Οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν το στρες και κανείς δεν είναι εντελώς ανεπηρέαστος από αυτό στη ζωή του. Ωστόσο κάποιοι άνθρωποι το βιώνουν ίσως μια φορά και περιστασιακώς στη ζωή τους, κάποιοι άλλοι βιώνουν βραχυπρόθεσμο άγχος ως απόκριση σε συγκεκριμένες συνθήκες ή γεγονότα και κάποιοι άλλοι υποφέρουν από συνεχές, χρόνιο ή μόνιμο στρες. Το στρες είναι μια απόκριση τόσο σωματική, όσο και εγκεφαλική σε κάποιο εσωτερικό ή εξωτερικό ερέθισμα και αίτημα.
Προκλήσεις όπως αυτές που σχετίζονται με την απόδοση στη δουλειά ή το σχολείο, καταστάσεις που συμβαίνουν στο σπίτι, αλλά επίσης σημαντικές αλλαγές στη ζωή ή τραυματικά γεγονότα. Έτσι το στρες διακρίνεται σε αυτό της καθημερινότητας, σε εκείνο που σχετίζεται με αιφνίδιες αλλαγές, απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, χωρισμός, απόλυση από την εργασία, μια ασθένεια, ένας τραυματισμός ή ατύχημα και το τραυματικό άγχος.
Advertisment
Αυτοί είναι παράγοντες ιδιαίτερα στρεσογόνοι και παρόλο που οι περισσότεροι άνθρωποι εκτίθενται σε τέτοιες εμπειρίες χρειάζεται σωστή διαχείριση καθώς το στρες έχει συνέπειες στην υγεία. Το μακροχρόνιο στρες οδηγεί σε καρδιοπάθειες, υπέρταση, διαβήτη, ψυχικές ασθένειες όπως η κατάθλιψη και άλλες, ενόσω γενικότερα προκαλεί μεγάλη διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος.
Σύμφωνα με μελέτες της Ιατρικής Σχολής της Καλιφόρνια, ακριβώς εξαιτίας της διαταραχής του αυτόνομου νευρικού συστήματος και της συνακόλουθης αποδυνάμωσης του ανοσοποιητικού, σχεδόν το 95% των ασθενειών οφείλονται στο στρες. Αυτό φυσικά σχετίζεται με το μακροχρόνιο στρες περισσότερο από ότι με το περιστασιακό, καθώς η παρατεταμένη εγρήγορση του οργανισμού για να καταπολεμά κινδύνους, μπορεί να αυξήσει υπερβολικά τις στρεσογόνες αποκρίσεις.
Επομένως το μακροχρόνιο στρες είναι πολύ επικίνδυνο και ο οργανισμός μοιάζει σαν να βρίσκεται σε μια κατάσταση μόνιμης απειλής, αυτό που ονομάζεται και ως απόκριση «μάχης ή φυγής». Όταν, όμως, ο οργανισμός μας βρίσκεται σε αυτήν την λειτουργία, τότε υπάρχει ανισορροπία στο Νευρικό Σύστημα και συμβαίνουν πολλές αλλαγές στο σώμα μας.
Advertisment
Για παράδειγμα επηρεάζεται πολύ η κυκλοφορία του αίματος, το οποίο δεν πηγαίνει το ίδιο στο στομάχι για την πέψη, όπως μειώνεται η κυκλοφορία του στον εγκέφαλο και τα όργανα και τότε όλη η ένταση μεταφέρεται στους μύες προκειμένου να αντιμετωπίσουμε επικείμενη απειλή κοκ. Έτσι ενεργοποιείται ένα σύστημα συναγερμού και φυσικά αυτό έχει μεγάλο κόστος για τη συνολική μας υγεία, εφόσον ο οργανισμός λειτουργεί κατά αυτόν τον τρόπο για καιρό ή σε μόνιμη βάση.
Όλα τα κύτταρα του σώματος αποθηκεύουν ολοένα και περισσότερες ποσότητες στρες στον οργανισμό και έτσι οι εντάσεις που βιώνονται ψυχοσυναισθηματικώς καινοητικώς, μεταφέρονται στα όργανα επηρεάζοντας τις λειτουργίες του σώματος, σωματοποιώντας έτσι το στρες. Το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα που είναι και ο βασικός πίνακας ελέγχου, αρχίζει και πλήτεται ενόσω ο κύριος άξονάς του και οι νευρικοί αδένες επηρεάζονται όπως άλλωστε και η λειτουργικότητά τους. Κυριότερα ο άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων με τους εν λόγω αδένες να θεωρούνται οι σημαντικότεροι για την εύρυθμη και αρμονική λειτουργία του οργανισμού μας.
