Φόρτωση Text-to-Speech…
«Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να καταρρίπτουμε φθηνά drones με ακριβό εξοπλισμό» (“we can’t continue shooting down cheap drones with expensive equipment”). Σε αυτή τη σύντομη, αλλά εξαιρετικά περιεκτική αποστροφή ο Βρετανός ναύαρχος Κιθ Μπλάουντ, αναπληρωτής ανώτατος διοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη (dSACEUR), αποτύπωνε, σύμφωνα με πηγές της «Κ», πριν από λίγες εβδομάδες τη σκληρή πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν όλα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ όχι μόνο στην ανατολική πτέρυγα, αλλά στο σύνολο ενός νοητού θεάτρου επιχειρήσεων, το οποίο θα μπορούσε να αποτελεί ο ευρωπαϊκός χώρος. Υπό αυτή την έννοια, οι ανακοινώσεις της Κομισιόν περί δημιουργίας ενός «τείχους αντιμετώπισης drones» (drone wall) που θα καλύπτει το σύνολο των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., μάλιστα μέχρι το 2027, αποτελούν μια εξέλιξη καλοδεχούμενη στην Αθήνα.
Η Ελλάδα, παράλληλα, προχωρεί σε κινήσεις για να ενισχύσει τις anti-drones δυνατότητες, σε συνεργασία με την ισραηλινή αμυντική βιομηχανία.
Ωστόσο, για την Αθήνα είναι προφανούς κρισιμότητας να αποφευχθεί η ένταξη της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας σε ό,τι έχει να κάνει με την ανάπτυξη αυτών των συστημάτων. Ηδη η Αγκυρα προωθείται από πολλούς εταίρους στο ΝΑΤΟ (και από τον ίδιο τον γ.γ. Μαρκ Ρούτε) ως χώρα η οποία μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση και των αποτρεπτικών δυνατοτήτων της Συμμαχίας λόγω της σημαντικής εμπειρίας της στον τομέα των μη επανδρωμένων συστημάτων (όλων των τύπων). Προς το παρόν, αυτή η λογική δεν προχωρεί στην Ε.Ε., λόγω του μετώπου που έχουν συμπήξει Αθήνα, Παρίσι και Λευκωσία, ωστόσο στην αντίπερα όχθη υπάρχουν πολύ στιβαροί υποστηρικτές της Αγκυρας, ανάμεσα στους οποίους το Βερολίνο, η Ρώμη και η Μαδρίτη.
Τα ελληνικά εργαλεία
Η Ελλάδα, πάντως, ήδη προχωρεί στα δικά της σχέδια εκσυγχρονισμού του συνόλου της αεράμυνάς της, η οποία –όπως και στα περισσότερα από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη– διαθέτει αρκετά ξεπερασμένα χαρακτηριστικά, καθώς είχε σχεδιασθεί με βάση τα προ του 2022 διδάγματα, όταν δεν είχε ακόμη προκύψει ανάγλυφα η αξία των drones στον σύγχρονο πόλεμο. Πρακτικά, με ελάχιστες εξαιρέσεις, σε περίπτωση σοβαρής πολεμικής κρίσης οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις διαθέτουν ήδη κάποια εργαλεία, ωστόσο δεδομένου του υβριδικού χαρακτήρα που έχουν πια οι απειλές, η αντιμετώπιση ενός drone δεν μπορεί να γίνεται πάντα με τον ίδιο τρόπο.
