή πέρυσι από τη σοδειά του 2023. Φαίνεται λοιπόν πως η Τουρκία φέτος δεν έκανε τη ζημιά που είχε κάνει τα προηγούμενα χρόνια, διώχνοντας μάλιστα πολύ ακριβά τα αποθεματικά του 2023 και του 2022, εξού και οι τιμές ανέκαμψαν σημαντικά στη περιοχή μας μέχρι και τις αρχές Μαρτίου. Υπάρχουν μάλιστα Έλληνες παραγωγοί με ιδιόκτητα χωράφια και αποθήκες που έδιωξαν σκληρό στα 30 λεπτά πριν κανά δίμηνο.
Σταθερή, κοντά 35 εκατ. τόνους η παγκόσμια παραγωγή
Εδώ όμως είναι το «ρεζουμέ» της υπόθεσης. Oι γείτονες μας έχουν πολλά διαθέσιμα στάρια από την σοδειά του 2024, ενώ Καζακστάν και Ρωσία αναμένεται να έχουν και αυτές αξιοπρεπείς παραγωγές. Παίζει κοινώς το σενάριο να αρχίσουμε να βλέπουμε μέσα στο καλοκαίρι σημαντικές ποσότητες τούρκικου και «τούρκικου» σκληρού να κάνουν ανταγωνισμό τιμής στην Ιταλική αγορά, τραβώντας τη Φότζια σε χαμηλά σεζόν πολύ πιο άσχημα από τα περσινά. Βέβαια, για την ώρα, η αγορά περιμένει μία μόλις καθοδική αναπροσαρμογή του εμπορικού κέντρου της Νοτ. Ιταλίας, πριν μπούμε στην τριβδομαδιαία «ανάπαυλα» του θερισμού. Την Τετάρτη 7 Μαΐου, η λίστα της Φότζια έμεινε σταθερή στα 310 – 315 ευρώ ο τόνος για την πρώτη ποιότητα και στα 300- 305 ευρώ ο τόνος για την δεύτερη.
Αυτό που διαφαίνεται πάντως, είναι ότι φέτος έσπασε το πολυετές μοτίβο μίας ελλειμματικής και μίας πλεονασματικής σοδειάς σκληρού σίτου σε παγκόσμιο επίπεδο. Το σκληρό σιτάρι διατήρησε καλύτερα από τις εναλλακτικές καλλιέργειες την αξία του και έφερε κόσμο στη σοδειά το χειμώνα, συντηρώντας και την παγκόσμια παραγωγή του 2025 κοντά στους 34-35 εκατ. τόνους.
Ψάχνουν το 400άρι στο στρέμμα οι Έλληνες παραγωγοί
«Η αγορά είναι εδώ και κάποιο καιρό υποτονική, οι τιμές που ακούγονται τώρα από το εξωτερικό δεν λένε και πολλά σε απόλυτους αριθμούς, απλά δείχνουν την τάση» θα πει στην Agrenda ο φετινός Αγρότης της Χρονιάς, Σάββας Κιλαντζίδης, ο οποίος καλλιεργεί 12.000 στρέμματα με στη Δράμα. Όσον αφορά την εξέλιξη της καλλιέργειας, εξηγεί πως στην περιοχή του δεν είχαν και φέτος ιδιαίτερα πολλά χιλιοστά βροχής, με αποτέλεσμα κόσμος να χρεωθεί το κάτι παραπάνω για άρδευση.
Στο κομμάτι των εισροών και της ενέργειας, τα αθροιστικά έξοδα ήταν οριακά τσιμπημένα όμως η κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί σημαντικά σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Παράπονο αρκετών ωστόσο αποτελεί η κατάσταση με το net metering, αφού όσοι αγρότες και οργανωμένα σχήματα μπήκαν στη διαδικασία να βάλουν φωτοβολταϊκά, αποκλείστηκαν από το φθηνό πρόγραμμα «ΓΑΙΑ», κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να πληρώνουν 11 λεπτά την κιλοβατώρα αντί για 9 λεπτά, καθιστώντας εν τοις την πράγμασι την αρχική επένδυση για αυτοκατανάλωση ενέργειας ασύμφορη. «Όσον αφορά την κατάσταση στη φυσική αγορά, ακόμα είναι νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα. Ωστόσο φαίνεται πως τουλάχιστον στην αρχή θα παίξει κάπως χαμηλότερα συγκριτικά με πέρυσι», θα συμπληρώσει.
«Είμαστε μια βροχή μακριά από τα επίπεδα της εξαιρετικής σοδειάς» θα εξηγήσει στην Agrenda από μεριάς του ο Μιλτιάδης Χαρένης, Αγρότης της Χρονιάς 2023 που δραστηριοποιείται στη Χαλκιδική. «Τα κριθάρι είναι στην τελική ευθεία πριν τον αλωνισμό. Τα έξοδα καλλιέργειας φέτος έπαιξαν 10 με 20% πάνω συγκριτικά με πέρυσι, όπου υπήρχε ανάγκη. Τί σημαίνει ανάγκη; Σημαίνει ότι όπου έβρεξε λίγο παραπάνω Φεβρουάριο με Απρίλιο, ο αγρότης έπρεπε να ρίξει εκτός προγράμματος μυκητοκτόνα για να προλάβει τη ζημιά. Όλα αυτά είναι σημαντικά κόστη και ας μην τους φαίνεται», θα συμπληρώσει.
Όσον αφορά την εμπορία, διακρίνεται ένας προβληματισμός. «Αν η αγορά ανοίξει στα επίπεδα που ακούγονται, θα πρέπει μια επιχείρηση να βγάλει 400 κιλά το στρέμμα σε ποτιστικό ιδιόκτητο χωράφι για να κάνει breakeven. Όπου μάλιστα υπάρχει ενοίκιο, αυτό θα πληρωθεί από τις… επιδοτήσεις. Μόνος δρόμος είναι η αποθήκευση και η σταδιακή πώληση, όμως αυτό είναι δύσκολο. Οι περισσότεροι έχουν άτυπα «υποθηκεύσει» τη σοδειά για να καλλιεργήσουν και θα πληρωθούν όσο-όσο μέσα καλοκαιριού» θα καταλήξει ο πολύπειρος αγρότης