Για παράδειγμα η υπόφυση είναι ο κεντρικός διαχειριστής του ενδοκρινικού συστήματος και μαζί με το αίμα είναι υπεύθυνη για την κατανομή των ορμονών στο σώμα. Ο υποθάλαμος συνδέεται με ολόκληρο τον εγκέφαλο και θεωρείται ως μια κεντρική μονάδα επεξεργασίας και συνδέεται με το υπόλοιπο σώμα μέσω των ορμονών που παράγει και κατευθύνει μέσω της υπόφυσης. Ο υποθαλαμος ελέγεχει την αρτηριακή πίεση, τη θερμοκρασία του σώματος, ρυθμίζει το νερό στο σώμα και επιβλέπει τη λειτουργία των νεφρών, είναι επίσης υπεύθυνο για την παραγωγή του μητρικού γάλακτος, των αυξητικών ορμονών, των θυρεοειδικών ορμονών, τη λειτουργία των γεννητικών οργάνων και για τις συναισθηματικές παρορμήσεις.
Το στρες έχει αρνητικές επιπτώσεις και επιδρά σε όλες τις αναφερθείσες λειτουργίες όπως και σε όλα τα όργανα στο σώμα και ιδιαίτερα στην έκκριση της αδρεναλίνης, κορτιζόλης, ινσουλίνης και της αυξητικής ορμόνης. Έτσι ολόκληρο το σώμα τίθεται σε ανισορροπία και το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα επηρεάζεται χάνοντας λόγω του στρες με αποτέλεσμα να νοσούμε. Όταν το ΑΝΣ είναι ισορροπημένο τότε ο οργανισμός μας μπορεί να ανταπεξέλθει και να λειτουργήσει θεραπεύοντας τα σωματικά συμπτώματα, επαναφέροντας την ομοιόσταση και το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να ανταποκριθεί σε οτιδήποτε συμβαίνει στο σώμα, επαναφέροντας την ίαση και την ισορροπία.
Το σώμα μας ξέρει πώς να διατηρείται υγιές αρκεί εμείς να μην παρεμποδίζουμε τη λειτουργικότητά του, κάτι που συμβαίνει όταν συσσωρεύουμε εντάσεις, να μην τις αποθηκεύουμε και τις βιώνουμε ως στρες. Επομένως ο καλύτερος τρόπος για να είμαστε υγιείς είναι να διαχειριζόμαστε το άγχος και να λειτουργούμε ισορροπημένα. Παρακάτω ακολουθούν πέντε τρόποι με τους οποίους είναι εφικτό να επιτύχουμε αυτά τα αποτελέσματα.
Δοκιμάστε αυτές τις πέντε συμβουλές για να διαχειριστείτε το άγχος και να μειώσετε το συνολικό άγχος των καθημερινών δραστηριοτήτων.
1. Εξασκηθείτε στον καθοδηγούμενο διαλογισμό
Ο καθοδηγούμενος διαλογισμός είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να αποσπάσετε την προσοχή σας από το άγχος της καθημερινής ζωής και μάλιστα θα διαπιστώσετε ότι έπειτα από μισή ώρα διαλογισμού, το σώμα σας, ο νους σας και ολόκληρος ο οργανισμός σας είναι πολύ πιο γαλήνιος. Το άγχος μειώνεται και παρόλο που τα αγχογόνα ερεθίσματα μπορεί να μην απουσιάζουν πάντοτε, το βίωμα έχει αλλάξει καθώς το άγχος δεν σας επηρεάζει με τον ίδιο τρόπο. Ακόμη όσο περισσότερο εφαρμόζετε τον διαλογισμό στην καθημερινότητά σας, τόσο λιγότερο άγχος θα νιώθετε και θα παρατηρήσετε ότι τα θετικά οφέλη του διαλογισμού αυξάνονται συσσωρευτικά. Το αποτέλεσμα θα είναι να νιώθετε πιο γαλήνιοι και ατάραχοι για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα έως ότου κάποια στιγμή θα δείτε θεαματική μείωση του άγχους.
