Φόρτωση Text-to-Speech…
Πενταμερές σχήμα που θα συζητήσει πέντε θεματικές για την Ανατολική Μεσόγειο είναι εκείνο που προκρίνει η Αθήνα προκειμένου να συζητηθούν, μεταξύ άλλων, και οι θαλάσσιες ζώνες, σύμφωνα με όσα έκαναν χθες γνωστά πηγές του Μεγάρου Μαξίμου.
Η πρωτοβουλία, που περιγράφεται από το Μαξίμου ως πολυμερές σχήμα που συμπεριλαμβάνει την Ελλάδα, την Κυπριακή Δημοκρατία, την Αίγυπτο, την Τουρκία και τη Λιβύη, με θεματικές το μεταναστευτικό, την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, τη συνδεσιμότητα, τις οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών και την πολιτική προστασία, αποτελεί μια προφανή προσπάθεια της Αθήνας να προκαταλάβει τις ανάλογες κινήσεις που αναμένονται από την Ουάσιγκτον, η οποία πιέζει τους τελευταίους μήνες εντατικά προς μια τέτοια κατεύθυνση.
Οπως η «Κ» σημείωσε χθες, η αμερικανική αρχική ιδέα δεν περιελάμβανε την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά είχε στο επίκεντρο μια πιο στοχευμένη ατζέντα, δηλαδή τη συνεννόηση ανάμεσα στις υπόλοιπες τέσσερις χώρες (Ελλάδα, Τουρκία, Λιβύη και Αίγυπτος) οι οποίες έχουν συνάψει μεταξύ τους συμφωνίες, που στα μάτια των τρίτων θεωρούνται επικαλυπτόμενες, εν προκειμένω το παράτυπο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 και η συναφθείσα με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας τμηματική συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ ανάμεσα στην Αθήνα και στο Κάιρο.

Σύμφωνα με τις ίδιες κυβερνητικές πηγές, «η Ελλάδα ανέκαθεν στηρίζει τριμερή και πολυμερή περιφερειακά σχήματα συνεργασίας με χώρες με τις οποίες αντιμετωπίζει κοινές προκλήσεις», μάλιστα πρόσθεταν ότι «αυτό καθίσταται πιο αναγκαίο από ποτέ λόγω των μεγάλων γεωπολιτικών ανακατατάξεων της συγκυρίας». Το σχήμα, πάντως, δεν ανακοινώνεται ως οριστικό, αλλά αντικατοπτρίζει τη βούληση της Αθήνας να καταθέσει τη δική της πρόταση στο τραπέζι. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών θα αναλάβει να διερευνήσει τη δυνατότητα και τις προοπτικές ενός τέτοιου σχήματος και σε ποιο βαθμό θα μπορούσε να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά».
Οι πρώτες αντιδράσεις από την Τουρκία είναι απολύτως αναμενόμενες και ήδη χαρτογραφημένες από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο θα κληθεί να βρει και τις λεπτομέρειες για τα επόμενα βήματα. Κατ’ αρχάς η Αγκυρα είναι πλήρως συντεταγμένη με την πρόταση του ανώτερου συμβούλου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Αφρική, Μασάντ Μπούλος, που παρουσίασε χθες η «Κ», για τη συμμετοχή των τεσσάρων κρατών, με την έννοια ότι οι τέσσερις χώρες έχουν συμφωνίες ενώ η Κύπρος όχι. Ως εκ τούτου δεν μπορεί να συμμετάσχει στην εξίσωση. Βέβαια, αποσιωπάται το γεγονός ότι με τις υφιστάμενες διεκδικήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, η Κύπρος –ακόμα και αν ήταν ενιαίο κράτος– εμφανίζεται να μην έχει σχεδόν καμία επήρεια. Και, βεβαίως, οι Τούρκοι υπογραμμίζουν ότι αν η Ελλάδα επιμείνει στη συμμετοχή της Κύπρου στο συγκεκριμένο σχήμα, τότε θα πρέπει να ενταχθεί σε αυτό και το ψευδοκράτος των Κατεχομένων.

Είναι απολύτως προφανές ότι συμμετοχή του ψευδοκράτους δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από την ελληνική πλευρά, καθώς θα αποτελούσε σφραγίδα νομιμοποίησης της τουρκικής άποψης περί της ανάγκης να προκύψουν στο νησί δύο κράτη. Συνεπώς, εκείνο που μένει να φανεί είναι αν –παράλληλα με όλα αυτά– υπάρχει και πραγματική προοπτική επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Και σε ποιο βαθμό είναι εναρμονισμένη η Αγκυρα με την Ουάσιγκτον, υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι ο Λευκός Οίκος επιθυμεί να σπαταλήσει διπλωματικό κεφάλαιο και ενέργεια για τη γεφύρωση διαφορών που μπορεί στην περιοχή να είναι σημαντικές, αλλά υπό την αμερικανική οπτική γωνία, ειδικά στην παρούσα φάση, φαίνονται δευτερεύουσας σημασίας. Εν ολίγοις, εφόσον το σχέδιο αυτό προχωρήσει, θα πρέπει να φανεί τι μορφή θα έχει και αν μπορεί να έχει οποιαδήποτε τύχη. Είναι απολύτως προφανές ότι στο επιτελείο του κ. Ερντογάν η τρέχουσα συγκυρία αποτελεί ευκαιρία, καθώς ο Λευκός Οίκος και το Λευκό Παλάτι στην Αγκυρα είναι σε ευθυγράμμιση πάνω σε αρκετά ζητήματα στην ευρύτερη περιοχή.