Οπως η «Κ» έχει εγκαίρως αποκαλύψει, η Αθήνα διαθέτει ήδη εγκατεστημένες στα βασικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου δυνατότητες anti-drones, σε συνεργασία με την ισραηλινή αμυντική βιομηχανία. Η Ελλάδα βρίσκεται ήδη σε διαδικασία περαιτέρω ενίσχυσης των δυνατοτήτων της σε αυτόν τον τομέα, και οι συζητήσεις με το Ισραήλ –σε διάφορους τομείς– είναι σε εξαιρετικά προωθημένο στάδιο. Οπως η «Κ» είχε αποκαλύψει πρόσφατα (φύλλο 6ης Σεπτεμβρίου), η Ελλάδα σε συνεννόηση και με το Ισραήλ αποφάσισαν να επιμηκύνουν τους χρόνους ολοκλήρωσης κάποιων διαδικασιών που θα οδηγήσουν στην προμήθεια διαφόρων όπλων (κυρίως επιθετικών), λόγω της γενικά βεβαρημένης πολιτικής ατμόσφαιρας ελέω Γάζας. Δεδομένου ότι η συμφωνία για τη Γάζα προχωρεί, δεν αποκλείεται το επόμενο χρονικό διάστημα να απεμπλακούν και οι συνομιλίες με το Ισραήλ για την προμήθεια σημαντικών συστημάτων για την «Ασπίδα του Αχιλλέα», όπως έχει χαρακτηρισθεί ο πολυεπίπεδος θόλος αντιμετώπισης απειλών από τον αέρα.
Οι Ισραηλινοί πέρα από τα συστήματα που ήδη έχουν συζητήσει σε βάθος με την Αθήνα (π.χ. Spyder all in One), προτείνουν και κάποια τα οποία αποτελούν λύσεις για τον περίπλοκο νησιωτικό χώρο. Οι Ισραηλινοί έχουν καταθέσει προτάσεις για συστήματα laser που μπορεί να χρησιμοποιηθούν, μεταξύ άλλων, και για σκοπούς anti-drones, οι οποίες ήδη αξιολογούνται από τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Ενώ παράλληλα οι ισραηλινές εταιρείες έχουν προτείνει στην Ελλάδα και λύσεις τεχνολογίας αιχμής που αφορούν την ανάπτυξη «killer drones», δηλαδή drones τα οποία μπορεί να αναπτυχθούν ακόμη και σε ακατοίκητα, μικρά νησιά, με μεγάλη αυτονομία (λειτουργούν με μπαταρίες), που θα μπορούν να συγκεντρώνουν δεδομένα και αν χρειαστεί ακόμη και να κινούνται εναντίον πιθανών απειλών.
Αυτονόητη κίνηση η άρση του casus belli
Των Βασίλη Νέδου, Μανώλη Κωστίδη
Η γραμμή που έχει χαράξει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και συνδέει την ανάγκη η Τουρκία να επιδείξει κάποια στοιχειώδη στοιχεία εταιρικής συμπεριφοράς, εφόσον επιθυμεί να διαδραματίσει ρόλο στην ευρωπαϊκή άμυνα, θεωρείται από την Αθήνα αυτονόητη κίνηση, καθώς η Αγκυρα χαίρει ολοένα και μεγαλύτερης εκτίμησης για τις βιομηχανικές δυνατότητές της σε πολλές χώρες της Ε.Ε. Στην Αθήνα γνωρίζουν, βέβαια, ότι η άρση του casus belli και η θεωρία των «γκρίζων ζωνών», απότοκο και οι δύο της επιλογής της Τουρκίας να αμφισβητήσει την ελληνική κυριαρχία σε νησιά του Αιγαίου, δεν μπορεί να γίνει απλά δεκτή από την Αγκυρα, αποτελεί ωστόσο μια εύλογη επιχειρηματολογία για πολλούς στην Ευρώπη.
