Με σκληρή γλώσσα απάντησε το Συμβούλιο της Ευρώπης στην επιστολή εννέα χωρών, που ζητάνε ταχύτερες και περισσότερες απελάσεις μεταναστών, ακόμα και αν παραβιάζονται αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Συγκεκριμένα, ο γενικός γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Αλέν Μπερσέ, κατηγόρησε τους ηγέτες των χωρών που συνυπογράφουν την επιστολή για απόπειρα υπονόμευσης θεμελιωδών ευρωπαϊκών θεσμών και αρχών.
Η επιστολή, που συντάχθηκε με πρωτοβουλία των πρωθυπουργών της Ιταλίας και της Δανίας, αμφισβητεί τον τρόπο με τον οποίο το Δικαστήριο του Στρασβούργου ερμηνεύει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ένα βασικό κείμενο που προστατεύει τις ελευθερίες των πολιτών στην ήπειρο.
Ηγέτες που ανήκουν στον σκληρό «αντιμεταναστευτικό» πυρήνα της ΕΕ, υποστηρίζουν ότι οι αποφάσεις του δικαστηρίου του Στρασβούργου περιορίζουν την ελευθερία των κρατών-μελών να «αποφασίζουν τα ίδια ποιος μπορεί να μείνει ή όχι στη χώρα» τους.
Θέτουν ως αίτημα να «ξεκινήσει μια νέα και ανοιχτή συζήτηση» για το πώς ερμηνεύεται η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα, κατηγορώντας το Δικαστήριο ότι «το παρακάνει», ιδίως σε θέματα μετανάστευσης.
Βάζοντας μπροστά το αίτημα των απελάσεων μεταναστών που έχουν διαπράξει ποινικά αδικήματα, πρακτικά πιέζουν για να «ξηλωθούν» θεμελιώδεις αρχές του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου, για την προστασία των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
Την επιστολή συνυπέγραψαν επίσης η Αυστρία, το Βέλγιο, η Τσεχία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία και η Πολωνία.
Τι απαντά το Συμβούλιο της Ευρώπης
«Η διαφύλαξη της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας του Δικαστηρίου είναι θεμελιώδης αρχή μας», απάντησε ο Αλέν Μπερσέ στην επιστολή των εννέα. «Ο διάλογος είναι υγιής, αλλά η πολιτικοποίηση του Δικαστηρίου δεν είναι» .
Το δικαστήριο, δήλωσε ο Μπερσέ, «δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως όπλο – ούτε εναντίον των κυβερνήσεων, ούτε από αυτές».
Ο γενικός γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης άφησε σαφείς αιχμές ότι τα αιτήματα που θέτουν οι εννέα για «περιθώριο ελιγμών στην ερμηνεία των αποφάσεων», στρέφονται κατά του κράτους δικαίου.
«Σε μια κοινωνία που διέπεται από το κράτος δικαίου, κανένα δικαστικό σώμα δεν πρέπει να υπόκειται σε πολιτικές πιέσεις. Οι θεσμοί που προστατεύουν τα θεμελιώδη δικαιώματα δεν μπορούν να υποκύπτουν σε πολιτικούς κύκλους. Εάν το κάνουν, κινδυνεύουμε να υπονομεύσουμε την ίδια τη σταθερότητα που έχουν δημιουργηθεί για να διασφαλίζουν», τόνισε ο Μπερσέ.
Σημείωσε ότι και οι 46 χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης «υπέγραψαν και κύρωσαν ελεύθερα» την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, την εφαρμογή της οποίας έχει αναλάβει το ΕΔΔΑ.
Τι έχει προηγηθεί
Η ανοιχτή επιστολή, δημοσιοποιήθηκε την Πέμπτη κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της πρωθυπουργού της Δανίας, Μέτε Φρεντερικσεν, στη Τζιόρτζια Μελόνι. Ζητά να ξεκινήσει διάλογος σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο το Δικαστήριο ερμηνεύει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ιδίως σε ευαίσθητα ζητήματα όπως η μετανάστευση.
«Θα πρέπει να έχουμε περισσότερο περιθώριο σε εθνικό επίπεδο για να αποφασίζουμε πότε θα απελαύνουμε αλλοδαπούς εγκληματίες», αναφέρει η επιστολή, προειδοποιώντας ότι, στο παρελθόν, το Δικαστήριο έχει ερμηνεύσει τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου με υπερβολικό τρόπο, διαταράσσοντας την ισορροπία των προστατευόμενων συμφερόντων. Με την υποστήριξη της Αυστρίας, του Βελγίου, της Εσθονίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Πολωνίας και της Τσεχικής Δημοκρατίας, η πρωτοβουλία αυτή ξεπερνά τα πολιτικά και εθνικά όρια.
«Προερχόμαστε από πολύ διαφορετικές χώρες (…) και όμως έχουμε χτίσει μια ισχυρή εταιρική σχέση», δήλωσε η Φρέντερικσεν στην κοινή συνέντευξη Τύπου.
«Αυτό που κάποτε ήταν σωστό μπορεί να μην είναι η απάντηση του αύριο», τονίζεται στην επιστολή.
Η Ιταλία και η Δανία έχουν ηγηθεί μιας σειράς συναντήσεων με θέμα τη μετανάστευση, που οδήγησαν στις πρόσφατες συνόδους κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες για το μεταναστευτικό.
Η Σουηδία και η Ολλανδία που συνήθως συμμετέχουν σε αυτές τις συναντήσεις των σκληροπυρηνικών του «αντιμεταναστευτικού μπλοκ», δεν την συνυπέγραψαν.
Οι ηγέτες τονίζουν επίσης την ανάγκη για αποτελεσματική δράση κατά των εχθρικών κρατών που επιδιώκουν να στρέψουν τις ευρωπαϊκές αξίες και τα δικαιώματα κατά των χωρών της ΕΕ, με την εργαλειοποίηση της μετανάστευσης ως ενός όπλου στα ευρωπαϊκά σύνορα.
Η Μελόνι επανέλαβε την ανάγκη για καινοτόμες λύσεις, αναφέροντας επίσης τη συμφωνία για τη μετανάστευση μεταξύ Ιταλίας και Αλβανίας ως απόδειξη της δράσης. «Πρέπει να είμαστε γενναίοι, να σκεφτούμε με νέο τρόπο και να περιγράψουμε την κατάσταση όπως είναι».