2. Εξασκηθείτε στη βαθιά αναπνοή
Η βαθιά αναπνοή είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να μειώσετε την ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού σας συστήματος, το οποίο ελέγχει τον γενικό συναγερμό του για την αντίδραση του σώματος σε μάχη ή φυγή σε μια αντιληπτή απειλή. Οι βαθιές αναπνοές που γίνονται για πέντε δευτερόλεπτα, κρατούνται για δύο δευτερόλεπτα και αφήνονται για άλλα πέντε δευτερόλεπτα, μπορούν να σας βοηθήσουν να ενεργοποιήσετε το παρασυμπαθητικό νευρικό σας σύστημα για ξεκούραση και πέψη, κάτι που βοηθά στη μείωση του γενικού στρες και του άγχους που μπορεί να αντιμετωπίζετε. Αυτή είναι μια απλή τεχνική βαθιάς αναπνοής την οποί μπορείτε να εφαρμόζετε είτε όταν κάνετε έναν διαλογισμό ή ακόμη και να διαλογιστείτε επάνω στην αναπνοή αυτήν.
Τα κύτταρα του σώματος χαλαρώνουν μαζί με τους μύες και με ολόκληρο τον οργανισμό σας, ενόσω ο νους ηρεμεί και αποκτά διαύγεια. Έτσι το στρες δεν σας καταβάλλει και ακόμη σε στιγμές μεγάλης έντασης μπορείτε να δοκιμάσετε να πάρετε κοφτές και γρήγορες ανάσες, ανασαίνοντας και εκπνέοντας γρήγορα, έτσι ώστε το κατακλυσμιαίο άγχος να μετριαστεί και έπειτα να κάνετε τις βαθιές αναπνοές. Αυτό μπορεί να γίνει μια αυτόνομη λειτουργία έπειτα από αρκετές επαναλήψεις σε σημείο που το σώμα σας δεν θα ανταποκρίνεται με την ίδια μεγάλη ένταση ακόμη και σε ιδιαίτερα στρεσογόνες συνθήκες.
3. Διατηρήστε τη σωματική άσκηση και την καλή διατροφή
Η σωματική άσκηση και η ισορροπημένη, υγιεινή διατροφή είναι δύο σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεστε στο στρες. Όταν το σώμα σας είναι υγιές, τότε το μυαλό σας μπορεί να είναι υγιές και το αντίστροφο. Η σωματική άσκηση έχει αποδειχθεί ότι ανακουφίζει από το στρες και βοηθά επίσης στη βελτίωση της συνολικής ποιότητας της ζωής σας. Η διατροφή είναι σημαντική επειδή το άγχος μπορεί να εξαντλήσει τα επίπεδα ορισμένων βιταμινών, όπως είναι οι βιταμίνες του συμπλέγματος Α, του συμπλέγματος Β, της C και της Ε. Η διατήρηση της σωστής διατροφής δεν βοηθά μόνο το σώμα σας να αισθάνεται καλύτερα, αλλά επίσης και το μυαλό σας, κάτι που σας επιτρέπει να καταπολεμήσετε καλύτερα το στρες.
4. Διαχειριστείτε το χρόνο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Ο εγκέφαλός μας δεν κάνει διάκριση μεταξύ του τι βιώνουμε στην πραγματικότητα και του τι ερεθίσματα προσλαμβάνουμε δια της όρασης, της ακοής ή ακόμη της σκέψης και της φαντασίας, όλα όσα βλέπουμε στα μκοινωνικά δίκτυα επιδρούν επάνω μας με πολύ περισσότερους τρόπους από όσο φανταζόμαστε, είτε συνειδητά, είτε ασυνείδητα. Επομένως ακόμη και ένα απλό κι ανέμελο σερφάρισμα κοιτώντας δίχως ιδιαίτερη πρόθεση ή σκέψη τα περιεχόμενα που μας κατακλύζουν οπτικά και μη, μπορεί να γεμίσει με άγχος το σώμα μας. Επιπρόσθετα η μεγάλη έκθεση σε ταχείες διαδοχές οπτικοακουστικών ερεθισμάτων και η έκθεση μας στην ακτινοβολία μιας οθόνης και των κυμάτων που εκπέμπονται από τις συσκευές ρούτερ, από το κινητό, τον υπολογιστή κοκ, μας επηρεάζουν διεγείροντας τον υποθάλαμο, ο οποίος φυσικά ανοίγει τον διακόπτη του άγχους…
Το να ξοδεύετε χρόνο σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να γίνει αγχωτικό, όχι μόνο λόγω του περιεχομένου που μπορεί να δείτε εκεί, αλλά και επειδή ο χρόνος μπορεί να αφιερωθεί καλύτερα για να απολαύσετε μια επίσκεψη σε φίλους, να βρίσκεστε έξω απολαμβάνοντας τον καιρό ή να διαβάσετε ένα υπέροχο βιβλίο. Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη νύχτα, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει τον ύπνο λόγω αυξημένου άγχους, εκείνη την ώρα ακριβώς που τα βιολογικά μας σώματα προσπαθούν να χαλαρώσουν για το βράδυ, με αποτέλεσμα να έχετε λιγότερες συνολικά ώρες ποιοτικού ύπνου.
