Η Κίνα, όμως, παρέμεινε στο «στόχαστρο» του Αμερικανού προέδρου, με τον Ντόναλντ Τραμπ όχι μόνο να μην την εξαιρεί αλλά να αυξάνει τους δασμούς και στο 125% -δείχνοντας ξεκάθαρα ότι δεν σκοπεύει να κάνει πίσω στον εμπορικό πόλεμο με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη.
Το «πάγωμα» των δασμών αποτελεί, όπως εξηγεί η οικονομική εφημερίδα Financial Times, τον τελευταίο ελιγμό του Ντόναλντ Τραμπ μετά από την έναρξη μιας «χαοτικής εμπορικής πολιτικής» τον Ιανουάριο.
Το παρασκήνιο της απόφασης
Τις ώρες αφόρου τέθηκαν σε ισχύ οι δασμοί, ο Αμερικανός πρόεδρος παρακολουθούσε προσεκτικά την αγορά των ομολόγων, μεταδίδει με τη σειρά του το οικονομικό πρακτορείο Bloomberg.
Οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων εκτινάσσονταν.
Το 10ετές ομόλογο του αμερικανικού Δημοσίου σημείωσε το μεγαλύτερο άλμα τριών ημερών από το 2001.
Ο πρόεδρος αντιμετώπιζε ένα χειρότερο σενάριο: ψηφοφόροι που τον είχαν επανεκλέξει λόγω του πληθωρισμού, τώρα έβλεπαν τόσο τις τιμές, όσο και το κόστος δανεισμού να αυξάνονται.
Και σε δηλώσεις του, παραδέχτηκε: «ο κόσμος ένιωθε λίγο άβολα».
Το οικονομικό πρακτορείο υποστηρίζει ότι ο Αμερικανός πρόεδρος σκεφτόταν και συζητούσε για μέρες εάν θα έπρεπε τελικά να εφαρμόσει τη δασμολογική του πολιτική, η οποία έπαιρνε την τελική της μορφή μόλις μερικές ώρες πριν από τις ανακοινώσεις του στον Κήπο των Ρόδων την περασμένη εβδομάδα.
«Και μέσα σε 14 ώρες, ο Τραμπ θα προχωρούσε σε μια από τις μεγαλύτερες αντιστροφές πολιτικής της σύγχρονης προεδρικές ιστορίας, πατώντας παύση στους δασμούς κατά δεκάδων χωρών για τρεις μήνες και οδηγώντας σε ανάκαμψη τις μετοχές που έκαναν ελεύθερη πτώση από την περασμένη εβδομάδα, όταν έκανε την ανακοίνωσή του» τονίζει το Bloomberg, υπογραμμίζοντας ότι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου επιχείρησαν να παρουσιάσουν την αντιστροφή της πολιτικής Τραμπ ως μια προσεκτικά σχεδιασμένη κίνηση, που ερχόταν μετά από προτάσεις και προτεινόμενες συμφωνίες εμπορικών εταίρων ανά τον κόσμο.
Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος, όμως, τόνισε κατά τη διάρκεια συζήτησης που είχε στον κήπο του Λευκού Οίκου, ότι στην απόφασή του αυτή συνέδραμε και το χάος στις παγκόσμιες αγορές.
Ο Λευκός Οίκος στην Ουάσινγκτον.
AP Photo/J. Scott Applewhite
Την Τρίτη το βράδυ, πριν τεθούν σε ισχύ οι δασμοί, ο επί σειρά ετών σύμμαχος του Τραμπ και γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνα Λίντσεϊ Γκραμ τηλεφώνησε στον πρόεδρο για να εκφράσει τις ανησυχίες του για τον αντίκτυπο των δασμών.
«Του είπα: “Κοίτα προσπαθείς να φτιάξεις το τερέν που συζητάς εδώ και τέσσερα χρόνια, και υπάρχει τρόπος να γίνει αυτό. Ο κόσμος αντιδρά σε αυτά που έχεις κάνει. Κάτσε κάτω μαζί τους και δες τι είδους συμφωνίες μπορείς να κάνεις”» δήλωσε ο Γκραμ.
Ο Ντίμον, ο Μασκ, ο Άκμαν και οι συμφωνίες
Ο Αμερικανός πρόεδρος φέρεται να πέρασε το πρωινό της Τετάρτης παρακολουθώντας τις τοποθετήσεις οικονομολόγων και φορέων της αγοράς στο Fox Business -και όλοι αυτοί σήμαιναν συναγερμό.
Τα λόγια του επικεφαλής της JPMorgan Chase&Co, Τζέιμι Ντίμον, φαίνεται πως κέντρισε το ενδιαφέρον του πλανητάρχη. Ιδιαίτερα όταν είπε πως είναι «απόλυτα λογικό» να καταλήξει κάποιος στο συμπέρασμα ότι το παγκόσμιο εμπόριο είναι «άδικο».