Υπό τις παρούσες συνθήκες της άβολης, αλλά λειτουργικής επιμήκυνσης των «ήρεμων νερών» στο Αιγαίο, δεν επιτρέπεται αισιοδοξία για πιθανή ανακίνηση κάποιας ουσιαστικής συζήτησης με την Αγκυρα, αλλά την ίδια στιγμή δίνεται και στους εταίρους στην Ε.Ε. η αίσθηση ότι η Αθήνα πάντα επιθυμεί την επίλυση των διαφορών με την Τουρκία, αρκεί να υπάρχουν οι ελάχιστες προϋποθέσεις, όπως είναι να μην απειλεί με πόλεμο ένα κράτος-μέλος. Δεν πρόκειται για μια διαδικασία η οποία είναι γραμμική και στην Αθήνα το γνωρίζουν, όπως και δεν επαφίενται στη σημερινή συνεργασία με το Παρίσι για το θέμα, αφενός λόγω της πολιτικής κατάστασης που επικρατεί στη Γαλλία, αφετέρου διότι το γαλλοτουρκικό σκέλος της εμπλοκής αφορά κατά κύριο λόγο τις συζητήσεις για την επόμενη μέρα στην Ουκρανία.
Η κόκκινη γραμμή που έχει χαράξει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η στάση της Αγκυρας που δεν αναμένεται να αλλάξει, σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους.
Ολα αυτά παρακολουθούνται βεβαίως στενά από την Αγκυρα. Το βέτο που θέτει η ελληνική κυβέρνηση για τη συμμετοχή της Τουρκίας στα δάνεια του κανονισμού SAFE με αίτημα την άρση του casus belli αντιμετωπίζεται αρνητικά. Οι Τούρκοι, όπως λένε αρμόδιες πηγές, δεν σκοπεύουν να αλλάξουν στάση. Αξιωματούχοι σημειώνουν μάλιστα πως η διακήρυξη του τουρκικού Κοινοβουλίου το 1995 ήταν αποτέλεσμα ελληνικών κινήσεων σχετικά με την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο. Στην τουρκική πρωτεύουσα παρατηρούν ακόμη πως η Αθήνα τώρα ενέταξε και το αίτημά της για την απόσυρση της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο. Στη γειτονική χώρα υπάρχει κάποιου είδους αναμονή για τις θέσεις και τις πιέσεις που ίσως ασκήσουν μεγάλες χώρες της Ε.Ε. προς την Ελλάδα στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Σε πρακτικό επίπεδο η σημαντικότερη συμβολή της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή άμυνα θα μπορούσε να είναι στο πεδίο της μαζικής παραγωγής διαφόρων τύπων μη επανδρωμένων συστημάτων. Επιπλέον, οι τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες μπορεί να συμβάλουν στην παραγωγή όλμων, πυρομαχικών, τυφεκίων και τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης. Η Baykar με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar ΤB2, Bayraktar TB3 και το AKINCI είναι από τις βασικές αμυντικές βιομηχανίες που στοχεύουν στα ευρωπαϊκά κονδύλια για να αυξήσουν την παραγωγή τους. Tα TB2 έχουν σχετικά χαμηλό κόστος, καθώς πωλούνται σε τιμή περίπου 5 εκατ. δολαρίων. Η Baykar, η οποία το 2019 εξήγαγε μόνο έξι UAV τύπου TB2, μετά τη σύγκρουση του Καραμπάχ έχει πουλήσει πάνω από 600 TB2 σε 32 χώρες.
H τουρκική αεροδιαστημική βιομηχανία TUSAŞ παράγει τα oπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη ANKA-1, ANKA-2, όπως και το εκπαιδευτικό αεροσκάφος Hürjet, το οποίο ήδη έχει κλείσει συμφωνία πώλησης στην Ισπανία. Επίσης οι εταιρείες ROKETSAN και STM παράγουν διάφορα περιφερόμενα πυρομαχικά. Yπάρχουν όμως δυνατότητες της Τουρκίας σε τομείς που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστοί. Η τουρκική εταιρεία Arca Defence θα προμηθεύσει τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ με 166.000 βλήματα 155 χιλιοστών, ενώ ιδιωτικές αμυντικές βιομηχανίες, όπως οι BMC και OTOKAR, παράγουν τεράστιες ποσότητες τεθωρακισμένων οχημάτων και τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης.
