Η συμφωνία του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να συναντηθεί με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποτελεί μόνο την κορυφή του παγόβουνου και δεν διασφαλίζει την θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με αναλυτές. Οι κόκκινες γραμμές που θέτουν οι δύο πλευρές αποτελούν «αγκάθι» για την ειρηνευτική διαδικασία.
Όπως εξηγεί το μέσο ενημέρωσης Axios, ο Πούτιν φαίνεται να συμφώνησε στην «επόμενη φάση» της ειρηνευτικής διαδικασίας, που προβλέπει μία διμερή συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο, επιβεβαίωσε την Τετάρτη η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λέβιτ, με τον Ντόναλντ Τραμπ να εκτιμά ότι η συμφωνία αυτή συνιστά αλλαγή στάσης από τον Ρώσο ηγέτη και να εκτιμά ότι μία συνάντηση κορυφής είναι το «κλειδί» για την επίτευξη της ειρήνης.
Ο Αμερικανός πρόεδρος προσδοκά αυτή η συνάντηση να πραγματοποιηθεί μέχρι το τέλος Αυγούστου και ιδανικά πολύ νωρίτερα.
Ωστόσο, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ σε δηλώσεις του τόνισε πως πριν από οποιαδήποτε σύνοδος κορυφής σε επίπεδο προέδρων θα πρέπει να προηγηθεί μία σταδιακή και μεθοδική διαδικασία συνομιλιών χαμηλότερου επιπέδου.
Μόσχα: Συνάντηση με Ζελένσκι μόνο για υπογραφή της συμφωνίας
Αυτή η προϋπόθεση, όπως εξηγεί το Axios, αντικατοπτρίζει την προηγούμενη θέση της Μόσχας ότι οι ηγέτες θα έπρεπε να συναντηθούν για να υπογράψουν μια συμφωνία και όχι να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για αυτή.
Αυτή τη στιγμή, οι δύο πλευρές εμφανίζουν σημαντική διάσταση απόψεων στα βασικά ζητήματα των εγγυήσεων ασφάλειας και των εδαφικών παραχωρήσεων. Ακόμα και αν συναντηθούν οι ηγέτες μεταξύ τους, η γρήγορη ειρηνευτική συμφωνία στην οποία ελπίζει ο Τραμπ φαίνεται απίθανη.
Γιατί ο Πούτιν καθυστερεί να συναντήσει τον Ουκρανό πρόεδρο
Γιατί καθυστερεί την συνάντηση ο Πούτιν; Όπως υποστηρίζει το Axios, η Ρωσία ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο με στόχο την αλλαγή του καθεστώτος στο Κίεβο.
Ο Πούτιν έχει σταματήσει να επιμένει τόσο έντονα στον όρο «αποναζιστικοποίηση» ως στόχο του πολέμου, αλλά δεν φαίνεται να θεωρεί τον Ζελένσκι ισότιμο συνομιλητή.
Σε κάθε περίπτωση, Ευρωπαίοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι ο πρόεδρος της Ρωσίας προσπαθεί να κερδίσει χρόνο θέτοντας το θέμα της μόνιμης ειρηνευτικής διαδικασίας, αντί να επιδιώκει ενεργά μια συμφωνία.
Η συμφωνία κατ’ αρχήν να συναντήσει τον Ζελένσκι, αλλά χωρίς να θέτει ημερομηνία, μπορεί να εξυπηρετεί συγκεκριμένο σκοπό.
Ποια θα είναι η μορφή της συνάντησης
Μέχρι στιγμής, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι εάν και οι δύο ηγέτες το επιθυμούν θα μπορούσε να συμμετάσχει στη συνάντηση με τον Πούτιν και τον Ζελένσκι. Ήδη από τις συνομιλίες με τους Ευρωπαίους ηγέτες στην Ουάσινγκτον, ο Ουκρανός πρόεδρος απάντησε καταφατικά.
Ωστόσο, μετά από τηλεφωνική συνομιλία με τον Ρώσο ηγέτη, ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε πως θα πρέπει πρώτα να πραγματοποιηθεί συνάντηση μεταξύ Πούτιν και Ζελένσκι και, στη συνέχεια, τριμερής συνάντηση «εάν κριθεί απαραίτητο».
Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λέβιτ δεν αποκάλυψε τους λόγους για τους οποίους ο Τραμπ πρότεινε τη συγκεκριμένη μορφή της συνάντησης.
Πάντως, σύμφωνα με το Axios, θα ήταν πιο εύκολο για τον Πούτιν να ακυρώσει ή να βάλει τέλος σε μία συνάντηση με τον Ζελένσκι, σε σχέση με μία συνάντηση στην οποία θα συμμετείχε ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι εγγυήσεις ασφάλειας σημείο τριβής
Τα σημεία τριβής ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία και οι εδαφικές παραχωρήσεις. Το Κίεβο επιμένει ότι θα χρειαστεί κάποιου είδους εγγυήσεις ασφάλειας από τους συμμάχους του, προκειμένου να αποτρέψει μια νέα ρωσική εισβολή μετά το τέλος του πολέμου.
Ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και η ευρωπαϊκή «Συμμαχία των Προθύμων» σχεδιάζουν να συνεργαστούν τις επόμενες ημέρες για να καταρτίσουν μια λεπτομερή πρόταση. Ο Αμερικανός πρόεδρος ξεκαθάρισε την Τρίτη (19/8) ότι δεν πρόκειται να παρέχει στρατιωτικές δυνάμεις επί του εδάφους, ωστόσο θα μπορούσε να συνδράμει με την επιτήρηση του εναέριου χώρου της Ουκρανίας.
Από την πλευρά του, ο Βλαντιμίρ Πούτιν εξέφρασε πως αρχικά είναι ανοιχτός όσον αφορά στις εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία κατά τη διάρκεια της συνάντησης κορυφής με τον Τραμπ την περασμένη εβδομάδα. Ωστόσο, το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε τη Δευτέρα (18/8) ότι απορρίπτει «κατηγορηματικά» την πιθανότητα «στρατιωτικής δύναμης με τη συμμετοχή χωρών του ΝΑΤΟ» εντός της χώρας.
«Αγκάθι» και οι εδαφικές παραχωρήσεις
Το δεύτερο μεγαλύτερο «αγκάθι» των συνομιλιών είναι οι εδαφικές παραχωρήσεις της Ουκρανίας στη Ρωσία. Ο Πούτιν θέλει το Κίεβο να αποσυρθεί από το Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ και να παγώσει τις γραμμές μάχης στη Χερσόνα και τη Ζαπορίζια.
Αυτό θα απαιτούσε από τον Ζελένσκι να παραδώσει μια τεράστια έκταση γης στο Ντόνετσκ, μεγάλο μέρος της οποίας είναι κρίσιμο για την άμυνα της Ουκρανίας. Μία σειρά από βιομηχανικές πόλεις, όπως το Σλαβιάνσκ, το Κραματόρσκ και η Κωστιαντίνοβκα, που συνδέονται με κύριους οδικούς άξονες και σιδηροδρόμους, αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της άμυνας της Ουκρανίας. Εάν φτάσουν στα «χέρια» της Ρωσίας, ο δρόμος προς τα δυτικά τμήματα της χώρας που είναι ανοιχτός. Επομένως, πρόκειται για μία πρόταση που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα απορρίψει.
Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι είναι διατεθειμένος να συζητήσει επί των εδαφών, εάν ο Πούτιν συμφωνήσει να συναντηθούν, έχει ωστόσο, αποκλείσει το ενδεχόμενο της πλήρους παραχώρησης εδαφών.
Σε αυτή τη δύσκολη «εξίσωση», ο Λευκός Οίκος έχει προτείνει την ιδέα της «ανταλλαγής εδαφών», η οποία θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα κάποια εδάφη να παραμείνουν διεθνώς αναγνωρισμένα ως ουκρανικά, ενώ θα ελέγχονται de facto από τη Ρωσία. Αυτή θα ήταν επίσης μία πολύ δύσκολη παραχώρηση για τον Ζελένσκι.
Συμπεραίνεται, λοιπόν, ότι το να καθίσουν οι δύο ηγέτες στο «τραπέζι» των διαπραγματεύσεων θα είναι το «εύκολο» μέρος, και ακόμη και αυτό θα είναι δύσκολο.