Στην τοποθέτησή του, ο Ελληνοαμερικανός Ντίμον προέτρεψε τους ξένους ηγέτες να αντιδράσουν με ψυχραιμία και να «διαπραγματευτούν ορισμένες εμπορικές συμφωνίες».
Ο Τζέιμι Ντίμον
(AP Photo/Alex Brandon)
Ο Ντόναλντ Τραμπ επαίνεσε τον Ντίμον, λέγοντας χαρακτηριστικά: «καταλαβαίνει».
«Είναι πολύ έξυπνος, διάνοια στα οικονομικά και έκανε φανταστική δουλειά στην τράπεζα» συμπλήρωσε επίσης ο Αμερικανός πρόεδρος, συμπληρώνοντας: «Και ξέρει ότι όλοι το ξέρουν αυτό».
Ωστόσο, ο Ντίμον προειδοποίησε επίσης ότι ο κίνδυνος ύφεσης είναι υπαρκτός και ότι οι επιχειρήσεις μειώνουν τις δραστηριότητές τους λόγω της περιρρέουσας αβεβαιότητας.
«Οι αγορές δεν έχουν πάντα δίκιο αλλά κάποιες φορές έχουν δίκιο» τόνισε χαρακτηριστικά ο Ντίμον, λέγοντας δημόσια κάτι που πολλοί άλλοι συνεργάτες του Τραμπ τού είχαν πει ιδιωτικά τις περασμένες ημέρες.
Πρώτος στη λίστα ήταν ο Ίλον Μασκ, ο δισεκατομμυριούχος σύμβουλος του προέδρου, που εδώ και αρκετές ημέρες μιλά κατά των δασμών και μάλιστα επιτίθεται σε προσωπικό επίπεδο στον Πίτερ Ναβάρο, τον σύμβουλό του Τραμπ σε εμπορικά θέματα.
O Τραμπ με τον Μασκ
AP Photo/Alex Brandon, File
Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και ο Μπιλ Άκμαν, έμπειρος μάνατζερ hedge funds και γνωστός υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ. Μάλιστα, ο Άκμαν ήταν και αυτός που πρότεινε το «πάγωμα» των 90 ημερών, κάτι που θα επιτρέψει να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για εμπορικές συμφωνίες.
Ο Τραμπ προέτρεψε τους ακολούθους του στο Social Truth ότι είναι «καταπληκτική συγκυρία να αγοράσετε» ενώ παράλληλα ζήτησε ψυχραιμία, υποσχόμενος «ότι όλα θα πάνε καλά».
«Οι ΗΠΑ θα είναι ισχυρότερες και καλύτερες από ποτέ!» τόνισε σε ανάρτησή του ο Αμερικανός πρόεδρος.
Παρόλα αυτά, αργότερα μέσα στο πρωινό ο ίδιος αποφάσισε να καλέσει ορισμένους από τους ανώτερους οικονομικούς του σύμβουλους στο Λευκό Οίκο.
Μάλιστα, ο εκπρόσωπος Αμερικανικού Εμπορίου Τζέιμισον Γκριρ, που εκείνη την ώρα κατέθετε σε επιτροπή της Βουλής, ενημερώθηκε ότι ο Τραμπ ξανασκεφτόταν τους δασμούς.
Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ ακύρωσε το πρόγραμμά του για να πάει στο Λευκό Οίκο ενώ στο Οβάλ Γραφείο εκλήθη και ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος παραδέχτηκε ότι τα πράγματα μοιάζουν «λίγο ζοφερά» ενώ ρόλο στην απόφασή του έπαιξε και το γεγονός ότι αρκετές χώρες «έκαναν κατάλληλου είδους προσφορές», όπως αποκάλυψε ο Λούτνικ.
Εμπορευματοκιβώτια στο λιμάνι του Όκλαντ
(AP Photo/Noah Berger)
Ο Τραμπ φέρεται να εντυπωσιάστηκε, επίσης, με τις παραχωρήσεις που έκαναν οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ -παραχωρήσεις που προηγουμένως δεν είχαν τεθεί στο τραπέζι, όπως την αντιμετώπιση μη δασμολογικών φραγμών.
«Επικρατεί τρέλα, τα πόσα τηλεφωνήματα λάβαμε…» είπε ο Λούτνικ.
Και τελικά, ο Τραμπ πείστηκε: ήταν ώρα να πατήσει… παύση στην «απελευθέρωση» που είχε αποκαλύψει μόλις πριν από μερικές ημέρες.
Και έτσι ο πρόεδρος και οι δύο υπουργοί της κυβέρνησής του ξεκίνησαν να γράφουν την ανάρτηση που θα ενημέρωνε τον πλανήτη ότι -τουλάχιστον προσωρινά- οι δασμοί δεν θα τεθούν σε ισχύ.