5. Συνδεθείτε με άλλους
Οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά όντα και είναι εξαιρετικά ζωτικής σημασίας το να έχετε σχέσεις με ανθρώπους για να αισθάνεστε σύνδεση, ενότητα, υποστήριξη κοκ. Η εύρεση μιας αίσθησης κοινότητας, είτε στη δουλειά, είτε μέσα από μια θρησκευτική οργάνωση, είτε μέσω κοινών δραστηριοτήτων, όπως είναι τα οργανωμένα αθλήματα, είναι εξίσου σημαντική για την ευημερία σας. Η απόλαυση μιας κοινής δραστηριότητας σάς επιτρέπει να βρείτε υποστήριξη και να καλλιεργήσετε σχέσεις που μπορούν να είναι υποστηρικτικές σε δύσκολες στιγμές.
Επίσης σας γεμίζουν με αισθήματα χαράς, ικανοποίησης και απόλαυσης, παρέχοντας αναζωογόνηση ψυχικά, συναισθηματικά, πνευματικά και σωματικά. Έτσι το άγχος δεν μπορεί να παρεισφρύσει το ίδιο εύκολα σε τέτοιες περιστάσεις όταν εσείς απολαμβάνετε την παρέα και τα όσα κάνετε από κοινού. Επομένως η κοινωνικοποίηση δεν είναι απλώς μια ακόμη επιλογή, αλλά ένας σημαντικός παράγοντας ευεξίας, ισορροπίας και διαχείρισης ή μείωσης του άγχους. Ο άνθρωπος είναι ουσιαστικά το φάρμακο για έναν άλλον άνθρωπο, δίνει νοήματα και χαρές και φυσικά είναι ένα μεγάλο αγχολυτικό! Ακόμη και όταν οι καθημερινές συνθήκες της ζωής, της εργασίας ή τα προγράμματα σας με τους φίλους, τους οικείους ή την οικογένειά σας δεν συμπίπτουν, αναζητήστε μια ευκαιρία να συνδεθείτε με άλλους ανθρώπους.
Ακόμη και μια τηλεφωνική συνδιάλεξη είναι προτιμότερη από μια ψηφιακή «σύνδεση» μέσω κοινωνικού δικτύου και μπορεί να μας γεμίσει πιο ουσιαστικά και ανθρώπινα, τουλάχιστον όταν δεν υπάρχει πρόσφορη στιγμή για μια πραγματική κοινωνικοποίηση. Επομένως αναζητήστε ουσιαστικές, πραγματικές και ανθρώπινες συνδέσεις κάνοντας όσα αγαπάτε παρέα με ανθρώπους με τους οποίους αγαπάτε να βρίσκεστε!
Ο Κωνσταντίνος Στεργιόπουλος είναιδιπλωματούχος ψυχολόγος, σπούδασε Κλινική Ψυχολογία στο κρατικό πανεπιστήμιο La Sapienza της Ρώμης και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στη Φιλοσοφία στο ΑΠΘ και σπούδασε ψυχανάλυση φροϋδικού πεδίου με λακανικό προσανατολισμό. Εντρύφησε στις συμπληρωματικές – ολιστικές θεραπείες ερευνώντας τις εντάσεις που εκδηλώνονται στη σύνδεση της συνειδητότητας και του ανθρώπινου σώματος. Εργάστηκε ως ψυχολόγος ιδιωτικώς αλλά και σε δημόσιους φορείς, ιδρύματα και δομές. Υπήρξε Ιδρυτικό μέλος και μέλος του ΔΣ της Φ.Ε.Β.Ε. Συμμετείχε ως ομιλητής σε επιστημονικά συνέδρια και συμπόσια των πανεπιστημίων Μακεδονία και Α.Π.Θ. και έχει διοργανώσει ιδιωτικές και δημόσιες ημερίδες σε συνεργασία με ακαδημαικούς.
Latest posts by Κωνσταντίνος Στεργιόπουλος
(see all )