«Μόλις το έγραψα» είπε ο Τραμπ, και συνέχισε:
«Και το έγραψα με την καρδιά μου και νομίζω ότι ήταν καλά γραμμένο επίσης».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένοι αξιωματούχοι της Δυτικής Πτέρυγας του Λευκού Οίκου δεν γνώριζαν για την ανάρτηση του Αμερικανού προέδρου και πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις μέχρι να αποκρυπτογραφήσουν τις προθέσεις του.
Υπήρχαν πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης και τον πλήρη αντίκτυπό της, όχι μόνο στην Κίνα αλλά και σε χώρες όπως ο Καναδάς και το Μεξικό.
Ο πρόεδρος, που επί μέρες επέμενε πως δεν ήθελε καθυστερήσεις ή εξαιρέσεις, δεν ταράχτηκε από αυτή την αναστροφή. Και τώρα, παραδέχτηκε, θα εξέταζε εξαιρέσεις για εταιρείες που αντιμετώπιζαν σοβαρές επιπτώσεις από τους δασμούς.
«Πρέπει να μπορείς να δείχνεις λίγη ευελιξία», είπε ο Τραμπ. «Εγώ μπορώ να το κάνω αυτό.»
Ποιοι δασμοί παραμένουν
Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλλει οριζόντιο δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές, ανεξαρτήτως χώρας προέλευσης.
Αυτό ισχύει και για τα προϊόντα που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με εξαίρεση τα τσιπ, το χαλκό, την ξυλεία, τα φάρμακα, τους ράβδους αργύρου, την ενέργεια αλλά και ορυκτά που δεν υπάρχουν στις ΗΠΑ.
Τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά τους επίσης δεν επιβαρύνονται με το δασμό 10%, αλλά υπόκεινται σε υψηλότερο δασμό 25% που ανακοινώθηκε από τον Τραμπ τον περασμένο μήνα.
Τόσο το Μεξικό όσο και ο Καναδάς, δύο σημαντικοί εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ, έχουν προσώρας αποφύγει το μεγαλύτερο μέρος των δασμών αλλά η Ουάσινγκτον ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα δασμούς 25% από τις δύο γειτονικές χώρες επειδή δεν συμμορφώθηκαν με τους όρους της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου του 2020, της USMCA.
Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε την Τετάρτη ότι οι δασμοί 25% θα παραμείνουν σε ισχύ.
Όπως γράφουν οι Financial Times, παραμένουν και οι δασμοί 25% σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου ενώ συνεχίζονται οι συζητήσεις που θα ξεκαθαρίσουν αν θα τεθούν σε ισχύ δασμοί στο χαλκό και την ξυλεία συνεχίζονται.
Τελείωσε ο εμπορικός πόλεμος;
Οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η αναταραχή που προκλήθηκε από τη δασμολογική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ θα έχει επιπτώσεις, κυρίως λόγω της αβεβαιότητας και της έλλειψης εμπιστοσύνης προς τις ΗΠΑ.
Ο Nicolò Tamberi του Κέντρου Inclusive Trade Policy του πανεπιστημίου του Σάσεξ στη Βρετανία δήλωσε ότι η αβεβαιότητα φρέναρε τις επενδύσεις, καθώς οι επιχειρήσεις υιοθέτησαν πολιτική αναμονής μέχρι να δουν πώς θα καταφέρουν να προσαρμόσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους.
«Η ακαδημαϊκή βιβλιογραφία αναφέρει πως οι επιδράσεις της αβεβαιότητας μπορεί να είναι το ίδιο κακές με τους δασμούς, και υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα τώρα. Οπότε ακόμη και αν ο Τραμπ προχωρήσει σε συμφωνίες για να αποφευχθούν οι δασμοί σήμερα, αύριο μπορεί να αλλάξει γνώμη» τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Οι επενδυτές μπορεί επίσης να υιοθετήσουν μια στρατηγική αναμονής, μέχρι να βεβαιωθούν ότι η αναταραχή έχει τελειώσει.
Ο Στίβεν Έιμπραχαμς, επικεφαλής επενδυτικής στρατηγικής στην Santander US Capital Markets, προειδοποίησε πως αν δεν ξεκαθαρίσει το τοπίο, οι επενδυτές μπορεί να αποφασίσουν να κάνουν ένα βήμα πίσω τις επόμενες 90 ημέρες.
«Έχουμε δει την “Ημέρα Απελευθέρωσης” ένα. Χωρίς κάποια σαφήνεια, ορισμένοι μπορεί να επενδύσουν παρά την πιθανότητα να υπάρξει “Ημέρα Απελευθέρωσης” δύο. Πολλοί άλλοι μπορεί να μην το κάνουν» κατέληξε λέγοντας ο ίδιος.
